နှလုံးဖောက်နိုင်မှု ကြိုစစ်ဆေးခြင်း

နှလုံးဖောက်မူ ရုတ်တရက်ဖြစ်စေတဲ့ သွေးကြောပိတ်တာကို ကြိုသိဖို့ခက်ပေမဲ့၊ စစ်ဆေးကြည့်နိုင်တာ တချို့တော့ရှိတယ်လို့ နှလုံးအထူးကတွေက ဆိုပါတယ်။ သွေးကြောပိတ်တဲ့ လက္ခဏာ ကြိုမပေါ်တတ်တာကြောင့် ခန့်မှန်းရခက်ပြီး ကြိုသိဖို့ခက်ပါတယ်။ သွေးကြောပိတ်ရခြင်းက သွေးကြောရဲ့ နံရံ (သို့မဟုတ်) နံရံမှာလာစုတဲ့ အဆီဖတ်၊ အဆီခဲတွေ (Cholesterol Plaque) ပေါက်သွားပြီး၊ သွေးထဲပါလာတဲ့ သွေးဥမွှားလေးတွေ လာကပ်ကာ သွေးခဲသန္ဓေစတည်ပြီး နောက်ထပ်ပါလာတဲ့ သွေးခဲစေတဲ့ဓာတ် (Fibrin) စုပုံလာကာ၊ သွေးခဲကြီး ဖြစ်လာတာကနေ နောက်ဆုံး သွေးကြောပိတ်သွားတာပါ။ ဒါပေမဲ့ သွေးကြောပိတ်တာကို အတတ်နိုင်ဆုံး ကြိုသိနိုင်ဖို့ စစ်ဆေးနိုင်စရာ နည်း ၂ ခု ရှိရာမှာ၊ သံသယဖြစ်လျှင် ECG (Electrocardiogram) ရိုက်တာကနေ အစောဆုံးသိနိုင်ပြီး၊ နောက် နှလုံးကြွက်သားတွေပျက်သွားလို့ သွေးထဲမှာထွက်လာတဲ့ နှလုံးထဲက အင်ဇိုင်း (Enzyme) တစ်ခုဖြစ်တဲ့ Troponin ကို စစ်ကြည့်နိုင်ပါတယ်။ အရေးကြီးဆုံးဖြစ်တဲ့ သွေးကြောထဲမှာ ဖြစ်လာတဲ့ အဆီဖတ်၊ အဆီခဲတွေထဲက ဘယ်ဟာက ပေါက်သွားနိုင်တာကို၊ ကြိုပြီး ခွဲခြားသိနိုင်အောင်ကလည်း သာမန်စစ်တဲ့နည်းနဲ့ မရဘဲ၊ CT ကွန်ပြူတာဓာတ်မှန် (Computerized Tomography) နဲ့ MRI သံလိုက်ရေဒီယိုလှိုင်းဓာတ်မှန် (Magnetic Resonance Imaging) ရိုက်တာအပြင်၊ နှလုံးသွေးကြောထဲ ပိုက်နဲ့ကင်မရာငယ်လေး ထည့်ကြည့်တဲ့နည်း (Intravascular Ultrasound) နဲ့မှသာ လုပ်နိုင်ပါတယ်။ အခုလို အဆီဖတ်၊ အဆီခဲ ပေါက်နိုင်တာကို ကြိုသိနိုင်ရင်တော့၊ ပေါက်ပြီး သွေးကြောပိတ်တဲ့အဆင့်ထိ မရောက်နိုင်အောင် အဆီကျဆေး (ဥပမာ Statin အမျိုးအစားတွေ) နဲ့ ထိန်းပြီး ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။

နောက်တော့ နှလုံးဖောက်တာ ဖြည်းဖြည်းချင်း ဖြစ်စေနိုင်တဲ့ နှလုံးသွေးကြောကျဉ်းတာအတွက်တော့ အရင်ပြောခဲ့သလို ကြိုတင်လက္ခဏာတွေ (သတ်သတ်မှတ်မှတ် ရင်ဘတ်အောင့်တာနဲ့ အသက်ရူကြပ်မောတာ) ရှိထားပြီး၊ သံသယဖြစ်လျှင် ကြိုတင်ပြီး ဒီ ECG ရိုက်စစ်ဆေးကြည့်နိုင်ပါတယ်။ သွေးကြောကျဉ်းရခြင်း အကြောင်းရင်းကတော့ သွေးထဲ အဆီဖတ်၊ အဆီခဲ များလာပြီး သွေကြောနံရံမှာ လာစုကာ တဖြည်းဖြည်းထူလာတာကြောင့်ဖြစ်ပြီး၊ သွေးစီးဆင်းမှုလမ်းကြောင်းကို အတားအဆီး စဖြစ်စေပါတယ်။ အခုလို သွေးကြောကျဉ်းတာကြောင့် နှလုံးဖောက်စေတဲ့ သွေးကြောပိတ်တာကို တချို့မှာ ဆက်ဖြစ်လာပေမဲ့၊ လူတိုင်းဖြစ်တာမျိုး တရားသေတော့ မတွေ့ထားသေးပါဘူး။ ဒီသွေးကြောကျဉ်းတာကို သိရဖို့အတွက် ECG ရိုက်ရာမှာလည်း အဆင့်ဆင့်ရိုက် စစ်ဆေးကြည့်သင့်ပါတယ်။ သွေးကြောကျဉ်းနိုင်တဲ့ လက္ခဏာတွေတွေ့ထားပြီး၊ ပထမ ပုံမှန် ECG နဲ့ စစ်လို့ မတွေရလျှင်လည်း၊ Exercise ECG လို့ခေါ်တဲ့ စက်ပေါ် (Treadmill) မှာ ပြေးခိုင်းကာ ဆက်စစ်ကြည့်နိုင်ပါတယ်။ အကယ်၍ မပြေးနိုင်လျှင်လည်း (ဒူးနာတာ၊ အသက်ကြီးတာမျိုးမှာ) နှလုံးခုန်မြန်စေတဲ့ ဆေးထိုးပေးပြီး Nuclear Scan ရိုက်တာ (သို့မဟုတ်) Stress Echo (Echocardiogram) နှလုံးတီဗွီဓာတ်မှန်ရိုက်တာနဲ့၊ နောက် သွေးကြောထဲဆေးထိုးပြီး နှလုံးသွေးကြော CT ဓာတ်မှန်ရိုက်တာတွေ ဆက်လုပ်ကြည့်နိုင်ပါတယ်။ ဒီသွေးကြောကျဉ်းတာအတွက်လည်း အဆီဖတ်၊ အဆီခဲတွေ မပေါက်အောင် အဆီကျဆေးပေးပြီး ကာကွယ်နိုင်ပါတယ်။

တခြားနိုင်ငံတွေမှာ အသုံးများလာတဲ့ နှစ်စဉ်လို ပုံမှန်ဆေးစစ်တာ (Regular Check-up) ကနေလည်း၊ ဒီသွေးကြောပိတ်စေနိုင်တဲ့ အခြေခံအကြောင်းရင်းတွေကို သိနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း သွေးကြောကျဉ်းတာတွေ့တဲ့ လူတိုင်း သွေးကြောပိတ်ချင်မှ ပိတ်သလို၊ သွေးကြောကျဉ်းတာ မတွေ့သော်လည်း (သိုမဟုတ်) သွေးကြော သာမန်ကျဉ်းတာသာတွေ့သော်လည်း၊ ရုတ်တရက် သွေးကြော ထပိတ်တတ်တာမျိုး ရှိတတ်တာမို့ အတိအကျ ခန့်မှန်းနိုင်ဖို့တော့ ခက်နေပါသေးတယ်။ အရေးကြီးတာကတော့ သွေးကြောကျဉ်းစေနိုင်တဲ့ အခြေခံအကြောင်းရင်းတွေဖြစ်တဲ့ သွေးထဲအဆီများတာ၊ သွေးတိုးနဲ့ ဆီးချိုရှိတာတွေကို အခုလို ပုံမှန်ဆေးစစ်တာကနေ တွေ့ထားလျှင်၊ ဒါတွေကို သက်သာကောင်းမွန်လာအောင် ကြိုတင်ကုသမှုခံယူရပါမယ်။ ဆေးစစ်ပြီး ဒီတွေ့တဲ့ အခြေခံအကြောင်းရင်းတွေကို ကြိုတင်မကုသလျှင်တော့၊ ရုတ်တရက် သွေးကြောပိတ် နှလုံးဖောက် သေဆုံးရတာမျိုးတွေ ရှေ့မှာ ဆက်ကြုံနေရဦးမှာလို့ နှလုံးအထူးကုတွေက သတိပေးနေကြပါတယ်။

ဒီအကြောင်း ပိုမိုသိရှိနားလည်နိုင်ဖို့ ကိုဝင်းမင်းက မန္တလေးဆေးရုံကြီးက နှလုံးရောဂါအထူးကုနဲ့ မန္တလေးဆေးတက္ကသိုလ်၊ နှလုံးရောဂါအထူးကုဌာန ပါမောက္ခဌာနမှူး ဒေါက်တာကျော်စိုးဝင်းအား ဆက်သွယ်မေးမြန်းခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။

==== Unicode ====

နှလုံးဖောကျမူ ရုတျတရကျဖွဈစတေဲ့ သှေးကွောပိတျတာကို ကွိုသိဖို့ခကျပမေဲ့၊ စဈဆေးကွညျ့နိုငျတာ တခြို့တော့ရှိတယျလို့ နှလုံးအထူးကတှကေ ဆိုပါတယျ။ သှေးကွောပိတျတဲ့ လက်ခဏာ ကွိုမပေါျတတျတာကွောငျ့ ခနျ့မှနျးရခကျပွီး ကွိုသိဖို့ခကျပါတယျ။ သှေးကွောပိတျရခွငျးက သှေးကွောရဲ့ နံရံ (သို့မဟုတျ) နံရံမှာလာစုတဲ့ အဆီဖတျ၊ အဆီခဲတှေ (Cholesterol Plaque) ပေါကျသှားပွီး၊ သှေးထဲပါလာတဲ့ သှေးဥမှှားလေးတှေ လာကပျကာ သှေးခဲသန်ဓစေတညျပွီး နောကျထပျပါလာတဲ့ သှေးခဲစတေဲ့ဓာတျ (Fibrin) စုပုံလာကာ၊ သှေးခဲကွီး ဖွဈလာတာကနေ နောကျဆုံး သှေးကွောပိတျသှားတာပါ။ ဒါပမေဲ့ သှေးကွောပိတျတာကို အတတျနိုငျဆုံး ကွိုသိနိုငျဖို့ စဈဆေးနိုငျစရာ နညျး ၂ ခု ရှိရာမှာ၊ သံသယဖွဈလြှငျ ECG (Electrocardiogram) ရိုကျတာကနေ အစောဆုံးသိနိုငျပွီး၊ နောကျ နှလုံးကွှကျသားတှပေကြျသှားလို့ သှေးထဲမှာထှကျလာတဲ့ နှလုံးထဲက အငျဇိုငျး (Enzyme) တဈခုဖွဈတဲ့ Troponin ကို စဈကွညျ့နိုငျပါတယျ။ အရေးကွီးဆုံးဖွဈတဲ့ သှေးကွောထဲမှာ ဖွဈလာတဲ့ အဆီဖတျ၊ အဆီခဲတှထေဲက ဘယျဟာက ပေါကျသှားနိုငျတာကို၊ ကွိုပွီး ခှဲခွားသိနိုငျအောငျကလညျး သာမနျစဈတဲ့နညျးနဲ့ မရဘဲ၊ CT ကှနျပွူတာဓာတျမှနျ (Computerized Tomography) နဲ့ MRI သံလိုကျရဒေီယိုလှိုငျးဓာတျမှနျ (Magnetic Resonance Imaging) ရိုကျတာအပွငျ၊ နှလုံးသှေးကွောထဲ ပိုကျနဲ့ကငျမရာငယျလေး ထညျ့ကွညျ့တဲ့နညျး (Intravascular Ultrasound) နဲ့မှသာ လုပျနိုငျပါတယျ။ အခုလို အဆီဖတျ၊ အဆီခဲ ပေါကျနိုငျတာကို ကွိုသိနိုငျရငျတော့၊ ပေါကျပွီး သှေးကွောပိတျတဲ့အဆငျ့ထိ မရောကျနိုငျအောငျ အဆီကဆြေး (ဥပမာ Statin အမြိုးအစားတှေ) နဲ့ ထိနျးပွီး ကာကှယျပေးနိုငျပါတယျ။

နောကျတော့ နှလုံးဖောကျတာ ဖွညျးဖွညျးခငြျး ဖွဈစနေိုငျတဲ့ နှလုံးသှေးကွောကဉြျးတာအတှကျတော့ အရငျပွောခဲ့သလို ကွိုတငျလက်ခဏာတှေ (သတျသတျမှတျမှတျ ရငျဘတျအောငျ့တာနဲ့ အသကျရူကွပျမောတာ) ရှိထားပွီး၊ သံသယဖွဈလြှငျ ကွိုတငျပွီး ဒီ ECG ရိုကျစဈဆေးကွညျ့နိုငျပါတယျ။ သှေးကွောကဉြျးရခွငျး အကွောငျးရငျးကတော့ သှေးထဲ အဆီဖတျ၊ အဆီခဲ မြားလာပွီး သှကွေောနံရံမှာ လာစုကာ တဖွညျးဖွညျးထူလာတာကွောငျ့ဖွဈပွီး၊ သှေးစီးဆငျးမှုလမျးကွောငျးကို အတားအဆီး စဖွဈစပေါတယျ။ အခုလို သှေးကွောကဉြျးတာကွောငျ့ နှလုံးဖောကျစတေဲ့ သှေးကွောပိတျတာကို တခြို့မှာ ဆကျဖွဈလာပမေဲ့၊ လူတိုငျးဖွဈတာမြိုး တရားသတေော့ မတှေ့ထားသေးပါဘူး။ ဒီသှေးကွောကဉြျးတာကို သိရဖို့အတှကျ ECG ရိုကျရာမှာလညျး အဆငျ့ဆငျ့ရိုကျ စဈဆေးကွညျ့သငျ့ပါတယျ။ သှေးကွောကဉြျးနိုငျတဲ့ လက်ခဏာတှတှေေ့ထားပွီး၊ ပထမ ပုံမှနျ ECG နဲ့ စဈလို့ မတှရေလြှငျလညျး၊ Exercise ECG လို့ခေါျတဲ့ စကျပေါျ (Treadmill) မှာ ပွေးခိုငျးကာ ဆကျစဈကွညျ့နိုငျပါတယျ။ အကယျ၍ မပွေးနိုငျလြှငျလညျး (ဒူးနာတာ၊ အသကျကွီးတာမြိုးမှာ) နှလုံးခုနျမွနျစတေဲ့ ဆေးထိုးပေးပွီး Nuclear Scan ရိုကျတာ (သို့မဟုတျ) Stress Echo (Echocardiogram) နှလုံးတီဗှီဓာတျမှနျရိုကျတာနဲ့၊ နောကျ သှေးကွောထဲဆေးထိုးပွီး နှလုံးသှေးကွော CT ဓာတျမှနျရိုကျတာတှေ ဆကျလုပျကွညျ့နိုငျပါတယျ။ ဒီသှေးကွောကဉြျးတာအတှကျလညျး အဆီဖတျ၊ အဆီခဲတှေ မပေါကျအောငျ အဆီကဆြေးပေးပွီး ကာကှယျနိုငျပါတယျ။

တခွားနိုငျငံတှမှော အသုံးမြားလာတဲ့ နှဈစဉျလို ပုံမှနျဆေးစဈတာ (Regular Check-up) ကနလေညျး၊ ဒီသှေးကွောပိတျစနေိုငျတဲ့ အခွခေံအကွောငျးရငျးတှကေို သိနိုငျပါတယျ။ ဒါပမေဲ့လညျး သှေးကွောကဉြျးတာတှေ့တဲ့ လူတိုငျး သှေးကွောပိတျခငြျမှ ပိတျသလို၊ သှေးကွောကဉြျးတာ မတှေ့သောျလညျး (သိုမဟုတျ) သှေးကွော သာမနျကဉြျးတာသာတှေ့သောျလညျး၊ ရုတျတရကျ သှေးကွော ထပိတျတတျတာမြိုး ရှိတတျတာမို့ အတိအကြ ခနျ့မှနျးနိုငျဖို့တော့ ခကျနပေါသေးတယျ။ အရေးကွီးတာကတော့ သှေးကွောကဉြျးစနေိုငျတဲ့ အခွခေံအကွောငျးရငျးတှဖွေဈတဲ့ သှေးထဲအဆီမြားတာ၊ သှေးတိုးနဲ့ ဆီးခြိုရှိတာတှကေို အခုလို ပုံမှနျဆေးစဈတာကနေ တှေ့ထားလြှငျ၊ ဒါတှကေို သကျသာကောငျးမှနျလာအောငျ ကွိုတငျကုသမှုခံယူရပါမယျ။ ဆေးစဈပွီး ဒီတှေ့တဲ့ အခွခေံအကွောငျးရငျးတှကေို ကွိုတငျမကုသလြှငျတော့၊ ရုတျတရကျ သှေးကွောပိတျ နှလုံးဖောကျ သဆေုံးရတာမြိုးတှေ ရှေ့မှာ ဆကျကွုံနရေဦးမှာလို့ နှလုံးအထူးကုတှကေ သတိပေးနကွေပါတယျ။

ဒီအကွောငျး ပိုမိုသိရှိနားလညျနိုငျဖို့ ကိုဝငျးမငျးက မန်တလေးဆေးရုံကွီးက နှလုံးရောဂါအထူးကုနဲ့ မန်တလေးဆေးတက်ကသိုလျ၊ နှလုံးရောဂါအထူးကုဌာန ပါမောက်ခဌာနမှူး ဒေါကျတာကြောျစိုးဝငျးအား ဆကျသှယျမေးမွနျးခဲ့တာ ဖွဈပါတယျ။