ႏုိင္ငံတကာ ဘ႑ာေရးကၽြမ္းက်င္သူေတြက ေငြေၾကးဆုိင္ရာ ၿပိဳင္ဆုိင္မႈေတြ ျဖစ္လာမွာကုိ သတိေပးေနခ်ိန္မွာပဲ၊ အာရွတလႊားက ႏုိင္ငံေတြမွာေတာ့ ေငြေၾကးစီးဆင္းမႈေတြကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းလာတာေတြလည္း ရွိေနပါတယ္။ တုိင္းျပည္ စီးပြားေရးေတြ ထိခုိက္မွာ စုိးတဲ့အတြက္ ေငြေၾကးစီးဆင္းမႈေတြအေပၚ ကန္႔သတ္လာမယ္ဆုိရင္ ကမာၻ႔ဘ႑ာေရးစနစ္ မတည္မၿငိမ္ျဖစ္မွာကုိ ႏုိင္ငံတကာ စီးပြားေရးကၽြမ္းက်င္သူေတြက စုိးရိမ္ေနၾကတာပါ။
ဘ႑ာေငြေၾကး စနစ္ေတြ ကေမာက္ကမ ျဖစ္လာမယ္ဆုိရင္ တုိင္းျပည္စီးပြားေရးေတြမွာ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ ႐ုိက္ခတ္မႈေတြ ရွိႏုိင္မလဲ ဆုိတာကုိေတာ့ အာရွတုိက္ရဲ႔ စီးပြားေရး အခ်က္အျခာ ေဒသတခုျဖစ္တဲ့ ေဟာင္ေကာင္ကေန ဗြီအုိေအ သတင္းထာက္ Heda Bayron က သုံးသပ္တင္ျပ ထားတာကုိ ဒီတပတ္ရဲ႔ စီးပြားေရးက႑မွာ ကုိေအာင္လြင္ဦး က တင္ျပထားပါတယ္။
ဂ်ပန္ယန္းေငြ တန္ဘုိးဟာ အေမရိကန္ေဒၚလာနဲ႔ လဲလွယ္ရာမွာ ေအာက္တုိဘာလ ပထမပတ္ကုန္မွာေတာ့ ႏွစ္ေပါင္း ၁၅ ႏွစ္အတြင္း အျမင့္ဆုံး နီးပါးအထိ ေရာက္လာတာမုိ႔ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ နာအုိတုိ ခန္ က ေငြေၾကးလဲလွယ္မႈႏႈန္းကုိ အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္သြားၿပီး၊ လုိအပ္သလုိ ေဆာင္ရြက္သြားမယ္လုိ႔ ေျပာဆုိလုိက္ပါတယ္။ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံရဲ႔ စီးပြားေရး ျပန္လည္ နာလန္ထူလာေစဖုိ႔ အခရာက်တဲ့ ျပည္ပုိ႔ကုန္ လုပ္ငန္းမွာေတာ့ ယန္းေငြတန္ဘုိး ျမင့္တက္လာတဲ့အတြက္ ထိခုိက္မႈေတြ ရွိခဲ့တာမုိ႔ ေငြတန္ဘုိး ေလ်ာ့က်ေစေရး ဂ်ပန္အစုိးရရဲ႔ ဗဟုိဘဏ္ကလည္း မၾကာေသးခင္ကပဲ ေစ်းကြက္ထဲ၀င္ၿပီး ႀကိဳးပမ္းခဲ့ရတဲ့ အထိပါ။ ဒီလုိ အစုိးရေတြကုိယ္တုိင္ ေစ်းကြက္ေတြထဲ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္လာရတဲ့ အေျခအေနေတြကုိေတာ့ ႏုိင္ငံတကာ ဘ႑ာေရး လုပ္ငန္းက အႀကီးအကဲေတြက စုိးရိမ္မကင္း ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။
အစုိးရဗဟုိဘဏ္ေတြက ၀င္ေရာက္ကုိင္တြယ္လာတာမ်ဳိး တျခားႏုိင္ငံေတြမွာလည္း လုပ္ကုိင္လာၾကမယ္ဆုိရင္ ေငြေၾကးဆုိင္ရာ စစ္ပဲြအသြင္ ေပၚေပါက္လာမွာကုိ အထူးသျဖင့္ ပူပမ္လာၾကတာပါ။ ႏုိင္ငံတကာ ေငြေၾကးရန္ပုံေငြအဖဲြ႔ (IMF) ရဲ႔ စီမံခန္႔ခဲြမႈ ဒါ႐ုိက္တာ ေဒါမနစ္ စေထာခန္ (Dominique Strauss-Kahn) ကေတာ့ ကုန္သြယ္မႈေတြမွာ အသာစီးရေစဖုိ႔ ႏုိင္ငံေတြ အေနနဲ႔ ေငြေၾကးကုိ အသုံးမခ်ဖုိ႔လည္း သတိေပးခဲ့ပါတယ္။ အာရွတလႊားက ဗဟုိဘဏ္ေတြဟာ အတိတ္မွာတုန္းက ေငြေၾကးအေပၚ တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ ထိန္းခ်ဳပ္တာမ်ဳိးေတြ ရွိခဲ့ဘူးေပမဲ့၊ လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္အတြင္းမွာေတာ့ ဒါေတြကုိ သိသိသာသာ ေလွ်ာ့ခဲ့တာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း မၾကာေသးခင္ သီတင္းပတ္ေတြကစလုိ႔ စြက္ဖက္မႈေတြကုိ တေက်ာ့ျပန္ ေတြ႔ျမင္လာေနရတယ္လုိ႔ ေငြေၾကးေရာင္း၀ယ္သူေတြက ေျပာပါတယ္။
စကၤာပူႏုိင္ငံ CIMB ဘဏ္က စီးပြားေရးပညာရွင္ အႀကီးအကဲျဖစ္တဲ့ ေဆာင္ ဆန္းဂ္၀မ္ (Song Seng-Wun) ကေတာ့ အာရွက ဗဟုိဘဏ္ေတြဟာ ေငြတန္ဘုိး တက္လာေနတာကုိ ရပ္ဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းေနတာမ်ဳိး မဟုတ္ေပမဲ့၊ သူတုိ႔စီးပြားေရးေတြ မထိခုိက္ေစဖုိ႔ တန္ဘုိးျမင့္လာတာကုိ ကုိင္တြယ္ လာၾကတာလုိ႔ ဆုိပါတယ္။
“ထိခုိက္နစ္နာမႈေတြ ေလ်ာ့ပါးေအာင္၊ စီးပြားေရးမွာ ပုိၿပီးႀကိဳတင္မွန္းဆလုိ႔ရေအာင္ သူတုိ႔အေနနဲ႔ သင့္တင့္ေလွ်ာက္ပတ္ သေလာက္ လုပ္ေဆာင္ေနၾကတာပါ။ ဘာလုိ႔လည္းဆုိေတာ့ သိပ္ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ အေျပာင္းအလဲေတြ လုပ္ခြင့္ေပးမယ္ဆုိရင္၊ အစီအမံေတြ ခ်မွတ္တဲ့ေနရာမွာ၊ မျဖစ္ႏုိင္ေလာက္တဲ့အထိ မဟုတ္ရင္ေတာင္မွ၊ သိပ္ကုိ ခက္ခဲၾကပါလိမ့္မယ္။”
ဒါေပမဲ့လည္း ေဒသတြင္းက စီးပြားေရးအင္အားႀကီး ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံျဖစ္တဲ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကေတာ့ သူ႔ရဲ႔ ယြန္ေငြေၾကးအေပၚ တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတာပါ။ ယြန္ေငြတန္ဘုိးကုိ ရွိသင့္တာထက္ တန္ဘုိးေလွ်ာ့ခ် ထားတယ္လုိ႔ ဆုိေနၾကတဲ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံနဲ႔ ကုန္သြယ္ဘက္ ႏုိင္ငံေတြကေတာ့ ေငြတန္ဘုိးကုိ ၃၀ ရာခုိင္ႏႈန္းနဲ႔ အထက္ တန္ဘုိးျမႇင့္တင္သြားဖုိ႔ လုိလားေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကေတာ့ ဒီလုိလုပ္ျခင္းအားျဖင့္ သူ႔ရဲ႔ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္း အေတာ္မ်ားမ်ားကုိ ပိတ္ပစ္ရမယ့္ အျဖစ္ေတြနဲ႔ ႀကံဳရလိမ့္မယ္လုိ႔ တုန္႔ျပန္ထားတာပါ။
စီးပြားေရး ပညာရွင္ တခ်ဳိ႔ကေတာ့ အာရွက ဗဟုိဘဏ္ေတြ အေနနဲ႔ ျပည္ပပုိ႔ကုန္လုပ္ငန္းမွာ ၿပိဳင္ဆုိင္မႈေတြထက္၊ ေငြပင္ေငြရင္း စီးဆင္းမႈေတြ အႀကီးအက်ယ္ ျဖစ္လာေစမယ့္ အႏာၱရာယ္ကုိ ပုိၿပီးစုိးရိမ္ေနၾကတာလုိ႔လည္း ဆုိပါတယ္။ အေမရိကန္နဲ႔ ဥေရာပမွာ စီးပြားေရး အေျခအေနေတြ အားနည္းေနတဲ့အတြက္ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူေတြက အက်ဳိးအျမတ္ရွိမယ့္ အာရွက စီးပြားေရး အလွ်င္အျမန္ ႀကီးထြားလာေနတဲ့ ႏုိင္ငံေတြဆီ ေျပာင္းေရႊ႔လုပ္ကုိင္တာမ်ဳိးေတြ ျဖစ္လာႏုိင္တယ္လုိ႔ စကၤာပူႏုိင္ငံက CIMB ဘဏ္က စီးပြားေရး ပညာရွင္ ေဆာင္ က ျမင္ပါတယ္။
ဒီလုိျဖစ္လာမယ္ဆုိရင္ေတာ့ အာရွကေငြေၾကးအပါအ၀င္ တျခား ေစ်းႏႈန္းေတြ တန္ဘုိးေတြ ျမင့္တက္လာႏုိင္ပါတယ္။ မၾကာေသးခင္ရက္ေတြ အတြင္းမွာပဲ ထုိင္းဘတ္ေငြနဲ႔ မေလးရွားရင္းဂစ္တုိ႔ဟာ ေဒၚလာနဲ႔ လဲလွယ္ရာမွာ ၁၃ ႏွစ္အတြင္း အျမင့္ဆုံးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အင္ဒုိနီးရွား ႐ူပီးေငြဟာ ဆုိရင္လည္း ၃ ႏွစ္အတြင္း အျမင့္ဆုံးနီးပါး ျဖစ္လာခဲ့သလုိ၊ ေတာင္ကုိရီးယား ၀မ္ေငြ တန္ဘုိးဟာလည္း ၅ လအတြင္း အျမင့္ဆုံး ေရာက္ခဲ့တာပါ။
ႏုိင္ငံျခားေငြ အရင္းအႏွီး စီးဆင္းမႈ ျပႆနာမ်ဳိးဟာ အက်ပ္အတည္းကာလမွာ အလွ်င္အျမန္ ပ်ံ႔ႏွံ႔ႏုိင္ပါတယ္။ ၁၉၉၀ ျပည့္လြန္ ႏွစ္ေတြက အာရွတုိက္မွာ ေငြပင္ေငြရင္း စီးဆင္းမႈေတြကုိ အႀကီးအက်ယ္ ျမင္ေတြ႔ခဲ့ၾကရေပမဲ့၊ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ စီးပြားေရး ခ်ိနဲ႔ခ်ိန္မွာ ဒါေတြ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ပဲ ျပန္ထြက္သြားခဲ့တာပါ။ ဒီအတြက္ ဗဟုိဘဏ္ေတြက ေစ်းကြက္မွာ ၾကား၀င္ က်ားကန္ေပးတာေတြ ရွိခဲ့တဲ့တုိင္ေအာင္ ႐ုတ္တရက္ ေငြတန္ဘုိးက်ဆင္းမႈေတြနဲ႔ ႀကံဳခဲ့ရပါတယ္။ ဒီျပႆနာေတြရဲ႔ ေနာက္ဆက္တဲြ ရလာဒ္ အျဖစ္နဲ႔ ေဒသတြင္းမွာ စီးပြားေရး ခၽြတ္ၿခံဳက်မႈေတြ၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေပါင္း ေထာင္ေသာင္းခ်ီၿပီး အဆုံးအ႐ႈံးေတြနဲ႔ ႀကံဳခဲ့ရတာပါ။
တခ်ိန္က ေတာင္ကုိရီးယား ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီးဌာနရဲ႔ အႀကံေပးပုဂၢိဳလ္အျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့ဘူးသူ အခုအခါ စကၤာပူႏုိင္ငံ အမ်ဳိးသားတကၠသုိလ္က စီးပြားေရး ပညာရွင္ ပါေမာကၡ ရွင္ ဂ်န္ဆပ္ (Shin Jang-sup) ကေတာ့ အာရွဗဟုိဘဏ္ေတြ အခုႀကံဳေနရတဲ့ ျပႆနာေတြဟာ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္က အေျခအေနထက္ အမ်ားႀကီး ပုိၿပီး ေလးနက္မႈရွိတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
“သူတုိ႔ရဲ႔ အတုိးႏႈန္းေတြက ရာဇ၀င္နဲ႔ခ်ီၿပီး နည္းပါးပါတယ္။ ဒီအတုိးႏႈန္းေတြကုိပဲ ေနာက္ထပ္ထပ္ၿပီး ေလွ်ာ့ခ်ဦးမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ေငြေၾကးေဖာင္းပြလာမယ့္ ဖိအားမ်ဳိးနဲ႔ သူတုိ႔ ရင္ဆုိင္ၾကရမွာပါ။ ဒါ့အျပင္၊ အာရွမွာ ဘ႑ာေရး အက်ပ္အတည္းေတြ ႀကံဳခဲ့ရ ၿပီးတဲ့ေနာက္ ႏုိင္ငံတကာက ေငြပင္ေငြရင္းေတြ စီး၀င္လာေစဖုိ႔ ေစ်းကြက္ထဲမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အမ်ဳိးမ်ဳိးကုိ လုပ္ခဲ့တာေတြ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ေငြအရင္းအႏွီးေတြကုိ ထိမ္းခ်ဳပ္ဖုိ႔ ျပန္လုပ္ရာမွာ တခ်ဳိ႔အတြက္ေတာ့ သိပ္ကုိ ခက္ခဲပါလိမ့္မယ္။ ေငြပမာဏ အေနနဲ႔လည္း အရင္တုန္းက ရွိခဲ့ဘူးတာထက္ အမ်ားႀကီးကုိ ႀကီးမားေနပါၿပီ။”
ႀကီးထြားလာေနတဲ့ ေစ်းကြက္ေတြဆီ ေငြပင္ေငြရင္း စီးဆင္းမႈေတြဟာ ဒီႏွစ္ထဲ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၈၂၅ ဘီလီယံအထိ ရွိမယ္လုိ႔ ႏုိင္ငံတကာ ဘ႑ာေရးတကၠသုိလ္က တြက္ဆထားၿပီး၊ အာရွဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဘဏ္ (ADB) ကေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ထဲ အာရွမွာ ေဒၚလာ ဘီလီယံ ၂၀၀ ေက်ာ္အထိ ရွိခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ေငြေၾကးဆုိင္ရာ ျပႆနာေတြ အပါအ၀င္ စီးပြားေရး ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈ ကိစၥေတြအတြက္ ကမာၻ႔ဘဏ္နဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ ေငြေၾကးရန္ပုံေငြအဖဲြ႔ (IMF) တုိ႔ ဦးေဆာင္ၿပီး ေအာက္တုိဘာလ ပထမပတ္ထဲမွာပဲ ၀ါရွင္တန္ၿမိဳ႔ေတာ္မွာ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာပါ။
IMF ညႊန္ၾကားေရးမႉး စေထာ ခန္ ကေတာ့ ကမာၻ႔စီးပြားေရး ဖြ႔ံၿဖိဳးမႈအတြက္ ေငြပင္ေငြရင္း စီးဆင္းမႈေတြဟာ အေရးႀကီးတာမွန္ေပမဲ့၊ မေရမရာ ဆုံးျဖတ္ရခက္ခဲတဲ့ အေျခအေနေတြနဲ႔ ႀကံဳေနရတာကုိလည္း အသိအမွတ္ျပဳေျပာဆုိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
“ေငြပင္ေငြရင္း စီးဆင္းမႈအေပၚ သက္ေရာက္မႈေတြ ေလ်ာ့ပါးေစမယ့္ ေငြေၾကးတန္ဘုိး ျပန္လည္သတ္မွတ္မႈေတြ ေရတုိကာလအတြင္း လုပ္ႏုိင္ခ်င္မွ လုပ္ႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။ ဒီအတြက္ အေမွ်ာ္အျမင္ရွိရွိ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္တာေတြ ရွိပါတယ္။ အရန္ေငြေၾကးေတြကုိ စုေဆာင္းႏုိင္ပါတယ္။ အဆုံးမေတာ့ လအေတာ္ၾကာၾကာကတည္းက က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာေနၾကသလုိ၊ ေငြအရင္းအႏွီးေတြကုိ ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ ကိစၥေတြကုိ လုပ္ႏုိင္တယ္ဆုိတာကုိလည္း က်ေနာ္တုိ႔ အေနနဲ႔ နားလည္ႏုိင္ပါတယ္။”
ဒီလုိ ႐ႈပ္ေထြးနက္နဲတဲ့ အေျခအေနေတြ ႀကံဳေနရေပမဲ့လည္း ျပႆနာေတြကုိ စီးပြားဘက္ႏုိင္ငံေတြၾကား အတူပူးေပါင္း ေျဖရွင္းတာကသာ အေကာင္းဆုံးျဖစ္မယ္လုိ႔လည္း IMF ညႊန္ၾကားေရးမႉးက ေျပာခဲ့တာပါ။ ၁၉၈၅ ခုႏွစ္မွာတုန္းကေတာ့ ဂ်ပန္၊ အေမရိကန္၊ ဂ်ာမဏီနဲ႔ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံေတြၾကား Plaza စာခ်ဳပ္လုိ႔ အမည္ရတဲ့ သေဘာတူညီခ်က္တရပ္ကုိ လက္မွတ္ေရးထုိးၿပီး စီးပြားေရး က်ဆင္းမႈေတြက ႐ုန္းထြက္ႏုိင္ဖုိ႔နဲ႔ အေမရိကန္ရဲ႔ ကုန္သြယ္ေရးလုိေငြျပမႈ ကြာဟခ်က္ နည္းပါးေစဖုိ႔ ေဒၚလာတန္ဘုိး ေလွ်ာ့ခ်ထားေရးကုိ လက္ခံထားၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အလားတူ သေဘာတူညီခ်က္တရပ္မ်ဳိး ထြက္ေပၚလာႏုိင္ေလမလား ႏုိင္ငံတကာ ဘ႑ာေရးဆုိင္ရာ အႀကီးအကဲေတြၾကား အခုအခါဆက္လက္ ေဆြးေႏြးေနၾကဆဲျဖစ္သလုိ၊ ဒီကိစၥကုိ G-20 လုိ႔ေခၚတဲ့ ကမာၻေပၚက စက္မႈထြန္းကားတဲ့ ႏုိင္ငံေပါင္း ၂၀ ရဲ႔ ႏုိ၀င္ဘာလထဲ ေတာင္ကုိရီးယားႏုိင္ငံ ဆုိးလ္ၿမိဳ႔ေတာ္မွာ က်င္းပမယ့္ ထိပ္သီး အစည္းအေ၀းမွာပါ တုိင္ပင္သြားၾကလိမ့္မယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ရတဲ့အေၾကာင္း တင္ျပရင္းနဲ႔ပဲ ဒီတပတ္ရဲ႔ စီးပြားေရး က႑ကုိ ရပ္နားပါရေစ။
