ႏုိင္ငံတကာ ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ကၽြမ္းက်င္သူေတြ တက္ေရာက္ၾကတဲ့ ကမာၻ႔စီးပြားေရး ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပဲြ အတြင္း အနာဂတ္မွာ တုိးတက္ ဖြ႔ံၿဖိဳးမႈေတြအတြက္ ေဆြးေႏြးၾကရာမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အားတက္စရာ အေျခအေနေတြကုိလည္း ေျပာသြားၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ တုိင္းျပည္မွာ ႏုိင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲေတြနဲ႔အတူ စီးပြားေရး ဖြ႔ံၿဖိဳးမႈအတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ထြက္ေပၚလာေနၿပီလုိ႔ ျမန္မာအစုိးရ တာ၀န္ရွိသူေတြ သာမက ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေရး လႈပ္ရွားမႈမွာ ဦးေဆာင္ေနသူ တဦးျဖစ္တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကလည္း ေျပာဆုိလုိက္တာပါ။ ဆြစ္ဇာလန္ႏုိင္ငံ အပမ္းေျဖစခန္း ဒါဗုိ႔စ္က ကမာၻ႔စီးပြားေရး ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပဲြအတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ အေၾကာင္း ဘာေတြေျပာခဲ့ၾကသလဲ ဆုိတာေတြကုိေတာ့ ဒီသီတင္းပတ္ရဲ႔ စီးပြားေရး က႑မွာ ကုိေအာင္လြင္ဦး က တင္ျပေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
စီးပြားေရးနဲ႔ ဖြ႔ံၿဖိဳးတုိးတက္မႈေတြ ရေအာင္ ေရွ႔မွာ ဘယ္လုိ ေဆာင္ရြက္သင့္သလဲ ဆုိတာေတြကုိ ကမာၻ႔ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ပညာရွင္ေတြကအစ၊ လုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ႔ လူမႈအသုိင္းအ၀န္းက ပုဂၢိဳလ္ေတြပါ၊ ပါ၀င္ေဆြးေႏြးၾကတဲ့ ကမာၻ႔စီးပြားေရး ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပဲြမွာ ဒီႏွစ္မွာေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ထူးထူးျခားျခား အားတက္ စကားသံေတြ ၾကားရပါတယ္။ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေရး လႈပ္ရွားမႈမွာ ဦးေဆာင္ေနတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကဆုိရင္လည္း တုိင္းျပည္မွာ ႀကံဳေနရတဲ့ စိမ္ေခၚမႈေတြအျဖစ္ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္မွာ ရည္ညႊန္း ေျပာဆုိခဲ့တာေတြထဲက တခ်ဳိ႔ကုိ အခုအခါ ေက်ာ္လႊားႏုိင္တာေတြ ရွိေနၿပီလုိ႔ ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပဲြကုိ ဗြီဒီယုိနဲ႔ သတင္းစကားပါးရာမွာ ေျပာဆုိလုိက္တဲ့ အထိပါ။
ဇန္န၀ါရီလ ၂၅ ရက္ေန႔ကေန ၂၉ ရက္ေန႔အထိ က်င္းပတဲ့ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ကမာၻ႔စီးပြားေရး ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပဲြကုိေတာ့ ပုံစံသစ္ေတြကုိ ပုံသြင္းေပးေနတဲ့ ႀကီးမားလွတဲ့ အေျပာင္းအလဲ ကာလအျဖစ္ ဒီႏွစ္မွာ ေခါင္းစဥ္ေပးထားတဲ့အတုိင္း တုိက္တုိက္ဆုိင္ဆုိင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာလည္း ႀကီးႀကီးမားမား အေျပာင္းအလဲေတြ ထြက္ေပၚလာႏုိင္မယ့္ အလားအလာေတြ ေပၚေပါက္ေနၿပီလုိ႔ ေျပာလုိက္တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
“ႀကီးမားလွတဲ့ အေျပာင္းအလဲတခု ျဖစ္လာႏုိင္ေခ်ကုိ က်မတုိ႔ ေတြ႔ေနရပါၿပီ။ စစ္မွန္တဲ့ ေတာ္လွန္ေျပာင္းလဲမႈေတြနဲ႔ ပုိၿပီးနီးစပ္မႈ ရွိလာေစဖုိ႔ အေရးႀကီးတဲ့ ေျခလွမ္းတရပ္ အျဖစ္နဲ႔ကေတာ့ တုိင္းျပည္ရဲ႔ ေရြးေကာက္ပဲြနဲ႔ ဥပေဒျပဳေရး လုပ္ငန္းစဥ္မွာ သက္ဆုိင္ရာ ပုဂၢိဳလ္ေတြ အားလုံး ပါ၀င္ႏုိင္ေရးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။”
ဒီလုိ အလားအလာေတြနဲ႔အတူ စီးပြားေရး အခြင့္အလန္းေတြလည္း ေပၚေပါက္လာႏုိင္ေခ်ေတြ အေပၚမွာေတာ့ ျပည္တြင္းျပည္ပက လုပ္ငန္းရွင္ေတြ အားတက္သေရာ ျဖစ္ေနၾကတာပါ။ ဒီလုိပဲ ကုလသမဂၢ ေအဂ်င္စီေတြနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ ေငြေၾကး ရန္ပုံေငြအဖဲြ႔ (IMF) တုိ႔လုိ အဖဲြ႔အစည္းေတြကလည္း စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြနဲ႔ ဖြ႔ံၿဖိဳးလာမယ့္ အလားအလာေတြအေပၚ ေက်နပ္မႈရွိတဲ့ သေဘာထားေတြကုိ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆုိလာၾကတဲ့အထိ ျဖစ္ပါတယ္။ IMF ကုိယ္စားလွယ္အဖဲြ႔ရဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ ခရီးစဥ္ ဇန္န၀ါရီလေႏွာင္းပုိင္း အဆုံးသတ္ခ်ိန္မွာပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြနဲ႔အတူ စီးပြားေရး တုိးတက္မႈ လကၡဏာေတြ ေတြ႔ျမင္လာရသလုိ၊ ေရွ႔မွာလည္း အလားအလာေကာင္းေတြ ေတြ႔ေနရၿပီလုိ႔ ေျပာဆုိလုိက္တာပါ။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကေတာ့ စီးပြားေရး ဖြ႔ံၿဖိဳးမႈေတြ ရွိလာေစဖုိ႔ တရားဥပေဒ စုိးမုိးမႈလုိ အေျခအေနေတြလည္း ရွိဖုိ႔ လုိဦးမယ္လုိ႔ ျမင္ပါတယ္။
“စီးပြားေရး ဖြ႔ံၿဖိဳးတုိးတက္ဖုိ႔ ဆုိတာဟာ လတ္တေလာ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ ႏုိင္ငံတကာ ဘ႑ာေရး အဖဲြ႔အစည္းေတြက တုိက္တြန္း ေဆာင္ရြက္ ေပးေနၾကတဲ့ ဘ႑ာေရးနဲ႔ ေငြေရးေၾကးေရး စီမံခန္႔ခဲြမႈေတြ အေပၚမွာတင္ မူတည္ေနတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီလုိ အစီအမံေတြကုိ အာမခံႏုိင္မယ့္ သင့္ေတာ္တဲ့ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းေတြ၊ တရားမွ်တၿပီး ထိေရာက္မႈရွိရွိနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မယ့္ တရားစီရင္ေရးနဲ႔ ဥပေဒျပဳေရး က႑ေတြက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြနဲ႔ က်ားကန္ေပးသြားဖုိ႔ လုိပါတယ္။”
ျမန္မာႏုိင္ငံ အမ်ဳိးသား စီမံကိန္းနဲ႔ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈ ၀န္ႀကီးဌာနရဲ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ထဲ ထုတ္ျပန္တဲ့ ကိန္းဂဏန္းေတြ အရဆုိရင္ ျပည္ပကေန လတ္တေလာ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံဖုိ႔ ကတိက၀တ္ ျပဳထားတဲ့ ပမာဏဟာ ေဒၚလာသန္းေပါင္း ၂ ေသာင္းအထိ ရွိေနတာပါ။ အခုအခါ စီးပြားေရး မူ၀ါဒေတြကုိ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြနဲ႔အတူ ႏုိင္ငံတကာ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ အေနနဲ႔ အရင္းအျမစ္ ၾကြယ္၀ၿပီး လုပ္အားခ ေစ်းခ်ဳိတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ပုိမုိ၀င္ေရာက္ လုပ္ကုိင္ လာၾကလိမ့္မယ္လုိ႔လည္း ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ စီးပြားေရး အေျခအေနကုိ သြားေရာက္ အကဲခတ္ခဲ့တဲ့ IMF ကုိယ္စားလွယ္ အဖဲြ႔ကေတာ့ လတ္တေလာ စြမ္းအင္ က႑မွာ ျပည္ပက တုိက္႐ုိက္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြ ၀င္ေရာက္လာေနသလုိ၊ က်န္တဲ့က႑ေတြမွာလည္း ၀င္ေရာက္လာေအာင္ ေဆာင္ရြက္သြားဖုိ႔ တုိက္တြန္းထားတာပါ။ ဒီလုိ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္မယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ပုဂၢလိက စီးပြားေရး က႑မွာ အႀကီးအက်ယ္ တုိးတက္မႈေတြ ရလာႏုိင္မွာျဖစ္သလုိ၊ အေသြးအေရာင္စုံတဲ့ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြ အျဖစ္နဲ႔လည္း အခြင့္အလန္းသစ္ေတြ ပုိတုိးလာႏုိင္တယ္လုိ႔ အႀကံျပဳထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါဗုိ႔စ္ ကမာၻ႔စီးပြားေရး ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပဲြကုိ တက္ေရာက္လာတဲ့ ျမန္မာအစုိးရ ကုိယ္စားလွယ္ စက္မႈ၀န္ႀကီး ဦးစုိးသိန္း ကေတာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကုိ ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္သြားမွာ ျဖစ္သလုိ၊ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံလုိသူေတြ အတြက္ အဆင္ေျပေအာင္ စီးပြားေရးဆုိင္ရာ မူ၀ါဒ အမ်ားအျပားကုိ ျပင္ဆင္ထားၿပီး ျဖစ္တယ္လုိ႔လည္း ေျပာဆုိလုိက္တာပါ။
“ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ အတြက္ေတာ့ ကိုယ့္တိုင္းျပည္မွာ လာၿပီး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံခ်င္ေအာင္ အေျခအေနမ်ိဳး ဖန္တီးေပးဖို႔ အမ်ားႀကီး လုပ္ေဆာင္ထားပါတယ္။ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဆိုင္ရာ ဥပေဒေတြ ျပင္ဆင္တာေတြ ရိွပါတယ္။ ဒါက စီးပြားေရးအပိုင္းအတြက္ အထူးအေရးႀကီးတဲ့ကိစၥပါ။”
ျမန္မာအစုိးရကေတာ့ လုပ္ငန္းရွင္ေတြကုိ ဆဲြေဆာင္တဲ့ အေနနဲ႔ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူေတြကုိ အရင္က အခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္ ၃ ႏွစ္ ေပးထားရာကေန ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ထဲမွာပဲ ၅ ႏွစ္အထိ တုိးျမႇင့္ေပးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကုိ အခုအခါ ေနာက္ထပ္ ၈ ႏွစ္အထိ တုိးျမႇင့္ သတ္မွတ္ေပးသြားဖုိ႔ ရည္ရြယ္ထားသလုိ၊ တုိင္းျပည္အတြက္ အက်ဳိးရွိရင္ ရွိသလုိ၊ အထူးအခြင့္အေရးေတြကုိ ဆက္ေပးသြားဦး မွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔လည္း ဆြစ္ဇာလန္ ႏုိင္ငံက ကမာၻ႔စီးပြားေရး ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပဲြကုိ တက္ေရာက္လာသူ ျမန္မာအစုိးရ ကုိယ္စားလွယ္ ေနာက္တဦးျဖစ္တဲ့ မီးရထား ၀န္ႀကီးဌာန ဒုတိယ၀န္ႀကီး ဦးေသာင္းလြင္ ကလည္း ႏုိင္ငံျခား သတင္းေထာက္ေတြကုိ ေျပာလုိက္တာပါ။
ဒါေပမ့ဲလည္း ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီ လႈပ္ရွားမႈမွာ ဦးေဆာင္ေနသူ တဦးျဖစ္တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကေတာ့ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြဟာ တုိင္းျပည္အတြက္ ေရရွည္ခံၿပီး ခုိင္မာတဲ့ ပုံစံမ်ဳိး ျဖစ္ဖုိ႔လည္း လုိမယ္လုိ႔ ကမာၻ႔စီးပြားေရး ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပဲြကုိ ေပးပုိ႔တဲ့ အမွာစကားမွာ သတိေပးထားတာပါ။
“က်မတုိ႔ အေနနဲ႔ကေတာ့ က်င့္၀တ္နဲ႔ညီၿပီး ဆန္းသစ္တဲ့ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ အသစ္ေတြ တုိင္းျပည္ကုိ ၀င္လာႏုိင္မယ့္ ႏုိင္ငံေရး၊ လူမႈေရးနဲ႔ စီးပြားေရး ၀န္းက်င္တရပ္ကုိ ဖန္တီးခ်င္ပါတယ္။ ကမာၻႀကီးအတြက္ လုိအပ္တဲ့ အနာဂတ္အျပင္၊ လူမႈအသုိင္းအ၀န္း သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္အတြက္ ပူပမ္ရမယ့္ ကိစၥေတြကုိပါ တဖက္ကၾကည့္ၿပီး အစားအစာ၊ ေသာက္ေရနဲ႔ စြမ္းအင္ လုိအပ္ခ်က္ေတြအတြက္ ေရရွည္တည္တံ့မယ့္ စီးပြားေရး ပုံစံသစ္ တခုကုိလည္း က်မတုိ႔ ပုံၾကမ္းတခု ဆဲြခ်င္ပါေသးတယ္။”
ကမာၻ႔စီးပြားေရး ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပဲြကုိ အမွာစကာ ေပးပုိ႔ရာမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ စီးပြားေရးနဲ႔ စက္မႈလုပ္ငန္းေတြကေန ကမာၻႀကီးကို ပုံေဖာ္ရာမွာ နည္းလမ္းေကာင္းေတြ ရွာေဖြေရး ရည္မွန္းၿပီး အစုိးရမဟုတ္တဲ့ အဖဲြ႔အစည္း တခုအျဖစ္ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္မွာ ဥေရာပ စီမံခန္႔ခဲြမႈ ႏွီးေႏွာဖလွယ္ေရး အဖဲြ႔အျဖစ္ စတင္ထူေထာင္ လာရာက ၁၉၈၇ ခုႏွစ္မွာ ႏုိင္ငံတကာ အဆင့္အထိ က်ယ္ျပန္႔လာေစဖုိ႔အတြက္ ကမာၻ႔စီးပြားေရး ႏွီးေႏွာဖလွယ္ေရး အဖဲြ႔အျဖစ္ ေျပာင္းလဲ ေခၚေ၀ၚလာခဲ့ၿပီး ဆြစ္ဇာလန္ႏုိင္ငံ ဂ်ီနီဗာၿမိဳ႔မွာ အေျခစုိက္ထားတာပါ။ ႏွစ္စဥ္ က်င္းပတဲ့ ေဆြးေႏြးပဲြေတြကုိလည္း ကမာၻတ၀ွမ္းက ႏုိင္ငံေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ထိပ္တန္း လုပ္ငန္းရွင္ေတြ၊ ပညာရွင္ေတြ သာမက၊ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး သမားေတြ၊ လူမႈအေျချပဳ အဖဲြ႔အစည္းေတြ၊ လူငယ္ေတြလုိ အလႊာအသီးသီးက သူေတြပါ၊ ပါ၀င္ ေဆြးေႏြးေလ့ ရွိၾကပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံအပါအ၀င္ အေရွ႔အာရွ ေဒသအတြက္ ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပဲြ တခုကိုလည္း ေရွ႔လာမယ့္ ေမလကုန္္က်ရင္ ထုိင္းႏုိင္ငံ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႔ေတာ္မွာ က်င္းပသြားဖုိ႔ ရွိေနတာပါ။ ဒီႏွီးေႏွာဖလွယ္ပဲြမွာေတာ့ ကမာၻ႔စီးပြားေရးမွာ အေရွ႔ေတာင္အာရွ ႏုိင္ငံမ်ားအသင္း (Asean) ရဲ႔ အခမ္းက႑၊ ဘ႑ာေငြေၾကးဆုိင္ရာ မူ၀ါဒေတြနဲ႔ လူဦးေရ အရြယ္အစားနဲ႔ နည္းပညာ အေျခခံ ကြာဟခ်က္ေတြ ရွိေနတဲ့ ေဒသအျဖစ္ စီးပြားေရး အစီအမံေတြကုိ ေရွ႔ေလွ်ာက္ ဘယ္လုိ ေဆာင္ရြက္ၾကမလဲ ဆုိတာေတြကုိ ေဆြးေႏြးသြားၾကမွာလည္း ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း တင္ျပရင္းနဲ႔ပဲ ဒီသီတင္းပတ္ရဲ႔ စီးပြားေရး က႑ကုိ ရပ္နားပါရေစ။
