႐ုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြ ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္ ျပန္ပို႔ေရး ပထမဆုံးေန႔ လုပ္ငန္းစဥ္ မေအာင္မျမင္ ျဖစ္ရတာဟာ ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္ေၾကာင့္ျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာအစိုးရတာဝန္႐ွိသူေတြက အျပစ္တင္ခဲ့ ေပမယ့္ ျမန္မာဘက္ကို ကိုယ့္ သေဘာနဲ႔ကိုယ္ျပန္ခ်င္တဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြ ေရာက္မလာတာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔ ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္ႏိုင္ငံက ႐ိုဟင္ဂ်ာ ဒုကၡသည္ဆိုင္ရာ ေကာ္မ႐ွင္နာမင္းႀကီးက ေျပာပါ တယ္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြဘက္ကေတာ့ သူ႔တို႔ ရသင့္တဲ့ အခြင့္အေရး မရဘဲနဲ႔ေတာ့ ျမန္မာဘက္ကို မျပန္လိုဘူးလို႔ ျငင္းဆန္ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ အျပည့္စုံကိုေတာ့ ကိုဉာဏ္ဝင္းေအာင္က တင္ျပထားပါတယ္။
ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္နယ္စပ္ ဒုကၡသည္စခန္းမွာ႐ွိတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာေတြထဲက ပထမဆုံးအသုတ္ကို ႏိုဝင္ဘာ ၁၅ ၾကာသပေတးေန႔က ျမန္မာႏုိင္ငံဘက္ ျပန္ပို႔ဖုိ႔ စီစဥ္ခဲ့ေပမယ့္ ျပန္လာသူ တေယာက္မွ မရွိခဲ့ပါဘူး။ ဒုကၡသည္ေတြ ဒီလို ျပန္မလာတာဟာ INGO ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းေတြေၾကာင့္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးဌာန အၿမဲတမ္းအတြင္းဝန္ ဦးျမင့္သူက ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ဘက္ကေတာ့ ဒီေန႔စၿပီး လက္ခံဖို႔သေဘာတူထားတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ဘက္ကေတာ့ ဆက္လက္ၿပီး Stand-by ေစာင့္ေနမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ တဘက္က စည္း႐ံုးထားတာလည္း ပါႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ INGO ေတြရဲ႕ ေသြးထိုး လံႈ႔ေဆာ္မႈေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။”
ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္ႏိုင္ငံဘက္ကေတာ့ ဒုကၡသည္ေတြအိမ္ျပန္ေရးအတြက္ လုိအပ္တာမွန္သမွ် စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ ထားေပမဲ့ တဦးတေယာက္မွ ေရာက္မလာဘူးလို႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ဆိုင္ရာ ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္ ေကာ္မ႐ွင္နာ မင္းႀကီး Abul Kalam က သတင္းေထာက္ေတြကို ေျပာပါတယ္။
“အရင္က စီစဥ္ထားတဲ့အတုိင္းပဲ ျပန္ပို႔ေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကို က်ေနာ္တုိ႔ဘက္က အဆင္သင့္ လုပ္ထား ပါတယ္။ ႐ုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ ျပန္ဖို႔ လာတယ္ဆိုတာနဲ႔ လိုအပ္တာေတြ ျဖည့္ဆည္း ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ကို Camp ၂၂ မွာ အသင့္ျပင္ထားတာပါ။ ကိုယ့္သေဘာဆႏၵနဲ႔ ျပန္ခ်င္တဲ့သူ ေပၚလာရင္ေတာ့ အဲလိုလူမ်ဳိးကို က်ေနာ္တို႔က ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ၊ ေလးေလးစားစားနဲ႔ နယ္စပ္ လႊဲေျပာင္းေရးစခန္းကို ေခၚသြားၿပီး ပို႔ေပးမွာပါ။ က်ေနာ္တုိ႔ဘက္ ကေတာ့ အတင္းအၾကပ္ ျပန္မပို႔ဘူးဆိုတဲ့ မူကို လုိက္နာသြားမွာပါ။”
Unchiprang ႐ုိဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္စခန္းထဲက လူမႈအသိုင္းအဝုိင္းေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္တဲ့ ကိုယူဆြတ္ကေတာ့ -သူ႔တို႔ရသင့္တဲ့ အခြင့္အေရး မရဘဲနဲ႔ေတာ့ ျမန္မာဘက္ကို မျပန္လိုဘူးလို႔ ျငင္းဆန္ပါတယ္။
“ဘဂၤလားအစိုးရက ျပန္မယ့္လူစာရင္းကို အေသခ်ာ ျပဳစုထားၿပီးသားပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္ ျပန္မယ့္ လူေတြ အတြက္ကားေတြလည္း အဆင္သင့္ ျပင္ထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔လူေတြ ေျပာေနတာက သူတို႔ ေတာင္းဆိုတာေတြကို ျမန္မာဘက္က မလုိက္ေလ်ာဘူးဆိုရင္ သူတို႔ ျပန္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ဆုိပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ကေတာ့ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရရင္ ျပန္မွာပါ။ ယာယီ စခန္းေတြမွာ မေနလုိပါဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔ ပိုင္တဲ့ မူလေနရာကို တန္းၿပီးသြားခ်င္ပါတယ္။ ဒါေတြကို လိုက္ေလ်ာမယ္ ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ ျပန္ၾကမွာပါ။”
ဒုကၡသည္ေတြအေနနဲ႔ သူတို႔ကိုယ္ပိုင္ဆုံးျဖတ္က အေရးႀကီးတယ္လို႔ ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္ဒုကၡသည္ စခန္းမွာ ရွိေနတဲ့ UNHCR ေျပာခြင့္ရပုဂၢဳိလ္ Mr. Chris Melzer ကေျပာပါတယ္။
“ေနရပ္ကို ျပန္ေရး/မျပန္ေရးဆိုၿပီး ဒုကၡသည္ကိုယ္တုိင္က ဆုံးျဖတ္တာဟာ သိပ္ကိုအေရးႀကီး ပါတယ္။ ဒါက သူ႔ရဲ႕လုံၿခဳံေရး၊ သူမိသားစု အတြက္ လုံၿခဳံေရးနဲ႔လည္း သက္ဆုိင္သလုိ သူတို႔ ျပန္သြားရင္ ဘယ္မွာအေျခခ် ရမလဲဆိုတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ ေတာင္းဆိုေနတဲ့ ကိစၥကိုလည္း က်ေနာ္တုိ႔ေထာက္ခံပါတယ္။”
ဘဂၤလားေဒ့႐ွ္-ျမန္မာ ႏွစ္ဘက္ အာဏာပို္င္ေတြကေတာ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ ျပန္လည္လက္ခံေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကို ဆက္လုပ္သြားမယ္လို႔ ေျပာေန ပါတယ္။ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္က နီးနီးကပ္ကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ေနတယ္လို႔ ကုလအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရဲ႕ ေျပာခြင့္ရ Stéphane Dujarric က ႏိုဝင္ဘာ ၁၅ မွာ ျပဳလုပ္တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲအတြင္း ေျပာၾကား သြားပါတယ္။
ဘဂၤလားေဒ့ရွိ အစိုးရအေနနဲ႔ ကုလသမဂၢလူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ အႀကီးအကဲေတြရဲ႕ တိုက္တြန္းခ်က္ေတြကို ေလးစားလုိက္နာၿပီး ႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြ ျပန္ပို႔ေရးအစီအစဥ္ကို ေလာေလာဆယ္မွာ ရပ္ဆုိင္းထားသင့္တယ္လို႔ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္အဖြဲ႔ AI ကလည္း ႏိုဝင္ဘာ ၁၅ ရက္ေန႔က ထပ္မံတုိက္တြန္းပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြရဲ႕ လံုၿခံဳေရး သူတို႔ ရသင့္ရထုိက္တဲ့အခြင့္အေရးေတြကို အာမခံခ်က္ မေပးမခ်င္း အေျခအေနေတြဟာ လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရမႈ မရွိေသးဘူးလို႔ IA အဖြဲ႔က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။
