[[Zawgyi/Unicode]]
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဒီမိုကရေစီရေးလှုပ်ရှားသူ ကိုဂျင်မီ၊ လွှတ်တော်အမတ်ဟောင်း ကိုဖြိုးဇေယျာသော်၊ အရပ်သားပြည်သူနှစ်ဦးဖြစ်ကြတဲ့ ကိုအောင်သူရဇော်နဲ့ ကိုလှမျိုးအောင်တို့ကို ကွပ်မျက်လိုက်တဲ့အပေါ် ပြင်းပြင်းထန်ထန် ပြစ်တင် ရှုတ်ချတယ်လို့ စီးပွားအင်အားကြီး ၇ နိုင်ငံက ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။
လွတ်လပ်မျှတတဲ့ တရားစီရင်မှုနဲ့မဟုတ်ဘဲ နှစ်ပေါင်း ၃၀ ကျော်အတွင်း ပထမဆုံး ကွပ်မျက်တာကိုကြည့်ရင် ဒီမိုကရေစီလိုလားတဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေရဲ့ ခိုင်မာတဲ့စိတ်ဓါတ်ကို ဂရုမစိုက်ဘူးဆိုတာ ပြသလိုက်တာဖြစ်တယ်လို့ G7 နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတွေရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ပြောထားပါတယ်။ အခုလို ကွပ်မျက်ခံရသူတွေအပါအဝင် စစ်တပ်အာဏာခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်ကစလို့ အသတ်ခံရသူတွေ၊ ဖမ်းဆီးခံရသူတွေ၊ ညှင်းပမ်းနှိပ်စက်ခံရသူတွေအားလုံးရဲ့ မိသားစုတွေအတွက်လည်း ဝမ်းနည်းစိတ်မကောင်းဖြစ်ရကြောင်းပြောပါတယ်။
စစ်အာဏာသိမ်းတဲ့အပေါ် G7 နိုင်ငံတွေအနေနဲ့ အပြင်းထန်ဆုံး ဆက်လက် ပြစ် တင် ရှုတ်ချတဲ့တချိန်တည်းမှာ မြန်မာနိုင်ငံမှာဖြစ်နေတဲ့ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး၊ လူသားချင်းစာနာစရာ အခြေအနေနဲ့ လူ့အခွင့်အရေး အခြေအနေတွေအပေါ် စိုးရိမ်ကြောင်းကိုလည်း ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ စစ်ခေါင်းဆောင်တွေအနေနဲ့ အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ် လုပ်နေတာ ချက်ချင်းရပ်ဖို့၊ ဥပဒေမဲ့ဖမ်းဆီးမှုတွေ နောက်ထပ်မလုပ်ဖို့၊ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတွေနဲ့ ဥပဒေမဲ့ ဖမ်းဆီးထားသူအားလုံးကို ပြန်လွှတ်ပေးဖို့နဲ့ မြန်မာနိုင်ငံကို ဒီမိုကရေစီလမ်းကြောင်းပေါ် ပြန်သွားဖို့လည်း G7 နိုင်ငံတွေက တောင်းဆိုလိုက်ကြပါတယ်။
မြန်မာ့အရေးဖြေရှင်းနိုင်ဖို့ ကုလသမဂ္ဂနဲ့အာဆီယံတို့ရဲ့ အားထုတ်မှုတွေအပေါ် ဆက်လက်ထောက်ခံနေသလို အာဆီယံအထူးကိုယ်စားလှယ်နဲ့ ကုလသမဂ္ဂအတွင်းရေးမှူးချုပ်ရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလှယ်ကြား ပူးပေါင်းဆောင် ရွက်မှုတွေကိုလည်း ဆက်လက် ထောက်ခံနေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ဒီမိုကရေစီရေးကြိုးပမ်းနေကြတဲ့ အတိုက်အခံတွေ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ပါဝင်တဲ့ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရေးအပါအဝင် ASEAN ဘုံသဘောတူညီမှုတွေကို စစ်ခေါင်းဆောင်တွေအနေနဲ့ အဓိပ္ပါယ်ရှိရှိ အကောင်အထည်ဖော်ဖို့လည်း G7 နိုင်ငံတွေရဲ့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတွေက တောင်းဆိုထားကြပါတယ်။
G7 နိုင်ငံတွေထဲမှာ အမေရိကန်၊ ကနေဒါ၊ ဗြိတိန်၊ ပြင်သစ်၊ ဂျာမနီ၊ အီတလီ၊ ဂျပန်နဲ့ EU ဥရောပသမဂ္ဂတို့ပါဝင်ပါတယ်။
မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီရေးလှုပ်ရှားသူ ကိုဂျင်မီအပါအဝင် လေးဦးကို သေဒဏ်စီရင်ခဲ့တဲ့ကိစ္စဟာ အာဆီယံဘုံသဘောတူညီချက်အကောင်အထည်ဖော်ရေး တိုးတက်မှုတွေအစား နောက်ပြန်ဆုတ်သွားတဲ့အခြေအနေဖြစ်တယ်လို့ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Retno Marsudi ကလည်း ဒီကနေ့ ပြောဆိုပါတယ်။ သေဒဏ်စီရင်မှုကို ပြစ်တင်တဲ့ အာဆီယံ ကြေညာချက်ထွက်လာဖို့လည်း အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံဘက် က ကြိုးပမ်းခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ မြန်မာစစ်ကောင်စီဘက်ကတော့ ဒီ သေဒဏ်စီရင်ခံရသူတွေဟာ အကြမ်းဖက်လုပ်ငန်းတွေ ကျူးလွန်တာကြောင့် ဥပဒေအတိုင်း ဆောင်ရွက်တာလို့ နိုင်ငံတကာကို တုံ့ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီလို အကြမ်းဖက်မှုကျူးလွန်လို့ဆိုပြီး သေဒဏ်စီရင်ခဲ့ပေမယ့်လည်း ရန်ကုန်အပါအဝင် နေရာတချို့မှာတော့ စစ်ကောင်စီရဲ့ ရပ်ကျေး အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ဝင်တွေ လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်မှုတွေ ဆက်ရှိနေတယ်လို့သိရပါတယ်။
=============
[[Unicode]]
စဈကောငျစီရဲ့သဒေဏျစီရငျမှု G7 နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးမြား ပွဈတငျရှုတျခြ
မွနျမာနိုငျငံမှာ ဒီမိုကရစေီရေးလှုပျရှားသူ ကိုဂငြျမီ၊ လှှတျတောျအမတျဟောငျး ကိုဖွိုးဇယြောသောျ၊ အရပျသားပွညျသူနှဈဦးဖွဈကွတဲ့ ကိုအောငျသူရဇောျနဲ့ ကိုလှမြိုးအောငျတို့ကို ကှပျမကြျလိုကျတဲ့အပေါျ ပွငျးပွငျးထနျထနျ ပွဈတငျ ရှုတျခတြယျလို့ စီးပှားအငျအားကွီး ၇ နိုငျငံက ပွောကွားလိုကျပါတယျ။
လှတျလပျမြှတတဲ့ တရားစီရငျမှုနဲ့မဟုတျဘဲ နှဈပေါငျး ၃၀ ကြောျအတှငျး ပထမဆုံး ကှပျမကြျတာကိုကွည့ျရငျ ဒီမိုကရစေီလိုလားတဲ့ မွနျမာပွညျသူတှရေဲ့ ခိုငျမာတဲ့စိတျဓါတျကို ဂရုမစိုကျဘူးဆိုတာ ပွသလိုကျတာဖွဈတယျလို့ G7 နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးတှရေဲ့ ထုတျပွနျခကြျမှာ ပွောထားပါတယျ။ အခုလို ကှပျမကြျခံရသူတှအေပါအဝငျ စဈတပျအာဏာခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ ဖဖေောျဝါရီ ၁ ရကျကစလို့ အသတျခံရသူတှေ၊ ဖမျးဆီးခံရသူတှေ၊ ညှငျးပမျးနှိပျစကျခံရသူတှအေားလုံးရဲ့ မိသားစုတှအေတှကျလညျး ဝမျးနညျးစိတျမကောငျးဖွဈရကွောငျးပွောပါတယျ။
စဈအာဏာသိမျးတဲ့အပေါျ G7 နိုငျငံတှအေနနေဲ့ အပွငျးထနျဆုံး ဆကျလကျ ပွဈ တငျ ရှုတျခတြဲ့တခြိနျတညျးမှာ မွနျမာနိုငျငံမှာဖွဈနတေဲ့ နိုငျငံရေး၊ စီးပှားရေး၊ လူမှုရေး၊ လူသားခငြျးစာနာစရာ အခွအေနနေဲ့ လူ့အခှင့ျအရေး အခွအေနတှေအေပေါျ စိုးရိမျကွောငျးကိုလညျး ထုတျပွနျခကြျမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။ စဈခေါငျးဆောငျတှအေနနေဲ့ အကွမျးဖကျလုပျရပျ လုပျနတော ခကြျခငြျးရပျဖို့၊ ဥပဒမေဲ့ဖမျးဆီးမှုတှေ နောကျထပျမလုပျဖို့၊ နိုငျငံရေးအကဉြျးသားတှနေဲ့ ဥပဒမေဲ့ ဖမျးဆီးထားသူအားလုံးကို ပွနျလှှတျပေးဖို့နဲ့ မွနျမာနိုငျငံကို ဒီမိုကရစေီလမျးကွောငျးပေါျ ပွနျသှားဖို့လညျး G7 နိုငျငံတှကေ တောငျးဆိုလိုကျကွပါတယျ။
မွနျမာ့အရေးဖွရှေငျးနိုငျဖို့ ကုလသမဂ်ဂနဲ့အာဆီယံတို့ရဲ့ အားထုတျမှုတှအေပေါျ ဆကျလကျထောကျခံနသေလို အာဆီယံအထူးကိုယျစားလှယျနဲ့ ကုလသမဂ်ဂအတှငျးရေးမှူးခြုပျရဲ့ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ အထူးကိုယျစားလှယျကွား ပူးပေါငျးဆောငျ ရှကျမှုတှကေိုလညျး ဆကျလကျ ထောကျခံနတေယျလို့ ပွောပါတယျ။ ဒီမိုကရစေီရေးကွိုးပမျးနကွေတဲ့ အတိုကျအခံတှေ ကယြျကယြျပွန့ျပွန့ျ ပါဝငျတဲ့ တှေ့ဆုံဆှေးနှေးရေးအပါအဝငျ ASEAN ဘုံသဘောတူညီမှုတှကေို စဈခေါငျးဆောငျတှအေနနေဲ့ အဓိပ်ပါယျရှိရှိ အကောငျအထညျဖောျဖို့လညျး G7 နိုငျငံတှရေဲ့ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးတှကေ တောငျးဆိုထားကွပါတယျ။
G7 နိုငျငံတှထေဲမှာ အမရေိကနျ၊ ကနဒေါ၊ ဗွိတိနျ၊ ပွငျသဈ၊ ဂြာမနီ၊ အီတလီ၊ ဂပြနျနဲ့ EU ဥရောပသမဂ်ဂတို့ပါဝငျပါတယျ။
မွနျမာ့ဒီမိုကရစေီရေးလှုပျရှားသူ ကိုဂငြျမီအပါအဝငျ လေးဦးကို သဒေဏျစီရငျခဲ့တဲ့ကိစ်စဟာ အာဆီယံဘုံသဘောတူညီခကြျအကောငျအထညျဖောျရေး တိုးတကျမှုတှအေစား နောကျပွနျဆုတျသှားတဲ့အခွအေနဖွေဈတယျလို့ အငျဒိုနီးရှားနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး Retno Marsudi ကလညျး ဒီကနေ့ ပွောဆိုပါတယျ။ သဒေဏျစီရငျမှုကို ပွဈတငျတဲ့ အာဆီယံ ကွညောခကြျထှကျလာဖို့လညျး အငျဒိုနီးရှားနိုငျငံဘကျ က ကွိုးပမျးခဲ့တယျလို့ ဆိုပါတယျ။ မွနျမာစဈကောငျစီဘကျကတော့ ဒီ သဒေဏျစီရငျခံရသူတှဟော အကွမျးဖကျလုပျငနျးတှေ ကြူးလှနျတာကွောင့ျ ဥပဒအေတိုငျး ဆောငျရှကျတာလို့ နိုငျငံတကာကို တုံ့ပွနျခဲ့ပါတယျ။ ဒီလို အကွမျးဖကျမှုကြူးလှနျလို့ဆိုပွီး သဒေဏျစီရငျခဲ့ပမေယ့ျလညျး ရနျကုနျအပါအဝငျ နရောတခြို့မှာတော့ စဈကောငျစီရဲ့ ရပျကြေး အုပျခြုပျရေးအဖှဲ့ဝငျတှေ လုပျကွံသတျဖွတျမှုတှေ ဆကျရှိနတေယျလို့သိရပါတယျ။
