ႏုိင္ငံတကာ ေစ်းႏႈန္းနဲ႔ ညွိၿပီး လွ်ပ္စစ္ မီတာခေတြ ေစ်းတက္လိုက္ေပမယ့္ ႏုိင္ငံတကာက ေပးေနတဲ႔ ၀န္ေဆာင္မႈမ်ိဳး မေပးႏုိင္တာဟာ စားသံုးသူ အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္မေပးတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ စားသံုးသူအခြင့္အေရး ကာကြယ္ေရးအဖြဲ႔ဥကၠဌ ဦးဗအုပ္ခုိင္က ေျပာဆိုပါတယ္။ စားသံုးသူ အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အာဏာပိုင္ေတြဘက္က အခုထက္ပိုၿပီး ေဆာင္ရြက္ဖို႔လည္း တိုက္တြန္းပါတယ္။ ဒီသတင္းပတ္ စီးပြားေရး က႑မွာ မသိဂၤ ီထုိက္ တင္ျပထားပါတယ္။
ဦးဗအုပ္ခုိင္။ ။ ဗမာျပည္မွာ လူဦးေရ ထားပါေတာ့ သန္း ၅၀ ေက်ာ္ ရွိတဲ႔ အထဲမွာ စားသံုးသူ အခြင့္အေရးကို တကယ္ ျပည့္ျပည့္စံုစံု နားလည္တဲ႔ လူဦးေရက တသိန္းေတာင္မွ မျပည့္ခ်င္ဘူးလို႔ ေျပာရမွာေပါ့ေနာ္။ က်ေနာ္ ဆိုလိုခ်င္တာေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ စားသံုးသူ အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ဖို႔ အတြက္ ကိုယ့္အခြင့္အေရး ဘာေတြ ရွိတယ္ဆိုတာကို နားမလည္တဲ႔ လူက မ်ားေနတယ္လို႔ဘဲ က်ေနာ္ ေျပာခ်င္ပါတယ္။
မသိဂၤ ီထိုက္။ ။ ဆိုေတာ့ စားသံုးသူ အေနနဲ႔ နစ္နာပါတယ္လို႔ ေျပာလာတဲ႔ အေျခအေနမွာေရာ ၀န္ေဆာင္မႈ ေပးတဲ႔သူေတြ ဘက္ကေရာ၊ ေနာက္တခါ ထုတ္လုပ္ ေရာင္းခ်သူေတြ ဘယ္သူ႔မွာ တာ၀န္ရွိပါတယ္ ဆိုတဲ႔ သတ္သတ္မွတ္မွတ္ ပိုင္းျဖတ္ခ်က္မ်ိဳးေရာ ဆရာတို႔ ေတြ႔ရပါသလားရွင္႔။
ဦးဗအုပ္ခုိင္။ ။ က်ေနာ္တို႔ ႏုိင္ငံသည္ တာ၀န္ယူမႈ တာ၀န္ခံမႈ အနည္းဆံုး ႏုိင္ငံ၊ တာ၀န္ယူမႈ တာ၀န္ခံမႈ မရွိဆံုး ႏုိင္ငံလို႔ က်ေနာ္တို႔ ေျပာရမယ္ေပါ့ေနာ္။
အစားအေသာက္ေတြ ၊ လူသံုးကုန္ေတြ ဆိုတာ မေျပာနဲ႔ Service ေပါ့ ၀န္ေဆာင္မႈ ေတြမွာ ၀န္ေဆာင္မႈ ေပးတဲ႔ ပုဂၢိဳလ္ေတြ ကိုယ္တိုင္ကေရာ ၀န္ေဆာင္မႈကို ရယူတဲ႔ စားသံုးသူေတြကေရာ ဒီစားသံုးသူရဲ႕ အခြင့္အေရးကို နားမလည္ၾကဘူး။ နားမလည္ၾကတဲ႔ အခါက်ေတာ့ ေျပာမယ္ဆိုရင္ ဒီ ၀န္ေဆာင္မႈ ေပးတယ္ဆိုတဲ႔ ေနရာမွာ အျပင္ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ၊ ပုဂၢလိက ကုမၸဏီေတြတင္ မကဘူး။ အစိုးရ တာ၀န္ယူထားတဲ႔ ဌာနဆိုင္ရာေတြက ၀န္ေဆာင္မႈ ေပးတာေတြလည္း ရွိေနတယ္။ ဥပမာ စည္ပင္သာယာေရး ေကာ္မတီလိုမ်ိဳး ေနာက္ဆံုး EPC လိုမ်ိဳး ၀န္ေဆာင္မႈ ေပးတဲ႔ ပုဂၢိဳလ္ေတြ။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ကိုယ္တိုင္က ဒါကို နားမလည္ဘူး။ ေျပာမယ္ဆိုလို႔ ရွိရင္ေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ႔ အစိုးရရဲ႕ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က စားသံုးသူ အခြင့္အေရး ဆိုတာကို နားမလည္တာက ခက္ေနတယ္ေပါ့ေနာ္။
ဥပမာ အခု မီတာခ ေစ်းတက္တယ္။ မီတာခက ႏုိင္ငံတကာ စံႏႈန္းနဲ႔ အညီ ေစ်းတက္ဖို႔ဘဲ သိတယ္။ ႏုိင္ငံတကာ ဘယ္လို ၀န္ေဆာင္မႈ ေပးတယ္၊ ကိုယ္လည္း ဘယ္လို ၀န္ေဆာင္မႈ ေပးရမယ္ဆိုတာကို သူတို႔ နားမလည္ဘူး။ အဲဒါေတြက ခက္ေနတာ။ ေနာက္ၿပီး က်ေနာ္တို႔ စားသံုးတဲ႔ ေနရာမွာ လူေတြက စားသံုးသူ အခြင့္အေရးဆိုတာ အစားအေသာက္ေလာက္ဘဲလို႔ မွတ္ယူေနၾကတဲ႔ သူေတြကလည္း မ်ားတယ္။
မသိဂၤ ီထိုက္။ ။ အရင္ကထက္ စာရင္ေတာ့ လူေတြရဲ႕ အသံေတြက ပိုမ်ားလာတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာေရာ အာဏာပိုင္ေတြဘက္က စားသံုးသူ အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ေပးရမယ္ဆိုတဲ႔ အသိမ်ိဳး၊ ပြင့္လင္းလာမႈမ်ိဳး၊ တာ၀န္ယူမႈမ်ိဳးေရာ ဆရာတို႔ ေတြ႔ရပါသလားရွင့္။
ဦးဗအုပ္ခုိင္။ ။ က်ေနာ္တို႔ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႔အစည္းေတြက ေျပာမယ္ဆို က်ေနာ္တို႔ ႏုိင္ငံမွာ က်ေနာ္တို႔ အသင္းက ဒီစားသံုးသူေရးရာ ဦးစီးဌာနတို႔ ဘာတို႔ မေပၚခင္ ကတည္းက က်ေနာ္တို႔က ပထမဆံုး စၿပီးေတာ့ ဒီႏိုင္ငံမွာ Consumer Rights ဆိုတဲ႔ စကားကို စၿပီးေတာ့ ျပည္သူေတြရဲ႕ နားေတြ မ်က္စိေတြ စဖြင့္ေပးခဲ႔တဲ႔ အရပ္ဖက္ အဖြဲ႔အစည္း တခုေပါ့ေနာ္။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ လည္းဘဲ အစိုးရက ေနာက္ကေန လိုက္လုပ္ၾကတာဘဲ။ ေျပာမယ္ဆိုလို႔ ရွိရင္ သူတို႔ စစခ်င္းေတာင္ ဘာလုပ္လို႔ လုပ္ရမွန္း မသိဘူး။ က်ေနာ္တို႔ လုပ္တာေတြကို လုိက္လုပ္ရင္း လုပ္ရင္းနဲ႔ ။
ဒါေတာ့ ေကာင္းေသာ အတုခိုးျခင္းပါဘဲ။ က်ေနာ္တို႔က ႀကိဳဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခက္ေနတာက က်ေနာ္တို႔ ႏုိင္ငံက တသက္လံုး အာဏာရွင္ လက္ေအာက္မွာ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္ ၆၀ နီးပါး ေနလာတဲ႔ အခါက်ေတာ့ ဟန္ျပ လုပ္ခဲ႔တာေတြက မ်ားတယ္ဗ်။ ဟုတ္လား။ ဌာနဆိုင္ရာေတြ အေနနဲ႔ ျပည္သူကို ျပည္သူကို ၀န္ေဆာင္မႈ ေပးရမယ္။ ျပည္သူကို မ်က္ႏွာမူရမယ္ ဆိုတာကို မသိဘူး။ ေျပာမယ္ဆိုလို႔ ရွိရင္ေတာ့ ဟန္ျပ လုပ္ခဲ႔တာေတြက မ်ားတဲ႔ အက်င့္ ပါလာတဲ႔ အခါက်ေတာ့ အသားက်ေနတဲ႔ ႏုိင္ငံဆိုေတာ့ အခုအခ်ိန္ထိေတာ့ ဟန္ျပဘဲ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ေတြ႔ေနရတယ္။ တကယ္ ထိထိေရာက္ေရာက္ စားသံုးသူကို အကာအကြယ္ ေပးေနတာမ်ိဳး က်ေနာ္တို႔ မေတြ႔ရေသးဘူး။
ထြက္လာတဲ႔ စားသံုးသူ ဥပေဒကိုက စားသံုးသူကို အျပည့္အ၀ အကာအကြယ္ မေပးႏုိင္ေသးဘူး၊ မေပးႏုိင္ေသးတဲ႔ အျပင္ လုပ္ငန္းရွင္ေတြကို အကာအကြယ္ေပးတဲ႔ ဥပေဒ ပုဒ္မေတြ ပါေနေသးတယ္။ က်ေနာ္တို႔လည္း ကန္႔ကြက္တာဘဲ လႊတ္ေတာ္ေတြ စာပို႔၊ ဒါေပမယ့္ သိပ္ၿပီးေတာ့ မထူးျခားခဲ႔ဘူး။ အဲဒါကိုက စားသံုးသူရဲ႕ အခြင့္အေရးကို လစ္လ်ဴရႈတဲ႔ သေဘာ သက္ေရာက္ေနတယ္။
မသိဂၤ ီထိုက္။ ။ အဲဒီေတာ့ စားသံုးသူ အခြင့္အေရး ကာကြယ္ေပးမႈ အပိုင္းမွာေရာ အစိုးရဘက္က ဒါဟာ အေရးႀကီးတယ္လို႔ ခံယူတဲ႔ အေနအထားမ်ိဳး ေတြ႔ရပါသလား။
ဦးဗအုပ္ခုိင္။ ။ အဲဒါေတာ့ လံုး၀ မေတြ႔ရဘူး။ ဒီဘက္ အစိုးရ လက္ထက္မွာ။ အစိုးရပိုင္း ကိုယ္တိုင္က စားသံုးသူ အခြင့္အေရးက ဘယ္ေလာက္ အေရးႀကီးတယ္ဆိုတာကို သူတို႔ နားမလည္တာ ေတြ႔ေနရတယ္။ နားမလည္တဲ႔ အတြက္လည္း ဒီဘက္ကို စိတ္မ၀င္စားဘူး။ အစိုးရပိုင္းက။ စိတ္မ၀င္စားတဲ႔ အတြက္ စားသံုးသူ အကာအကြယ္ ေပးတဲ႔ လုပ္ငန္းကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ မလုပ္ႏုိင္တာလို႔ဘဲ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ျမင္တယ္ေလ။ စိတ္မ၀င္စားလို႔ ဆိုတဲ႔ ေနရာမွာ ဘာလို႔ စိတ္မ၀င္စားလဲ ဆိုေတာ့ ဒီအစိုးရ ကိုယ္တိုင္ကိုက စားသံုးသူ အခြင့္အေရးက ဘယ္ေလာက္ အေရးႀကီးတယ္ ဆိုတာကို နားမလည္လို႔ စိတ္မ၀င္စားတာလို႔ဘဲ က်ေနာ္တို႔က ျပန္ၿပီးေတာ့ သံုးသပ္လို႔ ရတယ္ေပါ႔ေနာ္။
မသိဂၤ ီထိုက္။ ။ ဒီ စားသံုးသူ အခြင့္အေရးဟာ ဘယ္ေလာက္ အေရးႀကီးပါတယ္လို႔ ဆရာတို႔ တိုက္တြန္းခ်င္ပါသလဲ။
ဦးဗအုပ္ခုိင္။ ။ ေျပာမယ္ဆိုလို႔ ရွိရင္ Consumer ဆိုတာ စားသံုးသူ ဆိုတာ ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတ ကေန စၿပီး ေနာက္ဆံုး ေခါင္းရြက္ ဗ်က္ထိုး အထိ အားလံုး အကုန္လံုးက စားသံုးသူဘဲ။ ေနာက္ စားသံုးသူရဲ႕ အခြင့္အေရးက ျပည္သူ အားလံုးက စားသံုးသူဘဲ။ အဲဒီ စားသံုးသူတိုင္းက စားသံုးသူ အခြင့္အေရးေတြ ရွိတယ္ဆိုတာကို ႏုိင္ငံေတာ္မွာ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ႔ လူႀကီးပိုင္းေတြ ကိုယ္တိုင္ကိုက သိဖို႔ လိုတယ္ေပါ့ေနာ္။
သိဖို႔လိုလို႔ က်ေနာ္တို႔က လႊတ္ေတာ္မွာလည္း စားသံုးသူ အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ဥပေဒၾကမ္းေတြ ေရးဆြဲတဲ႔ အခ်ိန္တုန္းက၊ လႊတ္ေတာ္ ႏွစ္ရပ္ သေဘာထား ကြဲလြဲမႈေတြ ျဖစ္တဲ႔ အခ်ိန္မွာလည္း က်ေနာ္တို႔က အစြမ္းကုန္ ဥပေဒၾကမ္း ေကာ္မတီကိုေရာ ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတကိုေရာ ဒါ ဘယ္ေလာက္ အေရးႀကီးတယ္ ဆိုတာကို စာေတြလည္း ပို႔ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခုန ေျပာသလို သူတို႔ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က ဒါကို အေရးႀကီးတယ္လို႔ မမွတ္ယူတဲ႔ အတြက္လည္း က်ေနာ္တို႔ လုပ္သေလာက္က မေအာင္ျမင္ဘူးေပါ့ေနာ္။
