ကမာၻတ၀န္း ဒီႏွစ္ထဲ သတင္းသမားေတြ အႏာၱရာယ္ရွိတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးေတြနဲ႔ ႀကံဳခဲ့ရၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံဟာဆုိရင္လည္း အေျပာင္းအလဲေတြ ရွိခဲ့ေပမဲ့ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ နိမ့္က်ေနတုန္းပဲလုိ႔ ႏုိင္ငံတကာ စာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္ခြင့္အဖဲြ႔တခုက ေျပာဆုိလုိက္ပါတယ္။ အစုိးရက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမယ္လုိ႔ ကတိျပဳၿပီး အေျပာင္းအလဲတခ်ဳိ႕ လုပ္လာတာမွန္ေပမဲ့ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေတြမွာေတာ့ တုိးတက္မႈမရွိဘူးလုိ႔ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံအေျခစုိက္ နယ္စညး္မျခား သတင္းသမားမ်ားအဖဲြ႔ RSF က ႏွစ္စဥ္ အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ရာမွာ ေျပာဆုိလုိက္တာပါ။ အျပည့္အစံု ကိုေတာ့ မနႏၵာခ်မ္းက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
နယ္ျခားမဲ့ သတင္းေထာက္မ်ားအဖြဲ႔ RSF ကေန ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္အစီရင္ခံစာထဲမွာ - သတင္းေထာက္ေတြအတြက္ အႏၱရာယ္အမ်ားဆံုး ၁၀ ႏုိင္ငံစာရင္းမွာ - ဒီႏွစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံ မပါ၀င္ေတာ့ေပမဲ့ - သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ကေတာ့ ဆက္ၿပီး နိမ့္က်ေနတုန္းပဲလို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္မွာတုန္းက ကမာၻတ၀န္း သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အနိမ့္ဆုံး ၅ ေနရာအဆင့္မွာ ရွိေနခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ဒီႏွစ္မွာေတာ့ လူထုအုံႂကြမႈေတြ ႀကံဳခဲ့ရတဲ့ အာရပ္ႏုိင္ငံေတြက ထိပ္ဆံုးကို ေရာက္လာတဲ့အတြက္ အရင္ကလို အဆုိးဆုံး ၁၀ ႏုိင္ငံစာရင္းမွာ ျမန္မာမပါ၀င္ေတာ့တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
သမၼတဦးသိန္းစိန္ အရပ္သားအစိုးရတက္လာၿပီးေနာက္ပိုင္း - သတင္းမီဒီယာေတြရဲ႕ အခန္းက႑ကို ေလးစားမယ့္အေၾကာင္း ကတိျပဳၿပီး သတင္းမီဒီယာေတြအေပၚ တင္းၾကပ္မႈေတြကို အနည္းငယ္ ေလ်ာ့ေပးလာတာမ်ိဳးလို ေျပာင္းလဲမႈတခ်ိဳ႕ ျမင္ေတြ႔လာရေပမဲ့လို႔ - စက္တင္ဘာ လေႏွာင္းပုိင္းမွာ ဒီမုိကရက္တစ္ ျမန္မာ့အသံ DVB သတင္းေထာက္ တေယာက္ကုိ ႏွစ္ရွည္ ေထာင္ဒဏ္ခ်လုိက္တာမ်ဳိးေတြရွိခဲ့တယ္လို႔လည္း ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။ တခုလံုးအေနနဲ႔ ၿခံဳေျပာရင္ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံက သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အေျခအေနဟာ မေကာင္းေသးဘူးလို႔ RSF ရဲ႕ အာရွ-ပစိဖိတ္ တာ၀န္ခံ ဘင္ဂ်ာမင္ အစၥေမးလ္ က ေျပာလိုက္တာပါ။
ဒါ့အျပင္ ႏုိင္ငံျခားသတင္းေထာက္ေတြအေပၚ ဗီဇာကန္႔သတ္မႈလို - တင္းက်ပ္မႈေတြကလည္း ရွိေနဆဲျဖစ္တဲ့ ႏုိင္ငံတခုလို႔ သူက အခုလုိ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
“အစုိးရက ျပည္ပက သတင္းေထာက္ေတြကုိလည္း မ်ားမ်ားစားစား ျပည္၀င္ခြင့္ ဗီဇာေတြ မေပးေသးပါဘူး။ ဗဟု၀ါဒလည္း မထြန္းကားေသး ပါဘူး။ လြတ္လပ္တဲ့ သတင္းမီဒီယာေတြ ရွိဖုိ႔အတြက္ လုိအပ္တဲ့ မတူကဲြလဲြတဲ့ အျမင္ေတြနဲ႔ ႀကိဳတင္ခြင့္ျပဳခ်က္ ေတာင္းခံစရာမလုိဘဲ ေရးသားခြင့္၊ အသံလႊင့္ခြင့္ေတြနဲ႔ ပုဂၢလိက မီဒီယာေတြ ေပၚထြန္းလာတာမ်ဳိး မရွိေသးဘဲ လည္း မရွိေသးပါဘူး။”
မၾကာေသးခင္ကပဲ - ဂ်ာနယ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ထုတ္တင္စနစ္လို႔ေခၚတဲ့ ဆင္ဆာအရင္ တင္စရာမလိုေတာ့ဘဲ ထုတ္ေ၀ခြင့္ေပးခဲ့သလို - အရင္က လံုး၀ ေဖာ္ျပခြင့္မရခဲ့တဲ့ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ သတင္းေတြ၊ ဓာတ္ပံုေတြကို ေဖာ္ျပခြင့္ ျပန္ရတာလို တိုးတက္မႈတခ်ိဳ႕ ရွိလာတာေတြ႔ရေပမဲ့ - ဒီအေျခအေနေတြဟာ ေနာက္ျပန္မဆုတ္ေတာ့ဘူးလို႔ မခန္႔မွန္းႏုိင္ေၾကာင္း လည္း သူက အခုလို ဆက္ေျပာခဲ့တာပါ။
“မီဒီယာေတြ အေနနဲ႔ အခုအခါ တုိင္းျပည္အေပၚ သက္ေရာက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အခုအခါမွာ ပုိၿပီး ေဖာ္ျပေကာင္း ေဖာ္ျပလာႏုိင္တဲ့ပုံ ေပၚပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း က်ေနာ္ယူဆတာကေတာ့ အစိုးရနဲ႔ သူ႔ရဲ႔မူ၀ါဒေတြအေပၚ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေ၀ဖန္လုိ႔ ရၿပီလားဆုိတဲ့ အဆင့္အထိေတာ့ က်ေနာ္မေျပာႏုိင္ေသးပါဘူး။”
RSF ရဲ႕ အာရွ-ပစိဖိတ္တာ၀န္ခံ ဘင္ဂ်ာမင္ အစၥေမးလ္ ေျပာဆိုခဲ့တာပါ။ ေလာေလာဆယ္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲမွာ - အက်ဥ္းက်ခံေနရတဲ့ စာနယ္ဇင္းသမား ၂၅ ေယာက္ရွိေနဆဲလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီႏွစ္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာထဲမွာ သတင္းသမားေတြအတြက္ အႏၱရာယ္အမ်ားဆံုး ၁၀ ႏုိင္ငံကေတာ့ - လူထုအံုႂကြမႈေတြ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ အာရပ္ႏုိင္ငံေတြမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဒီႏွစ္အတြင္း အသတ္ခံခဲ့ရတဲ့ သတင္းသမားအေရအတြက္ဟာလည္း ၆၆ ေယာက္အထိရွိၿပီး - ဒါဟာဆုိရင္ မႏွစ္ကထက္ ၁၆ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ပိုမ်ားလာတာလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံအပါအ၀င္ ကမၻာတ၀ွမ္း ဖမ္းဆီးခံရတဲ့ - သတင္းေထာက္အေရအတြက္ဟာ - ၁ ေထာင္ေက်ာ္ ရွိၿပီး - ဘေလာ့ဂါသမားေတြနဲ႔ အင္တာနက္အသံုးျပဳသူ ဖမ္းဆီးခံရတဲ့ အေရအတြက္ဟာလည္း ၁၉၉ ေယာက္အထိ ရွိတာျဖစ္ပါတယ္ရွင္။
