အေမရိကန္ေဒၚလာေငြေစ်း တည္ၿငိမ္ဖို႔ သၾကားနဲ႔ စက္သံုးဆီ Re-export လိုင္စင္ေတြကို စီးပြားေရးနဲ႔ကူးသန္း ေရာင္းဝယ္ေရး ဝန္ႀကီးဌာနက ဒီေန႔ ၁၇ ရက္မနက္ပိုင္းက စၿပီး ပိတ္ ထားလိုက္ၿပီျဖစ္ပါတယ္။ လိုင္စင္အသစ္ ေပးတာကို ရပ္နားလိုက္ေပမဲ႔ လက္ရွိ လိုင္စင္ သက္တမ္းက်န္တဲ့သူေတြကေတာ့ ကုန္ပစၥည္းေတြဆက္ၿပီး တင္သြင္း၊ တင္ပို႔လုပ္ႏိုင္ တယ္လို႔ စီးပြားကူးသန္းဝန္ႀကီးဌာနရဲ႕ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူတစ္ဦးက ေျပာပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္း ဗြီအိုေအ ျမန္မာပိုင္းသတင္းေထာက္ ကိုေဇာ္ထက္က စံုစမ္းတင္ျပေပးထား ပါတယ္။
ျပည္ပကေနတင္သြင္းၿပီး၊ ပို႔ကုန္ျပန္ပို႔ေနတဲ့ သၾကားနဲ႔ စက္သံုးဆီ re-export လိုင္စင္ ေတြကို ဒီေန႔ ၾသဂုတ္လ ၁၇ ရက္ မနက္ပိုင္းကစၿပီး ရပ္နားလိုက္ၿပီျဖစ္ပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ ဒီကုန္ပစၥည္းေတြကို ေဒၚလာနဲ႔ ျပည္တြင္းကို တင္သြင္းၿပီး တ႐ုတ္ကို တစ္ဆင့္ျပန္တင္ပို႔ေရာင္းခ်တဲ့ေနရာမွာ တ႐ုတ္ယြမ္ေငြနဲ႔ ျပန္ေရာင္းရတာ ျဖစ္လို႔ ေဒၚလာေစ်း တည္ၿငိမ္ေအာင္ထိန္းထားဖို႔ အခုလို re-export လိုင္စင္ေပးတာကို ရပ္လိုက္ တာ ျဖစ္ေၾကာင္း စီးပြားကူးသန္း ဝန္ႀကီးဌာနရဲ႕ လက္ေထာက္အတြင္းဝန္ ဦးခင္ေမာင္လြင္က ေျပာပါတယ္။
“ရပ္နားတာေတာ့ ၁၇ ရက္ကစၿပီး re-export နဲ႔ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ သၾကားနဲ႔စက္သံုးဆီ ႏွစ္ခုကို သြင္းကုန္ လုိင္စင္ ခြင့္ျပဳတာကို ၁၇ ရက္ကရပ္နားတာ။ အဓိကေတာ့ ဘာေခၚ မလဲ ဆိုရင္ ေဒၚလာေငြေၾကးလဲလွယ္ႏႈန္း ေတြ တည္ၿငိမ္ဖို႔ အတြက္ကို ဒါ အေၾကာင္း အခ်က္တခုအေနနဲ႔ ပါဝင္ေနတာေပါ့။”
re-export လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ခြင့္ကို ၂၀၁၃ ေအာက္တုိဘာလကစၿပီး စီးပြားကူးသန္း ဝန္ႀကီး ဌာနက လိုင္စင္ ထုတ္ေပးၿပီး ခြင့္ျပဳေပးခဲ႔တာျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္တြင္းထုတ္ ကုန္ စည္ေတြရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားကို ကာကြယ္ဖို႔ဆိုၿပီး ဒီလိုင္စင္ ထုတ္ေပးတာကို အရင္ကလည္း ခဏရပ္နားထားဖူးတာမ်ိဳးလည္းရွိပါတယ္။ အခုေဒၚလာေငြေၾကး လဲလွယ္ႏႈန္းမွာ ျမန္မာ က်ပ္ေငြတန္ဖိုးက်ေနတာကို ကုစားဖို႔ တျခားသြင္းကုန္ပစၥည္းတခ်ဳိ႕ကိုလည္း မၾကာခင္ ကန္႔သတ္သြားမယ္လိ႔ု ကုန္သည္အသိုင္းအဝန္းၾကားမွာ သတင္းေတြ ထြက္ေပၚေနပါ တယ္။ အခုကိစၥမွာ အစိုးရ အေနနဲ႔ လုပ္သင့္တဲ့ကိစၥကို လုပ္သြားတာျဖစ္ႏိုင္တယ္လုိ႔ စီးပြားေရးေလ႔လာသူတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဦးမင္းခင္က အခုလိုသံုးသပ္ပါတယ္။
“ဒီသြင္းကုန္ကို က်ေနာ္တို႔ ေဒၚလာနဲ႔ေပးေခ်ၿပီး ဝယ္ၿပီးေတာ့ ဟိုဘက္မွာ Export လုပ္တဲ့ အခါမွာ တ႐ုတ္ယြမ္ ေငြပဲ ရတယ္။ ရတဲ့ယြမ္ေငြကလည္း တ႐ုတ္ဘဏ္ထဲမွာ က်န္ခ်င္ က်န္မယ္၊ ေနာက္သြင္းကုန္အျဖစ္ သံုးရင္ သံုးရမယ္ေပါ႔။ ဆိုေတာ့ အကုန္လံုးက ေဒၚလာ ျပန္ဝင္မလာဘူးျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခု ေဒၚလာေစ်း တက္တဲ့အေပၚမွာ သက္ ေရာက္မႈ ရွိတယ္လို႔ ယူဆတယ္ထင္ပါတယ္ အစိုးရက။ ဆိုေတာ့ ဒါက လုပ္သင့္တဲ့ အေၾကာင္းလို႔ ေျပာလို႔ရတယ္။ သို႔ေသာ္နည္းနည္းေတာ့ ဒါမ်ိဳးကို ခ်င့္ခ်ိန္ၿပီးေတာ့ လုပ္နိုင္ရင္ ပိုေကာင္းတယ္။ ဟိုဘက္နဲ႔ (တ႐ုတ္နဲ႔) အေပးအယူ လုပ္တဲ့အခါမ်ိဳးမွာ ေဒၚလာနဲ႔ ဝယ္ၿပီး ေဒၚလာနဲ႔ျပန္ေရာင္းတာမ်ိဳး လုပ္သင့္ သလား၊ ဒါမ်ိဳးခ်င့္ခ်ိန္သင့္တယ္လို႔ ထင္တယ္။ လက္ရွိအေနအထားက လုပ္သင့္တယ္လို႔ေျပာရမယ္။”
re-export ဆိုတာ ျပည္ပႏုိင္ငံတစ္ခုကေနကုန္ပစၥည္းသြင္းလာၿပီး အျခားျပည္ပႏုိင္ငံ တခုကို တဆင့္ ျပန္ ေရာင္းတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကိုအစိုးရက သြင္းကုန္အခြန္တခု သတ္ မွတ္ၿပီး လုပ္ကိုင္ခြင့္ျပဳခဲ႔တာပါ။ ဒီေန႔ ပိတ္လိုက္တဲ့အေပၚမွာ ထိခိုက္နစ္နာမယ့္ ကုန္သည္ေတြ ရွိႏိုင္တယ္လို႔ သၾကားကုန္သည္ တဦးကသူ႔အျမင္ကို ေျပာပါတယ္။
“လိုင္စင္ရမွ ပစၥည္းကိုမွာၾကတာေပါ့။ အမွန္တကယ္က ဒါေပမဲ့ တခ်ိဳ႕ကုန္သည္ေတြက ဘယ္လိုလဲဆိုေတာ့ လိုင္စင္ကို ရမယ္ဆိုတာလည္းက်ိန္းေသတယ္။ သူတို႔က မူေဘာင္ ထဲမွာေပးေနတဲ့အခါက်ေတာ့ အကုန္လံုးက ပစၥည္းေတြကို ႀကိဳမွာၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕ က လည္း on the way ေပါ႔ေလ၊ သေဘၤာေပၚမွာ အကုန္လံုး ျဖစ္ေနၾက တယ္။ ႀကိဳမွာၿပီး ေတာ့ ပစၥည္းေတြေရာက္ၿပီးေတာ့ လိုင္စင္က ႐ုတ္တရက္ကို ခ်က္ခ်င္းပဲ ပိတ္ခ်လိုက္တဲ့ အခါ က်ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး အခက္အခဲေတြျဖစ္ေနၾကတယ္။ ေရလမ္းေၾကာင္းေပၚမွာ ေရာက္ေနတဲ့ ပစၥည္း ေတြက လိုင္စင္ထုတ္မေပးေတာ့ဘူး ဆိုေတာ့ ျပန္သိမ္းႏိုင္တဲ့ အေန အထား သံုးလေက်ာ္ရင္သိမ္းတာေပါ႔။ အဲလို သိမ္းႏိုင္တဲ့အေနအထားေလးေတြ ျဖစ္သြား ႏုိင္တယ္။ ဒီၾကားထဲမွာ အေရာင္းအဝယ္ကိစၥေတြကလည္း အေတာ္ေလးေတာ့ ဂေယာက္ ဂယက္ထသြားတာေပါ႔။ ေဒၚလာေစ်းကို သူတို႔ထိန္းလိုက္ႏို္င္ေပမဲ႔ သၾကားေစ်း ကေတာ့ နည္းနည္းေတာ့ ျပန္တက္မယ္ထင္ပါတယ္။”
re-export လုပ္တဲ့သၾကားကို ထိုင္း၊ ဘရာဇီး၊ ကာတာ၊ ယူေအအီး နဲ႔ အိႏၵိယကေန တႏွစ္ကို တန္ခ်ိန္ ၈ သိန္း ေလာက္ယူတာျဖစ္ၿပီး တ႐ုတ္ကို တဆင့္ ျပန္ေရာင္းၾကတာပါ။ ေဒၚလာနဲ႔ျမန္မာေငြလဲလွယ္ႏႈန္းက တေဒၚကို ျမန္မာေငြ ၁,၅၀၀ ေက်ာ္ထိ တက္ခဲ့ေပမယ့္ သြင္းကုန္ပစၥည္းတခ်ိဳ႕ကို ရပ္နားမယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြ ထြက္ေပၚခဲ႔တာေၾကာင့္ ၁,၅၀၀ ဝန္းက်င္မွာ ျပန္ၿပီးတည္ၿငိမ္သြားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္ခင္ဗ်ား။
ေဒၚလာနဲ႔ျမန္မာေငြလဲလွယ္ႏႈန္းက တစ္ေဒၚကို ျမန္မာေငြ ၁,၅၃၀ ေက်ာ္ထိ မေန႔ က တက္ခဲ့ ေပမယ့္ သြင္းကုန္ ပစၥည္းတခ်ိဳ႕ကို ရပ္နားမယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြ ထြက္ေပၚ ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဒီေန႔ ေစ်းပိတ္ခ်ိန္မွာ ၁,၅၁၅ က်ပ္ ေစ်းေပါက္ပါတယ္။ ဗဟိုဘ္ဏ္ကေတာ့ တေဒၚလာကို ၁,၄၉၈ က်ပ္နဲ႔ ေစ်းျဖတ္ထားဆဲျဖစ္ပါတယ္။
