လႊတ္ေတာ္မွာ မၾကာခင္ အဆိုျပဳ တင္သြင္းဖို႔ရွိေနတဲ့ မီဒီယာဆုိင္ရာ ဥပေဒမူၾကမ္းနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေရွ႕ေနမ်ားေကာင္စီ (BLC) က ဘာေတြ အဆိုျပဳထားပါသလဲ။ ဦးစံမိုးေ၀က တင္ျပထားပါတယ္။
ျမန္မာအစိုးရကေန ေရးဆြဲထားတဲ့ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ခြင့္ ဥပေဒၾကမ္းကို ျပန္ၾကားေရးဌာနကေန ေရွ႕ေနခ်ဳပ္႐ံုးကို တင္ထားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ျပည္ပမွာအေျခစိုက္တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ ေရွ႕ေနမ်ားေကာင္စီ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး ဦးေအာင္ထူးကေတာ့ မီဒီယာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဥပေဒ ေရးဆြဲမယ္ဆိုရင္ လူထုရဲ႕ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုပိုင္ခြင့္ကို အကာအကြယ္ေပးတဲ့ နည္းလမ္းနဲ႔ အဲဒီဥပေဒကို ခ်ဥ္းကပ္သင့္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“လူထုကို လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ အခြင့္အေရး ေပးမယ္ဆိုတဲ့ အေျခခံနဲ႔ ခ်ဥ္းကပ္ဖို႔လိုပါတယ္။ လူထုက လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ က်င့္သံုးတာကို ထိန္းခ်ဳပ္မယ္ဆိုတဲ့ အေျခခံနဲ႔ ခ်ဥ္းကပ္ခဲ့တာ ၾကာပါၿပီ။ အဲဒီေတာ့ ဒီခ်ဥ္းကပ္မႈကို ေျပာင္းေစခ်င္တယ္။ လက္ေတြ႔အရ ေျပာမယ္ဆိုရင္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ (၃၅၄) မွာရွိတဲ့ ျပဌာန္းခ်က္ဟာ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုႏိုင္ခြင့္ကို ကန္႔သတ္တဲ့ ပိတ္ပင္တားဆီးဖို႔ အေျခခံကေန ခ်ဥ္းကပ္ထားတာပါ။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔က ဥပေဒအရ စဥ္းစားပံုကို မွန္မွန္ကန္ကန္ စဥ္းစားေစခ်င္တယ္။ အဲဒီေတာ့ အခု အထဲထဲမွာဗ်ာ၊ မီဒီယာ workshop လုပ္ေနၾကတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔က သူတို႔ဘာေတြ ခ်ဥ္းကပ္လဲမသိဘူး။ က်ေနာ္တို႔ အၾကံေပးခ်င္တဲ့အခ်က္က ဘာလဲဆိုေတာ့ ခ်ဥ္းကပ္ပံု ခ်ဥ္းကပ္နည္းက လူထုရဲ႕ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုပိုင္ခြင့္ကို ပိတ္ပင္တဲ့ ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့အေျခခံက မခ်ဥ္းကပ္ဘဲနဲ႔ ဖြင့္ေပးတဲ့ အားေပးတဲ့အေျခခံက ခ်ဥ္းကပ္ဖို႔လိုတယ္။”
လက္ရွိ တည္ဆဲဥပေဒထဲမွာ လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုပိုင္ခြင့္ကို အဟန္႔အတား ျဖစ္ေနတာေတြ အမ်ားႀကီးရွိေနတယ္။ အဲဒီဥပေဒေတြ တည္ရွိေနသ၍ မီဒီယာဥပေဒေကာင္းတစ္ခု ထြက္လာႏိုင္မွာ မျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္းလည္း သူက ေထာက္ျပပါတယ္။
“လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တည္ရွိေနတဲ့ အဟန္႔အတားျဖစ္ေနတဲ့ ဥပေဒဆိုးေတြကို ႐ုပ္သိမ္းဖို႔လိုတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ဗ်ာ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ပံုႏွိပ္သူမ်ားနဲ႔ ထုတ္ေ၀သူမ်ား မွတ္ပံုတင္ဥပေဒ၊ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံေတာ္ကို ေႏွာက္ယွက္ဖ်က္ဆီးသူမ်ား အႏၱရာယ္အား ကာကြယ္ေရး ဥပေဒ၊ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ ကြန္ပ်ဴတာပညာ ဥပေဒ၊ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္ အီလက္ထေရာနစ္ ဆက္သြယ္ ေဆာင္ရြက္ေရး ဥပေဒ။ ဒီဥပေဒေတြက လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုႏိုင္ခြင့္ကို အေႏွာက္အယွက္ အဟန္႔အတားေပးေနတဲ့ ဥပေဒေတြ။ ဆိုေတာ့ ဒါေတြကို မ႐ုပ္သိမ္းဘဲနဲ႔ ဘယ္ေတာ့မွာ မီဒီယာဥပေဒေကာင္း ထြက္မလာႏိုင္ဘူး။”
ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံေတြမွာရွိတဲ့ လူတိုင္း လြတ္လပ္စြာ သိခြင့္ ဆိုတဲ့ဥပေဒကို ျပဌာန္းဖို႔လိုေၾကာင္းနဲ႔ အဓိက အေရးႀကီးဆံုးကေတာ့ လြတ္လပ္တဲ့ တရားစီရင္ေရး ျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ ေရွ႕ေနမ်ားေကာင္စီ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး ဦးေအာင္ထူးက ေျပာပါတယ္။
“သတင္းမီဒီယာဆိုင္ရာ ဥပေဒကို မျပဌားန္ခင္မွာ ႏိုင္ငံသားတိုင္းမွာ Right to Know ဆိုတာ ရွိပါတယ္။ အဲဒါဘာလဲဆိုေတာ့ သိခြင့္ဆိုတာ ရွိတယ္။ ႏိုင္ငံသားတိုင္းရဲ႕ သိခြင့္ကို ဥပေဒတစ္ရပ္ ျပဌာန္းဖို႔လိုတယ္။ ဒီမုိကေရစီ ႏိုင္ငံေတြမွာရွိတယ္။ အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္းႏိုင္ငံမွာရွိတယ္၊ အိႏိၵယႏိုင္ငံမွာ ရွိတယ္။ Information Act လို႔ေခၚတယ္။ ဒီအက္ကို အရင္ျပဌာန္းဖို႔ လိုတယ္။ ဘယ္လိုပဲ မီဒီယာဥပေဒ ျပဌာန္းျပဌာန္း၊ ဒါကို ထိန္းေက်ာင္း ကာကြယ္မယ့္ တရားစီရင္ေရး မလြတ္လပ္ရင္ ဘာမွ လက္ေတြ႔မွာ က်ေနာ္တို႔ သတင္းစာဆရာေတြ အက်ိဳးရွိမွာမဟုတ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဒီ မီဒီယာဥပေဒကို မျပဌာန္းခင္နဲ႔ ျပဌာန္းတဲ့အခ်ိန္မွာ တရားစီရင္ေရး လြတ္လပ္မႈကို တည္ေဆာက္ဖို႔ လိုတယ္။”
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ က်င္းပေနတဲ့ မီဒီယာအလုပ္႐ံု ေဆြးေႏြးပြဲနဲ႔ တုိက္ဆုိင္ၿပီးေတာ့ ျပည္ပအေျခစိုက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေရွ႕ေနမ်ားေကာင္စီက ၿပီးခဲ့တဲ့ ၁၀ ႏွစ္နီးပါးအတြင္း ေလ့လာေဆြးေႏြးၿပီး မူၾကမ္းေရးဆြဲထားတဲ့ လူထုသတင္း ျဖန္႔ခ်ိေရးဆိုင္ရာ မီဒီယာဥပေဒကို အဆိုျပဳ ထုတ္ျပန္လိုက္တယ္လို႔လည္း သိရပါတယ္။
