ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာေတြကို အေျဖရွာရာမွာ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္က အဓိကအခန္းက႑ကေန ပါ၀င္ဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီး မာတီ နာတာလီဂါ၀ါ (MARTY M. NATALEGAWA) က ထိုင္းတကၠသိုလ္တခုမွာ ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။
ဒီေျပာၾကားခ်က္ကို အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က ၾကိဳဆိုလိုက္သလို အမ်ိဳးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး အတြက္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးဖို႔ ႏွစ္ေပါင္း၂၀ ေက်ာ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က တစိုက္မတ္မတ္ ေျပာဆိုလာတာ ျဖစ္ျပီး ဒီလိုေဆြးေႏြးပြဲေတြျဖစ္လာေအာင္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္က်ရင္ အလွည့္က်ဥကၠ႒အျဖစ္ တာ၀န္ယူရမယ့္ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံက ဦးေဆာင္မယ္ဆိုရင္ အာဆီယံအတြက္ ဂုဏ္တက္မွာျဖစ္သလို ေဒသတြင္း ျငိမ္းခ်မ္းမႈ လည္း ရလာမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အျပည့္အစံုကိုေတာ့ ဆက္သြယ္စံုစမ္းထားတဲ့ ေဒၚခင္မ်ိဳးသက္က တင္ျပ ထားပါတယ္။
အာဆီယံအဖြဲ႔ၾကီးရဲ႕ အလွည့္က်ဥကၠ႒ျဖစ္လာေတာ့မယ့္ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံက အဖြဲ႔၀င္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေရြးေကာက္ပြဲလြန္ကာလအတြက္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ႏိုင္ငံရဲ႕ အေျပာင္းအလဲ ကိစၥရပ္ေတြအတြက္ အဓိကအခန္းက႑ကေန ပါ၀င္ဖို႔လိုအပ္တယ္လို႔ ျပတ္ျပတ္သားသား ယံုၾကည္ေၾကာင္း ဗုဒၶဟူးေန႔က ထိုင္းႏိုင္ငံ ခ်ဴလာေလာင္ကြန္တကၠသိုလ္မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ အာဆီယံမူ၀ါဒေရးရာ ေဆြးေႏြးပြဲအတြင္း အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီး မာတီနာတာလီဂါ၀ါ က ေျပာၾကားလိုက္တာပါ။
ဒါ့အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္ေစဖို႔အတြက္ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေပးဖို႔အျပင္ ေရြးေကာက္ပြဲလြန္ကာလမွာ တိုးတက္မႈတရပ္ကို ျပသဖို႔အတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အပါအ၀င္ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးေဆြးေႏြးေျပာဆိုမႈေတြလုပ္ဖို႔ ၾကိဳးစားမႈေတြနဲ႔ စတင္ ရမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီးရဲ႕ အဲဒီေျပာၾကားခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ အမ်ိဳးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးဖို႔ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တိုက္တြန္းလာတာမို႔ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က ၾကိဳဆိုလိုက္ေၾကာင္း အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ေျပာခြင့္ရ ဦးအုန္းၾကိဳင္က ဗြီအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
“အဖြဲ႔ခ်ဳပ္အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ေထာင္က လြတ္ေျမာက္လာျပီး ေနာက္တေန႔မွာ လူထုကို ေတြ႔ဆံုေျပာၾကားတဲ့ ေနရာမွာကိုပဲ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ သူ ဆထက္ထမ္းပိုးတိုးျပီး ၾကိဳးပမ္းသြားမယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရးဆိုတာဟာ ဒီမိုကေရစီေျပာင္းလဲေရးမွာ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ေျပာင္းလဲႏိုင္ဖို႔အတြက္ မျဖစ္မေနသြားရမယ့္လမ္းပဲလို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေျပာထားတာဟာ ၁၉၈၉ ကတည္းကပါ။ အဲဒီကတည္းက ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရးကိုေရာ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးကိုေရာ က်ေနာ္တို႔က လံုး၀ဥႆံု လက္ခံထားတာျဖစ္ပါတယ္။ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီးက ဒီလို ေျပာလာတာကို က်ေနာ္တို႔ ၾကိဳဆိုပါတယ္။ ေက်းဇူးလည္း တင္ပါတယ္။”
အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံက အလွည့္က် ဥကၠ႒တာ၀န္ယူရတဲ့အခါမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကံဳေတြ႔ေနရတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာေတြကို ပါ၀င္ေျဖရွင္းတာမ်ိဳး အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ လုပ္ရပ္ေတြ ျမင္ခ်င္ေၾကာင္းေျပာၾကားခဲ့တာမို႔ ဒါဟာ အာဆီယံရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာကိုပါ တက္လာေစမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“အာဆီယံအဖြဲ႔ၾကီးဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရးကို ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္ေနတာေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ပါ၀င္ မကူညီႏိုင္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ကမၻာက ေမးေငါ့တာကို ခံေနရတာ အာဆီယံတဖြဲ႔လံုးလည္း အသိပါပဲ။ တကယ္လို႔ အဲလိုသာ အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ၾကီးက အာဆီယံဥကၠ႒အေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရးျဖစ္ဖို႔ အဲဒီကတဆင့္ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးျဖစ္ဖို႔၊ အဲလိုအမ်ိဳးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးသာ ရသြားျပီဆိုရင္ေတာ့ ဒီမိုကေရစီေျပာင္းလဲမႈဟာ ျငိမ္းခ်မ္းစြာနဲ႔ ျမန္ျမန္ျဖစ္ေပၚမွာ ေသခ်ာပါတယ္။ အဲလိုသာ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အာဆီယံအဖြဲ႔ၾကီးပါ ဂုဏ္သိကၡာတက္လာမွာ ေသခ်ာပါတယ္။ အာရွေဒသျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အာဆီယံအဖြဲ႔ၾကီးက တကယ့္ကို ထိထိေရာက္ေရာက္ အက်ိဳးျပဳရာလည္း ေရာက္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”
ျမန္မာ့အေရးေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ AIPMC လို႔ ေခၚတဲ့ အာဆီယံအမတ္မ်ားအဖြဲ႔ရဲ႕ ေျပာခြင့္ရ ထရီဆာ ေကာ့္က္ (Tresa Kok) ကလည္း အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံဟာ အာဆီယံအလွည့္က် ဥကၠ႒ျဖစ္လာခဲ့ရင္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကံဳေတြ႔ေနရတဲ့ ျပႆနာေတြကို အခုထက္ပိုျပီး တက္တက္ၾကြၾကြ လုပ္ေဆာင္ေပးဖို႔ လိုအပ္သလို အခုထက္ပိုျပီး ေျပာဖို႔ ဆိုဖို႔လိုအပ္တယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
“အခုဆိုရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ လြတ္ေျမာက္လာခဲ့ပါျပီ။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးမွာ အေရးၾကီးတဲ့ အခန္းက႑ ကေန တက္တက္ၾကြၾကြပါ၀င္ လႈပ္ရွားေနပါျပီ။ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံအေနနဲ႔ တျခား အာဆီယံႏိုင္ငံေတြကို ဦးေဆာင္ျပီးေတာ့ ျမန္မာစစ္အစိုးရကို ဖိအားေတြေပးႏိုင္ေအာင္ လုပ္သြားလိမ့္မယ္လို႔ က်မတို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။”
ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြနဲ႔သာမက ေဒသတြင္း အင္အားၾကီး ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚၾသဇာေညာင္းတဲ့ တရုတ္အစိုးရကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေျပာင္းအလဲေတြျဖစ္ေပၚေစဖို႔ ဖိအားေပးသင့္တဲ့အျပင္ အထူးသျဖင့္ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ကုန္သြယ္ရင္းႏီွးျမႈပ္ႏွံမႈေတြမွာ ဆုေပးဒဏ္ေပးပံုစံမ်ိဳး လုပ္လာေအာင္ ၾကိဳးပမ္းသင့္တယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
“ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ စီးပြားေရးရင္းႏွီးျမႈပ္ႏွံမႈေတြကတဆင့္လည္း လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ျမန္မာစစ္အစိုးရနဲ႔ အာဆီယံႏိုင္ငံ ေတြၾကား စီးပြားဆက္ဆံေရးက တဆင့္ပါ။ သံတမန္ဆက္သြယ္ေရးကေနလည္း တဆင့္ လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ေပၚေအာင္ တြန္းအားေပးတဲ့အေနနဲ႔ အာဆီယံဘက္က ဆုေပးဒဏ္ေပးစနစ္ကို က်င့္သံုးသင့္ပါတယ္။”
အာဆီယံအလွည့္က် ဥကၠ႒ျဖစ္လာမယ့္ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီေရးတိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ျဖစ္ေပၚေစဖို႔အတြက္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ၾကိဳးစားလာခ်ိန္ဟာ ျမန္မာစစ္အစိုးရအေပၚ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြက တိုက္ရိုက္ေတြ႔ဆံုမႈေတြနဲ႔ ေပ်ာ့ေျပာင္းစြာ ဆက္ဆံလာခ်ိန္ျဖစ္သလို အာရွႏိုင္ငံေတြက ေ၀ဖန္မႈေတြ တိုးလာေနခ်ိန္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။
