ေနာက္သီတင္းပတ္ အတြင္းစတင္ေတာ့မယ့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ ထိုင္းႏိုင္ငံတို႔ ပူးတဲြၿပီး ႏွစ္စဥ္ ေရႊေျမြေဟာက္စစ္ဆင္ေရးေလ့က်င့္မႈအစီအစဥ္မွာ ျမန္မာစစ္တပ္ ပူးေပါင္းပါ၀င္မွာကို အေမရိကန္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြက ျပင္းျပင္းထန္ထန္ကန္႔ကြက္လိုက္ပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာစစ္တပ္ကို အေမရိကန္နဲ႕ ထိုင္း အစိုးရက ေဒသတြင္းစစ္ေရးေလ့က်င့္မႈအတြက္ ဖိတ္ေခၚတာဟာ မွန္ကန္တဲ့ လုပ္ရပ္မဟုတ္ေၾကာင္း HRW လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖဲြ႔ႀကီးကလည္း ေ၀ဖန္လိုက္ပါတယ္။
မအင္ၾကင္းႏိုင္က အျပည့္အစံုကို ဆက္ၿပီးေျပာျပမွာပါ။
ေဖေဖၚ၀ါရီလ ၁၃ ရက္ေန႔ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ စတင္မယ့္ ေရႊေျမြေဟာက္ စစ္ဆင္ေရးဟာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေနနဲ႔ ႏွစ္စဥ္ အာရွ-ပစိဖိတ္ေဒသတြင္း ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ ေဒသတြင္း ႀကီးမားတဲ့ ပူးတဲြ စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈ အစီအစဥ္ျဖစ္ပါတယ္။ အရင္ႏွစ္ေတြတုန္းက ျမန္မာႏို္င္ငံအေနနဲ႔ ပါ၀င္ခဲ့ေပမယ့္လည္း ဒီႏွစ္မွာေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ ဖိႏွပ္မႈေၾကာင့္ ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္ ၆၈၀,၀၀၀ ေက်ာ္ အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံဘက္ ထြက္ေျပးခဲ့ရတဲ့ အေျခအေနဟာ ဒီႏွစ္စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ပါ၀င္မွာကို အျငင္းပြားစရာျဖစ္ခဲ့တာပါ။
ျမန္မာစစ္တပ္ကို ပစ္မွတ္ထားပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈေတြ တိုးျမွင့္ဖို႔ အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္က ႀကိဳးပမ္းေနခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ဦးေဆာင္မယ့္ ေဒသတြင္းစစ္ေရးေလ့က်င့္မႈမွာ ျမန္မာစစ္တပ္ကိုယ္စားလွယ္တခ်ဳိ႕ပါ၀င္မွာကို ဒီမိုကရက္ေရာ ရီပါပလင္ကန္ ပါတီႏွစ္ရပ္လံုးရဲ႕ ၀ါရင့္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြက ၀ိုင္း၀န္ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကတာပါ။
ရီပါပလင္ကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ John McCain ကလည္း အခုလို လူမ်ဳိးစုအလိုက္ရွင္းလင္းဖယ္ရွားမႈ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ျမန္မာစစ္တပ္ကို ဖိတ္ေခၚၿပီး အေမရိကန္ စစ္တပ္နဲ႔ အတူ စစ္ေရးေလ့က်င့္တာမ်ဳိး မျပဳလုပ္သင့္ေၾကာင္း AP သတင္းဌာနကို ေျပာပါတယ္။
အလားတူ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ႏိုင္ငံျခားေရးဆက္ဆံေရးေကာ္မတီမွာ အေမရိကန္နဲ႔ ျမန္မာစစ္တပ္ ဆက္ဆံေရး ကန္႔သတ္ဖို႔အဆိုဦးေဆာင္တင္သြင္းခဲ့တဲ့ ဒီမိုကရက္ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Patrick Leahy ကလည္း ႏိုင္ငံတကာဥပေဒကို ေျပာင္းေျပာင္းတင္းတင္းခ်ဳိးေဖာက္ေနတဲ့သူေတြကို ျပစ္ဒဏ္က ကင္းလြတ္ခြင့္ေပးတဲ့ ခ်ီးျမွင့္မႈမ်ဳိး မလုပ္သင့္ေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။
အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန အေရွ႕အာရွေရးရာ ေျပာခြင့္ရ Katina Adams ကေတာ့ အေမရိကန္ဦးေဆာင္တဲ့ ေရႊေျမြေဟာက္ စစ္ဆင္ေရးမွာ ျမန္မာစစ္တပ္ကိုယ္စားလွယ္ သံုးဦးကို ေလ့လာသူအဆင့္အေနနဲ႔ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ အေထာက္အကူေပးတဲ့ လုပ္ငန္းေတြ၊သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းေတြအတြက္ ေဒသတြင္းမွာ ပူးေပါင္းၿပီး ထိထိေရာက္ေရာက္ ကူညီေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေရး ပါ၀င္ေလ့က်င့္ဖုိ႔ ထိုင္းႏိုင္ငံက ဖိတ္ေခၚခဲ့တာ ျဖစ္ေၾကာင္း ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။ ဒါအျပင္ အခုလို လူသားခ်င္းဆိုင္ရာနဲ႔ သဘာ၀ေဘးအႏၱာရယ္ ကယ္ဆယ္ေရး အစီအစဥ္ေတြမွာ ေလ့လာဖို႔ ျမန္မာအရာရွိေတြကို ဖိတ္ေခၚတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာ ႀကီးမားတဲ့ ေဒသဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံအခ်င္းခ်င္း အျပန္အလွန္ပူးေပါင္းဆက္ဆံေရး ျမွင့္တင္ဖို႔ အေမရိကန္အစိုးရရဲ႕ စိတ္၀င္စားမႈကို ေရာင္ျပန္ဟပ္ေနေၾကာင္း Katinal Adams ကဆိုပါတယ္။
“သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္က်ေရာက္ေနခ်ိန္ အသက္ကယ္ဆယ္ေရးမွာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ စြမ္းရည္ျမွင့္တင္ဖို႔ ေဒသတြင္းအစီအစဥ္ကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ေထာက္ခံပါတယ္။ ေဒသတြင္း ႏိုင္ငံေတြအားလံုးအတြက္ သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္ဟာ လက္ေတြ႕ရင္ဆိုင္ရတဲ့ ကံၾကမၼာဆိုးတခုျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုရင္လည္း မလြတ္ပါဘူး။ ၂၀၀၈ခုနွစ္ နာဂစ္ဆိုင္ကလုန္မုန္တိုင္းေၾကာင့္ ခန္႔မွန္းေျခ လူေပါင္း ၁၀၀,၀၀၀ ေက်ာ္ အသက္ဆံုးရွဳံးခဲ့ရတာပါ။”
ပင္တဂြန္ စစ္ဌာနခ်ဳပ္ ေျပာခြင့္ရ မရိမ္း ဒု ဗိုလ္မွဴးႀကီး Christopher Logan ကလည္း ေရႊေျမြေဟာက္ စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈအတြက္ ျမန္မာစစ္တပ္ကိုယ္စား လွယ္ေတြကို ထိုင္းႏိုင္ငံက ဖိတ္ၾကားခဲ့တာျဖစ္ေၾကာင္း သတင္းဌာနေတြကို တုန္႔ျပန္ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြအတြက္ နာမည္ဆိုးထြက္ေနတဲ့ ျမန္မာစစ္တပ္ကို ေဒသတြင္းစစ္ေရးေလ့က်င့္မႈမွာ ပူးေပါင္းပါ၀င္ဖို႔ ဖိတ္ေခၚမႈမွာ မွန္ကန္တဲ့ လုပ္ရပ္မဟုတ္ဘူးလို႔ HRW လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔ရဲ႕ ေျပာခြင့္ရ John Sifton ကဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
“ထိုင္းအစိုးရက ျမန္မာအစိုးရကို ဖိတ္ေခၚခဲ့တာဆိုေပမယ့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ဒီစစ္ေရးေလ့က်င့္မႈအတြက္ ကုန္က်စရိတ္အမ်ားဆံုးကို က်ခံတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ျမန္မာစစ္တပ္အရာရွိေတြကိုဖိတ္ေခၚတာမ်ဳိးမလုပ္ဖို႔ အေမရိကန္အစိုးရအေနနဲ႔ ထိုင္းအစိုးရကို ေမတၱာရပ္ခံႏိုင္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ ထိုင္းႏိုင္ငံေၾကာင့္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ကေတာ့ မွန္ကန္မႈမရွိပါဘူး။”
ဒါအျပင္ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာျပစ္မႈေတြနဲ႔ လူသားထုအေပၚ ရာဇာ၀တ္မႈက်ဴးလြန္ထားတဲ့ျမန္မာစစ္တပ္ကို ကိုယ္စားျပဳမယ့္ အဖဲြ႔ကို ျမန္မာအစိုးရက ေစလႊတ္မယ့္ကိစၥဟာ လံုး၀ ေလ်ာ္ကန္မႈမရွိဘူးလို႔ လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ေတြက ျမင္ေၾကာင္း John Sifton က ဆိုပါတယ္။
ေရႊေျမာက္ေဟာက္ စစ္ဆင္ေရးကို ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ေဖေဖၚ၀ါရီလ ၁၃ ရက္ေန႔က ၂၃ ရက္ေန႔ထိ ျပဳလုပ္မွာျဖစ္ၿပီး၂၀၁၈ခုနွစ္ စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈအစီအစဥ္မွာ ပါ၀င္မယ့္ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံ စုစုေပါင္း ၂၉ ႏိုင္ငံထဲမွာ ျမန္မာအပါအ၀င္ ေလ့လာတဲ့ ႏိုင္ငံေပါင္း ၂၀ ပါ၀င္မွာျဖစ္ပါတယ္။
