ဒီတပတ္ English Learning: American Idioms and Expressions က႑မွာ အားကစားၿပိဳင္ပြဲေတြမွာ အႏုိင္ရဖို႔ ထူးထူးခၽြန္ခၽြန္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ရင္ ဘယ္လိုတင္စားသံုးႏႈန္္းတယ္ဆိုတဲ့ အီဒီယံအသံုးအႏႈန္းမ်ားျဖစ္တဲ့ Hat trick, Touchdown, Hit a home run နဲ႔ Slam dunk တုိ႔ကို တင္ျပေပးထားပါတယ္။
(၁) Hat trick
Hat (ဦးထုပ္)၊ trick (လွည့္ကြက္) ျဖစ္ၿပီး စကားစုတခုလံုးရဲ ႔ တိုက္ရိုက္အဓိပၸါယ္က ဦးထုပ္လွည့္ကြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအသံုးကေဘာ္လုံးကုိဘက္တန္နဲ့ရုိက္ရတဲ့ Cricket ဆိုတဲ့ အားကစားနည္းကေန ဆင္းသက္လာတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ Bowler ဆိုတဲ့ ေဘာလံုးပစ္သူတဦး ပစ္ေပးလိုက္တဲ့ ေဘာလံုးကို Striker ကသူ့ ့ ဘတ္တန္နဲ႔အေဝးကိုေရာက္ေအာင္ ရိုက္ႏိုင္ရမွာ ျဖစ္ေပမယ့္ တဘက္အသင္းက Bowler က ပစ္ေပးလိုက္တဲ့ ေဘာလံုးကို ထိေအာင္မရိုက္ႏိုင္ရင္ ပြဲကေန ထြက္ေပးရမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ တပြဲမွာ Striker (၃) ဦးကိုထြက္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္ရင္ အဲဒီအသင္းက ဂုဏ္ျပဳတဲ့အေနနဲ႔ ဦးထုပ္နဲ႔ခံၿပီး ပိုက္ဆံလိုက္ေကာက္ခံကာ အဲဒီ Bowler ကို ဆုခ်ီးျမွင့္ရာကေန ဒီအသုံးဆင္းသက္လာတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အခုအခါမွာ ေဘာလံုးပြဲေတြမွာ ေဘာလံုးသမားတဦးတည္း၊ တပြဲတည္းမွာ သူတေယာက္တည္း ဂိုး (၃) ဂိုးကိုသြင္းႏိုင္ရင္ Scored a hat trick လို႔ သံုးပါတယ္။ လက္ရိွ ရုရွားမွာ ကစားေနတဲ့ World Cup ကမာၻ႔ဖလားပြဲစဥ္မွာ စပိန္ နဲ႔ ေပၚတူဂီ (Spain vs. Portugal) ပြဲစဥ္မွာ ေဘာလံုးၾကယ္ Cristiano Ronaldo က အဲဒီပြဲမွာပဲ သူတဦးတည္း (၃) ဂိုး သြင္းလိုက္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ Ronaldo scored a hat trickဆိုၿပီး သတင္းေတြမွာ ေရးၾကပါတယ္။ အီဒီယံဆိုတဲ့ သြယ္ဝိုက္အဓိပၸါယ္ကေတာ့ ေန႔စဥ္ဘဝမွာ လက္သံေျပာင္ေျပာင္နဲ႔ မထင္မွတ္ဘဲ ေအာင္ျမင္မႈေတြကို တပြဲၿပီးတပြဲ ဆင္ႏႊဲႏိုင္ေအာင္ လုပ္ႏုိင္တာကို Hat trick လို႔ သံုးပါတယ္။
ဥပမာ -
The opposition party surprised everyone by scoring a hat trick in the elections.
အတိုက္အခံပါတီက ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မထင္မွတ္ဘဲ ေအာင္ျမင္မႈေတြ တခုၿပီးတခု ရလိုက္ေတာ့ လူေတြကို အံ့ၾသသင့္ေစခဲ့တယ္။
(၂) Touchdown
Touch (ထိတာ)၊ down (ေအာက္) ျဖစ္ျပီး စကားစုတခုလံုးရဲ ႔ တုိက္ရိုက္အဓိပၸါယ္က ေအာက္ကိုထိတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေလယာဥ္ေျမႀကီးကို ဆင္းသက္တယ္ဆိုရင္ Touch down လို႔လည္း သံုးေလ့ရိွပါတယ္။ ဒီေနရာမွာေတာ့ Touchdown ဟာ ေ၀ါဟာရ ႏွစ္လုံးေပါင္းျပီး နာမ္ Noun အျဖစ္သုံးထားတဲ့၊ Compound word ျဖစ္ျပီး ၊ အေမရိကန္တႏိုင္ငံလုံးႏွစ္သက္လွတဲ့ Super Bowl Football အားကစားနည္းကေနဆင္းသက္လာတာျဖစ္ပါတယ္။ အသင္းသားေတြအေနနဲ့ ေဘာလံုးလက္ထဲေရာက္ေအာင္ တြန္းထိုးတိုက္ခိုက္ၿပီးေတာ့ လုယူရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဘာလံုးရၿပီဆိုရင္ ၿပိဳင္ဘက္ရဲ ႔ ဂိုးစည္းဘက္ကိုေျပးၿပီး ေဘာလံုးကိုိ ေျမႀကီးနဲ႔ထိေအာင္ လုပ္ႏိုင္ရင္ အဲဒါကို Touchdown လို႔ ေခၚၿပီး အမွတ္ (၆) မွတ္ ရတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အီဒီယံသြယ္ဝိုက္အဓိပၸါယ္ကေတာ့ အခက္အခဲေတြၾကားမွာ အမွတ္ရေအာင္ လုပ္ႏုိင္တာ၊ ေအာင္ျမင္မႈေတြရေအာင္ လုပ္ႏိုင္တာကို ဆိုလိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဥပမာ -
John scored a touchdown when he managed to get the million dollar business deal signed.
John က ေဒၚလာသန္းခ်ီတဲ့စီးပြါးေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္ကုိလက္မွတ္ေရးထုိးႏုိင္ေအာင္္လက္ စြမ္းျပႏုိင္ခဲ့တယ္။
(၃) Hit a home run
Hit (ရိုက္တာ၊ ထိတာ)၊a home (အိမ္တအိမ္)၊ run (ေျပးတာ) ျဖစ္ျပီး၊ စကားစုတခုလုံးရဲ့တုိက္ရုိက္ အဓိပၸါယ္က အိမ္ကုိေျပးထိတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ Home run ရဲ ႔ အဓိပၸါယ္ကို ရွင္းျပခ်င္ပါတယ္။ ဒီအသံုးက အေမရိကန္မွာ သိပ္လူႀကိဳက္မ်ားတဲ့ Baseball အားကစားကေန ဆင္းသက္လာတာပါ။ Home run က Baseball အားကစားမွာ ေဘာလံုးရိုက္တဲ့လူက ေဘာလံုးကို အေဝးႀကီးေရာက္ေအာင္ ရိုက္ႏုိင္တဲ့အတြက္ ရိုက္တဲ့လူ Hitter ဒါမွမဟုတ္ Batter အေနနဲ႔ Baseball ကြင္းရဲ ႔ Base (၃) ခုစလံုးကို ေရာက္ေအာင္ ဆက္တိုက္ပတ္ေျပးႏိုင္ၿပီး နဂိုရ္စရိုက္တဲ့ Home base ကို ျပန္အေရာက္ေျပးႏုိင္တာကို Home run လို႔ေခၚတာ ျဖစ္ပါတယ္။ Hitter ကေဘာလံုးကို အေဝးႀကီးေရာက္ေအာင္ ရိုက္ႏုိင္တဲ့အတြက္တဘက္အသင္းက ေဘာလံုးကို ေကာက္ဖုိ႔ႀကိဳးစားေနခ်ိန္မွာပဲ သူက အခုလိုမ်ဳိး စြမ္းေဆာင္ျပႏိုင္တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုေအာင္ျမင္မႈမ်ဳိးရရင္ အသင္းအတြက္ Run ဒါမွမဟုတ္ အမွတ္ ၄ မွတ္ရေစတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုလို ေဘာ္လုံးကုိအေ၀းေရာက္ေအာင္ရုိက္ႏုိင္ျပီး ၊ ကြင္းတပတ္ျပည့္ေအာင္ဆက္တိုက္ေျပးႏိုင္ဖို႔ကတကယ္ေတာ့ မလြယ္လွပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အီဒီယံသြယ္ဝိုက္အဓိပၸါယ္က ေန႔စဥ္ဘဝမွာ လူတဦးအေနနဲ႔ ထူးခၽြန္ခက္ခဲတဲ့ ေအာင္ျမင္မႈေတြကို စြမ္းေဆာင္ႏုိင္တာကို ဆိုလိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။ က်မတို႔ ျမန္မာမွာေတာ့ ေတာ္ရံုတန္ရံု မလုပ္ႏုိင္တာကို လက္စြမ္းျပလိုက္ႏိုင္တာမ်ဳိးကို ဆိုလိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဥပမာ -
Our team hit a home run in last night’s design competition by winning all three awards.
က်ေနာ္တို႔အသင္းက မေန႔ညက ဒီဇိုင္းၿပိဳင္ပြဲမွာ လက္စြမ္းျပႏုိင္ခဲ့ၿပီး၊ ဆု (၃) ဆုစလံုးကို ႀကံဳးယူႏိုင္ခဲ့တယ္။
(၄) Slam dunk
Slam (ေအာက္ကိုအားနဲ႔ ရိုက္ခ်လိုက္တာ၊ ေဆာင့္ခ်လိုက္တာ)၊ dunk က Basketball အားကစားနည္းမွာ ကစားသမားတဦးအေနနဲ႔ ေဘာလံုးကို ပိုက္ထဲပစ္သြင္းရာမွာ ေအာက္ကေန ပင့္ၿပီးပစ္မသြင္းဘဲ ခုန္ၿပီး ပုိက္တတ္ထားတဲ့သံေ၈ြအေပၚကေန ေဘာ္လုံးကုိ အပုိင္ရုိက္ခ်ပစ္သြင္းတာကို ဆိုလိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စကားစုတခုလံုးရဲ ႔ တိုက္ရိုက္အဓိပၸါယ္က အားနဲ ့ေဆာင့္ခ်ပစ္သြင္းလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိမ်ဳိး Slam dunk သြင္းႏိုင္ရင္ ဘတ္စကတ္ေဘာမွာ၂ မွတ္ရၿပီး၊ ပရိသတ္ကိုလည္း သိပ္ၿပီးအားတက္ေစတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အီဒီယံသြယ္ဝိုက္အဓိပၸါယ္က က်မတို႔ ျမန္မာဘန္းစကားမွာဆုိရင္ အပုိင္အႏုိင္ရေအာင္လုပ္ႏုိင္တာ၊ အင္နဲ႔အားနဲ႔ အပိုင္တီးထည့္လိုက္ႏုိင္တဲ့ ေအာင္ျမင္မႈမ်ဳိးကို ဆိုလိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဥပမာ -
He is a strong candidate to run for Mayor, but he is not a slam dunk to win.
သူက ၿမိဳ ႔ေတာ္ဝန္ရာထူး ဝင္ၿပိဳင္ဖို႔ အားေကာင္းတယ္ဆိုေပမယ့္ အပိုင္အႏုိင္ရမယ့္လူေတာ့ မဟုတ္ဘူး။
ဒီသတင္းပတ္ တင္ျပေပးခဲ့တဲ့ idioms အသံုးေတြက Hat trick, Touchdown, Hit a home run နဲ႔ Slam dunk တို႔ ျဖစ္ၾကပါတယ္။
