(Zawgyi/Unicode)
အမေရိကန်သံရုံးနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်တို့ ပူးပေါင်းပြီး အားကစားအခြေပြု မူးယစ်ဆေးဝါး တားဆီးကာကွယ်ရေး အသိပညာပေး အစီအစဉ်ဖြစ်တဲ့ Community Champion ဘောလုံးလေ့ကျင့်ရေး အစီအစဉ် တခုကို ဒီနေ့စတင်လိုက်ပြီဖြစ်ပါတယ်။
ဒီအစီစဉ်မှာ အမေရိကန်နဲ့ မြန်မာ ဘောလုံးနည်းပြ နှစ်ယောက်က ဦးဆောင်ပြီး ကလေးတွေကို ဘောလုံးကစားနည်းလေ့ကျင့်ပေးပြီး မူးယစ်ဆေးဝါး အသိပညာပေး တာကိုလည်း တပြိုင်နက်တည်းမှာ လုပ်ဆောင်ပေးဖို့ဖြစ်ပါတယ်။ နိုဝင်ဘာ ၁၃ရက်၊ ရန်ကုန်မြို့ အမျိုးသားဘောလုံးအကယ်ဒမီမှာ လုပ်တဲ့ ဒီအစီအစဉ်မိတ်ဆက်ပွဲကို ကိုယ်တိုင်သွားရောက် သတင်းယူခဲ့တဲ့ ဗွီအိုအေ မြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် ကိုဇော်ထက်က အပြည့်အစုံကို ပြောပြပေးသွားမှာပါ။
မူးယစ်ဆေးဝါးအသိပညာပေးတာကို ဘောလုံးအားကစားနည်းနဲ့ တွဲဖက်လေ့ကျင့်ပေးဖို့ ရည်ရွယ်ပြီး အမေရိကန်သံရုံးနဲ့ မြန်မာဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်ပူးပေါင်း လုပ်ဆောင်နေတဲ့ Community Champion ဘောလုံးလေ့ကျင့်ရေး အစီအစဉ်ကို ဒီနေ့ နိုဝင်ဘာ ၁၃ရက် ရန်ကုန်မြို့ သုဝဏ္ဏအားကစားကွင်း၊ အမျိုးသား ဘောလုံးအကယ်ဒမီမှာ စတင်မိတ်ဆက်လိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။
ဒီအစီအစဉ်ကို အမေရိကန် နိုင်ငံတကာ ဖွံ့ဖြိုးရေးအေဂျင်စီ USAID က ထောက်ပံ့ပေးထားပြီး ခုခံအားကျဆင်းရောဂါ HIV/ AIDS အတွက် အမေရိကန်အစိုးရရဲ့ အရေးပေါ်အကူအညီ စီမံကိန်းတွေထဲက တခုလည်းဖြစ်ပါတယ်။
အခုလို အမေရိကန်သံရုံးနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်တဲ့ အစီအစဉ်ကနေ လေ့ကျင့် သင်ကြားပေးလိုက်တဲ့ လူငယ်တွေဟာ သူတို့နဲ့ ထိတွေ့ဆက်ဆံနေတဲ့ အသိုင်းအဝန်းက မူးယစ်ဆေးသုံးစွဲနေတဲ့ လူငယ်တွေကို ဆွဲဆောင်ပြီး အားကစားမှာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်လာအောင် ရည်ရွယ်တဲ့ အစီအစဉ်ဖြစ်ကြောင်း အမေရိကန်သံရုံး၊ ယဉ်ကျေးမှုရေးရာအရာရှိ Jennifer M. Schuett က ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“ ဒီ လှုပ်ရှားမှု ကို community champion လို့ခေါ်ပါတယ်။ သူ့ရဲ့ အဓိက ရည်ရွယ်ချက်က ဘောလုံးကစားသမားတွေ အနေနဲ့ အားကောင်းတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတခု တည်ဆောက်ပြီးတဲ့အခါကျရင် သူ့ရဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်မှာရှိတဲ့ မူးယစ်ဆေးသုံးစွဲနေသူတွေ သူတို့နဲ့ပူးပေါင်းပါဝင်လာအောင် ဆွဲဆောင်နိုင်ဖို့ပါ။ အမေရိကန်ကနေ ပရော်ဖက်ရင်အဆင့်ရှိတဲ့ နည်းပြနှစ်ယောက်ကို ဖိတ်ခေါ်ထားပြီး မြန်မာနိုင်ငံက နာမည်ကြီးနည်းပြနှစ်ယောက်နဲ့ ပူးတွဲသင်ကြားပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။”
မြန်မာနည်းပြဆရာတွေနဲ့ ပူးပေါင်းအကူအညီပေးဖို့ အမေရိကန်ဘောလုံးနည်းပြ Johnny Collins နဲ့ Lisa Berg လည်း ခဏတာ ရောက်ရှိနေပြီး သူတို့အနေနဲ့ ဒီအစီအစဉ်မှာ ပူပေါင်းပံ့ပိုးခွင့်ရတာ ဝမ်းသာကြောင်း ဒီနေ့ သုဝဏအားကစားကွင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံ ဘောလုံးအကယ်ဒမီမှာလုပ်တဲ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ Lisa Berg ကပြောပါတယ်။
“ ကျမတို့ ခေါင်းဆောင်နည်းပြ နှစ်ယောက်နဲ့ မြန်မာပြည်က နည်းပြတွေကို မနေ့က သင်တန်းလေး ပေးထားတယ်။ အရေးအကြီးဆုံးကတော့ ကလေးတယောက်ချင်းစီ အပေါ်မှာ ကျမတို့ နည်းပြတွေအနေနဲ့ ပေးနိုင်တဲ့ ချစ်ခြင်းမေတ္တာတွေ၊ ပံ့ပိုးပေးနိုင်တာတွေ ကျမတို့ ရှိနေတဲ့အချိန်လေးမှာ အတတ်နိုင်ဆုံးပေးပါမယ်။ ဒီကနည်းပြတွေကလည်း ဆက်လက်ပြီးတော့ ကလေးတွေ တယောက်ချင်းကို ဂရုစိုက်ပေးဖို့၊ အားပေး ကူညီနိုင်ဖို့ ကျမတို့ စီစဉ်ထားပါတယ်။ ဒီနေ့ပွဲလေးနဲ့ ဘောလုံးလေ့ကျင့်ရေးသင်တန်းမှာ အတူလုပ်ခွင့်ရတဲ့ အတွက်လည်း ကျမတို့ ဝမ်းသာမိပါတယ်။”
လူငယ်တွေကို အားကစားနဲ့ ပူးတွဲပြီး မူးယစ်ဆေးဝါးအသိပညာပေးတဲ့ ကိစ္စမှာ အမေရိကန်ဘောလုံးအဖွဲ့နဲ့ ဆက်ပြီး ပူပေါင်းဆောင်ရွက်ဖို့ အစီအစဉ်တွေရှိကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးဇော်ဇော်က ဒီကနေ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ပြောလိုက်ပါတယ်။
“ ကျနော်တို့အနေနဲ့က ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် လုပ်သွားဖို့ အစီအစဉ် ရှိပါတယ်။ အမေရိကန်သံရုံးနဲ့ရော၊ အမေရိကန် ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်နဲ့ရော ပေါင်းပြီးတော့ပေါ့နော်။ တချို့နေရာတွေမှာလုပ်သလို ကျနော်တို့ ဘောလုံးအဖွဲ့ချုပ်က တခြားအဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ပေါင်းပြီး မူးယစ်ဆေးးဝါးကိစ္စကို တတ်နိုင်သမျှ ကြိုးစား အားထုတ်ပြီး လုပ်သွားပါမယ်။”
ဒါဟာ အမေရိကန်အစိုးရရဲ့ မြန်မာပြည်တွင်း ပထမဦးဆုံး အားကစားအခြေပြု မူးယစ်ဆေးဝါးအသိပညာပေး အစီအစဉ်ဖြစ်ပြီး အမေရိကန်သံရုံးအနေနဲ့ မူးယစ်ဆေးဝါးနဲ့ ထိတွေ့ပတ်သက်နေရတဲ့ ဒေသ၊ အသိုင်းအဝန်းကို ထောက်ပံ့ပေးဖို့ မြန်မာနိုင်ငံက အားကစားသမားတွေနဲ့ အတူတွဲပြီး လုပ်ကိုင်ရတာ ဂုဏ်ယူတဲ့ကြောင်း သံအမတ်ကြီး Scot Marcial က ဒီနေ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ပြောသွားတာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီအစီအစဉ်ကို နိုဝင်ဘာ ၁၂ကနေ ၁၉ ရက်အထိ လုပ်ဆောင်သွားမှာဖြစ်ပြီး နည်းပြစုစုပေါင်း အယောက် ၃၀နဲ့ လူငယ်ဘောလုံးကစားသမား အယောက် ၃၀၀ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။
..................
အားကစားအခွပွေု မူးယဈပညာပေး ကနျ-မွနျမာ ပူးတှဲလုပျဆောငျ
(Unicode)
အမရေိကနျသံရုံးနဲ့ မွနျမာနိုငျငံဘောလုံးအဖှဲ့ခြုပျတို့ ပူးပေါငျးပွီး အားကစားအခွပွေု မူးယဈဆေးဝါး တားဆီးကာကှယျရေး အသိပညာပေး အစီအစဉျဖွဈတဲ့ Community Champion ဘောလုံးလေ့ကငြ့ျရေး အစီအစဉျ တခုကို ဒီနေ့စတငျလိုကျပွီဖွဈပါတယျ။
ဒီအစီစဉျမှာ အမရေိကနျနဲ့ မွနျမာ ဘောလုံးနညျးပွ နှဈယောကျက ဦးဆောငျပွီး ကလေးတှကေို ဘောလုံးကစားနညျးလေ့ကငြ့ျပေးပွီး မူးယဈဆေးဝါး အသိပညာပေး တာကိုလညျး တပွိုငျနကျတညျးမှာ လုပျဆောငျပေးဖို့ဖွဈပါတယျ။ နိုဝငျဘာ ၁၃ရကျ၊ ရနျကုနျမွို့ အမြိုးသားဘောလုံးအကယျဒမီမှာ လုပျတဲ့ ဒီအစီအစဉျမိတျဆကျပှဲကို ကိုယျတိုငျသှားရောကျ သတငျးယူခဲ့တဲ့ ဗှီအိုအေ မွနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ ကိုဇောျထကျက အပွည့ျအစုံကို ပွောပွပေးသှားမှာပါ။
မူးယဈဆေးဝါးအသိပညာပေးတာကို ဘောလုံးအားကစားနညျးနဲ့ တှဲဖကျလေ့ကငြ့ျပေးဖို့ ရညျရှယျပွီး အမရေိကနျသံရုံးနဲ့ မွနျမာဘောလုံးအဖှဲ့ခြုပျပူးပေါငျး လုပျဆောငျနတေဲ့ Community Champion ဘောလုံးလေ့ကငြ့ျရေး အစီအစဉျကို ဒီနေ့ နိုဝငျဘာ ၁၃ရကျ ရနျကုနျမွို့ သုဝဏ်ဏအားကစားကှငျး၊ အမြိုးသား ဘောလုံးအကယျဒမီမှာ စတငျမိတျဆကျလိုကျတာဖွဈပါတယျ။
ဒီအစီအစဉျကို အမရေိကနျ နိုငျငံတကာ ဖှံ့ဖွိုးရေးအဂေငြျစီ USAID က ထောကျပံ့ပေးထားပွီး ခုခံအားကဆြငျးရောဂါ HIV/ AIDS အတှကျ အမရေိကနျအစိုးရရဲ့ အရေးပေါျအကူအညီ စီမံကိနျးတှထေဲက တခုလညျးဖွဈပါတယျ။
အခုလို အမရေိကနျသံရုံးနဲ့ မွနျမာနိုငျငံ ဘောလုံးအဖှဲ့ခြုပျ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျတဲ့ အစီအစဉျကနေ လေ့ကငြ့ျ သငျကွားပေးလိုကျတဲ့ လူငယျတှဟော သူတို့နဲ့ ထိတှေ့ဆကျဆံနတေဲ့ အသိုငျးအဝနျးက မူးယဈဆေးသုံးစှဲနတေဲ့ လူငယျတှကေို ဆှဲဆောငျပွီး အားကစားမှာ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျလာအောငျ ရညျရှယျတဲ့ အစီအစဉျဖွဈကွောငျး အမရေိကနျသံရုံး၊ ယဉျကြေးမှုရေးရာအရာရှိ Jennifer M. Schuett က ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“ ဒီ လှုပျရှားမှု ကို community champion လို့ခေါျပါတယျ။ သူ့ရဲ့ အဓိက ရညျရှယျခကြျက ဘောလုံးကစားသမားတှေ အနနေဲ့ အားကောငျးတဲ့ အဖှဲ့အစညျးတခု တညျဆောကျပွီးတဲ့အခါကရြငျ သူ့ရဲ့ ပတျဝနျးကငြျမှာရှိတဲ့ မူးယဈဆေးသုံးစှဲနသေူတှေ သူတို့နဲ့ပူးပေါငျးပါဝငျလာအောငျ ဆှဲဆောငျနိုငျဖို့ပါ။ အမရေိကနျကနေ ပရောျဖကျရငျအဆင့ျရှိတဲ့ နညျးပွနှဈယောကျကို ဖိတျခေါျထားပွီး မွနျမာနိုငျငံက နာမညျကွီးနညျးပွနှဈယောကျနဲ့ ပူးတှဲသငျကွားပေးမှာ ဖွဈပါတယျ။”
မွနျမာနညျးပွဆရာတှနေဲ့ ပူးပေါငျးအကူအညီပေးဖို့ အမရေိကနျဘောလုံးနညျးပွ Johnny Collins နဲ့ Lisa Berg လညျး ခဏတာ ရောကျရှိနပွေီး သူတို့အနနေဲ့ ဒီအစီအစဉျမှာ ပူပေါငျးပံ့ပိုးခှင့ျရတာ ဝမျးသာကွောငျး ဒီနေ့ သုဝဏအားကစားကှငျး၊ မွနျမာနိုငျငံ ဘောလုံးအကယျဒမီမှာလုပျတဲ့ သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲမှာ Lisa Berg ကပွောပါတယျ။
“ ကမြတို့ ခေါငျးဆောငျနညျးပွ နှဈယောကျနဲ့ မွနျမာပွညျက နညျးပွတှကေို မနေ့က သငျတနျးလေး ပေးထားတယျ။ အရေးအကွီးဆုံးကတော့ ကလေးတယောကျခငြျးစီ အပေါျမှာ ကမြတို့ နညျးပွတှအေနနေဲ့ ပေးနိုငျတဲ့ ခစြျခွငျးမတေ်တာတှေ၊ ပံ့ပိုးပေးနိုငျတာတှေ ကမြတို့ ရှိနတေဲ့အခြိနျလေးမှာ အတတျနိုငျဆုံးပေးပါမယျ။ ဒီကနညျးပွတှကေလညျး ဆကျလကျပွီးတော့ ကလေးတှေ တယောကျခငြျးကို ဂရုစိုကျပေးဖို့၊ အားပေး ကူညီနိုငျဖို့ ကမြတို့ စီစဉျထားပါတယျ။ ဒီနေ့ပှဲလေးနဲ့ ဘောလုံးလေ့ကငြ့ျရေးသငျတနျးမှာ အတူလုပျခှင့ျရတဲ့ အတှကျလညျး ကမြတို့ ဝမျးသာမိပါတယျ။”
လူငယျတှကေို အားကစားနဲ့ ပူးတှဲပွီး မူးယဈဆေးဝါးအသိပညာပေးတဲ့ ကိစ်စမှာ အမရေိကနျဘောလုံးအဖှဲ့နဲ့ ဆကျပွီး ပူပေါငျးဆောငျရှကျဖို့ အစီအစဉျတှရှေိကွောငျး မွနျမာနိုငျငံ ဘောလုံးအဖှဲ့ခြုပျဥက်ကဋ်ဌ ဦးဇောျဇောျက ဒီကနေ့ သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲမှာ ပွောလိုကျပါတယျ။
“ ကနြောျတို့အနနေဲ့က ကယြျကယြျပွန့ျပွန့ျ လုပျသှားဖို့ အစီအစဉျ ရှိပါတယျ။ အမရေိကနျသံရုံးနဲ့ရော၊ အမရေိကနျ ဘောလုံးအဖှဲ့ခြုပျနဲ့ရော ပေါငျးပွီးတော့ပေါ့နောျ။ တခြို့နရောတှမှောလုပျသလို ကနြောျတို့ ဘောလုံးအဖှဲ့ခြုပျက တခွားအဖှဲ့အစညျးတှနေဲ့ပေါငျးပွီး မူးယဈဆေးးဝါးကိစ်စကို တတျနိုငျသမြှ ကွိုးစား အားထုတျပွီး လုပျသှားပါမယျ။”
ဒါဟာ အမရေိကနျအစိုးရရဲ့ မွနျမာပွညျတှငျး ပထမဦးဆုံး အားကစားအခွပွေု မူးယဈဆေးဝါးအသိပညာပေး အစီအစဉျဖွဈပွီး အမရေိကနျသံရုံးအနနေဲ့ မူးယဈဆေးဝါးနဲ့ ထိတှေ့ပတျသကျနရေတဲ့ ဒသေ၊ အသိုငျးအဝနျးကို ထောကျပံ့ပေးဖို့ မွနျမာနိုငျငံက အားကစားသမားတှနေဲ့ အတူတှဲပွီး လုပျကိုငျရတာ ဂုဏျယူတဲ့ကွောငျး သံအမတျကွီး Scot Marcial က ဒီနေ့ သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲမှာ ပွောသှားတာလညျး ဖွဈပါတယျ။
ဒီအစီအစဉျကို နိုဝငျဘာ ၁၂ကနေ ၁၉ ရကျအထိ လုပျဆောငျသှားမှာဖွဈပွီး နညျးပွစုစုပေါငျး အယောကျ ၃၀နဲ့ လူငယျဘောလုံးကစားသမား အယောကျ ၃၀၀ ပူးပေါငျး ဆောငျရှကျကွတာ ဖွဈပါတယျ။
