ဒီကမၻာမွာ ေနထိုင္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသူ ႏိုင္ငံသားေတြဟာ လူသားတိုင္းရသင့္ ရထိုက္တဲ့ လူ႕႔အခြင့္ေရးေတြကို ရယူ ခံစားႏိုင္ခြင့္ ရွိရမယ္လို႔ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုႀကည္က ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ရန္ကုန္ျမိဳ႕မွာ ဒီကေန႔ က်င္းပတဲ့ ျမန္မာႏို္င္ငံ လူ႔အခြင့္ေရးေန႔ အခမ္းအနားမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုႀကည္က အခုလို ေျပာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္ေရးအေျခအေနတခ်ိဳ႕ တိုးတက္မႈ ရွိလာတယ္ဆိုေပမဲ့ ႏိုင္ငံမွာ ဒီထက္ ပိုမို ေကာင္းမြန္တဲ့ လူ႔အခြင့္ေရး ေတြ ရဖို႔ လိုေသးတယ္လို႔လည္း လူ႔အခြင့္ေရးလႈပ္ရွားသူေတြက ေထာက္ျပႀကပါတယ္။ ဒီအေျခအေနအျပည္႔အစံုကိုေတာ့ မသင္းသီရိက ဆက္ေျပာျပေပးမွာပါရွင္၊
ဒီကေန႔ မတ္လ ၁၃ ရက္ေန႔ဟာ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္တုန္းက စက္မႈတကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားကိုဖုန္းေမာ္ က်ဆံုးတဲ့ေန႔ ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ကစလို႔ ဒီေန႔ကို ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္ေရးေန႔ အျဖစ္ သတ္မွတ္က်င္းပလာတာ အခု ၂၃ႏွစ္ ျပည္႔ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္၊ ဒါ့ေႀကာင့္ ဒီကေန႔ က်ေရာက္တဲ့ ျမန္မာႏို္င္ငံ လူ႔အခြင့္ေရးေန႕႔ကို ရန္ကုန္က ေတာ္၀င္ႏွင္းဆီမွာ ၈၈ မ်ိဴးဆက္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြ စက္မႈ တကၠသုိလ္ေက်ာင္းသားေဟာင္းေတြ က ဦးေဆာင္ၿပီး အခမ္းအနား က်င္းပခဲ့တာပါ၊ ဒီအခမ္းအနားကို တက္ေရာက္ခဲ့တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုႀကည္က ျမန္မာႏိုင္ငံသူ ႏိုင္ငံသားေတြဟာ လူသားတိုင္ ရသင့္ ရထိုက္တဲ့ လူ႔အခြင့္ေရးေတြကို ခံစားႏိုင္ခြင့္ ရွိရမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
"က်မတို႔ဟာ ဒီကမၻာၾကီးမွာ ေနတဲ့ လူသားေတြထဲက တစိတ္တပိုင္းျဖစ္တယ္ဆိုတာကို အျမဲ မေမ့တမ္း ႏွလံုးထဲမွာ စြဲထားရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ က်မတို႔ လူ႔အခြင့္အေရးလို႔ ေျပာတာ ျမန္မာႏိုင္ငံသူ နိုင္ငံသား အခြင့္အေရးလို႔ ေျပာေနတာမဟုတ္ဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံသူ ႏိုင္ငံသားမ်ားဟာ လူသားတိုင္း ရသင့္ ရထိုက္တဲ့ အခြင့္အေရးကို ရရမယ္လို႔ ေျပာေနတာျဖစ္ပါတယ္။ က်မအေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မၾကာခင္အခ်ိန္အတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ျပည့္ျပည့္၀၀ ခံစားႏိုင္ပါေစ၊ တကမၻာလံုးမွာလည္း ကမၻာ့လူသားအားလံုး လူ႔အခြင့္အေရးျပည့္ျပည့္၀၀ ခံစားႏိုင္ပါေစလို႔ က်မနဲ႔ အတူ ဆႏၵျပဳၾကပါလို႔ ေမတၱာရပ္ခံခ်င္ပါတယ္။"
ျမန္မာႏိုင္ငံ ရဲ႕ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္ေရးေတြအတြက္ စတင္လႈပ္ရွားခဲ့တဲ့ ၈၈ အေရးေတာ္ပံုႀကီးကို အေျခခံတဲ့ ဒီေန႔ဟာ သမိုင္း၀င္ေန႔တေန႔ ျဖစ္ၿပီး တိုးတက္မႈဘက္ ဦးတည္တဲ့ ေျခလွမ္းေတြ အတူ လွမ္းႀကဖို႔နဲ႔ ပညာေရးက႑ အေရးႀကီးပံု ေတြကိုလည္း ထည္သြင္းေျပာႀကားသြားပါတယ္။
"က်မတို႔ အဲဒီတုန္းက ျမန္မာႏိုင္ငံလူ႔အခြင့္အေရးေန႔ဆိုျပီးေတာ့ အားလံုးသေဘာတူျပီးတဲ့ေနာက္မွာ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းက ဒီႏိုင္ငံမွာ အေတာ္ေလး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ျဖစ္လာပါတယ္။ က်မတို႔ ဘယ္ကို သြားသြား တိုးတက္တဲ့ ဘက္ကို ဦးတည္ရမယ္။ တိုးတက္ေအာင္ လုပ္ခ်င္တဲ့စိတ္ ရွိရမယ္။ အဲဒီလို စိတ္ဓာတ္ရွိမွလည္း တိုးတက္ႏိုင္မွာ။ ျပီးေတာ့ အျဖစ္တခုကို သံုးသပ္တဲ့အခါမွာ နက္နက္နဲနဲ သံုးသပ္ရမယ္။ အေပၚယံေက်ာ ၾကည့္လို႔မရဘူး။ က်မတို႔ ႏိုင္ငံအတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ မ်ားတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ဆိုတာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ မျပီးဘူး။ အလုပ္လုပ္မွ ဒီေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္မွာ၊ ဒါေၾကာင့္ က်မတို႔ ကေလးေတြကို ပညာသင္ေပးရမယ္။ ပညာသင္ေပးထားတယ္။ ပညာဆိုတာဘာလဲဆိုေတာ့ ေနာက္ဆံုးက်ေတာ့ အေျခအေနတခုကို မွန္မွန္ကန္ကန္သံုးသပ္ဆင္ျခင္ႏိုင္ခြင့္၊ အဲဒီဟာ ပညာပဲ။"
ဒါကေတာ့ ဒီကေန ရန္ကုန္ ေတာ္၀င္ႏွင္းဆီမွာ က်င္းပတဲ့ စက္မႈတကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား ကိုဖုန္းေမာ္ က်ဆံုးျခင္း ၂၄ ႏွစ္ျပည္႔ နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္ေရးအေန႔ အခမ္းအနားတြင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုႀကည္ေျပာခဲ့တဲ့ မိန္႔ခြန္းထဲက တခ်ိဳ႕႔ကို ေကာက္ႏႈတ္ တင္ျပေပးခဲ့တာပါ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂၃ ႏွစ္က စလို႔ လူ႔အခြင့္ေရးေန႔ရယ္လို႔ သတ္မွတ္က်င္းပလာခဲ့ေပမဲ့့ ဒီေန႔ထိေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္ေရးေတြ အျပည္႔အ၀ မရေသးဘူးလို႔ ၈၈မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကိုမင္းကိုႏိုင္က သံုးသပ္ပါတယ္။
"တကယ္ေျပာင္းလဲရေတာ့မယ့္ေနရာကို အသိတရားနဲ႔ ေျပာင္းလဲျခင္းဆိုရင္ေတာ့ ခုလက္ရွိအေျခအေနကို က်ေနာ္တို႔ ၾကိဳဆိုရမယ္။ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ေပါင္းျပီးေတာ့ ဒါကို ခ်ဲ႕ထြင္သြားရလိမ့္မယ္။ အဲေတာ့ က်ေနာ္တို႔ဘက္က လိုတာက ကိုဖုန္းေမာ္ က်ဆံုးခဲ့ျပီးတာဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံလူ႔အခြင့္အေရးေန႔လို႔ ၂၃ႏွစ္ ျပည့္တဲ့အထိ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရးေတြ မရေသးဘူး။ ခုမွ စျပီး လူ႔အခြင့္အေရးအတြက္ ၾကိဳးစားၾကရမယ္။ အဲဒီအတြက္ တကမၻာလံုးမွာ ေပးေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး စံခ်ိန္ စံညႊန္းေတြ အတိုင္း ျမန္မာျပည္သူ ျပည္သားေတြလည္း ရႏိုင္ဖို႔အတြက္ ျပည္သူလူထုဆီသို႔ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ က်ေနာ္ အားလံုးကို ဖိတ္ေခၚထားခဲ့ပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားေတြမွာ လူ႔အခြင့္အေရးေတြ ခ်ိဳးေဖာက္ခံေနရတာေတြ မ်ားစြာ ရွိမယ္ဆိုတာလည္း ေသခ်ာပါတယ္။"
၈၈မ်ိဳးဆက္ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကိုမင္းကိုႏိုင္ပါ။ ဒါေပမဲ့ အရင္ကထက္စာရင္ လူ႔အခြင့္ေရးအေျခအေနေတြဟာ အခု တိုးတက္မႈ တစံုတရာ ရွိလာေပမဲ့ ဒီထက္ေကာင္းမြန္တဲ့ အေျခအေနေတြနဲ႔ တိုးတက္မႈေတြရဖို႔ လိူေနေသးတယ္လို႕႔လည္း လူ႔အခြင့္ေရးေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ဦး၀င္းျမက သံုးသပ္ပါတယ္။
"လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ပတ္သက္ျပီး အသိတရားရွိမႈ Awareness က အရင္ထက္ အမ်ားၾကီးတိုးတက္ေကာင္းမြန္လာတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ အေျခေနကို ဒီထက္ တိုးတက္ေကာင္းမြန္ေအာင္ေတာ့ ပိုမိုၾကိဳးစား ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုေနေသးတယ္လို႔ ေျပာလိုပါတယ္။ ျပီးေတာ့ အေရးၾကီးတာက အကယ္၍ ပဋိပကၡျဖစ္ေနတဲ့ ေနရာက လူ႔အခြင့္အေရးအေျခေနနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ တိတိက်က် ဘာမွေျပာလို႔ မရပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ပဋိ္ပကၡျဖစ္ေနတဲ့ ေနရာေတြမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြက ခုခ်ိန္မွာ တိတိက်က် ေျပာဖို႔ ခက္ပါတယ္။"
လူ႔အခြင့္ေရးေကာ္မရွင္ ဥကၠဌ ဦး၀င္းျမက သံုးသပ္ခဲ့တာပါရွင္။ ဒီကေန႔ က်ေရာက္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ လူ႔အခြင့္ေရးေန႔ အခမ္းအနားေတြကို နယ္ၿမိဳ႔တခ်ိဳ႕မွာလည္း က်င္းပႀကသလို ထိုင္းႏိုင္ငံအပါအ၀င္ တျခား ႏိုင္ငံတခ်ိဳ႕မွာလည္း ကိုဖုန္းေမာ္က်ဆံုးျခင္း ႏွစ္ပတ္လည္နဲ႔ လူ႔အခြင့္ေရးေန႔ အခမ္းအနားေတြကို က်င္းပႀကပါတယ္။
