အေရွ႔အလယ္ပုိင္း ေဒသက မတည္မၿငိမ္ အေျခအေနေတြ၊ အာဖရိကတုိက္မွာ ႀကံဳေနရတဲ့ ျပႆနာေတြနဲ႔ စီးပြားေရး ႀကီးထြား လာေနတဲ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ၀ယ္လုိအားေတြ ေကာင္းလာရာက ေရနံေစ်းေတြ တရိပ္ရိပ္ တက္လာေနပါတယ္။ ေလာင္စာဆီေစ်း ႀကီးျမင့္မႈေၾကာင့္ ကမာၻ႔စီးပြားေရးအေပၚမွာ သာမက၊ သမၼတေနရာအတြက္ ေရြးေကာက္ပဲြ မဲဆြယ္လႈပ္ရွားမႈေတြမွာ အေခ်အတင္ ေျပာစရာ ကိစၥတခု ျဖစ္ေနရသလုိ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာ ဆုိရင္လည္း လူမႈေရး မတည္ၿငိမ္မႈေတြ ျဖစ္မွာကုိ စုိးရိမ္လာၾကတဲ့ အထိပါ။ ဒီအေၾကာင္း ဗြီအုိေအ သတင္းေထာက္ေတြရဲ႔ သတင္းေပးပုိ႔ခ်က္ေတြကုိ စုစည္းၿပီး ဒီသတင္းပတ္ရဲ႔ စီးပြားေရးက႑မွာ ကုိေအာင္လြင္ဦးက တင္ျပေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုမွာ ဓာတ္ဆီေစ်း ၁ လီတာကုိ ၁ ေဒၚလာေက်ာ္၊ ၁ ဂါလံကုိ ၄ ေဒၚလာ နီးပါးအထိ တက္လာတာမုိ႔ ေလာင္စာဆီကုိ အမွီျပဳေနၾကတဲ့ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြ သာမက သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရးနဲ႔ ေန႔တဓူ၀ သြားလာမႈေတြမွာ အသုံးျပဳေနၾကရသူေတြ ညည္းညဴေနၾကသလုိ ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြ ၾကားမွာလည္း အျပန္အလွန္ ေ၀ဖန္သံေတြ ႀကီးထြား လာေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သမၼတ ဘရက္ခ္ အုိဘားမား (Barak Obama) ကေတာ့ သူ႔ရဲ႔ စြမ္းအင္ဆုိင္ရာ မူ၀ါဒေတြကုိ အခုိင္အမာ ကာကြယ္ ေျပာဆုိရင္း ေလာင္စာဆီ ထုတ္လုပ္မႈေတြ တုိးခ်ဲ႔မယ့္ အစီအစဥ္ေတြကုိလည္း ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္ထဲမွာပဲ ေၾကညာလုိက္တာပါ။ စြမ္းအင္ဆုိင္ရာ မူ၀ါဒေတြထဲမွာ အေကာင္းဆုံး အစီအစဥ္အျဖစ္ သမား႐ုိးက် သာမက၊ အစားထုိး ေလာင္စာ ထုတ္လုပ္မႈအျပင္ ကေနဒါနဲ႔ အေမရိကန္ၾကား သြယ္တန္းမယ့္ ပုိက္လုိင္း စီမံကိန္း ေတြ ပါ၀င္မယ္လုိ႔ ေျပာလုိက္တာပါ။
မကၠစီကုိ ပင္လယ္ေကြ႔ တေလွ်ာက္က ေရနံခ်က္ စက္႐ုံေတြမွာ သန္႔စင္ဖုိ႔ ကေနဒါႏုိင္ငံ အေနာက္ဖက္က ေရနံေတြကုိ တင္ပုိ႔သြားမယ့္ မုိင္ေပါင္း ၄၈၅ မုိင္နီးပါး ရွည္လ်ားတဲ့ ပုိက္လုိင္းကုိေတာ့ Oklahoma ျပည္နယ္္ Cushing က စတင္ေဖာက္လုပ္ဖုိ႔ ရည္ရြယ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
“Cushing ကေန ပင္လယ္ေကြ႔အထိ ပုိက္လုိင္းသစ္ ေဖာက္လုပ္ေရးကုိ ဒီကေန႔ အခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တုိ႔ ဦးစားေပး အေနနဲ႔ သတ္မွတ္ ထားပါတယ္။ ေတာင္ပုိင္း ေအာက္ေျခကေန အရင္စၿပီး၊ အၿပီးသတ္တဲ့အထိ အေကာင္အထည္ ေဖာ္သြားမွာပါ။ ေျမာက္ပုိင္းမွာေတာ့ အေမရိကန္ လူထုအတြက္ က်န္းမာေရးနဲ႔ ေဘးကင္းလုံၿခံဳမႈ ရွိေစေရး ေသခ်ာရေအာင္လုိ႔ က်က်နန သုံးသပ္သြားဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”
သမၼတကေတာ့ ကေနဒါေရနံ ကုမၸဏီျဖစ္တဲ့ TransCanada က ပုိမုိရွည္လ်ားတဲ့ စီမံကိန္းကုိ အဆုိျပဳ ထားတာကုိေတာ့ လက္ခံဖုိ႔ အတည္ျပဳခ်က္ မေပးေသးပါဘူး။ Keystone XL ေရနံပုိက္လုိင္း စီမံကိန္းဟာ ပတ္၀န္းက်င္ ထိခုိက္မယ့္ အႏာၱရာယ္ေတြ ရွိမွာကုိ စုိးရိမ္မႈေတြနဲ႔အတူ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး သမားေတြကေတာ့ ကန္႔ကြက္ထားၾကတာ ျဖစ္သလုိ၊ သမၼတကလည္း အေစာပုိင္းမွာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ဖုိ႔ တြန္႔ဆုတ္ေနခဲ့တာပါ။ အခုအခါ စီမံကိန္းကုိ အျပည့္အ၀ လက္မခံေသးတဲ့ အတြက္လည္း အတုိက္အခံ ႏုိင္ငံေရး သမားေတြက ေ၀ဖန္ေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိ၀င္ဘာလ က်င္းပမယ့္ သမၼတ ေရြးေကာက္ပဲြအတြက္ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ ပါတီရဲ႔ ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္း တဦးအျဖစ္ ေရွ႔ဆုံးက ေျပးေနတဲ့ မစ္ရြန္မေန (Mitt Romney) ကဆုိရင္ စြမ္းအင္ဆုိင္ရာ အႀကံေပးပုဂၢိဳလ္ေတြကုိ ျဖဳတ္ပစ္ရမယ္လုိ႔ေတာင္ ေျပာခဲ့တာပါ။
သမၼတ အုိဘားမား အစုိးရဟာ ျပည္တြင္း စြမ္းအင္ ဖူလုံေရး ဦးစား မေပးဘူးလုိ႔လည္း မဲဆြယ္လႈပ္ရွားမႈ တခုအတြင္း မက္ဆာခ်ဴးဆက္ျပည္နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးေဟာင္း ရြန္မေန က စြပ္စဲြလုိက္တာပါ။
“တုိင္းျပည္က ေရနံနဲ႔ ဓာတ္ေငြ႔ ထုတ္လုပ္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြ၊ ေက်ာက္မီးေသြး တူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းေတြက ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈေတြကုိ သမၼတက ေႏွးေကြးေအာင္ ႀကိဳးစားေနတာပါ။”
ရီပတ္ဘလစ္ကန္ ပါတီရဲ႔ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ ဂၽြန္ ေဘနာ (John Boehner) ကလည္း သမၼတရဲ႔ ပုိက္လုိင္း ေဖာက္လုပ္ေရး အစီအစဥ္ဟာ အမ်ားက လက္ခံထားၿပီးသား အစီအစဥ္သာ ျဖစ္တာမုိ႔ ၾကားက အမွတ္၀င္ယူေနစရာ မလုိဘူးလုိ႔ ေ၀ဖန္သြားပါတယ္။ အေမရိကန္ ေရနံလုပ္ငန္းေတြနဲ႔ အတုိက္အခံ ႏုိင္ငံေရး အသုိင္းအ၀ုိင္းကေတာ့ ေလာင္စာဆီ ဖူလုံေရးအတြက္ ျပည္တြင္းမွာ ထုတ္လုပ္မႈေတြ တုိးျမႇင့္သြားဖုိ႔ လုိလားေနၾကတာပါ။ သမၼတ အုိဘားမား ကေတာ့ သန္႔ရွင္းၿပီး ျပန္လည္ အစားထုိးႏုိင္တဲ့ ေလာင္စာေတြနဲ႔ နည္းပညာေတြကုိ ပုိမုိ ထုတ္လုပ္ႏုိင္ဖုိ႔ ဦးစားေပးမွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ စြမ္းအင္ စီမံကိန္းေတြအတြက္ Oklahoma ျပည္နယ္မွာ ေၾကညာစဥ္မွာ ေျပာဆုိသြားပါတယ္။
လတ္တေလာ ေရနံေစ်းႏႈန္း တက္ေနရတဲ့ ျပႆနာဟာလည္း ႏ်ဴကလီးယား အစီအစဥ္ေတြေၾကာင့္ တင္းမာမႈေတြ ေပၚေပါက္ေနတဲ့ အီရန္ႏုိင္ငံလုိ ျပင္ပက ႐ုိက္ခတ္မႈေတြအေပၚ အျပစ္ဖုိ႔ခဲ့တာပါ။
“ဒါဟာ က်ေနာ္တုိ႔ လုိခ်င္တဲ့ အနာဂတ္မ်ဳိး မဟုတ္ပါဘူး။ ကမာၻႀကီးရဲ႔ တဖက္ျခမ္းမွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတာေတြက အတိမ္းအေစာင္း မခံႏုိင္တဲ့ အေျခအေနမ်ဳိး ဖန္တီးလာတာမ်ဳိး၊ က်ေနာ္တုိ႔ တုိင္းျပည္ စီးပြားေရးကုိ ႐ုိက္ခတ္ လာတာမ်ဳိး၊ အလုပ္ကုိ ကားေမာင္း လာေနရသူေတြ ထိခုိက္မယ့္ အျဖစ္မ်ဳိးေတြ က်ေနာ္တုိ႔ မျဖစ္ခ်င္ပါဘူး။”
ေလာင္စာဆီေစ်း ျမင့္တက္လာတဲ့အေပၚ ႏုိင္ငံေရးအရ ကဲြလဲြခ်က္ေတြ ရွိေနေပမဲ့လည္း ခ်က္ျခင္းလက္ငင္း ေစ်းႏႈန္းေတြ ျပန္လည္ က်ဆင္းလာေအာင္ လုပ္ႏုိင္မယ့္ အလားအလာမ်ဳိးေတာ့ မျမင္ရေသးဘူးလုိ႔ ကၽြမ္းက်င္သူေတြ သုံးသပ္ေနၾကတာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔လုိ ေလာင္စာေတြကုိ တုိးျမႇင့္ ထုတ္လုပ္တာ၊ အစားထုိး စြမ္းအင္အတြက္ နည္းပညာသစ္ေတြ ရွာေဖြတာမ်ဳိးလုိ နည္းလမ္းေတြနဲ႔ ေရရွည္မွာ ျပႆနာကုိ ေျဖရွင္းသြားႏုိင္တယ္လုိ႔လည္း ေျပာေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
Royal Dutch Shell ေရနံကုမၸဏီရဲ႔ အမႈေဆာင္ အရာရွိခ်ဳပ္ ပီတာ ေဗာ့ဆာ (Peter Voser) ကေတာ့ ဒီလုိစြမ္းအင္က႑မွာ တုိးခ်ဲ႔ၿပီး အေမရိကန္ရဲ႔ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ အားေကာင္းေအာင္ လုပ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ အႀကံေပးပါတယ္။
“ေစ်းေတာ္ၿပီး အလုံအေလာက္ရွိတဲ့ ဓာတ္ေငြ႔ေတြသာ ရမယ္ဆုိရင္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုမွာ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ လုပ္ငန္းေတြ အႀကီးအက်ယ္ ျပန္လည္ ဖြ႔ံၿဖိဳးလာႏုိင္ပါတယ္။”
ေလာင္စာဆီေစ်း ႀကီးျမင့္မႈရဲ႔ ႐ုိက္ခတ္မႈ ဒဏ္ကုိေတာ့ အေမရိကန္ တႏုိင္ငံတည္း ရင္ဆုိင္ေနရတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ကမာၻ႔စီးပြားေရးမွာ ဒုတိယ အႀကီးဆုံးလည္းျဖစ္၊ ေရနံသုံးစဲြမႈမွာ အေမရိကန္ၿပီးရင္ ဒုတိယ အမ်ားဆုံးလည္းျဖစ္တဲ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာ ဆုိရင္လည္း ေလာင္စာဆီေစ်း တက္လာတာေၾကာင့္ မတည္မၿငိမ္ အေျခအေနေတြ ေပၚေပါက္လာမွာကုိ သတိေပးေနတာပါ။ တ႐ုတ္လူထု အမ်ားစုကေတာ့ ေရနံေစ်းေတြ တက္ရတာဟာ အစုိးရပုိင္ Sinopec နဲ႔ CNPC ကုမၸဏီေတြက လက္၀ါးႀကီး အုပ္ထားတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္လုိ႔ ျမင္ေနၾကတဲ့အေၾကာင္း ကြန္ျမဴနစ္ပါတီနဲ႔ နီးစပ္တဲ့ the Global Times သတင္းစာက ေရးပါတယ္္။ ဒီအတြက္ မေက်နပ္မႈေတြလည္း ႀကီးထြားလာႏုိင္တယ္လုိ႔ သတင္းစာက သတိေပးခဲ့တာပါ။
တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ဗဟုိ႐ုပ္ျမင္သံၾကားဌာန CCTV ကလည္း ေလာင္စာဆီေစ်းေတြ တက္လာတာကုိ မေက်နပ္တဲ့ ကားပုိင္ရွင္ တေယာက္ရဲ႔ အေျပာကုိ မၾကာေသးခင္ကပဲ ထုတ္လႊင့္ ျပသသြားပါေသးတယ္။
“ႏုိင္ငံတကာမွာ ေရနံေစ်းေတြ က်ဆင္းလာတဲ့ အခ်ိန္မွာ အမ်ဳိးသား ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးနဲ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေကာ္မရွင္က တုန္႔ျပန္ ေဆာင္ရြက္ ပုံေတြဟာ ေႏွးေကြးလြန္းတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ႏုိင္ငံတကာမွာ ေရနံေစ်းေတြ တက္လာတဲ့ အခါမွာၾကေတာ့ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ အမွီလုိက္ တက္တယ္” လုိ႔ မန္ဒရင္း တ႐ုတ္ဘာသာနဲ႔ ေျပာသြားတာပါ။
The Global Times ရဲ႔ အယ္ဒီတာ့ အာေဘာ္မွာေတာ့ တ႐ုတ္စြမ္းအင္ ကုမၸဏီေတြျဖစ္တဲ့ Sinopec နဲ႔ CNPC တုိ႔အေပၚ လူထုက အျမင္မၾကည္လင္ေနတာေတြကုိ အစုိးရက ေျဖရွင္းဖုိ႔ လုိမယ္လုိ႔လည္း တုိက္တြန္း ထားပါတယ္။ တ႐ုတ္အစုိးရကေတာ့ ဗဟုိကေန ခ်ဳပ္ကုိင္ထားတဲ့ ဓာတ္ဆီေစ်းႏႈန္းကုိ မတ္လလယ္မွာပဲ တုိးျမႇင့္ သတ္မွတ္လုိက္တာမုိ႔ ဒါဟာဆုိရင္ ၂ လအတြင္း ဒုတိယအႀကိမ္ ေစ်းတက္သြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ကား ေရာင္းခ်ေနတဲ့ ဓာတ္ဆီေစ်းကုိ ၆.၅ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ဒီဇယ္ေစ်းကုိေတာ့ ၇ ရာခုိင္ႏႈန္း တုိးျမႇင့္လုိက္တဲ့အတြက္ ၃ ႏွစ္နီးပါးအတြင္း အျမင့္ဆုံး ျဖစ္ခဲ့တာပါ။ ေလာင္စာဆီ ေစ်းႏႈန္းဟာ အခုအခါ ၁ လီတာကုိ ၁ ေဒၚလာနဲ႔ ဆင့္ ၂၀ အထိ ေပးေနရတာမုိ႔ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ကထက္ ၅၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ တက္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။
The Global Times သတင္းစာကေတာ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံဟာ ေလာင္စာဆီ သုံးစဲြမႈေတြ ေလွ်ာ့ခ်ၿပီး ေရနံေစ်းေတြ တက္ေနတာကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ အႀကံျပဳထားတာပါ။ ဒါေပမဲ့ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ဒီလုိေဆာင္ရြယ္တဲ့အတြက္ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈမွာ ေႏွးေကြး သြားႏုိင္သလုိ၊ ေငြေဖာင္းပြမႈေတြ ႀကီးထြားလာႏုိင္တဲ့ အႏာၱရာယ္ေတြလည္း ရွိေနတယ္္လုိ႔ သတိေပးထားတာ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း တင္ျပရင္းနဲ႔ပဲ ဒီသီတင္းပတ္ရဲ႔ စီးပြားေရး က႑ကုိ ရပ္နားပါရေစ။
