ေဖဖ၀ါရီ ၁၅၊ ၂၀၁၂။ ႏိုင္ငံတကာလူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ေတြ ေ၀ဖန္ေျပာဆိုေနၾကတဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို စံုစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ရာ အေျခအေနမေပးတာေၾကာင့္၊ အခုအခ်ိန္မွာ စံုစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ မျဖစ္ႏုိင္ေသးဘူးလို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္က ေျပာပါတယ္။ အဓိက အခ်က္ကေတာ့ အဲဒီနယ္ေျမကိုသြားေရာက္ႏိုင္ဖို႔ လံုၿခံဳေရးအေျခအေနမရိွတာေၾကာင့္ျဖစ္တယ္လို႔ ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။ အေၾကာင္းစံုကို ကိုသားညြန္႔ဦးက စံုစမ္းေမးျမန္းထားတာပါ။
ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈ သတင္းေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ၾကားသိေနရေပမယ့္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ထံကို အဲဒီက လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈနဲ႔ပတ္သက္လို႔ တရား၀င္တိုင္ၾကားစာ မေရာက္သေလာက္ပဲလို႔ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္က ေျပာပါတယ္။ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို တကယ္ မွန္မမွန္ စံုစမ္းစစ္ေဆးႏိုင္ဖို႕ကလည္း အခုလို ေဒသ မတည္မၿငိမ္ ျဖစ္ေနခ်ိန္အတြင္းမွာ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးလို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ အတြင္းေရးမႈး ဦးစစ္ၿမိဳင္က ေျပာပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ဇြန္လကစလို႔ ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ေကအိုင္အယ္ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရတပ္ေတြ အၾကား တိုက္ပဲြေတြ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ျဖစ္ခဲ့ၿပီး၊ ဒုကၡသည္အရပ္သားေသာင္းနဲ႔ခ်ီဟာ အိုးအိမ္ေတြ စြန္႔ခြာခဲ့ရပါတယ္။ တဆက္တည္းလိုပဲ အရပ္သားေတြအေပၚ အစိုးရတပ္ဖက္က လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြရိွတယ္ဆိုၿပီး သတင္းေတြလည္း ထြက္လာပါတယ္။ ဒီအေျခအေနေတြကို စံုစမ္း စစ္ေဆးမယ္ဆိုရင္ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္ေရးကို မထိခိုက္ဖို႔လည္း လိုတယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ အတြင္းေရးမႈး ဦးစစ္ၿမိဳင္က ဗီြအိုေအ ျမန္မာပိုင္းကို ေျပာပါတယ္။
“.. တိုင္ၾကားမႈလိုတာေပါ့ နံပါတ္တစ္က၊ နံပါတ္ႏွစ္က အဲဒီနယ္ေျမကို သြားေရာက္ႏုိင္မယ့္ လံုၿခံဳေရးအေျခအေနလိုတာေပါ့။ အဲဒီ ႏွစ္ခ်က္ပဲ။ အိမ္ဆိုင္တဆိုင္ကို တပ္မေတာ္ကေန ၀င္ၿပီး ပစၥည္းေတြ ယူသြားတယ္ဆိုတဲ့ တိုင္စာ တေစာင္ေတာ့ ေရာက္ပါတယ္။ အဲဒီ နယ္ေျမက အခုဟာ ဘယ္သူမွ သြားလို႔မရဘူး။ ေဆာင္ရြက္တဲ့ေနရာမွာ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္ေရးကို မထိခိုက္ဖို႔ေတာ့ လိုပါတယ္။ ဒါေတြက တပ္နဲ႔ လက္နက္ကိုင္ႏွစ္ဖဲြ႔ပဲလို ျမင္လို႔မရဘူး။ အဲဒီနယ္ေျမမွာက တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေပါင္းစံု ေရာေႏွာ ေနထိုင္ပါတယ္။ အလြန္သိမ္ေမြ႔ႏူးညံတဲ့ သူတို႔ရဲ႕ အတြင္း ၀ိေရာဓိေလးေတြ ရိွတယ္။”
“ခုအတိုင္းကေတာ့ သြားလို႔မရဘူး။ အနည္းဆံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးလက္မွတ္မထိုးေသးရင္ေတာ့ ဘယ္လိုမွ သြားလို႔မရဘူး။ နယ္ေျမလံုၿခံဳေရးအေျခအေနက အဲလို ရိွေနတယ္။”
ျမန္မာႏိုင္ငံလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ကခ်င္ေဒသဖက္က လူ႔အခြင့္အေရးတိုင္ၾကားမႈေတြမေရာက္ေပမယ့္လို႔၊ အျခားျမန္မာျပည္အရပ္ရပ္က လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနနဲ႔ပတ္သက္္လို႔ တိုင္ၾကားစာ တေထာင္ေက်ာ္ရရိွခဲ့ၿပီးျဖစ္တယ္လို႔ ဦးစစ္ၿမိဳင္က ေျပာပါတယ္။ ဒီတိုင္ၾကားစာေတြအေပၚမွာလည္း ႏွစ္ဖက္ညိႈႏိႈင္းေပးတာမ်ိဳးနဲ႔ ေျဖရွင္းေပးခဲ့တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“အန္ကယ္တို႔ဆီေရာက္တဲ့ တိုင္စာေတြက အခုေလာက္ဆိုရင္ တေထာင့္ ေလးငါးရာေလာက္ရိွမယ္ထင္တယ္။ အမ်ားစုက တရားမ မႈ အေနနဲ႔ ရင္ဆိုင္ၿပီးသားေတြ၊ တခ်ိဳ႕က တရားရံုးမွာ ရင္ဆိုင္ၿပီးသားေတြ၊ ဒါမ်ိဳးက လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈအေနနဲ႔ ခဲြျခား သတ္မွတ္ဖို႔ ခက္တာေပါ့။”
“တကယ္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္တာေတြလည္းရိွပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့ သက္ဆိုင္ရာဌာနေတြကို အေၾကာင္းၾကားစာပို႔ၿပီးေတာ့ လိုအပ္သလိုေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ ညိႈႏိႈင္းရတာေပါ့။ ႏွစ္မ်ိဳး ခဲြလို႔ရတာေပါ့။ ဌာနဆိုင္ရာနဲ႔ ျဖစ္တဲ့ကိစၥရပ္ေတြရိွတယ္၊ ေနာက္ ပုဂၢလိက အခ်င္းခ်င္းျဖစ္တဲ့ ကိစၥရပ္ေတြျဖစ္တယ္။ ဌာနဆိုင္ရာနဲ႔ျဖစ္တဲ့ကိစၥရပ္က်ေတာ့ အစိုးရအဖဲြ႕ကတဆင့္ သက္ဆိုင္ရာဌာနကို အန္ကယ္တို႔ရဲ႕ ေတြ႔ရိွခ်က္ေတြကို ေပးပို႔ပါတယ္။ ပုဂၢလိကအခ်င္းခ်င္းျဖစ္တဲ့ကိစၥ လူပုဂၢိဳလ္အခ်င္းခ်င္းျဖစ္တဲ့ကိစၥ အဖဲြ႔အစည္းနဲ႔ျဖစ္တဲ့ကိစၥေတြကေတာ့ လိုအပ္ရင္ သူတို႔ကို ေခၚယူၿပီးေတာ့ ႏွစ္ဖက္ စစ္ေဆးတာ လုပ္ပါတယ္။ ေနာက္ သက္ေသခံအေထာက္အထား အခ်က္အလက္ေတြ ရရိွေအာင္ ယူပါတယ္။ သက္ေသခံအေထာက္အထားအေပၚ မူတည္ၿပီးေတာ့ အန္ကယ္တို႔က အဖဲြ႔နဲ႔ျပန္သံုးသပ္တယ္၊ အားသာခ်က္ အားနည္းခ်က္ နစ္နာမႈဘယ္လိုရိွတယ္ဆိုတာ ခဲြျခားၿပီးေတာ့ ႏွစ္ဖက္ကို ညိႈႏိႈင္းတာမ်ိဳး လုပ္ပါတယ္။”
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေျပာင္းအလဲအခ်ိဳ႕ေဖာ္ေဆာင္တဲ့ေနရာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ဖဲြ႔စည္းတဲ့အခ်က္လည္းပါ၀င္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာက ႀကိဳဆိုတာခံခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ေကာ္မရွင္ရဲ႕ အစိုးရနဲ႔ သီးျခားလြတ္လပ္မႈကိုေတာ့ ေမးခြန္းထုတ္ေနၾကဆဲပါ။ ေကာ္မရွင္လူႀကီးေတြကိုလည္း အစိုးရကပဲ ခန္႔အပ္ခဲ့တာေၾကာင့္ပါ။
ျမန္မာႏိုင္ငံလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ကခ်င္ေဒသက လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနေတြကို တရား၀င္ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမလုပ္ႏိုင္ေသးေပမယ့္လို႔၊ ကခ်င္ေဒသမွာ အစိုးရဲ႕ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြအၾကား အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေဆြးေႏြးညိႈႏိႈင္းဖို႔ တိုက္တြန္းခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့တာေတာ့ ေတြ႔ရပါတယ္။
