အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္မွာ ေအာက္တိုုဘာလ ၁၄ ရက္က အတည္ျပဳခဲ့တဲ့ ရုုပ္သံလြင့္ မီဒီယာ ဥပေဒမူၾကမ္း နဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြက အေသးစိတ္ မေလ့လာႏိုင္ဘဲ အတည္ျပဳခဲ့ပံုရတယ္လို႔ သတင္းမီဒီယာ နဲ႔ ရုုပ္သံလြင့္ မီဒီယာ အသိုုင္းအ၀ိုုင္းက ေဝဖန္ေနၾကပါတယ္။ အဓိကအားျဖင့္ေတာ့ ဒီ ဥပေဒ မူၾကမ္းထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ ရုုပ္သံလႊင့္ သတင္းမီဒီယာ ေကာင္စီဖြဲ႔စည္းေရး အေပၚ ေမးခြန္း ထုုတ္ေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဥေပဒၾကမ္းအရ ဖြဲ႔စည္းမယ့္ ေကာင္စီ၀င္ေတြ အေနနဲ႔ ဥပေဒနဲ႔အညီ ရဲရဲ၀င့္၀င့္ လုပ္ရဲကိုင္ရဲဖို႔ လိုတယ္လို႔ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္အမတ္တဦးကေတာ့ သံုးသပ္ပါတယ္။ အျပည့္အစံုုကိုုေတာ့ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ ဗီြအိုုေအ ျမန္မာပိုုင္း ရဲ႕သတင္းေထာက္ ကိုုေအာင္ရဲေမာင္ေမာင္က သတင္းေပးပိုု႕ထားပါတယ္။
အမ်ိဳးသား လြတ္ေတာ္မွာ ဒီရက္ပိုုင္းအတြင္း အတည္ျပဳခဲ့တဲ့ ရုုပ္သံလႊင့္ မီဒီယာ ဥပေဒမူၾကမ္း အေပၚမွာ ရုုပ္သံလႊင့္ သတင္းမီဒီယာသမားတခ်ိဳ႕က သေဘာမတူပဲ ကန္႔ကြက္ေ၀ဖန္မႈေတြ ရွိလာတာပါ။ ဒီ Broadcast Law လိုု႔ေခၚတဲ့ ရုုပ္သံလႊင့္ မီဒီယာ ဥပေဒထဲမွာ ပါရွိတဲ့ အခ်က္တစ္ခ်ဳိ႕ဟာ ျပန္ၾကားေရး ၀န္ၾကီးဌာန ဘက္က ရုုပ္သံလႊင့္ သတင္း မီဒီယာ ေလာကကိုု လႊမ္းမိုုးဖိုု႔ လက္ဦးထားတဲ့ သေဘာ ေတြ ပါရွိေနတဲ့ အတြက္ သေဘာမတူဘဲ ကန္႔ကြက္ေျပာဆိုုတာလိုု႔ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ အေျခစိုုက္ ႐ုပ္သံလႊင့္ သတင္းဌာန ေတြက ဆိုုပါတယ္။
အမ်ိဴးသားလႊတ္ေတာ္မွာ ဒီဥပေဒကိုု အစိုုးရျပန္ၾကားေရး ဝန္ၾကီးဌာန ဘက္က တင္ျပျပီး သိပ္မၾကာခင္မွာပဲ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ အတည္ျပဳခဲ့တာဟာ အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ ဘက္က ကိုုယ္စားလွယ္ေတြ ဒီဥပေဒ ကိုု ေသခ်ာ မေလ့လာခဲ့ပဲ အတည္ျပဳခဲ့ တာလားလုုိ႔ ေမးခြန္းထုုတ္စရာ ျဖစ္ေနတဲ့ အေၾကာင္း ဒီမိုုကရက္ တစ္ ျမန္မာ့အသံ (DVB) ရဲ႕Planning Editor ကိုုသန္း၀င္းထြဋ္ ကေျပာပါတယ္။
" အဲ့ဒီ့ Broadcast Law မူၾကမ္း ထြက္လာၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ သိပ္ေဆြးေႏြး ၾကတာ မရွိဘူး။ ေနာက္ၿပီးတာ့ Broadcast Law နဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္မွာကို တင္ျပၿပီးေတာ့ အဲ့လိုပဲ ခ်က္ျခင္းပဲ အတည္ျပဳလုိက္တယ္ ဆိုတာလည္း ေတာ္ေတာ္ အံ့ၾသစရာေကာင္းတယ္။ Broadcast Law မွာ ေဆြးေႏြး စရာေတြ အမ်ားႀကီး ပါတာကိုေလ။ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြ သတိမထား မိတာလား။ မေတြးမိတာလား။ Broadcast Law နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး Status မွာ ထားတာ ေနာက္တခု ရွိတာက Public Service Media ေပါ့ေနာ္။ ေသေသခ်ာခ်ာ မဖတ္ထားၾကတာလား။ Broadcast Law ထဲမွာ ပါတဲ့ တခ်ိဳ႕အခ်က္ေတြက ဗမာျပည္ရဲ႕ ေနာင္ေရး အတြက္ Media Pluralism အတြက္ ေတာ္ေတာ္ အႏၱရာယ္ႀကီးတဲ့ အခ်က္ေတြ ပါတယ္ ဆိုတာကို သတိမထားမိတာလား။ သူတို႔ကိုယ္ သူတို႔ သမိုင္း တရားခံျဖစ္မွန္းမသိ ျဖစ္သြားတာလား။ က်ေနာ္ေတာ့ မေျပာတတ္ဘူး။"
ရုုပ္သံလႊင့္ သတင္းမီဒီယာ ဥပေဒ မူၾကမ္းထဲမွာ အျငင္းပြားစရာ ရွိေနတဲ့ အခ်က္ ေနာက္တစ္ခ်က္ ကေတာ့ ဒီဥပေဒသာ ဥပေဒ ျဖစ္လာခဲ့ရင္ ေပၚေပါက္ လာမယ့္ ရုုပ္သံလႊင့္ သတင္းမီဒီယာေကာင္စီ ရဲ႕အခန္းက႑ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေပၚေပါက္ လာမယ့္ ေကာင္စီဟာ အစိုုးရသက္တမ္း ကုုန္ခါနီး ျပန္ၾကားေရး ၀န္ၾကီးဌာန ရဲ႕ထိပ္ပိုုင္း ဝန္ထမ္းေတြကိုု ေနရာေပးဖိုု႔ ေနရာ တစ္ခုု ျဖစ္လာေအာင္ စီစဥ္ထားတဲ့ သေဘာ ျဖစ္ေနတယ္လိုု႔ ျမန္မာႏိုုင္ငံ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ ရဲ႕အတြင္းေရးမွဴး လည္းျဖစ္၊ The voice သတင္းစာရဲ႕ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္လည္း ျဖစ္တဲ့ ဦးေက်ာ္မင္းေဆြ က အခုုလိုု သံုုးသပ္ပါတယ္။
"ဝန္ႀကီးကေန စလို႔ Executive Level ေတြ ေနရာေရႊ႕ဖို႔ ႀကံထားတဲ့ Broadcast Law ကို ေျပာင္းလိုက္တာေပါ့။ Broadcast Law မွာ Broadcast Council မွာ ဘယ္သူေတြ ေနရာ ဝင္ယူမယ္ ဆိုတာမ်ိဳးေတာင္မွ အခုသတင္းထြက္ေနတာ ရွိတယ္ေလ။ ဆိုလိုတာက ဒီ Broadcast Law မွာက အဲ့ဒီ့သူတို႔ Executive Level တခ်ိဳ႕ အဲ့ကို ေျပာင္းဖို႔ ျပင္ထားတာေပါ့။ ဝန္ႀကီးဆိုတာကလည္း ဝန္ႀကီးက တစ္ႏွစ္ ခြဲေလာက္ လုပ္ၿပီးရင္ ၿပီးၿပီေလ။ ၿပီးၿပီဆိုေတာ့ ဝန္ႀကီးၿပီးသြားလို႔ရွိရင္ ဘာလုပ္မလဲ ဆိုတာက ရွိတာကိုး။ အဲ့ေတာ့ သူက ေနရာျပင္ထားတာေပါ့ေနာ္။ ဒါေတြက ေနရာျပင္ ထားတဲ့ ကိစၥေတြက Broadcast Law ရဲ႕ ေကာင္စီမွာ ေနရာ ယာ ထားတယ္ ဆိုတဲ့ သတင္းေတြလည္း ရွိတယ္။"
ဦးေက်ာ္မင္းေဆြလိုုပဲ ေနာက္ထပ္ ဒီေကာင္စီ နဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ေထာက္ျပသူ တစ္ဦး ကေတာ့ ျပည္တြင္းမွာ အြန္လိုုင္း သတင္းရုုပ္သံမီဒီယာ တစ္ခုု ျဖစ္တဲ့ ကမာရြတ္ မီဒီယာရဲ႕ အၾကီးအကဲ ကိုုေနသန္ေမာင္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဥပေဒထဲမွာ အခုုလိုု ေကာင္စီ ရဲ႕အခန္းက႑ဟာ အျငင္းပြားစရာ ရွိေနသလိုု Cross Ownership လိုု႔ ေခၚတဲ့ မီဒီယာ ပိုုင္ဆိုုင္မႈ ကလည္း ဒီဥပေဒ ထဲက ေနာက္ထပ္ အျငင္းပြားစရာ အခ်က္ျဖစ္ တယ္လိုု႔ သူက ဆိုုပါတယ္။
" ေနာက္တခုက ပုဂၢလိကေတြကို ဒီခ်ယ္နယ္ေတြ၊ Free to Air ေတြ Frequency ေတြေပါ့ေနာ္ ထိန္းခ်ဳပ္ၿပီး ျပန္ၿပီးေပးမယ့္ဟာမွာ ဖြဲ႔မယ့္ေကာင္စီက အစိုးရ အဖြဲ႔ပဲ ျဖစ္ေနတယ္။ ကၽြမ္းက်င္တဲ့ Independence ပညာရွင္ေတြေပါ့ေနာ္။ Professional ေတြနဲ႔ ဖြဲ႔ေပးမွာ မဟုတ္ဘူး။ အစိုးရပဲ ဖြဲ႔မွာဆိုေတာ့ အစိုးရကပဲ Policy ခ်တဲ့ သေဘာေပါ့ဗ်ာ။
ေနာက္ တတိယအခ်က္ကေတာ့ Cross Ownership ကို ပိတ္ထားတာ ကိစၥေပါ့။ ျပန္ၾကားေရး ကိုယ္တုိင္ကလည္း ေရဒီယို၊ တီဗီ၊ ႐ုပ္သံ၊ သတင္းစာေတြကို အကုန္လံုးကို လုပ္ေနတာ။ သူတို႔ခ်ည္းပဲ ေမာင္ပိုင္စီးၿပီး အကုန္လံုး လုပ္ၿပီးေတာ့ က်န္တဲ့ ပုဂၢလိက က်မွ Cross Ownership မလုပ္ရဘူး ဆိုၿပီး ပိတ္ထားေတာ့ ဒီ ဘယ္လိုမ်ိဳး အေရးယူ ျပန္ၿပီးေဆာင္ရြက္မလဲ ၊ ဘယ္လိုမ်ိဳး ျပန္ၿပီး တည့္မတ္မလဲ ဆိုတဲ့ကိစၥက အျငင္းပြားစရာရွိပါတယ္။ အမ်ားျပည္သူ ဝန္ေဆာင္မႈဆိုင္ရာ လုပ္ငန္း သည္ ျမန္မာ့အလင္းႏွင့္ ေၾကးမံုျဖစ္သည္။ ျမန္မာ့ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားျဖစ္သည္ ဆိုတဲ့ definition နဲ႔ သြားတာ ဆိုေတာ့ က်န္တဲ့ ပုဂၢလိကက ဒီလိုမ်ိဳး လုပ္ခြင့္ မရွိဘူး ဆိုတဲ့ သေဘာဗ်။ အဲ့တာ ေတာ္ေတာ္ႀကီးကို လက္ခံလို႔မရတဲ့ ကိစၥပါ။"
အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ကိုု ဒီဥပေဒ မူၾကမ္း ေရာက္ရွိလာခ်ိန္တုုန္းက ဒီ ဥပေဒ မူၾကမ္းမွာ ထူးထူးျခားျခား ကန္႔ကြက္ျပင္ဆင္စရာမ်ိဳး ပါရွိတာေတာ့ မေတြ႕ရဘူးလိုု႔ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ကိုုယ္စားလွယ္ ဦးလွေဆြ ကေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အမ်ား ေဝဖန္ေနၾကတဲ့ ေကာင္စီ ရဲ႕ အခန္းက႑နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အဲ့ဒီေကာင္စီ မွာ တာ၀န္ယူမယ့္ သူေတြအေနနဲ႔ ဥပေဒနဲ႔အညီ ရဲရဲ၀င့္၀င့္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔လိုတယ္လို႔ သူကေျပာပါတယ္။
" က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ အဓိက ဥပေဒက ဥပေဒေတြနဲ႔စာရင္ လူေတြက ပိုအေရးႀကီးေန တယ္။ လက္ရွိ အေျခအေနအရ။ အဲ့ဒီ့ေတာ့ ရဲရဲဝင့္ဝင့္ လုပ္ရဲ ကိုင္ရဲတဲ့လူေတြ၊ ဥပမာ သမၼတက သံုးေယာက္၊ အမ်ိဳးသား(လႊတ္ေတာ္) က သံုးေယာက္၊ ျပည္သူ (လႊတ္ေတာ္) က သံုးေယာက္ ကိုးေယာက္ ခန္႔ရမယ္ဆိုၿပီး အဲ့ဒီ့အထဲမွာ ပါတယ္။ အဲ့ဒီ့ေတာ့ အဲ့ဒီ့လူေတြက ရဲရဲဝင့္ဝင့္ လုပ္ရဲ ကိုင္ရဲတဲ့သူေတြ ပါလာရင္ ဘာမွ ျဖစ္ စရာ အေၾကာင္း မရွိဘူး။ အဲ့ဒီ့လူေတြသာ.. လူပဲ အေရးႀကီးတာေလ။ "
ရုုပ္သံလႊင့္ သတင္းမီဒီယာ ဥပေဒ မူၾကမ္း ဟာဆိုုရင္ လက္ရွိ အခ်ိန္မွာ အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ဘက္က အတည္ျပဳခဲ့ျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ဆင့္အေနနဲ႔ ဒီဥပေဒ မူၾကမ္းကိုု ျပည္သူလႊတ္ေတာ္မွာ ေဆြးေႏြးဖိုု႔ ရွိေနတာပါ။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကလည္း ဒီဥပေဒ ကိုု အတည္ ျပဳ ခဲ့မယ္ ဆိုုရင္ေတာ့ ျပည္ေထာင္စုု လႊတ္ေတာ္က ဥပေဒအျဖစ္ ျပ႒ာန္း ႏိုုင္ဖိုု႔ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ ဆီကိုု ေပးပိုု႔မွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
