ေစ်းခ်ဳိတဲ့ ဆန္အမ်ဳိးအစားေတြ ျပည္ပတင္ပုိ႔ခြင့္ တားျမစ္ထားတာကုိ ဖယ္ရွားလုိက္ၿပီး ၅ လ အၾကာမွာေတာ့ အိႏၵိယ ႏုိင္ငံဟာ ကမာၻ႔ထိပ္တန္း ဆန္တင္ပုိ႔ရာ တုိင္းျပည္တခု အျဖစ္နဲ႔ ေတြ႔ျမင္လာရပါတယ္။ ကမာၻေပၚက အဓိက ျပည္ပဆန္ တင္ပုိ႔ရာ ႏုိင္ငံေတြမွာ ဆန္ေစ်းေတြ တက္လာတာေၾကာင့္ ကမာၻ႔ေစ်းကြက္မွာ ႐ုိက္ခတ္မယ့္ အလားအလာေတြ ေပၚေပါက္ခဲ့တာကုိပါ အိႏၵိယက ဟန္႔တားႏုိင္ခဲ့တာပါ။ တုိးတက္လာတဲ့ အိႏၵိယရဲ႔ ျပည္ပဆန္ တင္ပုိ႔မႈလုပ္ငန္းအေၾကာင္း နယူးေဒလီ ၿမိဳ႔ေတာ္ကေန ဗြီအုိေအ သတင္းေထာက္ Anjana Pasricha ရဲ႔ သတင္းေပးပုိ႔ခ်က္နဲ႔အတူ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ေဒသတြင္းက ဆန္ေစ်းကြက္ အေျခအေနေတြကိုေတာ့ ဒီသီတင္းပတ္ရဲ႔ စီးပြားေရး က႑မွာ ကုိေအာင္လြင္ဦး က တင္ျပထားပါတယ္။
အဓိက စားကုန္ တခုအျဖစ္ ဆန္ကုိ စားသုံးၾကတဲ့ အိႏၵိယ ႏုိင္ငံဟာ အခုအခါ၊ ျပည္တြင္း အတြက္ သာမက ျပည္ပတင္ပုိ႔မႈမွာလည္း ေရွ႔တန္း ေရာက္လာေနပါတယ္။ မၾကာေသးခင္တုန္းက အေရွ႔အလယ္ပုိင္း ေဒသက ဒူဘုိင္းမွာ က်င္းပတဲ့ ႏွံစားသီးႏွံဆုိင္ရာ ညီလာခံမွာ ဆုိရင္လည္း အိႏၵိယ ဆန္ကုန္သည္ေတြ ျပည္ပေစ်းကြက္ေတြကုိ ခ်ဲ႔ထြင္ႏုိင္မယ့္ ေဆြးေႏြးမႈေတြကုိ လုပ္ခဲ့ၾကတာမုိ႔ ေနာက္ထပ္ ေစ်းကြက္ထဲမွာ တြင္က်ယ္ လာႏုိင္မယ့္ အလားအလာေတြလည္း ပုိမုိ တုိးပြား လာေနတာပါ။
အိႏၵိယ ျပည္ပဆန္တင္ပုိ႔သူမ်ား အသင္း ရဲ႔ အႀကီးအကဲ ဗီေဂ် ဆာတီရာ (Vijay Setia) ကေတာ့ မၾကာခင္လေတြ အတြင္းမွာကုိပဲ လုပ္ငန္းေတြ အားေကာင္းလာတာ ေတြ႔ရလိမ့္မယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
“အီရန္၊ အီရတ္နဲ႔ အေရွ႔အလယ္ပုိင္း ေဒသတခုလုံးက ၀ယ္လုိအားက သိပ္ႀကီးမားပါတယ္။ ေစ်းသက္သာၿပီး အရည္အေသြး ေကာင္းတာေၾကာင့္ အာဖရိကတုိက္က ၀ယ္လက္ေတြလည္း ရွိေနၾကပါတယ္။”
အိႏၵိယဆန္ ျပည္ပတင္ပုိ႔မႈရဲ႔ အားသာခ်က္ အျဖစ္နဲ႔ကေတာ့ ကမာၻမွာ ထိပ္တန္း ဆန္တင္ပုိ႔ရာ ထုိင္းႏုိင္ငံလုိ တုိင္းျပည္ေတြနဲ႔႔ မတူပဲ ေစ်းခ်ဳိခ်ဳိနဲ႔ ေရာင္းႏုိင္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အရန္ဆန္အျဖစ္ စုေဆာင္းတဲ့ အစီအစဥ္ေတြနဲ႔ ဆန္ေတြ ပုိလွ်ံေနတာမုိ႔ ျပည္တြင္း ေစ်းကြက္ထဲမွာဆုိရင္ ဆန္ေစ်းဟာ ၂၅ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ က်ဆင္းသြားခဲ့တာပါ။ ဒီအတြက္လည္း အစုိးရက ေစ်းသက္သာတဲ့ ဆန္အမ်ဳိးအစားေတြ ျပည္ပတင္ပုိ႔ခြင့္ကုိ ၄ ႏွစ္ၾကာ တားျမစ္ထားရာက ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ စက္တင္ဘာလထဲမွာ ဖယ္ရွားေပးလုိက္ပါတယ္။ အိႏၵိယက ေစ်းႀကီးတဲ့ Basmati အမ်ဳိးအစား ဆန္ေတြကုိ တေလွ်ာက္လုံး ျပည္ပပုိ႔ခြင့္ ေပးထားေပမဲ့ ကမာၻနဲ႔အ၀ွမ္း ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြ ႐ုတ္တရက္ တက္လာတဲ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ကစလုိ႔ တျခားဆန္ အမ်ဳိးအစားေတြ ျပည္ပတင္ပုိ႔ခြင့္ကုိ တားျမစ္ခဲ့တာပါ။
ဖိလစ္ပုိင္ႏုိင္ငံ အေျခစုိက္ ႏုိင္ငံတကာ ဆန္စပါး သုေတသန ဌာနက ထိပ္တန္း စီးပြားေရး ပညာရွင္ ဆမာရန္ဒူ မုိဟန္တီ (Samarendu Mohanty) ကေတာ့ ကမာၻ႔ေစ်းကြက္ထဲ အိႏၵိယ ဒီလုိ ျပန္လည္ ၀င္ေရာက္လာတဲ့အတြက္ ႏုိင္ငံတကာ ေစ်းကြက္မွာ ဆန္ေစ်းေတြ တက္မလာေအာင္ ဟန္႔တားႏုိင္ခဲ့တယ္လုိ႔ သုံးသပ္ပါတယ္။
“အိႏၵိယက ကယ္တင္ရွင္လုိ ေပၚလာတာပါ။ တကယ့္ကုိ အခ်ိန္ကုိက္လည္း ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ စက္တင္ဘာလထဲမွာပဲ ထုိင္းႏုိင္ငံက ဆန္၀ယ္ယူတဲ့ အစီအစဥ္သစ္မွာ သတ္မွတ္ခ်က္ကုိ ျမႇင့္လုိက္တဲ့ အစီအစဥ္ကုိ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ခဲ့တာမုိ႔ ျပည္တြင္းေစ်းကြက္မွာ ၅၀ ရာခုိင္ႏႈန္း နီးပါးေလာက္ တက္သြားလုိ႔ပါ။ ထုိင္းႏုိင္ငံက ဆန္ေစ်း ၅၀ ရာခုိင္ႏႈန္း တက္သြားတဲ့အတြက္ ကမာၻ႔ဆန္ေစ်းလည္း တက္မယ့္ အလားအလာေတြလည္း ေပၚခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း အိႏၵိယေၾကာင့္ ဒီလုိ မျဖစ္္ခဲ့ပါဘူး။”
လတ္တေလာမွာ တျခားႏုိင္ငံေတြက ဆန္အမ်ဳိးအစားေတြနဲ႔ ယွဥ္ရင္ အိႏၵိယရဲ႔ ဆန္ေစ်းဟာ တတန္ကုိ ခန္႔မွန္းေခ် အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၁၀၀ ေလာက္အထိ သက္သာ ေနတယ္လုိ႔လည္း သူကေျပာပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေအာက္တုိဘာလကေန ဇန္န၀ါရီလ အတြင္း အိႏၵိယက ဆန္တန္ခ်ိန္ ၂ သန္း ၃ သိန္း ျပည္ပတင္ပုိ႔ခဲ့တာမုိ႔ ထုိင္းႏုိင္ငံထက္ေတာင္ သာခဲ့တာပါ။ အခုအခါ အိႏၵိယဆန္ကုိ ႏုိင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားက ၀ယ္ယူလာၾကတဲ့ အထဲမွာ ဆန္စပါး ထုတ္လုပ္ တင္ပုိ႔ေနတဲ့ တုိင္းျပည္တခုျဖစ္တဲ့ အိမ္နီးခ်င္း ပါကစၥတန္လုိ ႏုိင္ငံေတြလည္း ပါ၀င္လာပါတယ္။ ေစ်းသက္သာ ေနတာမုိ႔ အိႏၵိယဆန္ေတြကုိ ပါကစၥတန္ ဆန္ကုန္သည္ေတြ ပထမဆုံးအႀကိမ္ ၀ယ္ယူလာၾကတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလုိပဲ ေစ်းခ်ဳိတာကုိ သေဘာက်တဲ့ အာဖရိက ေစ်းကြက္ကုိလည္း တင္ပုိ႔သြားမွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ အိႏၵိယက ျပည္ပဆန္ တင္ပုိ႔ေနတဲ့ ထိပ္တန္း ကုမၸဏီ Tilda Riceland ရဲ႔ ညႊန္ၾကားေရးမႉး အာရ္ အက္စ္ ရွရွဒ္ရီ (R. S. Seshadri) ကေျပာပါတယ္။
“ဒီကေန႔ အခ်ိန္မွာေတာ့ ကမာၻေပၚက ဆန္အေရာင္းအ၀ယ္ ေစ်းကြက္တခုလုံးမွာ ပါ၀င္လာႏုိင္ပါၿပီ။ အရင္ကေတာ့ တတန္ကုိ ေဒၚလာ ၉၀၀ ရတဲ့ ဆန္အေကာင္းစားေတြပဲ ပုိ႔ခြင့္ေပးၿပီး ကန္႔သတ္ထားတာပါ။ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ တတန္ကုိ ေဒၚလာ ၃၀၀ ကေန ၁,၀၀၀ အထိရတဲ့ ဆန္ေတြကုိ ျပည္ပပုိ႔႔လုိ႔ ရလာပါၿပီ။”
ကမာၻ႔ဆန္ေစ်းကြက္မွာ အိႏၵိယဆန္ေတြ အရင္ကထက္ ပုိမိုတြင္က်ယ္ လာရာမွာ ဒီႏွစ္ထဲ ၃ ဆအထိတုိးၿပီး တန္ခ်ိန္ ၆ သန္းေလာက္ ျပည္ပကုိ တင္ပုိ႔ႏုိင္္လိမ့္မယ္လုိ႔လည္း ခန္႔မွန္းထားၾကတာပါ။ အိႏၵိယ ျပည္ပဆန္တင္ပုိ႔သူမ်ား အသင္း ရဲ႔ အႀကီးအကဲ ဆာတီရာ ကေတာ့ လတ္တေလာ ျပည္တြင္းက ပုဂၢလိက ကုန္သည္ေတြ လက္ထဲမွာလည္း ဆန္ေတြ ပုိလွ်ံေနၿပီး၊ ေရွ႔လာမယ့္ ၄ ႏွစ္အတြင္း အရန္ဆန္ တန္ခ်ိန္ သန္း ၃၀ ေလာက္အထိ ရွိလိမ့္မယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္းရေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ ႏုိင္ငံတကာ ဆန္စပါး သုေတသန ဌာနက စီးပြားေရး ကၽြမ္းက်င္သူ မုိဟန္တီ ကေတာ့ ဒါဟာ ကမာၻတ၀ွမ္းက စားသုံးသူေတြ အတြက္ သတင္းေကာင္းလုိ႔ ဆုိပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ အိႏၵိယႏုိင္္ငံဟာ ကမာၻမွာ ဆန္စပါး ဒုတိယ အမ်ားဆုံး ထုတ္လုပ္တဲ့ တုိင္းျပည္တခု ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း လူဦးေရ သန္းေပါင္း ၁,၂၀၀ ေလာက္က စားသုံးေနၾကတဲ့ အဓိက စားကုန္တခုအျဖစ္ မုိးေခါင္ေရရွား ျပႆနာလုိ အေရးေပၚ အေျခအေနေတြအတြက္ လုိအပ္ခ်က္ေတြ ျပည့္မွီၿပီး၊ ျပည္တြင္းအတြက္ ဖူလုံမႈရွိၿပီဆုိတဲ့ အခ်ိန္က်မွသာ အစုိးရက ျပည္ပတင္ပုိ႔ခြင့္ ျပဳေလ့ရွိတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ လတ္တေလာမွာေတာ့ ျပည္တြင္းမွာ ဆန္သုိေလွာင္စရာ ေနရာမရွိေလာက္ေအာင္ ပုိလွ်ံေနတဲ့ အတြက္ ျပည္ပတင္ပုိ႔ခြင့္ေတြ ဆက္ရႏုိင္သလုိ၊ ဒီႏွစ္ အိႏၵိယရဲ႔ ျပည္ပဆန္ တင္ပုိ႔မႈေတြဟာလည္း ဆက္လက္ ႀကီးထြား ေနဦးမယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္းေနၾကတာပါ။
Tilda Riceland ကုမၸဏီရဲ႔ ညႊန္ၾကားေရးမႉး ရွရွဒ္ရီ ကေတာ့ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ အေျခအေနေတြ အားလုံးဟာ အိႏၵိယရဲ႔ ဒီႏွစ္ စပါးအထြက္ အေပၚမွာပဲ မူတည္လိမ့္မယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။
“မုတ္သုန္ရာသီ ပထမဆုံး ခန္႔မွန္းခ်က္ေတြ ထြက္ေပၚလာမယ့္ ေမလေလာက္မွာ သုံးသပ္ခ်က္ေတြ ထြက္လာပါလိမ့္မယ္။ အိႏၵိယ အေနနဲ႔လည္း ျပည္ပ ဆန္တင္ပုိ႔တာေတြကုိ ေလွ်ာ့မလား တင္းမလား ဆုိတဲ့ မူ၀ါဒကုိ အဲဒီအခါက် စဥ္းစားမွာပါ။ ျပည္တြင္း စားသုံးမႈက မ်က္ႏွာမလဲႊႏုိင္ေလာက္ေအာင္ ႀကီးမားလြန္းတာေၾကာင့္ သတိမထားပဲ ေနရေလာက္တဲ့ အေျခအေနမ်ဳိး အိႏၵိယ အေနနဲ႔ ဘယ္တုန္းကမွလည္း မႀကံဳခဲ့ဖူးပါဘူး။”
ကမာၻနဲ႔အ၀ွမ္း စပါးစုိက္ပ်ဳိးတဲ့ တုိင္းျပည္ေတြ အမ်ားအျပားရွိေပမဲ့လည္း ၇ ရာခုိင္ႏႈန္းကုိသာ ႏုိင္ငံတကာ ေစ်းကြက္မွာ ေရာင္း၀ယ္ ေဖာက္ကားေနတာ ျဖစ္သလုိ၊ ဒီအထဲက ၆၀ ရာခုိင္ႏႈန္း ေလာက္ကုိလည္း အိႏၵိယ၊ ထုိင္းနဲ႔ ဗီယက္နမ္ ႏုိင္ငံေတြက တင္ပုိ႔ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကမာၻေပၚမွာ ဆန္တင္ပုိ႔မႈ အမ်ားဆုံးျဖစ္တဲ့ ထုိင္းႏုိင္္ငံကေတာ့ အစုိးရက လယ္သမားေတြထံက စပါးေတြ ေစ်းပုိေပး ၀ယ္ယူတဲ့ အစီအစဥ္ေတြ စတင္ခဲ့တဲ့ေနာက္ ေဖေဖာ္၀ါရီလအထိ ၅ လဆက္တုိက္ ျပည္ပတင္ပို႔မႈေတြ က်ဆင္းခဲ့တာပါ။ ထုိင္းႏုိင္ငံ ျပည္ပဆန္တင္ပုိ႔သူမ်ား အသင္းရဲ႔ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂၃ ရက္ေန႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ၊ အရင္တႏွစ္ကနဲ႔ ယွဥ္ရင္ ဇန္န၀ါရီ လဆန္းကေန အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ခ်ိန္အထိ ျပည္ပတင္ပုိ႔မႈ ပမာဏဟာ ၅၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ ေလ်ာ့နည္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ ဆန္စပါး လုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသင္းကေတာ့ ဒီႏွစ္မွာ ဆန္တင္ပုိ႔မႈေတြ ၂ ဆတုိးၿပီး တန္ခ်ိန္ ၁ သိန္းခဲြေလာက္ ျပည္ပကုိ ပုိ႔႔ႏုိင္လိမ့္မယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္းထားၿပီး၊ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္က်ရင္ တန္ခ်ိန္ ၃ သိန္းအထိ ပုိ႔ႏုိင္ဖုိ႔ ရည္မွန္းထားတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ မွန္းထားတဲ့ အတုိင္း အေကာင္အထည္ ေပၚလာမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ကမာၻ႔ဆန္တင္ပုိ႔မႈ အမ်ားဆုံး တုိင္းျပည္တခု ျဖစ္ခဲ့ဖူးတဲ့ ၁၉၆၀ ျပည့္လြန္ ကာလကစလုိ႔ အျမင့္ဆုံး ပမာဏ အျဖစ္ တင္ပုိ႔သြားႏုိင္္မွာ ျဖစ္သလုိ၊ ကမာၻ႔ဆန္တင္ပုိ႔မႈမွာ ဆ႒မ ေနရာကုိ ေရာက္လာမွာလည္း ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း တင္ျပရင္းနဲ႔ပဲ ဒီသီတင္းပတ္ရဲ႔ စီးပြားေရး က႑ကုိ ရပ္နားပါရေစ။
