ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သတင္းမီဒီယာ လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ေရးအတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ စာေပစာနယ္ဇင္း အေရးေပၚညီလာခံတစ္ခုကို ဒီကေန႔ မတ္လ ၂၄ ရက္ စေနေန႔မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ သတင္းသမားေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးေတြကို အကာအကြယ္ေပးဖို႔၊ သတင္းမီဒီယာက႑ ဖြံ႔ၿဖိဳးလာဖို႔နဲ႔ ႏိုင္ငံမွာ သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ အျပည့္အ၀ ရရွိဖုိ႔ေတြကို ဒီအသင္းအဖြဲ႔က လုပ္ကိုင္ႏိုင္ဖို႔ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း အဖြဲ႔ျဖစ္ေျမာက္ေရး တာ၀န္ခံေတြက ေျပာပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းကို မသင္းသီရိက တင္ျပထားပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သတင္းမီဒီယာလုပ္ငန္းေတြ လြတ္လပ္ၿပီး ဖြံၿဖိဳး တိုးတက္လာဖို႔အတြက္ ဒီကေန႔ မတ္လ ၂၄ ရက္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ စာေပစာနယ္ဇင္းအဖြဲ႔က အေရးေပၚ ညီလာခံတစ္ခုကို ရန္ကုန္က သူနာျပဳတကၠသိုလ္ ခန္းမမွာ လုပ္ခဲ့တာပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံ သတင္းစာဆရာအသင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ စာေရးဆရာအသင္းနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ ပံုႏွိပ္ျဖန္႔ခ်ိသူမ်ား အသင္း ဆိုၿပီး အသင္း ၃ သင္း ဖြဲ႔စည္းၿပီး သတင္းလုပ္ငန္းေတြကို လုပ္ဖို႔ စီစဥ္ၾကပါတယ္။ ဒီအသင္းေတြဟာ ထိန္းခ်ဳပ္မႈ ကင္းၿပီး သတင္းလုပ္ငန္းေတြကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္ႏိုင္ဖို႔ အဓိက ရည္ရြယ္ထားတယ္လု႔ိ သတင္းစာဆရာ အသင္း ျဖစ္ေျမာက္ေရး ေကာ္မတီထဲမွာ ဒုတိယ ဥကၠ႒အျဖစ္ တာ၀န္ယူထားတဲ့ Reuters သတင္းဌာနက ဦးေအာင္လွထြန္းက ေျပာပါတယ္။
“အဓိက ကေတာ့ independent ျဖစ္တဲ့ body တစ္ခု၊ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ သတင္းေထာက္ေတြေပါ့၊ journalist ေတြရဲ႕ အခြင့္အလမ္းကို ကာကြယ္ေပးမယ့္ အမီွအခိုကင္းတဲ့ လြတ္လပ္တဲ့အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခု ေပၚေပါက္လာေရးအတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ အခ်င္းခ်င္း ထိန္းေက်ာင္းသြားၾကမယ္၊ အဲဒီဟာကို ရည္ရြယ္ပါတယ္ခင္ဗ် အဓိက ကေတာ့။ အခုကေတာ့ အားလံုးသိတဲ့အတိုင္းေလ က်ေနာ္တုိ႔ တုိင္းျပည္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနကလည္း ေျပာင္းလဲေနပါၿပီ။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရး၊ တရားစီရင္ေရး က႑ေတြမွာလည္း အားလံုး ေရွ႕တန္း ေရာက္ေနၾကပါၿပီ။ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ စတုတၳမ႑ိဳင္ေတာ့ ေနာက္က က်န္ခဲ့တာေပါ့။ အမွန္ေတာ့ အားလံုးကို ေစာင့္ၾကည့္ရမယ့္အခ်ိန္ေပါ့။ အစိုးရက အဲဒါကို ျပဳျပင္ခ်င္တဲ့ဆႏၵ ရွိလိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ေတာင္းဆိုခဲ့တာလည္း ၾကာပါၿပီ။”
အခုဖြဲ႔စည္းၾကမယ့္ အသင္း သံုးသင္းစလံုးကို သံုးလအတြင္း အၿပီးဖြဲ႔စည္းသြားမယ့္ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း ရန္ကုန္တိုင္းမ္ ဂ်ာနယ္ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဦးကိုကို (စက္မႈ) က ရွင္းျပပါတယ္။
“အဲဒီအသင္း သံုးသင္းစလံုးကို က်ေနာ္တုိ႔က သံုးလတြင္းအၿပီး ဇြန္ ၂၄ ရက္ ေနာက္ဆံုးထားၿပီး ဖြဲ႔စည္းရမွာျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ ျဖန္႔ခ်ိသူမ်ားအသင္းကေတာ့ လက္ရွိမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္း ရွိၿပီးသား ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ လက္ရွိအသင္းေပၚမွာပဲ အေျခခံၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ ဖြဲ႔စည္းသြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ စာေရးဆရာအသင္းကေတာ့လည္း လက္ရွိ က်ေနာ္တို႔ တည္ရွိတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ စာေပစာနယ္ဇင္းအဖြဲ႔ရဲ႕ အဖြဲ႔၀င္အင္အား၊ အသင္းရဲ႕ ရန္ပံုေငြ အစရွိသည္ျဖစ္ေပါ့ေလ။ အဲဒီဟာအားလံုးကို ျမန္မာႏုိင္ငံ စာေရးဆရာအသင္းက အေမြ ဆက္ခံသြားပါမယ္။ အဲဒီအတြက္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ သတင္းစာဆရာအသင္းက လံုး၀ အသစ္ျဖစ္သြားၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ အစအဆံုးေပါ့ေလ၊ ေငြေရးေၾကးေရးကစၿပီးေတာ့ အသင္း၀င္အင္အားေတြကအစ တစ္ကေန၊ အစကေန ျပန္လုပ္ရမယ့္အသင္း ျဖစ္ပါတယ္ခင္ဗ်။”
ျမန္မာႏိုင္ငံ စာေပစာနယ္ဇင္းအဖြဲ႔ဟာ ျပန္ၾကားေရး ၀န္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္ခံ အဖဲြ႔အစည္းတစ္ခု ျဖစ္ခဲ့တယ္၊ ဒီအဖြဲ႔မွာလည္း အမ်ားေရြးခ်ယ္ ခန္႔အပ္တဲ့သူေတြ နည္းတယ္ဆိုတဲ့ ေ၀ဖန္ခ်က္ေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္၊။ အခုဖြဲ႔ၾကမယ့္ အသင္းအဖြဲ႔ေတြကေရာ ဘယ္ေလာက္ထိ မွီခိုမႈ၊ ထိန္းခ်ဳပ္မႈကင္းတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြ ျဖစ္လာမယ္လို႔ ေျပာႏိုင္ပါသလဲ၊ Reuters သတင္းဌာနက ဦးေအာင္လွထြန္းကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ေကာင္းတဲ့အေျပာင္းအလဲဘက္ကို သြားေနၿပီမို႔ သတင္းလုပ္ငန္းေတြလည္း တိုးတက္လာဖို႔ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
“က်ေနာ္တုိ႔ အလားအလာ ေကာင္းတယ္ထင္ပါတယ္။ က်ေနာ္ အဲဒီလိုထင္လို႔ အဲဒါကို က်ေနာ္ လက္ခံခဲ့တာပါ။ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ဆိုတာမွာ အစိုးရေတာင္မကဘူး၊ ဘယ္အဖြဲ႔အစည္း ဘယ္သူ႔ရဲ႕ၾသဇာခံမွ မျဖစ္ရဘူး ဆုိတဲ့ အဲဒီလို နားလည္မႈနဲ႔ လက္ခံခဲ့တာပါ။ အေရးႀကီးတာ က်ေနာ္တို႔အပိုင္းကလည္း ညီညီညြတ္ညြတ္နဲ႔ တသံတည္းထြက္ႏုိင္ဖို႔ သိပ္အေရးႀကီးမယ္ ထင္ပါတယ္။ ခြဲျခားျခင္းမရွိဘဲ အားလံုး ၀ိုင္း၀န္းလုပ္လိုက္ရင္ေတာ့ ပိုေကာင္းမယ္ထင္ပါတယ္။ ၀ိုင္း၀န္းၿပီးေတာ့ ပူးေပါင္း ပါ၀င္ဖို႔အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ သေဘာတူခဲ့တာပါ။ တကယ္လုိ႔ အဲဒါ ေျပာထားတဲ့အတိုင္း မျဖစ္ရင္လည္း အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ ႏုတ္ထြက္မွာပါပဲ က်ေနာ္တုိ႔ကေတာ့။”
ဒီအသင္းႀကီးေတြ ျဖစ္ေျမာက္ေရး အတြက္ ဘယ္လို အခက္အခဲေတြ ရွိလာႏိုင္ပါသလဲ။
“အခက္အခဲကေတာ့ ဒီအဆင့္တစ္ခု ၿပီးသြားရင္ေတာ့ မီဒီယာဥပေဒ ျပဌာန္းဖို႔ကိစၥ ရွိပါတယ္။ Media law ကို အစိုးရပိုင္းကလည္း မူၾကမ္းေရးဆြဲေနၿပီလို႔ ေျပာပါတယ္။ က်ေနာ္ကေတာ့ အရင္ကလည္း အဲဒီ ေဆြးေႏြးပြဲ အခမ္းအနားမွာလည္း က်ေနာ္ တင္ျပဖူးပါတယ္။ မီဒီယာဥပေဒ ေရးဆြဲတာ တစ္က႑၊ ေနာက္တစ္ခုက freedom of press ကို ၿခိမ္းေျခာက္ေနတဲ့ အဟန္႔အတားျပဳေနတဲ့ ဥပေဒတစ္ခု ရွိပါတယ္။ ဥပမာ ေျပာရရင္ အီလက္ထေရာနစ္ဥပေဒ ဆုိပါေတာ့။ အဲဒါမ်ိဳးက ၇ ခုေလာက္ ရွိပါတယ္ခင္ဗ် က်ေနာ္ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ေလ့လာထားသေလာက္ပါ။ က်ေနာ္ကေတာ့ ေနာက္တဆင့္အေနနဲ႔ အဲဒါကို ဖ်က္သိမ္းေပးဖို႔ တရား၀င္ ေတာင္းဆိုမယ္လို႔ စဥ္းစားထားပါတယ္။ ေနာက္ အစိုးရပိုင္းနဲ႔ က်ေနာ္တို႔အပိုင္းမွာလည္း အျပန္အလွန္ ယံုၾကည္မႈကို တဆင့္ခ်င္း တည္ေဆာက္သြားရင္ေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။”
သတင္းစာဆရာ အသင္း ျဖစ္ေျမာက္ေရးေကာ္မတီထဲမွာ ဒုတိယ ဥကၠ႒အျဖစ္ တာ၀န္ယူထားတဲ့ Reuters သတင္းဌာနက ဦးေအာင္လွထြန္း ျဖစ္ပါတယ္။ မတ္လ ၂၄ ရက္ စေနေန႔က က်င္းပခဲ့တဲ့ ဒီအေရးေပၚ ညီလာခံကို ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီး ဦးေက်ာ္ဆန္းလည္း တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး မီဒီယာ ဥပေဒသစ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ရွင္းျပခဲ့သလို ဆင္ဆာျဖတ္ေတာက္မႈ ေလ်ာ့ခ်ေပးေနတဲ့အေၾကာင္းေတြအျပင္ ဒီအသင္းေတြျဖစ္လာဖို႔ကို ျပန္ၾကားေရး ၀န္ႀကီးဌာနက သေဘာတူသလို ႏိုင္ငံမွာ ဒီလိုအသင္းေတြ တကယ္လိုအပ္တယ္္ဆိုတာကိုလည္း ထည့္သြင္း ေျပာၾကားသြားပါတယ္။
