ကိုဗစ်နဲ့တုပ်ကွေးကာလအတွင်းမှာ ကိုယ်ခံအားကောင်းဖို့ ဟင်းအနှစ်နဲ့ သွားရည်စာတချို့အတွက်လည်း အာဟာရရှိတာတွေ တွဲဖက်ပါဝင်သင့်တယ်လို့ အာဟာရပညာရှင်တွေက အကြံပြုတိုက်တွန်းပါတယ်။
ဟင်းအနှစ် အရသာကောင်းဖို့အတွက် ကြက်သွန်နီ၊ ကြက်သွန်ဖြူ၊ ဂျင်း၊ စပါးလင်၊ နံနံပင်၊ ပင်စိမ်း၊ ရှမ်းနံနံ၊ ဆနွင်းမှုန့်၊ ငြုပ်ကောင်းမှုန့်၊ သစ်ကြားပိုးမှုန့် စတာတွေကို အဓိကသုံးစွဲသင့်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ လက်တွေ့ပြဿနာက အဆီ၊ အငံ၊ အချိုဓာတ်များပြီး အာဟာရနည်းတဲ့ ခရုဆီ၊ ငံပြာရည်၊ ဟင်းချိုမှုန့်၊ ကြက်သားမှုန့်၊ အရသာမှုန့် စတာတွေကိုသာ အဓိကသုံးစွဲနေကြပါတယ်။ ဒီအရသာပြင်းတာတွေ စားကျင့်ရပြီး၊ ကျန်းမာရေးကောင်းတဲ့ အရသာအလယ်အလတ်အဆင့်ကို လျှာကမတိုးတော့သလို ဖြစ်လာနေပါတယ်။ အကျိုးဆက်ကတော့ ဆီးချို၊ သွေးတိုး၊ နှလုံး၊ ကျောက်ကပ်၊ ကင်ဆာ စတဲ့ ခေတ်ပေါ်ရောဂါမျိုးစုံ တိုးလာနေတာပါ။
ဒါ့အပြင် ထမင်းဟင်းနဲ့ တွဲစားလေ့ရှိတဲ့ အရည်အတွက်လည်း ရေသန့်က အကောင်းဆုံးပါ။ ဒါပေမဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အသောက်များတဲ့ ရေနွေးကြမ်း၊ လ္ဘက်ရည်၊ ကော်ဖီ (ကော်ဖီ Mix နဲ့ Tea Mix အသင့်သုံး အထုပ်တွေအပါအဝင်) တွေကို ထမင်းစားချိန် တပါတည်းတွဲသောက်တာမို့ ပါဝင်နေတဲ့ ကဖင်း (Caffeine) ဓာတ်ကြောင့် သံဓာတ်ပါတဲ့ အာဟာရဓာတ်တွေနဲ့ တွဲစားလျှင် ဒီသံဓာတ်ကို မစုပ်နိုင်တော့ဘဲ သံဓာတ်ချို့တဲ့မှုတွေ ဖြစ်နေပါတယ်။ သံဓာတ်က သွေးလှည့်ပတ်မှု၊ ဦးနှောက်နဲ့ ကိုယ်ခံအားအတွက် အထူးအရေးပါတာမို့ အခုလိုမဖြစ်အောင် ရေနွေးကြမ်း၊ လ္ဘက်ရည်နဲ့ ကော်ဖီကို ထမင်းနဲ့ တွဲမသောက်မစားဘဲ၊ ထမင်းစားပြီး (အနည်းဆုံး ၃၀-၄၅ မိနစ်ကြာ) မှ သောက်သင့်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အချိုရည်တွေလည်း ထူးထူးထွေထွေ သောက်စရာမလိုပါဘူး။ အာဟာရဓာတ်ကြီး တစ်ခုဖြစ်တဲ့ ရေအတွက်တော့ လုံလောက်အောင် ၃ လီတာ ၄ လီတာ (ရေသန့်ဗူးကြီး ၃-၄ လုံးစာ) သောက်ပေးသင့်ပါတယ်။ အလားတူ လ္ဘက်သုတ်ကို ထမင်းနဲ့တွဲစားတာ (လ္ဘက်ထမင်း) မှာလည်း သံဓာတ်ပါတဲ့ (အသား၊ ငါး၊ ပဲမျိုးစုံ အသီးအရွက်) စတာတွေနဲ့ တွဲမစားဘဲ၊ မြေပဲစေ့၊ ပဲပုပ်စေ့၊ နှမ်းစေ့၊ နေကြာစေ့၊ ခရမ်းချဉ်သီး စတာတွေထည့်ပြီး သုပ်စားသင့်ပါတယ်။
တချိန်ထဲမှာ ထမင်းစားပြီး အချိုပွဲ (သို့မဟုတ်) တချို့သွားရည်စာ (Snack) မျိုး စားရာမှာလည်း အသင့်စား သစ်သီးခြောက်ထုပ်တွေကို သတိထားစားသင့်ပါတယ်။ အကြောင်းက ဒီအထုပ်တွေမှာ ရေးထားသလို အာဟာရဓာတ်တွေ တကယ်တမ်း မပါတာကို စစ်ဆေးတွေ့ရှိထားလို့ပါ။ ဒါကြောင့် ရာသီပေါ် လတ်ဆတ်ပြီး အမျှင်များတဲ့ သစ်သီး (သရက်သီး၊ နာနတ်သီး၊ ကျွဲကောသီး၊ လိုက်ချီးသီး၊ ကနစိုးသီး၊ နဂါးမောက်သီး၊ ဖရဲသီး၊ လိမ္မော်သီး၊ ဒူးရင်းသီး စတာ) တွေကိုသာ လတ်လတ်ဆတ်ဆတ် အဓိက စားသင့်ပါတယ်။ ဒီအသီးတွေကို ကိုယ်တိုင် အခြောက်လှမ်းတာ၊ အနှစ်တိုက်တာ (Puree) လုပ်တတ်လျှင်လည်း လုပ်ပြီး စားနိုင်ပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ အသီးတချို့အပြင် အရွက်တချို့ကိုပါ အများကြီး မစားမိစေဘဲ၊ ထိန်းစားသင့်သူတွေလည်း ရှိပါတယ်၊ ရောဂါအခံ (နှလုံး၊ ကျောက်ကပ်၊ ဆီးချို သွေးတိုး၊ ဂေါက် အဆစ်အမြစ်ရောင်၊ လေးဖက်နာ ရောဂါ စတာတွေ) ရှိပြီး ဆေးသောက်နေရသူတွေပါ။ သူတို့အနေနဲ့ ဒီသောက်နေရတဲ့ဆေးနဲ့ ထိန်းညှိပြီးစားဖို့ သက်ဆိုင်ရာ ဆရာဝန်နဲ့ တိုင်ပင်သင့်ပါတယ်။ ဥပမာအားဖြင့် ဂေါက် (Gout) ရောဂါနဲ့ လေးဖက်နာရောဂါ ရှိသူတွေအတွက် ယူရစ်အက်ဆစ် (Uric Acid) များစေနိုင်တဲ့ Purine များတာ (မှို၊ မျှစ်၊ ကညွှတ်၊ ပဲတီပင်ပေါက် စတာ) တွေနဲ့ Fructose သကြားအချိုဓာတ်များတဲ့ အသီး (သရက်သီး၊ စပျစ်သီး စတာ) တွေကို သတိထားပြီး၊ ရှောင်သင့်ပါတယ်။
ဒီအကြောင်း ပိုမိုသိရှိနားလည်နိုင်ဖို့ ကိုဝင်းမင်းက နယူးယောက်မြို့ Cornell တက္ကသိုလ်က အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အစာအာဟာရဆိုင်ရာ ပါမောက္ခ ဒေါက်တာခင်မာချို ကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။
==== Unicode ====
ကိုဗဈနဲ့တုပျကှေးကာလအတှငျးမှာ ကိုယျခံအားကောငျးဖို့ ဟငျးအနှဈနဲ့ သှားရညျစာတခြို့အတှကျလညျး အာဟာရရှိတာတှေ တှဲဖကျပါဝငျသင့ျတယျလို့ အာဟာရပညာရှငျတှကေ အကွံပွုတိုကျတှနျးပါတယျ။
ဟငျးအနှဈ အရသာကောငျးဖို့အတှကျ ကွကျသှနျနီ၊ ကွကျသှနျဖွူ၊ ဂငြျး၊ စပါးလငျ၊ နံနံပငျ၊ ပငျစိမျး၊ ရှမျးနံနံ၊ ဆနှငျးမှုန့ျ၊ ငွုပျကောငျးမှုန့ျ၊ သဈကွားပိုးမှုန့ျ စတာတှကေို အဓိကသုံးစှဲသင့ျပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ လကျတှေ့ပွူနာက အဆီ၊ အငံ၊ အခြိုဓာတျမြားပွီး အာဟာရနညျးတဲ့ ခရုဆီ၊ ငံပွာရညျ၊ ဟငျးခြိုမှုန့ျ၊ ကွကျသားမှုန့ျ၊ အရသာမှုန့ျ စတာတှကေိုသာ အဓိကသုံးစှဲနကွေပါတယျ။ ဒီအရသာပွငျးတာတှေ စားကငြ့ျရပွီး၊ ကနြျးမာရေးကောငျးတဲ့ အရသာအလယျအလတျအဆင့ျကို လြှာကမတိုးတော့သလို ဖွဈလာနပေါတယျ။ အကြိုးဆကျကတော့ ဆီးခြို၊ သှေးတိုး၊ နှလုံး၊ ကြောကျကပျ၊ ကငျဆာ စတဲ့ ခတျေပေါျရောဂါမြိုးစုံ တိုးလာနတောပါ။
ဒါ့အပွငျ ထမငျးဟငျးနဲ့ တှဲစားလေ့ရှိတဲ့ အရညျအတှကျလညျး ရသေန့ျက အကောငျးဆုံးပါ။ ဒါပမေဲ့ မွနျမာနိုငျငံမှာ အသောကျမြားတဲ့ ရနှေေးကွမျး၊ လ်ဘကျရညျ၊ ကောျဖီ (ကောျဖီ Mix နဲ့ Tea Mix အသင့ျသုံး အထုပျတှအေပါအဝငျ) တှကေို ထမငျးစားခြိနျ တပါတညျးတှဲသောကျတာမို့ ပါဝငျနတေဲ့ ကဖငျး (Caffeine) ဓာတျကွောင့ျ သံဓာတျပါတဲ့ အာဟာရဓာတျတှနေဲ့ တှဲစားလြှငျ ဒီသံဓာတျကို မစုပျနိုငျတော့ဘဲ သံဓာတျခြို့တဲ့မှုတှေ ဖွဈနပေါတယျ။ သံဓာတျက သှေးလှည့ျပတျမှု၊ ဦးနှောကျနဲ့ ကိုယျခံအားအတှကျ အထူးအရေးပါတာမို့ အခုလိုမဖွဈအောငျ ရနှေေးကွမျး၊ လ်ဘကျရညျနဲ့ ကောျဖီကို ထမငျးနဲ့ တှဲမသောကျမစားဘဲ၊ ထမငျးစားပွီး (အနညျးဆုံး ၃၀-၄၅ မိနဈကွာ) မှ သောကျသင့ျပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ အခြိုရညျတှလေညျး ထူးထူးထှထှေေ သောကျစရာမလိုပါဘူး။ အာဟာရဓာတျကွီး တဈခုဖွဈတဲ့ ရအေတှကျတော့ လုံလောကျအောငျ ၃ လီတာ ၄ လီတာ (ရသေန့ျဗူးကွီး ၃-၄ လုံးစာ) သောကျပေးသင့ျပါတယျ။ အလားတူ လ်ဘကျသုတျကို ထမငျးနဲ့တှဲစားတာ (လ်ဘကျထမငျး) မှာလညျး သံဓာတျပါတဲ့ (အသား၊ ငါး၊ ပဲမြိုးစုံ အသီးအရှကျ) စတာတှနေဲ့ တှဲမစားဘဲ၊ မွပေဲစေ့၊ ပဲပုပျစေ့၊ နှမျးစေ့၊ နကွောစေ့၊ ခရမျးခဉြျသီး စတာတှထေည့ျပွီး သုပျစားသင့ျပါတယျ။
တခြိနျထဲမှာ ထမငျးစားပွီး အခြိုပှဲ (သို့မဟုတျ) တခြို့သှားရညျစာ (Snack) မြိုး စားရာမှာလညျး အသင့ျစား သဈသီးခွောကျထုပျတှကေို သတိထားစားသင့ျပါတယျ။ အကွောငျးက ဒီအထုပျတှမှော ရေးထားသလို အာဟာရဓာတျတှေ တကယျတမျး မပါတာကို စဈဆေးတှေ့ရှိထားလို့ပါ။ ဒါကွောင့ျ ရာသီပေါျ လတျဆတျပွီး အမြှငျမြားတဲ့ သဈသီး (သရကျသီး၊ နာနတျသီး၊ ကြှဲကောသီး၊ လိုကျခြီးသီး၊ ကနစိုးသီး၊ နဂါးမောကျသီး၊ ဖရဲသီး၊ လိမ်မောျသီး၊ ဒူးရငျးသီး စတာ) တှကေိုသာ လတျလတျဆတျဆတျ အဓိက စားသင့ျပါတယျ။ ဒီအသီးတှကေို ကိုယျတိုငျ အခွောကျလှမျးတာ၊ အနှဈတိုကျတာ (Puree) လုပျတတျလြှငျလညျး လုပျပွီး စားနိုငျပါတယျ။
ဒါပမေဲ့ အသီးတခြို့အပွငျ အရှကျတခြို့ကိုပါ အမြားကွီး မစားမိစဘေဲ၊ ထိနျးစားသင့ျသူတှလေညျး ရှိပါတယျ၊ ရောဂါအခံ (နှလုံး၊ ကြောကျကပျ၊ ဆီးခြို သှေးတိုး၊ ဂေါကျ အဆဈအမွဈရောငျ၊ လေးဖကျနာ ရောဂါ စတာတှေ) ရှိပွီး ဆေးသောကျနရေသူတှပေါ။ သူတို့အနနေဲ့ ဒီသောကျနရေတဲ့ဆေးနဲ့ ထိနျးညှိပွီးစားဖို့ သကျဆိုငျရာ ဆရာဝနျနဲ့ တိုငျပငျသင့ျပါတယျ။ ဥပမာအားဖွင့ျ ဂေါကျ (Gout) ရောဂါနဲ့ လေးဖကျနာရောဂါ ရှိသူတှအေတှကျ ယူရဈအကျဆဈ (Uric Acid) မြားစနေိုငျတဲ့ Purine မြားတာ (မှို၊ မြှဈ၊ ကညှှတျ၊ ပဲတီပငျပေါကျ စတာ) တှနေဲ့ Fructose သကွားအခြိုဓာတျမြားတဲ့ အသီး (သရကျသီး၊ စပစြျသီး စတာ) တှကေို သတိထားပွီး၊ ရှောငျသင့ျပါတယျ။
ဒီအကွောငျး ပိုမိုသိရှိနားလညျနိုငျဖို့ ကိုဝငျးမငျးက နယူးယောကျမွို့ Cornell တက်ကသိုလျက အပွညျပွညျဆိုငျရာ အစာအာဟာရဆိုငျရာ ပါမောက်ခ ဒေါကျတာခငျမာခြို ကို ဆကျသှယျမေးမွနျးထားပါတယျ။
