ခ်က္ႏို္င္ငံ သမၼတေဟာင္း ဗားဆလပ္ ဟာဗဲလ္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေတာ္စ်ာပနကို ကမၻာ့ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ခ်က္ျပည္သူ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ စုေ၀း တတ္ေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဗားဆလပ္ဟာဗဲလ္ဟာ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးမွာလည္း ကမၻာ့ႏိုင္ငံေတြအၾကား တတ္တတ္ၾကြၾကြ ေျပာဆိုေလ့ရိွသူတစ္ဦး ျဖစ္တာမို႔ သူ႔စ်ာပနကို ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားသူေတြလည္း တတ္ေရာက္ ဂါရ၀ျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းကို ကိုသားညြန္႔ဦးက စံုစမ္းေမးျမန္းထားပါတယ္။
ခ်က္ႏိုင္ငံကို ကြန္ျမဴနစ္တပါတီ စနစ္ေအာက္က လြတ္ေျမာက္ေစခဲ့တဲ့ ျပဇာတ္ေရးဆရာ ဗားဆလပ္ဟာဗဲလ္ ဟာ ခ်က္ႏိုင္ငံ ဒီမိုကေရစီေရး အတြက္တင္မက ခ်က္ႏိုင္ငံ လြတ္ေျမာက္ၿပီးေနာက္ အာဏာရွင္စနစ္ ေအာက္က ႐ုန္းထေနၾကတဲ့ ႏို္င္ငံေတြရဲ႕ ဒီမိုကေရစီေရးကိုပါ စာနာစိတ္အျပည့္နဲ႔ အားေပးေထာက္ခံခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူဟာ ခ်က္ျပည္သူေတြတင္မက ကမၻာ့ျပည္သူေတြရဲ႕ ေလးစားမႈပါ ခံခဲ့ရပါတယ္။ အသက္ ၇၅ ႏွစ္အရြယ္နဲ႔ ကြယ္လြန္ခဲ့တဲ့ သမၼတေဟာင္း ဗားဆလပ္ဟာဗဲလ္ရဲ႕ စ်ာပနကို မေန႔က ႏိုင္ငံေတာ္ အခမ္းအနားအျဖစ္နဲ႔ ခ်က္ႏိုင္ငံ ပရာ့ခ္ၿမိဳ႕မွာ က်င္းပသြားရာမွာ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေရး ေဆာင္ရြက္ေနၾကသူ ေတြလည္း တတ္ေရာက္ ဂါရ၀ျပဳခဲ့ပါတယ္။ စ်ာပနက်င္းပတဲ့ မေန႔က ေသာၾကာေန႔ကို မစၥတာဟာဗဲလ္ကို ဂုဏ္ျပဳေသာအားျဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ ေၾကကဲြမႈေန႔အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့တယ္လို႔ Burma Center Prague ေခၚ ပရက္ၿမိဳ႕ ျမန္မာအဖဲြ႔အစည္း ညႊန္ၾကားေရးမွဴး မစပယ္စိုးက ေျပာပါတယ္။
“ဒီေန႔ ပရာ့ခ္ရဲတိုက္ႀကီးမွာ စ်ာပနကို က်င္းပပါတယ္။ အဲဒီမွာ တျခားၿမိဳ႕ေတြက ေရာက္လာတဲ့လူေတြေရာ ဧည့္သည္ေတြ ေထာင္ေသာင္း ခ်ီၿပီးေတာ့ အားလံုးက စ်ာပနအခမ္းအနား က်င္းပတဲ့အခ်ိန္မွာ အားလံုးက ရပ္ၿပီးေတာ့ စ်ာပနအခမ္းအနားကို ေစာင့္ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ႏႈတ္ဆက္ၾကပါတယ္။ ရဲတိုက္ထဲမွာရွိတဲ့ စိန္႔ရီးတက္စ္ ဆိုတဲ့ ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းႀကီးထဲမွာ ဘုရားရွိခိုးပြဲ လုပ္ၿပီးေတာ့ သမၼတႀကီးကို ေနာက္ဆံုး ႏႈတ္ဆက္ၾကပါတယ္။”
မစၥတာဟာဗဲလ္ဟာ ခ်က္ကိုဆလိုဗားကီးယား ႏိုင္ငံရဲ႕ ကတၱီပါေတာ္လွန္ေရးကို ဦးေဆာင္ခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ ဆယ္စုႏွစ္ၾကာတဲ့ ကြန္ျမဴနစ္အုပ္ခ်ဳပ္မႈကို တြန္းလွန္ႏိုင္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္လည္း ခ်က္ကိုဆလိုဗားကီးယားႏုိင္ငံကို ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံအျဖစ္ ဦးေဆာင္မႈေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒီကေန႔ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ ခ်က္သမၼတႏိုင္ငံနဲ႔ ဆလိုဗားကီးယား ႏိုင္ငံဆိုၿပီး ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းပဲ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ခဲြခဲ့ပါတယ္။ ခ်က္ႏိုင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီနည္းက် ေရြးခ်ယ္ခံရတဲ့ ပထမဆံုးသမၼတျဖစ္ခဲ့သူ မစၥတာဟာဗဲလ္ဟာ ျမန္မာ့အေရး အပါအ၀င္ အျခားႏိုင္ငံတကာ ဒီမိုကေရစီေရးေတြကိုလည္း အကူအညီေပးခဲ့သူ ျဖစ္တယ္လို႔ မစပယ္စိုးက ေျပာပါတယ္။
“သမၼတႀကီး ဟာဗဲလ္က သူတို႔ႏိုင္ငံ ဒီမုိကေရစီရတဲ့အခ်ိန္ကစၿပီးေတာ့ တျခား ဒီမုိကေရစီ မရႏိုင္ေသးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြအားလံုးကို တတ္ႏိုင္သေလာက္ ေထာက္ပံ့ခဲ့ပါတယ္။ အခြင့္အေရးရွိတဲ့အခ်ိန္တုိင္းမွာလည္း ဒီႏိုင္ငံေတြရဲ႕အေၾကာင္းကို အၿမဲတမ္း တကမၻာလံုးမွာ ျပန္႔ေအာင္ သတင္းျပန္႔ေအာင္ ေ၀ခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ေက်းဇူးေၾကာင့္လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံအေၾကာင္းက ခ်က္ႏိုင္ငံမွာအျပင္ ဥေရာပႏိုင္ငံ အားလံုး၊ တကမၻာလံုးမွာရွိတဲ့ ဒီမိုကရက္တစ္ႏိုင္ငံေတြ အားလံုးက ပိုၿပီးေတာ့ ေကာင္းမြန္စြာ သိလာတယ္လို႔ က်မကေတာ့ ယူဆပါတယ္။”
ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တိုင္ကလည္း ဗာဆလပ္ဟာဗဲလ္ ကြယ္လြန္မႈဟာ လူသားတရပ္လံုးအတြက္ ဆံုး႐ႈံးမႈတရပ္ ျဖစ္တယ္လို႔ ၀မ္းနည္းေၾကာင္း စကားပါးခဲ့ပါတယ္။ ကြယ္လြန္သူ သမၼတေဟာင္း ဟာဗဲလ္အေၾကာင္းကို သူ လစဥ္ေရးေနတဲ့ ဂ်ပန္သတင္းစာတစ္ခုမွာ ေနာက္လ ေရးသားမွာျဖစ္တဲ့အေၾကာင္းလည္း သိရပါတယ္။ ခ်က္မွာရိွတဲ့ ျမန္မာဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားသူေတြကလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အစား ၀မ္းနည္းမႈ ပန္းျခင္းခ်ခဲ့တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
