ဒီတပတ္ English Learning: America Idioms and Expressions က႑မွာ တင္ျပေပးထားတဲ့ အီဒီယံအသုံးအႏႈန္းမ်ားမွာ lame duck, golden parachute နဲ႔ land on your feet တုိ႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။
ပထမဦးဆံုး တင္ျပေပးမယ့္ အီဒီယံအသံုးအႏႈန္းမွာ lame duck ျဖစ္ပါတယ္။ Lame = နာေနေသာ, Duck = ဘဲ တို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ စကားစုတခုလံုးရဲ ႔ တုိက္ရိုက္အဓိပၸါယ္က ထိခုိက္နာေနေသာ (ေျခေထာက္၊ အေတာင္က်ဳိးေနေသာ) ဘဲ လို႔ ျပန္ဆုိလုိ႔ရေပမယ့္ အီဒီယံအသုံးမွာေတာ့ ႏုိင္ငံေရးေလာကမွာ ရာထူးလက္ကုိင္ရွိေနသူတဦး ျပန္လည္ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ဖို႔ မဲေကာက္ပြဲဝင္ခဲ့ေပမယ့္ ျပန္လည္ ေရြးေကာက္မခံရဘဲ အရႈံးနဲ႔ရင္ဆုိင္ရတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မ်ဳိးကုိ ရည္ၫႊန္းအသုံးျပဳပါတယ္။
တျခားအဓိပၸာယ္တမ်ဳိးကေတာ့ အေမရိကန္သမၼတတဦး အေနနဲ႔ သမၼတသက္တမ္းႏွစ္ဆက္ ထမ္းေဆာင္ၿပီး ဥပေဒကန္႔သတ္ခ်က္အရ တတိယသက္တမ္းမွာ ျပန္၀င္ေရြးခ်ယ္ မခံႏုိင္တဲ့အတြက္လည္း သူရဲ ႔ သမၼတ သက္တမ္းႏွစ္ဆက္အၿပီး သူ႔သက္တမ္းကုန္တဲ့အထိ ေစာင့္ေနရတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔လည္း သူကုိ lame duck president လုိ႔ သတင္းမီဒီယာေတြက ေခၚေဝၚသံုးႏႈန္းၾကပါတယ္။
Lame duck ဆုိတဲ့ အသုံးအႏႈန္းကုိ သမၼတ အျပင္ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္၊ ျပည္နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဳး၊ ၿမိဳ႔ေတာ္၀န္ စသည္ျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးေလာကမွာ ရာထူးအမ်ိဳးမ်ဳိးမွာ ရည္ၫႊန္းသုံးႏုိင္ပါတယ္။ တနည္းဆုိ ရာထူးသက္တမ္းကုန္ဖုိ႔ အခ်ိန္ပုိင္း လပုိင္းလုိ႔ ရွိေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မ်ဳိးေတြကို ေျပာဆုိေခၚႏုိင္ပါတယ္။
အမွန္တကယ္ေတာ့ ဒီ စကားအသုံးအႏႈန္းက စီးပြားေရးေလာကမွ ဆင္းသက္လာျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ လန္ဒန္ စေတာ့ (London Stock Market) မွာ စေတာ့ ရႈံးလုိ႔ အေႂကြးျပန္မဆပ္ႏုိင္တဲ့ ရင္းႏွီႁမႇဳပ္ႏွံရွင္ကုိ ရည္ၫႊန္းေျပာရကာေန ႏုိင္ငံေရးေလာကထဲ ေရာက္လာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ စကားခ်ပ္အေနနဲ႔ ေျပာရရင္ လက္ရွိရာထူးမွာ ဆက္လက္တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ဖုိ႔ ရက္အကန္႔အသတ္သာ လုိေတာ့တဲ့ ပုဂၢိဳလ္တဦးအေနနဲ႔ အာဏာဟာ အလုိအေလွ်ာက္ မရွိေတာ့ပါ။ အေတာင္က်ဳိးလုိ႔ မပ်ံႏုိင္တဲ့ငွက္လုိ၊ ေျခနာလုိ႔ လမ္းမေလွ်ာက္ႏုိင္ေတာ့တဲ့ ဘဲ (lame duck) လို ျဖစ္ပါတယ္။ တနည္းဆိုရင္ လက္ရွိရာထူးမွာ မီးစာကုန္၊ ဆီခမ္း အေျခစိုက္ၿပီး ပြဲၿပီးလို႔ အိမ္ျပန္ဖုိ႔ ဖ်ာလိပ္ရသူပါ။
ဒီအသံုးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ George Crows ေပးတဲ့ ဥပမာကို ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ပါ။
The Governor of our state ended up as a lame duck when he lost the election. He still has six weeks left in office, but there is nothing to do except to pack up his papers.
က်ေနာ္တုိ႔ ျပည္နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႈးကေတာ့ ဒီေရြးေကာက္ပြဲမွာ ရႈံးႏွိမ့္သြားတဲ့အတြက္ အေတာင္က်ဳိးတဲ့ (ဘဲ) ငွက္ဘဝ ေရာက္ေနရွာၿပီ။ လက္ရွိရာထူးမွာ သူဆက္ၿပီး တာဝန္ထမ္းေဆာင္ဖုိ႔လည္း သတင္းေျခာက္ပတ္ပဲ လုိေတာ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူဟာ သူရဲ ႔ စာရြက္စာတမ္းေတြ သိမ္းဖုိ႔ကလြဲလုိ႔ ဘာမွ လုပ္စရာမရွိေတာ့ဘူဗ်ာ။
Lame duck လုိ႔ အေျခအေနမ်ဳိး ေရာက္ေနသူေတြ ဘယ္လုိခရီးဆက္ၾကမလဲလုိ႔ ေမးစရာရွိပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ သူတုိ႔ လက္ရွိရာထူးမွာ ျပန္ေရြးခ်ယ္မခံရေပမဲ့ အက်သက္သာေအာင္ လုပ္ေပးေလ့ရွိတာကုိ golden parachute လုိ႔ အီဒီယံ အသုံးအႏႈန္းနဲ႔ ေျပာဆုိႏုိင္ပါတယ္။
Golden = ေရႊ , Parachute = ေလထီး တို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ စကားစုတခုလံုးရဲ ႔ တိုက္ရိုက္အဓိပၸါယ္ကေတာ့ ေရႊေလထီး ျဖစ္ပါတယ္။
ရာထူးႀကီးေတြမွာ ျပန္လည္ ခန္႔အပ္ျခင္းမခံရတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးေတြအတြက္ သက္တမ္းျပည့္ၿပီးေနာက္ပုိင္း ေငြေရးေၾကးေရး အေျခအေန အခက္အခဲ မရွိရေလေအာင္ ၾကည့္ရႈ ႔ေစာင္မေပးတဲ့သေဘာျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ဳိ ႔ ပုဂၢိဳလ္မ်ားမွာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ၊ ဥပေဒလုပ္ငန္းေတြမွာ အမႈေဆာင္အရာရွိေတြအျဖစ္ ျပန္ၿပီးေဆာင္ရြက္ခြင့္ ရတက္ၾကပါတယ္။ တနည္းဆုိရရင္ ေရႊေလထီးက အက်ေကာင္းေအာင္ အက်သက္သာေအာင္ ပံ့ပုိေပးတဲ့ သေဘာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအသံုးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး George Crows ေပးထားတဲ့ ဥပမာကို ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ပါ။
Congressman Smith lost in the election, but he got a golden parachute. He was offered a vice-president post at a big company in New York State.
ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Smith ဟာ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ရႈံးသြားခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ သူကေတာ့ အက်ေကာင္းတယ္ဗ်ာ။ သူရဲ ႔ ဌာေနျဖစ္တဲ့ နယူေရာ့ျပည္နယ္က ကုမၼဏီႀကီးတခုမွာ အဆင့္ျမင့္ ဒုတိယ ဥကၠဌ ရာထူးကုိ ကမ္းလွမ္းျခင္း ခံရတယ္။
ေနာက္ဆံုးတင္ျပေပးမယ့္ အီဒီယံ အသံုးအႏႈန္းမွာ land on your feet ျဖစ္ပါတယ္။ Land = (ႀကိယာ) ေအာက္ကိုက်သည္, On = အေပၚမွာ, Your = သင္၏, Feet = ေျခေထာက္ တို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ စကားစုတခုလံုးရဲ ႔ လံုးေကာက္အဓိပၸါယ္ကေတာ့ ေျခနဲ႔ ျပန္က်တာ လုိ႔ ရပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ သစ္ပင္ေပၚက ေၾကာင္တေကာင္ ေအာက္ကို ခုန္ခ်တဲ့အခါ ေလထဲမွာ သူ႔ကိုယ္ကိုထိန္းၿပီး ေျခေလးဖက္လုံးနဲ႔ ညင္ညင္သာသာ ေျမျပင္ကုိ ျပန္က်တာမ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအတိုင္းပါပဲ ေန႔စဥ္ဘဝမွာလည္း ရာထူးသက္တမ္းကုန္ဆုံးေတာ့မယ့္ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးေတြ ရာထူးမွာ ျပန္လည္ အေရြးမခံရေတာ့တဲ့ ႏုိင္ငံေရးပုဂၢိဳလ္ႀကီးေတြဆုိရင္ သူတုိ႔အလုပ္အကုိင္က အုိစာနာစာအတြက္ ဖူဖူလုံလုံေပးလုိက္လုိ႔ က်ေတာင္မွ ေရႊေလထီး နဲ႔ ေလွ်ာေလွ်ာရႈရႈက်တဲ့ သေဘာမ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိရာထူး ထပ္မံမခန္႔ထားေတာင္မွ ေနာက္ထပ္ရာထူးေကာင္းရတဲ့ သေဘာမ်ဳိးပါ။ အီဒီယံ အဓိပၸာယ္ကေတာ့ အက်ေကာင္းျခင္း လုိ႔ သုံးႏုိင္ပါတယ္။
George Crows ေပးတဲ့ ေအာက္ပါဥပမာကို ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ပါ။
Governor Noel lost his campaign to be elected for another four years, but he landed on his feet. He has been appointed as an ambassador to a nice little country overseas.
ျပည္နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႈး Noel တေယာက္ ေနာက္ထပ္ေလးႏွစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ဖုိ႔ ျပန္အေရြးခ်ယ္ မခံရေပမဲ့ သူက အက်ေကာင္းတယ္ဗ်ာ။ သူဟာ အေတာ္ေလးေကာင္းတယ္လုိ႔ ေျပာလုိ႔ရတဲ့ ျပည္ပက ႏုိင္ငံေလးတႏုိင္ငံမွာ သံအမတ္ႀကီးရာထူး ခန္႔အပ္ျခင္း ခံရတယ္။
