ျပန္လည္အစားထုိးႏုိင္တဲ့ စြမ္းအင္ လုပ္ငန္းေတြအတြက္ လုိအပ္မယ့္ ပစၥည္းထုတ္လုပ္မႈေတြဟာ အလုပ္အကုိင္ေကာင္းေတြကုိ ဖန္တီးႏုိင္တဲ့ အဓိက အရင္းအျမစ္တခုအျဖစ္ ကမာၻ႔ေခါင္းေဆာင္ေတြက ေျပာေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ေစ်းကြက္သစ္ေတြ ရွာေဖြဖုိ႔နဲ႔ ကုိယ့္တုိင္းျပည္က လူထုအတြက္ အလုပ္အကုိင္ ဖန္တီးႏုိင္ဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းေနၾကတဲ့ ကုန္သြယ္ဖက္ေတြ ၾကားမွာေတာ့ ဒီလုိအစီအစဥ္ေတြဟာ အျငင္းပြားစရာေတြလည္း ျဖစ္ေနရဆဲပါ။ ဒီအေၾကာင္း ဗြီအုိေအ သတင္းေထာက္ Jim Randle သတင္းေပးပုိ႔ ထားတာကုိေတာ့ ဒီတပတ္ရဲ႔ စီးပြားေရးက႑မွာ ကုိေအာင္လြင္ဦး က တင္ျပေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကမာၻတ၀န္း စြမ္းအင္ လုပ္ငန္းေတြကေန အစားထုိးႏုိင္တဲ့ ေလာင္စာေတြ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ တုိးၿပီး ထုတ္လုပ္သြားႏုိင္ဖုိ႔ ဇီ၀ေလာင္စာ၊ ေလနဲ႔ ေနေရာင္ျခည္ ဓာတ္အားေပး စက္႐ုံေတြလုိ ေနရာေတြမွာ လုိအပ္မယ့္ ပစၥည္းကရိယာေတြ ရရွိေအာင္ အလုပ္သမားေတြ ေထာင္ေသာင္းခ်ီ သုံးဖုိ႔လုိပါလိမ့္မယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ထဲ စီးပြားေရးအင္အား အေကာင္းဆုံး တုိင္းျပည္ ၂၀ မွာ ဆုိရင္ သန္႔ရွင္းတဲ့ စြမ္းအင္ ထုတ္လုပ္မႈ လုပ္ငန္းေတြအတြက္ ကမာၻတ၀န္း ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈနဲ႔ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြဟာ ေဒၚလာ သန္းေပါင္း ၂ သိန္းအထိ ရွိခဲ့တယ္လုိ႔ ေစတနာ့၀န္ထမ္း အဖဲြ႔တခုျဖစ္တဲ့ Pew Charitable Trusts ရဲ႔ အစီရင္ခံစာ တေစာင္က ေဖာ္ျပခဲ့တာပါ။ ဒီလုိ ေငြေၾကးအရ ပံ့ပုိးမႈေတြဟာ ကမာၻနဲ႔အ၀န္း ႀကီးထြားလာေနၿပီး အထူးသျဖင့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔လည္း ေျပာပါတယ္။
သန္႔ရွင္းတဲ့ စြမ္းအင္ေတြကုိ စက္႐ုံ အလုပ္႐ုံေတြမွာ ပုိသုံးရာက တုိင္းျပည္ေတြအေနနဲ႔ ျပည္ပကေန ေရနံေတြ တင္သြင္းေနရတာေတြ၊ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ ျပႆနာေတြနဲ႔ အလုပ္လက္မဲ့ႏႈန္းကုိပါ ေလ်ာ့နည္းေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရာမွာ အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစႏုိင္တယ္လုိ႔ ယုံၾကည္ထားၾကသူ ႏုိင္ငံတကာ ေခါင္းေဆာင္ေတြထဲ အေမရိကန္ သမၼတ ဘရက္ခ္ အုိဘားမား လည္း တဦးအပါအ၀င္ပါ။ ဒါကုိလည္း အဆင့္ျမင့္ ကားပစၥည္းေတြနဲ႔ ေလာင္စာဆီ ေခၽြတာတဲ့ ေမာ္ေတာ္ယဥ္ေတြအတြက္ လုိအပ္တဲ့ ပစၥည္းေတြ ထုတ္လုပ္ရာ အေမရိကန္ စက္႐ုံတခုမွာ သမၼတ အုိဘားမား က အေလးထား ေျပာဆုိသြားပါတယ္။
“ဒီစက္႐ုံကေန သန္႔ရွင္းတဲ့စြမ္းအင္ ထုတ္လုပ္မႈ လုပ္ငန္းက အလုပ္ေတြဟာ၊ ေရွ႔အနာဂတ္အတြက္ အလုပ္အကုိင္ေတြလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ရဲ႔ ဒီေနရာက အလုပ္ေတြဟာ ၀င္ေငြလည္း ေကာင္းပါတယ္။ လာမယ့္ ႏွစ္ေတြအတြင္း က်ေနာ္တုိ႔ စီးပြားေရး ဆက္ၿပီး တုိးတက္သြားေအာင္၊ အလုပ္အကုိင္သစ္ေတြ ဖန္တီးႏုိင္ေအာင္နဲ႔ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံဟာ ကမာၻေပၚမွာ သာယာ၀ေျပာမႈ အရွိဆုံး တုိင္းျပည္အျဖစ္ ေသခ်ာေပါက္ ဆက္ၿပီးရပ္တည္ႏုိင္ေအာင္ ဒီစက္႐ုံလုိ သန္႔ရွင္းတဲ့ စြမ္းအင္ ကုမၸဏီမ်ဳိးေတြကပဲ လုပ္ေပးသြားၾကမွာပါ။”
သမၼတ အုိဘားမား အစုိးရကေတာ့ အလုပ္အကုိင္ေတြ ဖန္တီးေရးနဲ႔ ျပည္ပပုိ႔ကုန္ လုပ္ငန္းအတြက္ အေျခခံအရင္းအျမစ္ တခုအျဖစ္ သန္႔ရွင္းတဲ့ နည္းပညာေတြ ရွာေဖြအသုံးျပဳဖုိ႔ တြန္းအားေပးေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီႏွစ္အတြက္ အာရွ-ပစိဖိတ္ေဒသ စီးပြားေရး ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈအဖဲြ႔ (APEC) ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပဲြကုိ ကမကထလုပ္ က်င္းပရာ အိမ္ရွင္ အျဖစ္နဲ႔လည္း သန္႔ရွင္းတဲ့ နည္းပညာေတြကုိ ကုန္သြယ္မႈေတြအေပၚ အဟန္႔အတားေတြ ရွိေနတာေတြကုိ ေလွ်ာ့ခ်သြားဖုိ႔ အေမရိကန္ အစုိးရက ႏႈိးေဆာ္ေနတာပါ။
အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနာက္ပုိင္းက မြန္တားနားျပည္နယ္မွာ ေမလ တတိယပတ္ထဲ က်င္းပခဲ့တဲ့ APEC အဖြဲ႔၀င္ ၂၁ ႏုိင္ငံရဲ႔ ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ စီးပြားေရးဆုိင္ရာ ၀န္ႀကီးေတြ၊ အရာရွိေတြရဲ႔ ေဆြးေႏြးပဲြ အတြင္းမွာလည္း သန္႔ရွင္းတဲ့ စြမ္းအင္နဲ႔ နည္းပညာေတြ ဖန္တီးဖုိ႔နဲ႔ ထုတ္လုပ္ရရွိ လာတာေတြကုိ ကုန္သြယ္ရာမွာလည္း တုိးခ်ဲ႔ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ တုိက္တြန္းခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီလုိ သန္႔ရွင္းတဲ့ နည္းပညာေတြကုိ ကုန္သြယ္မႈေတြမွာ ျပႆနာေတြကလည္း ရွိေနတာပါ။ သမၼတ အုိဘားမား အစုိးရကေတာ့ သန္႔ရွင္းတဲ့ စြမ္းအင္ထုတ္လုပ္ႏုိင္မယ့္ ပစၥည္းကရိယာေတြကုိ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာ ေရာင္းခ်လုိတဲ့ ကုမၸဏီေတြကုိ အစုိးရက ခဲြျခားဆက္ဆံတာေတြ ရွိတယ္ဆုိၿပီး ကမာၻ႔ကုန္သြယ္ေရးအဖဲြ႔ (WTO) ကုိ တုိင္ၾကားဖုိ႔ စီစဥ္ေနတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု Peterson ႏုိင္ငံတကာ စီးပြားေရး တကၠသုိလ္က APEC ေရးရာကၽြမ္းက်င္သူ ဖရက္ဒ္ ဘဂ္စတန္း (Fred Bergsten) ကေတာ့ အတုိးႏႈန္း နည္းနည္းနဲ႔ ေငြေခ်းတာ၊ အစုိးရဌာနေတြ အေနနဲ႔ ျပည္တြင္းထုတ္ ကုန္ပစၥည္းေတြကုိသာ သုံးစဲြဖုိ႔ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ ျပ႒ာန္းထားတာ စတာေတြလုိ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းေတြနဲ႔ တ႐ုတ္အစုိးရက သူ႔ရဲ႔ ျပည္တြင္း ကုန္ထုတ္လုပ္ငန္းေတြကုိ အားေပးေနတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။
“တ႐ုတ္ႏုိင္ငံဟာ ကမာၻတ၀န္း သူလုိက္နာရမယ့္ စည္းကမ္းေတြထဲက တခ်ဳိ႔ကုိ ခ်ဳိးေဖာက္ေနတဲ့ ေနရာမွာ ဘယ္ေလာက္ အတုိင္းအတာအထိ ရွိမလဲဆုိတာ ႏုိင္ငံတကာ ကုန္သြယ္ေရး တရား႐ုံးအေနနဲ႔ ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ႏုိင္မယ့္ အခြင့္အလန္း အေတာ္မ်ားမ်ား ရွိတယ္လုိ႔ က်ေနာ္ယူဆပါတယ္။”
ကမာၻ႔ကုန္သြယ္ေရးအဖဲြ႔ရဲ႔ သေဘာတူညီခ်က္အရ တားျမစ္မႈေတြထဲမွာ အက်ဳံး၀င္ေကာင္း၀င္ႏုိင္တဲ့ ကိစၥေတြကုိ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံနဲ႔ ေဆြးေႏြးေနၿပီလုိ႔လည္း အေမရိကန္ ကုန္သြယ္ေရးဆုိင္ရာ တာ၀န္ရွိသူေတြက ေျပာပါတယ္။ အလားတူ အေခ်အတင္ ျဖစ္စရာ ျပႆနာမ်ဳိး ေနာက္ထပ္ APEC အဖဲြ႔၀င္ေတြ ၾကားမွာလည္း ႀကံဳေနရတာပါ။ ကေနဒါႏုိင္ငံမွာ ျပည္ပပုိ႔ကုန္ေတြအေပၚ တဖက္သတ္ ျပဳမူတာေတြ ရွိေနတယ္ဆုိၿပီး ဂ်ပန္ႏုိင္ငံက စြပ္စဲြထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကေနဒါႏုိင္ငံ Ontario ျပည္နယ္ရဲ႔ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒၚလ္တန္ မက္ဂြင္တီ (Dalton McGuinty) ကေတာ့ သန္႔ရွင္းတဲ့ စြမ္းအင္ထုတ္လုပ္သူ ကုမၸဏီေတြ အေနနဲ႔ ျပည္တြင္းထုတ္ကုန္ေတြကုိ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ရာခုိင္ႏႈန္းအလုိက္ သုံးစဲြသြားဖုိ႔ လုိအပ္တဲ့အေၾကာင္း စြပ္စဲြခ်က္အေပၚ တုံ႔ျပန္ေျပာဆုိသြားတာပါ။ ႏုိင္ငံတကာ ကုန္သြယ္မႈဆုိင္ရာ ကၽြမ္းက်င္သူ ဥပေဒပညာရွင္ လာရီ ဟာမန္း (Larry Herman) ကေတာ့ ကေနဒါႏုိင္ငံ အေနနဲ႔ ျပည္တြင္း ထုတ္ကုန္ေတြသုံးဖုိ႔ သတ္မွတ္ခ်က္အတုိင္း ကုိက္ညီမႈရွိရမယ္ဆုိတဲ့ စည္းကမ္းခ်က္ကုိ ကုန္တင္သြင္းမယ့္ ဘယ္ႏုိင္ငံ အေပၚမွာမဆုိ က်င့္သုံးသြားဖုိ႔ ပုိျဖစ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ ျမင္ပါတယ္။
ကမာၻ႔ကုန္သြယ္ေရးအဖဲြ႔ အေနနဲ႔ကေတာ့ ျပည္ပက တင္သြင္းတဲ့ ကုန္ပစၥည္းေတြအေပၚမွာ ဥပေဒနဲ႔ဆန္႔က်င္ၿပီး တဖက္သတ္ ဖိႏွိပ္ဆက္ဆံရာ ေရာက္မေရာက္ ဆုံးျဖတ္ႏုိင္မယ့္ အေထာက္အထားေတြ အျဖစ္ ျပည္တြင္းထုတ္ကုန္ေတြ သုံးစဲြဖုိ႔ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ၊ ဒါမွမဟုတ္ရင္လည္း ျပည္တြင္းကုမၸဏီေတြကုိ ဘ႑ာေရးအရ ေထာက္ပ့ံေနတာေတြကုိ ေလ့လာဆန္းစစ္သြားဖုိ႔ ရွိတယ္လုိ႔လည္း ကုန္သြယ္ေရးဆုိင္ရာ ေရွ႔ေနျဖစ္တဲ့ ဟာမန္း က ေျပာပါတယ္။
“ဒါေတြက ျပည္တြင္းက ထုတ္လုပ္သူေတြထက္ ႏုိင္ငံျခားသားေတြအေပၚ ပုိၿပီး ဆုိးဆုိးရြားရြား ျပဳမူေနသလား? ဒုတိယတခ်က္ အေနနဲ႔ကေတာ့၊ ဒီသတ္မွတ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ဒီသတ္မွတ္ခ်က္ေတြရဲ႔ တစိတ္တပုိင္းက ဥပေဒနဲ႔ မညီတဲ့ အားေပးမႈေတြလား? ဆုိတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။”
လတ္တေလာမွာေတာ့ ျပႆနာေတြဟာ ကနဦးအဆင့္မွာပဲ ရွိေနဆဲျဖစ္ၿပီး၊ ႐ႈပ္ေထြးၿပီး အခ်ိန္ယူရမယ့္ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္ရဖြယ္ ရွိေနတယ္လုိ႔လည္း သူက ခန္႔မွန္းပါတယ္။ ႏုိင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားက ကုမၸဏီေတြ၊ အစုိးရေတြကေတာ့ ျပည္တြင္းမွာ အလုပ္အကုိင္ေတြ ပုိရဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းမႈေတြကုိ ဘယ္ေလာက္ အတုိင္းအတာအထိ လုပ္သြားႏုိင္မလဲ၊ ဒီလုိပဲ ထုတ္ကုန္ေတြကုိ အလားအလာရွိတဲ့ ျပည္ပေစ်းကြက္ေတြထဲ တုိးခ်ဲ႔ထုိးေဖာက္သြားဖုိ႔ ဘယ္ေလာက္ လုပ္ႏုိင္မလဲ ဆုိတာေတြအတြက္ လမ္းညႊန္ခ်က္ေတြကုိ ကမာၻ႔ကုန္သြယ္ေရးအဖဲြ႔က ဆုံးျဖတ္သတ္မွတ္ သြားႏုိင္မယ့္အေပၚ အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ ေနၾကတယ္လုိ႔လည္း ကုန္သြယ္ေရးဆုိင္ရာ ဥပေဒပညာရွင္ ဟာမန္း ကေျပာပါတယ္။
အေမရိကန္ ကုန္သြယ္ေရး ကုိယ္စားလွယ္႐ုံးကေတာ့ အာရွ-ပစိဖိတ္ေဒသ စီးပြားေရး ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈအဖဲြ႔ (APEC) ကေန ဒီလုိ ျပႆနာေတြ ေလ်ာ့ပါးေအာင္ ေဆာင္ရြက္သြားႏုိင္မယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္တဲ့အေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္တေစာင္ ထုတ္ျပန္ ေျပာဆုိထားတာပါ။ APEC အဖဲြ႔ရဲ႔ ၀န္ႀကီးေတြ၊ အရာရွိေတြ အေနနဲ႔ကေတာ့ အာရွ-ပစိဖိတ္ ေဒသတြင္းမွာ လြတ္လပ္စြာကုန္သြယ္မႈ နယ္ေျမတခု ဖန္တီးႏုိင္ေရး အတြက္လည္း ေဆြးေႏြးသြားၾကဖုိ႔ ရွိေနပါတယ္။ ဒီလုိေရရွည္ ရည္မွန္းခ်က္ရဲ႔ တစိတ္တပုိင္းအျဖစ္နဲ႔ အေမရိကန္ အပါအ၀င္ APEC အဖဲြ႔၀င္ ၉ ႏုိင္ငံ ပါ၀င္ၿပီး TPP လုိ႔ အတုိေကာက္ ေခၚေ၀ၚသုံးႏႈန္းတဲ့ ပစိဖိတ္ေဒသ မိတ္ဖက္အဖဲြ႔တခုကုိ ထူေထာင္သြားဖုိ႔လည္း ႀကိဳးပမ္းေနၾကတာပါ။ ဒီအဖဲြ႔အတြက္ ေယဘုယ် ဖဲြ႔စည္းပုံတရပ္ကုိလည္း ဟာ၀ုိင္အီကၽြန္းမွာ ႏုိ၀င္ဘာလထဲ က်င္းပသြားမယ့္ ထိပ္သီးအစည္းအေ၀းပဲြမွာ သေဘာတူညီမႈ ရေအာင္ ေဆာင္ရြက္သြားႏုိင္လိမ့္မယ္လုိ႔ APEC အဖဲြ႔က ေမွ်ာ္လင့္ထားတာလည္း ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း တင္ျပရင္းနဲ႔ ဒီသီတင္းပတ္ရဲ႔ စီးပြားေရးက႑ကုိ ရပ္နားပါရေစ။
