ဒီကနေ့ညနေ ပြန်လွတ်လာတဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာ သူ့အိမ်ခြံဝကနေ စောင့်နေတဲ့ပြည်သူတွေကို နုတ်ဆက်စကား ပြောခဲ့တဲ့ နောက်ပိုင်းမှာ ပြည်ပကရောက်နေတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံက ပြည်သူတွေလည်း စိတ်လှုပ်ရှားစွာနဲ့ ဝမ်းပမ်းတသာ ကြိုဆိုခဲ့ကြပါတယ်။ ဒါ့အပြင် နိုင်ငံတကာက ခေါင်းဆောင်တွေ၊ အမေရိကန် သမ္မတ ဘရက်အိုဘားမား၊ ဥရောပသမဂ္ဂ၊ ဂျာမနီဝန်ကြီးချုပ်၊ ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး တို့အပြင် အာဆီယံအတွင်းရေးမှူးချုပ်တို့ စသဖြင့်လည်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လွတ်မြောက်လာတာနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကြိုဆိုတုံ့ပြန်ခ ဲ့ကြပါတယ်။ ဒီအကြောင်းကို ကိုရန်နိုင်က စုစည်းတင်ပြထားပါတယ်။
မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီခေါင်းဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာ ဒီကနေ့ စနေနေ့ ညနေ ၅ နာရီခွဲ ပတ်ဝန်းကျင်လောက်မှာ နေအိမ်အကျယ်ချုပ် ကနေ ပြန်လည် လွတ်မြောက်လာပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ အခုလို ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လွတ်မြောက်လာတဲ့အပေါ်မှာ နိုင်ငံတကာ ခေါင်းဆောင်တွေကရော၊ ပြည်တွင်း ဒီမိုကရေစီအင်အားစုတွေကပါ ကြိုဆိုလိုက်ပြီး ဂျပန်နိုင်ငံ ယိုကိုဟားမားမြို့မှာ ရောက်ရှိနေတဲ့ အမေရိကန်သမ္မတ အိုဘားမားကလည်း ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ပြီး အခုလို ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လွတ်မြောက်လာတဲ့အပေါ်မှာ ကြိုဆိုလိုက်ပါတယ်။
ဒါ့အပြင် ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ် ဒေးဗစ်ကမ်မရွန် ကလည်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် နေအိမ်အကျယ်ချုပ်ကနေ လွတ်မြောက်လာတာကို ကြိုဆိုလိုက်ပြီးတော့ လွတ်ပေးသင့်တာကြာပြီ ဖြစ်တယ်လို့ ပြောလိုက်ပါတယ်။ တဆက်တည်းမှာပဲ ဂျာမနီဝန်ကြီးချုပ် အဲန်ဂလာမာကဲလ် နဲ့ ဥရောပသမဂ္ဂက ဥရောပကော်မရှင်ဥက္ကဌ Jose Manuel Barroso တို့ကလည်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာ ကမ္ဘာတဝှမ်း ရဲစွမ်းသတ္တိနဲ့ မျှော်လင့်ခြင်းရဲ့ သင်္ကေတဖြစ်တယ်၊ လူ့အခွင့်အရေးကြိုးပမ်းမှုရဲ့ ပြယုဂ်ဖြစ်တယ်လို့ ပြောလိုက်ပါတယ်။ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေး ကိုယ်စားလှယ် မစ္စတာ တောမတ်စ် အိုဟေးကင်တားနားကလည်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ လွတ်မြောက်မှုကို အခုလို ကြိုဆိုလိုက်ပါတယ်။
“ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လွတ်မြောက်လာတာကို ကြိုဆိုပါတယ်။ အခုလွှတ်ပေးတာလည်း နောက်ကွယ်က ချုပ်ချယ်တာမျိုး မရှိဘူးလို့ မျှော်လင့်ပါတယ်။ သူမကို ချုပ်နှောင်ထားတာဟာ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်တာမိုလို့ နိုင်ငံတကာက တောင်းဆိုတဲ့အတိုင်း လွှတ်ပေးမယ်လို့လည်း မျှော်လင့်ခဲ့တာပါ။ အခုလိုမျိုး ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ပြန်လွှတ်ပေးတာကို ကြိုဆိုပါတယ်။ အခြား နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားတွေကိုလည်း ပြန်လွှတ်ပေးဖို့ ထပ်မံတောင်းဆိုပါတယ်။”
ဒါ့အပြင် ကုလသမဂ္ဂ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မဟာမင်ကြီး နာဗီ ပီလေး (Navi Pillay) ကလည်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လွတ်မြောက်လာတာကို ကြိုဆိုလိုက်ပြီးတော့ မြန်မာစစ်အစိုးရကိုလည်း နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေ အားလုံး လွှတ်ပေးဖို့ကို တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။
ဗြိတိန်ဝန်ကြီးချုပ်ဟောင်း ဂေါ်ဒန်ဘရောင်းက ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုကြိုဆိုတဲ့ ကြေညာချက်ထဲမှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာ ကမ္ဘာပေါ်မှာ ယုံကြည်ချက်ကြောင့် အကျဉ်းချခံနေရသူတွေထဲမှာ သတ္တိအရှိဆုံးနဲ့ ထင်ရှားအကျော်ကြားဆုံး ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်ကြောင်း၊ မတရားမှုဆိုတာ ကြာရှည်မခံဘူးဆိုတာ သူမရဲ့ လွတ်မြောက်မှုက ပြသနေတယ်လို့ ဆိုလိုက်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် တောင်အာဖရိကနိုင်ငံက ဘုန်းတော်ကြီး ဒက်စ်မွန်တူတူး အပါအဝင် ဒေသတွင်းနိုင်ငံတွေထဲကတခုဖြစ်တဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာန ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ လွတ်မြောက်မှုကို ကြိုဆိုဝမ်းမြောက်ကြောင်း ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။ အခုလို ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လွတ်မြောက်လာတဲ့အပေါ်မှာ ကမ္ဘာ့ခေါင်းဆောင်တွေအပါအဝင် နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝိုင်းက ကြိုဆိုခဲ့ကြသလိုပဲ ပြည်တွင်းမှာဆိုရင်လည်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လွတ်မြောက်လာတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ မုန်တိုင်ဘေးသင့်ပြည်သူတွေကို ကူညီကယ်ဆယ်ရေးတွေ လုပ်ဆောင်ပေးနေတဲ့ ပြည်သူ့လွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီရဲ့ ခေါင်းဆောင်တဦးဖြစ်သူ ဦးအေးသာအောင်က အခုလိုပြောပါတယ်။
“အခုလို လွတ်လာတဲ့အတွက်ကြောင့်တော့ ကျနော်တို့က ဝမ်းလည်းဝမ်းသာတယ်။ ကျနော်တို့ ကြိုဆိုပါတယ်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်လို ပုဂ္ဂိုလ်တယောက် လွတ်လာတဲ့အတွက်ကြောင့် ရှေ့ နိုင်ငံရေးမှာ ရှေ့ဆက်သွားရမယ့် ခရီးမှာ အလွန်လည်း အားတက်စရာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်လို ပုဂ္ဂိုလ် လွတ်မြောက်လာတဲ့အခါ တပ်မတော်ရယ်၊ တိုင်းရင်းသားများရယ်၊ အဲန်အယ်လ်ဒီအပါအဝင် ဒီမိုကရေစီအင်အားစုတွေနဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေး၊ အထူးသဖြင့် ပင်လုံလို အစည်းအဝေးတခုမှာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပြီး အမျိုးသားပြန်လည် သင့်မြတ်ရေးနဲ့ တိုင်းပြည်ရဲ့ ပြဿနာ အ၀၀ကို ဖြေရှင်းနိုင်မယ့် နည်းလမ်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီလို ဆောင်ရွက်ဖို့အတွက်ဆိုရင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လွတ်မြောက်မှုဟာ ရှေ့ဆက်မယ့် ခရီးအတွက် အလွန်အရေးပါတဲ့ ခြေလှမ်းတရပ် ဖြစ်တယ်လို့ ကျနော့်အနေနဲ့ သုံးသပ်ပါတယ်။”
အခုလို ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လွတ်မြောက်လာတာဟာ ဒီမိုကရေစီဖြစ်ပေါ်လာရေးအတွက် လမ်းစဖြစ်ပြီးတော့ အမျိုးသားပြန်လည် သင့်မြတ်ရေးကို အမြန်ဆုံးဖြစ်ပေါ်လာဖို့အတွက်ကို မြန်မာစစ်အစိုးရဘက်က လုပ်ဆောင်သင့်တယ်လို့ ဝါ့ရင့်နိုင်ငံရေးသမားကြီး သခင်ချန်ထွန်းက အခုလို “ တိုက်တွန်းလိုက်ပါတယ်။
“ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို လွှတ်ပေးတာက မှန်ကန်တဲ့လုပ်ရပ်ပဲ။ ဒါကြောင့်မို့ ဒီလို လွှတ်ပေးလိုက်တာကို အမှန်ကတော့ အဘတို့ အများကြီးပဲ ဝမ်းမြောက်မိပါတယ်။ အဲဒီတော့ အမှန်ကတော့ မြန်မာနိုင်ငံကြီး ကြီးပွားတိုးတက်ဖို့ကို တကယ် လိုလားရင် တကယ်ဆန္ဒရှိရင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး သန်းရွှေတို့ဟာ တွေ့ဆုံပြီး ဆွေးနွေး အဖြေရှာသင့်တယ်လို့ ဒီလိုပဲ တိုက်တွန်းချင်ပါတယ်။”
ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို နေအိမ်အကျယ်ချုပ်နဲ့ ထိန်းသိမ်းခဲ့တာဟာ ဒီကနေ့မှာ ရက်ပြည့်သွားပြီဖြစ်တဲ့အတွက် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်ဝင်တွေနဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ထောက်ခံသူ ပြည်သူထောင်ပေါင်းများစွာဟာ ရွှေဂုံတိုင်မှာရှိတဲ့ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်ရုံးရှေ့ နဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နေအိမ်ရှိရာ တက္ကသိုလ်ရိပ်သာလမ်းထိပ်မှာ မနေ့ကရော၊ ဒီကနေ့ တနေ့ကုန် စောင့်ဆိုင်းခဲ့ကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ညနေ ၅ နာရီပတ်ဝန်းကျင်လောက်မှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို မြန်မာစစ်အစိုးရ အာဏာပိုင်တွေဘက်က လွှတ်ပေးလိုက်ပြီ လို့ ဆိုပြီးတဲ့နောက်မှာတော့ အဆိုပါ လူထုကြီးဟာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ရဲ့ နေအိမ်ရှေ့ကိုသွားရောက်ခဲ့ကြပါတယ်။ အဲဒီနောက်မှာတော့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာ ခြံရှေ့ကိုထွက်ပြီးတော့ ပြည်သူလူထုကြီးကို နှုတ်ဆက်စကားပြောခဲ့ပါတယ်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဟာ တနင်္ဂနွေ နေ့လည်ကျရင် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ်ရုံးမှာ ပြည်သူလူထုကို မိန့်ခွန်းပြောမယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
အာဆီယံအတွင်းရေးမှူးချုပ် မစ္စတာ ဆူရင်းပစ်ဆူဝမ်ကလည်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လွတ်မြောက်လာတဲ့သတင်းကို ကြားရတာ သူ့အတွက် အင်မတန် စိတ်သက်သာရာ ရတယ်လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လွတ်မြောက်လာရေးအတွက် တစိုက်မတ်မတ် ကမ္ဘာတဝှမ်း စည်းရုံးလှုပ်ရှားလာခဲ့တဲ့ Amnesty International လို့ခေါ်တဲ့ နိုင်ငံတကာ လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့် အဖွဲ့ကလည်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လွတ်မြောက်လာတာကို ကြိုဆိုလိုက်သလို နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသား ၂ ထောင်ကျော်ကို ပြန်လွှတ်ပေးဖို့ကိုလည်း မြန်မာစစ်အစိုးရကို တောင်းဆိုထားပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို စစ်အစိုးရ လွှတ်ပေးလိုက် ပေမဲ့လည်း အရူးလုပ်မခံရစေဘဲ အရှည်ကိုစောင့်ကြည့်ဖို့ Amnesty International အဖွဲ့က ကမ္ဘာကို သတိပေးထားပါတယ်။
