တ႐ုတ္အစုိးရက သူ႔ရဲ႔ ယြန္ေငြေၾကး တန္ဘုိး ထိန္းခ်ဳပ္မႈကုိ ဒီလထဲမွာပဲ ေလွ်ာ့ေပါ့ လုိက္ပါတယ္။ စီးပြားေရး ဖြ႔ံၿဖိဳးတုိးတက္ လာေနတာနဲ႔အမွ် ကမာၻ႔ကုန္သြယ္မႈေတြမွာ အေရးပါလာတဲ့ တ႐ုတ္ယြန္ေငြ တန္ဘုိးကုိ အစုိးရက ဒီလုိထိန္းခ်ဳပ္တာေတြ ေလွ်ာ့ေပါ့လုိက္တဲ့အတြက္ ေဒသတြင္းႏုိင္ငံေတြပါ အက်ဳိးခံစားရလိမ့္မယ္လုိ႔ စီးပြားေရး အကဲခတ္ေတြကေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ ေနၾကတာပါ။
ဒီအေၾကာင္း ဗြီအုိေအ သတင္းေထာက္ Ron Corben ရဲ႔ သတင္းေပးပုိ႔ခ်က္နဲ႔အတူ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႔ ေငြေၾကးဆုိင္ရာ မူ၀ါဒေတြ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈက ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ သက္ေရာက္မႈေတြ ဘယ္လုိရွိႏုိင္မလဲ ဆုိတာေတြကုိေတာ့ ဒီီတပတ္ရဲ႔ စီးပြားေရး က႑မွာ ကုိေအာင္လြင္ဦး က တင္ျပထားပါတယ္။
ကမာၻ႔ေစ်းကြက္နဲ႔အညီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖုိ႔ အရိပ္အေယာင္ေတြ ျပသတဲ့အေနနဲ႔ RMB လုိ႔ေခၚတဲ့ တ႐ုတ္ယြန္ေငြ တန္ဘုိး ထိန္းခ်ဳပ္မႈကုိ ဇြန္လထဲမွာ အရင္ကထက္ ေလွ်ာ့ေပါ့လာတဲ့အတြက္ ပထမဆုံး အက်ဳိးရွိလာႏုိင္တဲ့အထဲ အေရွ႔ေတာင္အာရွ ႏုိင္္ငံေတြ ပါ၀င္လာစရာ ရွိတယ္လုိ႔ ဘ႑ာေရးကၽြမ္းက်င္သူေတြက ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကပါတယ္။ ေဒသတြင္းက ျပည္ပကုန္ တင္ပုိ႔မႈေတြဟာ အာရွတုိက္နဲ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံေတြကုိ ေက်ာ္လြန္ၿပီး တင္ပုိ႔ႏုိင္တဲ့အထိ ႀကီးထြားလာလိမ့္မယ္ လုိ႔လည္း တြက္ဆေနၾကတာပါ။ တကယ္ေတာ့ ယြန္ေငြကုိ ရွိသင့္တာထက္ တန္ဘုိးေလွ်ာ့ခ်ၿပီး ထိန္းခ်ဳပ္ ထားတာမုိ႔ ႏုိင္ငံတကာ ေစ်းကြက္မွာ တ႐ုတ္ထုတ္ကုန္ေတြ ေစ်းခ်ဳိခ်ဳိနဲ႔ ေရာင္းႏုိင္ၿပီး၊ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကုိ ျပည္ပက တင္ပုိ႔ကုန္ေတြ ကေတာ့ ေစ်းျမင့္ေနတာမုိ႔ စီးပြားေရးပညာရွင္ေတြ၊ ကမာၻတ၀န္းက စီးပြားေရးသမားေတြက ေစာဒက တက္ေနခဲ့ၾကတာပါ။
ယြန္ေငြ တန္ဘုိးကုိ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေတြ ေလွ်ာ့ခ်မယ္လုိ႔ ေၾကညာလုိက္တဲ့ေနာက္ ရက္ပုိင္းအတြင္းမွာေတာ့ ၅ ႏွစ္အတြင္း အျမင့္ဆုံးအျဖစ္ အေမရိကန္ ၁ ေဒၚလာကုိ ၆ ဒႆမ ၈ ယြန္ ႏႈန္းအထိ ေစ်းတက္သြားခဲ့သလုိ၊ အာရွနဲ႔ ဥေရာပတလႊားက စေတာ့ခ္ ေစ်းကြက္ေတြမွာလည္း အစုရွယ္ယာေစ်းေတြ ျမင့္တက္သြားခဲ့ပါတယ္။ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံနဲ႔ ကုန္သြယ္မႈေတြ တုိးျမႇင့္လုပ္ကုိင္လာေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာေတာ့ အေရာင္းအ၀ယ္ ကုန္သြယ္မႈေတြမွာ သိသိသာသာ အေျပာင္းအလဲေတြ မေတြ႔ရေပမဲ့ ျမန္မာက်ပ္ေငြနဲ႔ တ႐ုတ္ယြန္ေငြ လဲလွယ္ႏႈန္းဟာ အရင္ထက္စာရင္ အနည္းငယ္ ျမင့္ေနတယ္လုိ႔ တ႐ုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္က ကုန္သည္တေယာက္က ေျပာပါတယ္။
“၁,၀၀၀ မွာ ဆုိလုိ႔ရွိရင္ ခါတုိင္းႏွစ္က ၅-၆ ယြန္ေလာက္ ျဖစ္သြားတာ၊ ျမန္မာေငြ ၁,၀၀၀ ကုိေပါ့။ အခုကေတာ့ တ႐ုတ္ေငြ ၇ ယြန္ ပတ္၀န္းက်င္မွာ ျဖစ္ေနတာ။ ၆ ဒႆမ ၉၊ ၆ ဒႆမ ၈၊ ကေန ၇ ယြန္ေလာက္မွာ ျဖစ္ေနတယ္။ ျမန္မာေငြေစ်းက က်ေနတာေပါ့၊ တ႐ုတ္ေငြေစ်းက တက္ေနတယ္။”
လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ ႏွစ္ေလာက္က ကမာၻနဲ႔အ၀န္း ဘ႑ာေရး အက်ပ္အတည္းေတြ ႀကံဳလာရစဥ္ကစလုိ႔ ယြန္ေငြေၾကးကုိ အေမရိကန္ေဒၚလာနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ၿပီး၊ တန္ဘုိးကုိလည္း ထိန္းခ်ဳပ္ထားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာ အေရွ႔ေတာင္အာရွ ႏုိင္ငံမ်ားအသင္း (အာဆီယံ) ႏုိင္ငံေတြက ေငြေၾကးေတြကေတာ့ ေဒၚလာနဲ႔ တျခားႏုိင္ငံတကာ ေငြေၾကးေတြနဲ႔ လဲလွယ္ႏႈန္းမွာ ျမင့္တက္လာခဲ့တာ ျဖစ္တာမုိ႔ ျပည္ပပုိ႔ကုန္ေတြ တင္ပုိ႔ရာမွာ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈ အားနည္းလာခဲ့တာပါ။ ဒီလုိ အေျခအေနမွာ ကမာၻ႔ေစ်းကြက္မွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေနရာယူလာတဲ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကို အာဆီယံ ႏုိင္ငံေတြက စီးပြားၿပိဳင္ဘက္အျဖစ္ ႐ႈျမင္ထားၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း အခုအခါ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ကုန္သြယ္မႈေတြမွာ အခရာက်တဲ့ ေငြေၾကးဆုိင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ေဆာင္လာတဲ့အတြက္ ယြန္ေငြ တန္ဘုိး ျမင့္လာမယ္ဆုိရင္ အာဆီယံ အေနနဲ႔ အက်ဳိးခံစားရဖြယ္ ရွိေနတယ္လုိ႔ စီးပြားေရး အကဲခတ္ေတြက ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကတာပါ။
ယြန္ေငြ တန္ဘုိးသာ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း အားေကာင္းလာမယ္ဆုိရင္ အေရွ႔ေတာင္ အာရွႏုိင္ငံေတြနဲ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံေတြမွာ အျပန္အလွန္ အက်ဳိးရွိမယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္းရတဲ့အေၾကာင္း ကုလသမဂၢ အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေဒသ စီးပြားေရး၊နဲ႔ လူမႈေရးရာ ေကာ္မရွင္ က အႀကီးတန္း စီးပြားေရးပညာရွင္ တီဇီယာနာ ဘုိနာေပ့စ္ (Tiziana Bonapace) က ဆုိပါတယ္။
“အေရွ႔ေတာင္အာရွ ႏုိင္ငံေတြက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြဟာ တ႐ုတ္ကုန္ေတြရဲ႔ တန္ဘုိးနဲ႔ အေျခခံအားျဖင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္ေနရတာပါ။ အခုယြန္ေငြတန္ဘုိးကုိ ျမႇင့္လုိက္တဲ့အတြက္ သူ႔တုိ႔ရဲ႔ ကုန္ပစၥည္းေတြ အေတာ္အသင့္ ေစ်းခ်ဳိလာမွာ ျဖစ္တာေၾကာင့္ မၾကာခင္ ကာလမွာ ေစ်းႏႈန္းအားျဖင့္ အသာရလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနာက္မွာလည္း တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ျပည္ပကသြင္းကုန္ေတြ ၀ယ္လုိအားေတြ တုိးလာတာက အေရွ႔ေတာင္အာရွ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြက တင္ပုိ႔ကုန္ေတြ တုိးလာႏုိင္တဲ့ အက်ဳိးဆက္ေတြ ထြက္ေပၚလာမွာပါ။”
ဒါေပမဲ့လည္း ႏုိင္ငံတကာ ေငြေၾကးေစ်းကြက္က ကၽြမ္္းက်င္သူေတြကေတာ့ တ႐ုတ္ယြန္ေငြတန္ဘုိး တက္လာဖုိ႔ဟာ တျဖည္းျဖည္းျခင္းသာ ျဖစ္လာမယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားၾကတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီလုိ ေငြေၾကးေစ်းကြက္က အေျပာင္းအလဲေတြ နဲ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႔ စီးပြားေရး ခ်ဲ႔ထြင္မႈေတြဟာျဖင့္ ေဒသတြင္း ႏုိင္ငံေတြအတြက္ အေျခအေနေကာင္းေတြ ဖန္တီးေပးႏုိင္မယ္လုိ႔လည္း ထုိင္းကုန္သြယ္မႈ ကုိယ္စားလွယ္႐ုံးရဲ႔ ဥကၠ႒ ခီရက္ စီသီယာမြန္ Kiat Sittheeamorn က ယူဆပါတယ္။
“ေငြေၾကးစနစ္ေတြဟာ စီးပြားေရးရဲ႔ အေျခခံေတြအေပၚ ေရာင္ျပန္ဟပ္တဲ့ သေဘာရွိပါတယ္။ ယြန္ေငြတန္ဘုိး ေတာင့္တင္းခုိင္မာ လာတာနဲ႔အတူ၊ ထုိင္းႏုိင္ငံက ျပည္ပပုိ႔ကုန္ လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ အာဆီယံ (၁၀) ႏုိင္ငံမွာလည္း ျပည္ပပုိ႔ကုန္ေတြ တုိးလာတဲ့ အက်ဳိးေက်းဇူးေတြ ခံစားရမယ့္ ကုန္သြယ္မႈ သေဘာတူညီခ်က္ေတြ ရွိေနတာမုိ႔၊ အာဆီယံႏုိင္ငံေတြမွာ အက်ဳိးခံစားခြင့္ေတြ ရွိလာမယ္လုိ႔ ေျပာရမွာပါ။”
အာဆီယံ အေနနဲ႔ ဒီလုိ အက်ဳိးေက်းဇူးေတြ ရမယ္လုိ႔ တြက္ဆေနေပမဲ့ အသင္း၀င္ႏုိင္ငံတခုျဖစ္တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံက ကုန္သည္ေတြ ကေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ႀကီးႀကီးမားမား ထားၾကပုံေတာ့ မရွိပါဘူး။ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ တ႐ုတ္တုိ႔ၾကား ကုန္သြယ္မႈေတြဟာဆုိရင္လည္း တေန႔တျခား ႀကီးထြား လာေနေပမဲ့ ကုန္သြယ္မႈေတြမွာ တဖက္ေစာင္းေန အေျခအေနေတြ ရွိေနဆဲ ျဖစ္တာမုိ႔ ထူးျခားတဲ့ အက်ဳိးအျမတ္ေတြ မရွိႏုိင္ဘူးလုိ႔ ျမန္မာကုန္သည္ အသုိင္းအ၀န္းက ယူဆေနၾကတာပါ။ ဒါဟာလည္း ကုန္သြယ္မႈေတြမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံက ကုန္ၾကမ္း အဆင့္သာ တင္ပုိ႔ႏုိင္ၿပီး တ႐ုတ္ႏုိင္ငံဘက္ကေတာ့ ကုန္ေခ်ာအဆင့္ တင္ပုိ႔ေနတဲ့ အေျခအေနမွာပဲ ရွိေနေသးတာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လုိ႔ တ႐ုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္ ကုန္သည္က ေျပာပါတယ္။
တ႐ုတ္အစုိးရရဲ႔ ကိန္းဂဏန္းေတြအရ ၂ ႏုိင္ငံၾကား ကုန္သြယ္မႈပမာဏဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလကေန ၾသဂုတ္လအထိဆုိရင္ ေဒၚလာသန္းေပါင္း ၁,၇၃၀ အထိ ရွိခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႔ ဒုတိယ အႀကီးဆုံး ကုန္သြယ္ဖက္ ႏုိင္ငံတခုအျဖစ္ ရပ္တည္ေနတဲ့အထိ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ အဓိက ကုန္သြယ္ဖက္ ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံအျဖစ္သာမက၊ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈ စတုတၳအမ်ားဆုံး ႏုိင္ငံလည္း ျဖစ္တဲ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ၀န္က်ားေပါင္ ဟာလည္း ၂ ႏုိင္ငံ သံတမန္ဆက္ဆံမႈ အႏွစ္ ၆၀ ျပည့္အျဖစ္ ဇြန္လဆန္းထဲမွာပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ ေရာက္လာၿပီး၊ ေရအားလွ်ပ္စစ္၊ စြမ္းအင္နဲ႔ သတၳဳတူးေဖာ္ေရး စတာေတြ အပါအ၀င္စီးပြားေရး သေဘာတူညီခ်က္ ၁၅ ခုကုိ လက္မွတ္ေရးထုိး ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့တာပါ။
ဒါေပမဲ့လုိ႔ ကုန္သြယ္မႈေတြမွာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက အသာစီးရေနတာ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံက လတ္တေလာ အဓိက ႏုိင္ငံျခားေငြ၀င္ေပါက္ျဖစ္တဲ့ စြမ္းအင္က႑လုိ လုပ္ငန္းေတြမွာ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြ တုိးလာတာလုိ ခ်ဲ႔ထြင္မႈေတြဟာေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႔ စီးပြားေရးအတြက္ ေရရွည္မွာ အေထာက္အကူ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးလုိ႔လည္း စီးပြားေရး အကဲခတ္ ေတြက ဆုိေနၾကတဲ့အေၾကာင္း တင္ျပရင္းနဲ႔ပဲ ဒီတပတ္ရဲ႔ စီးပြားေရး က႑ကုိ ရပ္နားပါရေစ။
