အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးေဟာင္း Hillary Clinton ဟာ အေမရိကန္သမုိင္းမွာ ပထမဆုံး အမ်ဳိးသမီးသမၼတ ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္းအျဖစ္နဲ႔ ဒီမုိကရက္ပါတီကုိ ကုိယ္စားျပဳၿပီး ႏုိ၀င္ဘာလမွာ က်င္းပမယ့္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲမွာ ၀င္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ရေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုလုိ အေမရိကန္ႏုိင္ငံေရးမွာ သမုိင္းတြင္သြားတဲ့ သမၼတကုိယ္စားလွယ္ေလာင္း Hillary Clinton အေပၚ ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြရဲ႕ အျမင္သေဘာထားေတြကုိ ကုိေဇာ္၀င္းလႈိင္က စုစည္း တင္ျပေပးထားပါတယ္။
၁၇၇၆ ခုႏွစ္မွာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုရယ္လုိ႔ တရား၀င္ စတင္ ေပၚေပါက္လာၿပီး၊ အမ်ဳိးသား သမၼတေပါင္း ၄၄ ဦး တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ အေမရိကန္သမုိင္းမွာ ပထမဦးဆုံး အမ်ဳိးသမီးသမၼတတဦးျဖစ္လာဖုိ႔ အေျခအေန နီးစပ္လာေနပါၿပီ။ Hillary Clinton ဟာ ဒီမုိကရက္ပါတီရဲ႕ သမၼတကုိယ္စားလွယ္ေလာင္း အဂၤါေန႔က ျဖစ္လာခဲ့ပါၿပီ။
“ဒီညေအာင္ပြဲဟာ လူတဦးတေယာက္ထဲရဲ႕ ေအာင္ပြဲမဟုတ္ပါဘူး။ ဒါဟာ မ်ဳိးဆက္ေပါင္းမ်ားစြာ စြန္႔လႊတ္ အနစ္နာခံၿပီး ေပးဆပ္ခဲ့ၾကတဲ့ အမ်ဳိးသမီး၊ အမ်ဳိးသားေတြအတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ က်မတုိ႔ရဲ႕ တုိင္းျပည္မွာ - အမ်ဳိးသမီးေတြ မဲေပးခြင့္ရဖုိ႔ ဒီ နယူးေယာက္ျပည္နယ္၊ Seneca Falls မွာ စတင္ခဲ့၊ ဆုံးျဖတ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။”
၁၈၄၈ ခုႏွစ္တုန္းက နယူးေယာက္ျပည္နယ္၊ Seneca Falls မွာ က်င္းပတဲ့ အမ်ဳိးသမီးမ်ား ညီလာခံကေန အမ်ဳိးသမီးေတြကုိ မဲေပးခြင့္ျပဳေရးအတြက္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ခဲ့တာကုိ ရည္ညြန္းၿပီး နယူးေယာက္ၿမိဳ႕၊ Brooklyn အရပ္မွာ အဂၤါေန႔ညက ျပဳလုပ္တဲ့ သူမရဲ႕ ေအာင္ပြဲခံ မိန္႔ခြန္းအတြင္း Hillary Clinton က ေျပာၾကားသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ Hillary Clinton အေနနဲ႔ သမၼတကေတာ္၊ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္၊ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး စတဲ့ အေရးပါတဲ့ အထင္ကရေနရာေတြမွာ ရွိခဲ့ေပမယ့္လည္း ဒီမုိကရက္ပါတီကုိ ကုိယ္စားျပဳ ယွဥ္ၿပိဳင္မယ့္ သမၼတကုိယ္စားလွယ္ေလာင္းအျဖစ္ လြယ္လြယ္နဲ႔ ေရြးခ်ယ္ခံခဲ့ရတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ သူမအေနနဲ႔ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွာ သမၼတေလာင္း ေရြးခ်ယ္မႈေတြကုိ စတင္ ၀င္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ေပမယ့္လည္း လက္ရွိသမၼတ Barack Obama ကုိ ပါတီတြင္း ေရြးခ်ယ္မႈေတြမွာ ရႈံးနိမ့္ခဲ့ပါတယ္။
အခုတႀကိမ္မွာလည္း အေစာပုိင္းမွာ သူမတဦးတည္း ေရွ႕ေနဦးေဆာင္ေနရာက ၿပိဳင္ဖက္ Vermont ျပည္နယ္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Bernie Sanders နဲ႔ ေနာက္ဆုံးအဆင့္အထိ အႀကိတ္အနယ္ ယွဥ္ၿပိဳင္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဇြန္လ ၇ ရက္ေန႔ညမွာ ဒီမုိကရက္ပါတီရဲ႕ သမၼတ ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္းျဖစ္ဖုိ႔ ေသခ်ာသြားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ Pennsylvania ျပည္နယ္မွာ ေနထုိင္တဲ့ ျမန္မာႏြယ္ဖြား၊ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသူ ေဒၚျဖဴျဖဴကလည္း Hillary Clinton ဟာ အႀကိမ္ႀကိမ္ ရႈံးနိမ့္ခဲ့ေပမဲ့ မေလ်ာ့ေသာ ဇြဲလုံ႔လနဲ႔ သူမလုိခ်င္တဲ့ ပန္းတုိင္ေရာက္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္း လုပ္ေဆာင္သြားတဲ့အေပၚ ေလးစားမိေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။
“၂၀၀၈ တုန္းက၊ အဲဒီကတည္းက သူ႔ကုိေလ ျဖစ္ေစခ်င္တာေပါ့။ သူေျပာတဲ့စကားတခု အန္တီ သတိရတယ္။ သူမေန႔က ေျပာတဲ့ Speech (မိန္႔ခြန္း) ထဲမွာလည္း သူ႔အေမအေၾကာင္း အၿမဲေျပာတယ္ေနာ္။ သူ႔အေမရဲ႕ ဘ၀က ၾကမ္းတမ္းခဲ့တဲ့အေၾကာင္း၊ ဒါေပမဲ့ သူ႔အေမက ဘယ္ေတာ့မွ အရႈံးမေပးဘူး၊ သူ႔ကုိလည္း အၿမဲပဲ သြန္သင္တယ္ေပါ့။ တခုခုေၾကာင့္ ကုိယ္က ျပဳတ္လဲွသြားရင္ေတာင္၊ ကုိယ့္ကုိကုိယ္ ျပန္ထူၿပီး၊ မတ္ၿပီးေတာ့ ျပန္ထၿပီးေတာ့ ဆက္လုပ္စရာရွိတာ လုပ္ရမယ္ဆုိတဲ့သေဘာ၊ သူ႔မွာ သူ႔အေမ သြန္သင္ေပးတာ သူ႔မွာရွိတယ္ဆုိၿပီး သူေျပာေတာ့ သူဒီလုိမ်ဳိး ဒုတိယအႀကိမ္ ျပန္ၿပီးေတာ့ သမၼတေရြးေကာက္ပြဲမွာ ၀င္ၿပိဳင္ၿပီးေတာ့ ျဖစ္ဖုိ႔အတြက္ သူႀကိဳးစားလာတယ္ဆုိတာ၊ ဒါက ေတာ္ေတာ္ေလးကုိ အမ်ဳိးသမီးတေယာက္အေနနဲ႔ ဂုဏ္ယူခဲ့တယ္ေပါ့ေနာ္။”
အေမရိကန္ႏုိ္င္ငံေရာက္ ျမန္မာႏုိ္င္ငံသားေတြအၾကားမွာ ျမန္မာ့ ဒီမုိကေရစီီအေရးကုိ တက္ႂကြစြာ ဦးေဆာင္ပါခဲ့သူတဦးျဖစ္တဲ့ Virginia ျပည္နယ္သား ဦးတင္ေမာင္ေသာ္ကေတာ့ Hillary Clinton ဟာ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔လည္း ရင္းႏွီးၿပီးသားျဖစ္တဲ့အတြက္ သူမဟာ ျမန္မာျပည္အတြက္ ပုိသင့္ေတာ္မယ္လုိ႔ ယူဆေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာျပည္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လြတ္လပ္ခြင့္ရဖုိ႔ေရာ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ၀င္ဖုိ႔ေရာ၊ ျမန္မာျပည္မွာ ေျပာင္းလဲမႈေတြ ျဖစ္ဖုိ႔ေရာ သူႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဘ၀နဲ႔တုန္းက အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့တာေတြ ရွိပါတယ္။ သူကေတာ့ ပုိၿပီးေတာ့ ျမန္မာျပည္အေပၚမွာ လုပ္ေပးႏုိင္မယ္လုိ႔ေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ Donald Trump ရဲ႕ ႏုိင္ငံျခားေရး ေပၚလစီကလည္း America first ဆုိေတာ့ သူက ကုိယ့္ႏုိင္ငံအတြက္ပဲ ကုိယ္ဦးစားေပးလုပ္မယ့္ ပုဂၢဳိလ္ ျဖစ္ပါတယ္။ သူကလည္း အတိအလင္း ေျပာၿပီးသားျဖစ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီႏုိင္ငံတကာ ကိစၥကေတာ့ Donald Trump ထက္စာရင္ သူက ပုိၿပီးေတာ့ စိတ္၀င္စားတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီ အေမရိကန္ျပည္သူ လူထုက ဘယ္လုိ ဆုံးျဖတ္မယ္ဆုိတာေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာေပါ့ေလ။”
လက္ရွိအေျခအေနအထိကေတာ့ Hillary Clinton က ရီပတ္ဘလီကန္ပါတီဖက္က သမၼတကုိယ္စားလွယ္ေလာင္း ျဖစ္လာမယ့္ Donald Trump ထက္ ႏုိင္ငံလုံးဆုိင္ရာ လူထုစစ္တမ္းေတြမွာ ၁၀% ၀န္းက်င္ေလာက္ အသာစီးရေနပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ပါတီႀကီး ၂ ခုစလုံးက ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြၾကားမွာ အားနဲခ်က္၊ အားသာခ်က္ေတြ ကုိယ္စီ ရွိေနၾကတာမုိ႔ ဘယ္သူႏုိင္မယ္ဆုိတာေတာ့ အခုခ်ိန္မွာ အတတ္ေျပာလုိ႔ မရႏုိင္ေသးဘူးလုိ႔ ေဒၚျဖဴျဖဴက ေျပာပါတယ္။
Hillary Clinton ဟာ ဒီမုိကရက္ပါတီရဲ႕ သမၼတကုိယ္စားလွယ္ေလာင္းျဖစ္ဖုိ႔ လိုအပ္တဲ့ ကုိယ္စားလွယ္အေရအတြက္ ၂,၃၈၃ ဦး ရွိတဲ့အထဲက အဂၤါေန႔ည ပါတီတြင္းေရြးခ်ယ္မႈေတြ ၿပီးဆုံးတဲ့အခ်ိန္မွာ ကုိယ္စားလွယ္ ၂,၁၉၁ အျပင္ Superdelegates လုိ႔ေခၚတဲ့ ပါတီတြင္းက အထင္ကရပုဂၢဳိလ္ေတြနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ အထူးကုိယ္စားလွယ္ ၅၇၄ ဦးရဲ႕ ေထာက္ခံမႈနဲ႔ ေပါင္းလုိက္ရင္ စုစုေပါင္း ကုိယ္စားလွယ္ ၂,၇၆၅ ဦး ရွိသြားျဖစ္တဲ့အတြက္ ပါတီရဲ႕ ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္း ျဖစ္လာတာပါ။
Superdelegates ၅၇၄ ဦးက သူမကုိ ေထာက္ခံေၾကာင္း ေျပာဆုိထားေပမယ့္လည္း အဲဒါဟာ တရား၀င္မဟုတ္ေသးပါဘူး။ ဇူလုိင္လအတြင္း Pennsylvania ျပည္နယ္၊ Philadelphia ၿမိဳ႕မွာ က်င္းပဖုိ႔ရွိတဲ့ ဒီမုိကရက္ပါတီ ညီလာခံအတြင္း သူတုိ႔အေနနဲ႔ ေထာက္ခံေၾကာင္း အတည္ျပဳေပးၿပီးမွသာ Superdelegates ေတြရဲ႕ ေထာက္ခံမႈဟာ အတည္ျဖစ္လာမွာပါ။
ၿပိဳင္ဘက္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Bernie Sanders ကေတာ့ ကုိယ္စားလွယ္ ၁,၈၁၆ ဦးနဲ႔ Superdelegates ၄၈ ဦး၊ စုစုေပါင္း ၁,၈၆၄ ဦး ရရွိထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ေရွ႕လအတြင္း သီးျခားစီ က်င္းပမယ့္ ဒီမုိကရက္နဲ႔ ရီပတ္ဘလီကန္ပါတီ ညီလာခံေတြကေန တရား၀င္ ေရြးခ်ယ္ တာ၀န္ေပးအပ္လုိက္ေတာ့မွသာ Hillary Clinton နဲ႔ Donald Trump တုိ႔ ၂ ဦးစလုံးဟာ တရား၀င္ သမၼတကုိယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြ ျဖစ္လာၾကမွာပါ။
သမၼတ Barack Obama ဟာ Hillary Clinton ရဲ႕ ၿပိဳင္ဖက္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Bernie Sanders နဲ႔ သမၼတ အိမ္ျဖဴေတာ္မွာ ဒီကေန႔ ေဒသစံေတာ္ခ်ိန္ မနက္ ၁၁ နာရီမွာ ေတြ႔ဆုံဖုိ႔ရွိၿပီး Sanders အေနနဲ႔ Hillary Clinton ကုိ ေထာက္ခံမႈေပးဖုိ႔ တုိက္တြန္း ေျပာၾကားဖုိ႔ ရွိသလုိ၊ သမၼတ Obama ကုိယ္တုိင္ကလည္း အဲဒီ ေတြ႔ဆုံမႈအၿပီးမွာ သမၼတကုိယ္စားလွယ္ေလာင္း Hillary Clinton ကုိ ေထာက္ခံေၾကာင္း ေၾကညာဖုိ႔ရွိတယ္လုိ႔ သမၼတအိမ္ျဖဴေတာ္က သတင္းထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
