နှလုံးဖောက်တာကို ကုသရာမှာ၊ နှလုံးစဖောက်ပြီး ကုသမှုခံယူနိုင်တဲ့ ဆေးရုံရောက်ဖို့ ကြာတဲ့အချိန်က အရေးကြီးဆုံးဖြစ်ကာ၊ ကုသနည်းကတော့ (၂) မျိုးရှိတယ်လို့ နှလုံးအထူးကတွေက ဆိုပါတယ်။ နှလုံးဖောက်တာကုသမှုအတွက် နှလုံးသွေးကြော ပွင့်ဆေးပေးတဲ့နည်း (သို့မဟုတ်) နှလုံးသွေးကြောချဲ့တဲ့နည်းတွေနဲ့ ကုသမှုပေးနိုင်ပြီး၊ အမြန်ဆုံးကုသမှုခံယူနိုင်လျှင် ဒီနည်းနှစ်ခုလုံးးရဲ့ ထိရောက်မှုက သိပ်မကွာလှပါဘူး။ ဒီကုထုံး နှစ်ခုလုံးမှာ ဆိုးကျိုးကောင်းကျိုးနဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေရှိပေမဲ့၊ နောက်ပေါ်တဲ့ နှလုံးသွေးကြောချဲ့နည်းက အတော်များများအတွက် အများကြီး ပိုအားသာမှုရှိပါတယ်။
ပထမနည်းဖြစ်တဲ့ နှလုံးသွေးကြောပွင့်ဆေး (သွေးခဲပျော်ဆေး) ပေးတာက အရင်ထဲက သမာရိုးကျသုံးလာခဲ့တဲ့ နည်းဖြစ်ပြီး၊ နှလုံးဖောက်ပြီး အချိန်တိုအတွင်း ကုနိုင်တဲ့ဆေးရုံ ရောက်လာသူတွေအတွက် ကောင်းပေမဲ့ ဆိုးကျိုးနဲ့ စိန်ခေါ်မှု ပိုများပါတယ်။ နှလုံးထဲခဲနေတဲ့ သွေးကြောထဲ ဆေးထိုးသွင်းပြီး သွေးကြောပြန်ပွင့်အောင်လုပ်တဲ့ ဒီနည်း (Fibrinolytic Agent ဆေးတွေကို ဖျော်သွင်းတာ) ရဲ့ အားနည်းချက်က၊ အချိန်အကန့်အသတ်ရှိတာပါ။ ဒီကုထုံးက အခုလို ဖျော်ပြီးသုံးရကာအပြင်၊ ဆေးမတည့်တဲ့သူရှိပြီး၊ အချိန်လည်း အနည်းငယ် (တစ်နာရီခန့်) ပေးကာ ဆေးသွင်းရတာမို့ နည်းနည်း ပိုကြာသွားတတ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဒီဆေးရဲ့ ဆိုကျိုးက အခုလို နှလုံးထဲသွေးခဲတာကို ပျော်စေသလို၊ တခြားနေရာတွေမှာလည်း သွေးယိုစေပြီး သာမန် နှာခေါင်းနဲ့ သွားဖုံးက သွေးယိုတာကနေ၊ တခါတရံ ဆီးထဲသွေးပါလာတာ၊ ပိုပြင်းထန်လာလျှင် အစာအိမ်သွေးယိုတာ၊ ဒိထက် ပိုပြင်းထန်လာလျှင်တော့ ဦးနှောက်ကနေ သွေးယိုကာ၊ လေဖြတ်ပြီး နောက်ဆုံး အသက်သေဆုံးတာအထိ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီကုထုံးပေးတာက၊ နှလုံးစဖောက်ပြီး ၁၂ နာရီထက်ကျော်လို့တော့ မရပါဘူး။
ဒါ့အပြင် နောက်စိန်ခေါ်မှုက ဒီနှလုံးသွေးကြောပွင့် ဆေးသွင်းတဲ့သူတိုင်းမှာ နှလုံးသွေးကြော ပြန်မပွင့်စေဘဲ၊ လူနာ ၆၀% မှာတော့ ပြန်ပွင့်စေပေမဲ့၊ အခုလို ပြန်ပွင့်ပြီးလျှင်လည်း မကြာခင် (၄၈ နာရီအတွင်း) သွေးခဲပြန်ဖြစ်ကာ ပြန်ပိတ်သွားနိုင်ခြေ ရှိနေတာပါ။ ဒါကြောင့် သွေးကြောပိတ် နှလုံးဖောက်ပြီး ၁၂ နာရီကျော်မှ ဒီ နှလုံးသွေးကြောပွင့် ဆေးကုထုံးပေးလျှင်တော့ ကောင်းကျိုးထက် ဆိုးကျိုးတွေသာ ပိုများသွားတော့မှာမို့ မပေးသင့်ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ နှလုံးစဖောက်ပြီး ၁၂ နာရီမတိုင်ခင်မှာ ဒီနှလုံးသွေးကြောပွင့်ဆေး ပေးတာကတော့၊ ဘာမှမပေးတာထက် အများကြီးပိုကောင်းကာ၊ ဆိုးကျိုးတွေကို ဆေးရုံမှာ အနီးကပ်စောင့်ကြည့်ပြီး လိုအပ်သလို ကုသမှုတွဲပေးကာ သက်သာအောင် ကုသပေးနိုင်ပါတယ်။ တကယ်တော့၊ နှလုံးသွေးကြောပိတ်အပြီး ပထမ ၁ နာရီအတွင်း ဆေးရုံရောက် ကုသမှုခံယူနိုင်သူတွေကို ဒီကုထုံးပေးနိုင်လျှင် အကောင်းဆုံးဖြစ်ပြီး၊ ၃ နာရီအတွင်းလည်း အတော်ကောင်းသေးကာ၊ ၁၂ နာရီအထိလည်း အခွင့်အလမ်း ပွင့်နေပါသေးတယ်။ ဒါကြောင့် နှလုံးစဖောက်တဲ့ နှလုံးသွေးကြောစပိတ်ချိန်ကို မှတ်ထားဖို့က အထူးအရေးကြီးပါတယ်။
နောက်ပေါ်လာတဲ့ နှလုံးသွေးကြောချဲ့နည်းကတော့၊ နှလုံးသွေးကြောကျဉ်း သွေးကြောပိတ်သူတွေကို အရေပြားက သာမန်သာဖောက်ပြီး နှလုံးသွေးကြောချဲ့ပေးတာပါ။ ဒါကို အရင်ရက်ချိန်ပေးပြီး နှလုံးသွေးကြောချဲ့ကုထုံး (Elective PCI – Percutaneous Coronary Intervention) ပေးတာကနေ၊ အခု ရုတ်တရက် နှလုံးဖောက်တာအတွက် အရေးပေါ် နှလုံးသွေးကြောချဲ့ကုထုံး (Primary PCI) ပေးတာအထိ ကုသပေးနိုင်လာပြီး၊ စိန်ခေါ်မှုတချို့ရှိပေမဲ့၊ သမာရိုးကျ သွေးကြောပွင့် ဆေးသွင်းကုသမှုထက် အများကြီး ပိုထိရောက်နေပါတယ်။ ဒီနောက်ပေါ်နည်းနဲ့ ကုသရာမှာ အရင်ဆေးသွင်းကုသနည်းလို သွေးခဲပျော်ဆေးအဆင့်ထိ ပေးစရာမလိုဘဲ၊ သာမန်သွေးကျဲဆေး (Heparin ၊ Enoxaparin စတာ) အဆင့်သာ ပေးရတာမို့၊ ပထမနည်းလို ကြီးမားတဲ့ သွေးယိုစီးမှုတွေ မဖြစ်နိုင်တော့ပါဘူး။ ဒါ့အပြင် ဆေးဖျော်ဖို့ အချိန်မကုန်ဘဲ၊ အလွယ်ဆုံးအဆင့်မှာ ၁၀ မိနစ်ကနေ ၁၅ မိနစ်အတွင်း ကုထုံးတစ်ခုလုံး ပြီးသွားနိုင်ပါတယ်။ နောက် နှလုံးသွေးကြောပွင့်သွားပြီးလျှင်လည်း ကျန်နေတဲ့ ကျဉ်းနေတဲ့နေရာအတွက်ပါ ချက်ချင်း Stent (ပိုက်ကလေး) ထည့် ချဲ့ထားပေးနိုင်တာမို့၊ အရင်သမာရိုးကျနည်းလို ၄၈ နာရီအတွင်း သွေးခဲပြန်ဖြစ်နိုင်ခြေကလည်း နည်းသွားတာအပြင်၊ သွေးကြောပိတ်အပြီး ဆေးရုံရောက်ကုသမှုခံဖို့ ကြာနိုင်ချိန်ကလည်း အရင်လို ၁၂ နာရီမကဘဲ၊ ၂၄ ကနေ အခုနောက်ဆုံး ၄၈ နာရီအထိ ပိုအချိန်ရလာပါတယ်။ အခုလို အားသာချက်တွေပိုများတာကြောင့် သမာရိုးကျ သွေးကြောပွင့် ဆေးသွင်းတဲ့နည်းထက်၊ ဒီနောက်ပေါ်သွေးကြောချဲ့နည်းကို လူကြိုက်ပိုများလာပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ ဒီနောက်ပေါ် နှလုံးသွေးကြောချဲ့ကုထုံးမှာလည်း စိန်ခေါ်မှု တချို့တော့ရှိနေပါတယ်။ အဓိကကတော့ နှလုံးသွေးကြောပွင့် ဆေးသုံးနိုင်တဲ့ အလယ်အလတ်အဆင့် ဆေးရုံမှာ မလုပ်ပေးနိုင်ဘဲ၊ စက်ပစ္စည်းကိရိယာ ပြည့်စုံတဲ့ အဆင့်မြင့်ဆေးရုံကြီးတွေမှာပဲ နှလုံးသွေးကြောချဲ့တာ လုပ်ပေးနိုင်ကာ၊ ကျွမ်းကျင်တဲ့ နှလုံးသွေးကြောချဲ့ အထူးကုတွေ ရှိထားဖို့အပြင်၊ ကုန်ကျစရိတ်လည်း အများကြီး ပိုများလာတာပါ။ သမာရိုးကျနည်းဖြစ်တဲ့ သွေးကြောပွင့်ဆေးထိုးတာက ငွေသောင်းဂဏန်းတွေ (၄သောင်းကနေ ၈ သောင်းကျပ်ခန့်) သာကုန်ကျပေမဲ့၊ အခု နောက်ပေါ်သွေးကြောချဲ့နည်းကတော့ ကျပ်ငွေသိန်းဆယ်ဂဏန်းအထိ ကုန်ကျနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း နောက်ဆုံးရလာတဲ့ ရလဒ်မှာတော့ ဒီနောက်ပေါ် သွေးကြောချဲ.နည်းက၊ အရင်သွေးကြောပွင့်ဆေးနည်းထက် အများကြီးကို ပိုအားသာ ထိရောက်နေပါတယ်။
ဒီအကြောင်း ပိုမိုသိရှိနားလည်နိုင်ဖို့ ကိုဝင်းမင်းက မန္တလေးဆေးရုံကြီးက နှလုံးရောဂါအထူးကုနဲ့ မန္တလေးဆေးတက္ကသိုလ်၊ နှလုံးရောဂါအထူးကုဌာန ပါမောက္ခဌာနမှူး ဒေါက်တာကျော်စိုးဝင်း ကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားတာပါ။
=== Unicode ====
နှလုံးဖောကျတာကို ကုသရာမှာ၊ နှလုံးစဖောကျပွီး ကုသမှုခံယူနိုငျတဲ့ ဆေးရုံရောကျဖို့ ကွာတဲ့အခြိနျက အရေးကွီးဆုံးဖွဈကာ၊ ကုသနညျးကတော့ (၂) မြိုးရှိတယျလို့ နှလုံးအထူးကတှကေ ဆိုပါတယျ။ နှလုံးဖောကျတာကုသမှုအတှကျ နှလုံးသှေးကွော ပှငျ့ဆေးပေးတဲ့နညျး (သို့မဟုတျ) နှလုံးသှေးကွောခြဲ့တဲ့နညျးတှနေဲ့ ကုသမှုပေးနိုငျပွီး၊ အမွနျဆုံးကုသမှုခံယူနိုငျလြှငျ ဒီနညျးနှဈခုလုံးရဲ့ ထိရောကျမှုက သိပျမကှာလှပါဘူး။ ဒီကုထုံး နှဈခုလုံးမှာ ဆိုးကြိုးကောငျးကြိုးနဲ့ စိနျခေါျမှုတှရှေိပမေဲ့၊ နောကျပေါျတဲ့ နှလုံးသှေးကွောခြဲ့နညျးက အတောျမြားမြားအတှကျ အမြားကွီး ပိုအားသာမှုရှိပါတယျ။
ပထမနညျးဖွဈတဲ့ နှလုံးသှေးကွောပှငျ့ဆေး (သှေးခဲပြောျဆေး) ပေးတာက အရငျထဲက သမာရိုးကသြုံးလာခဲ့တဲ့ နညျးဖွဈပွီး၊ နှလုံးဖောကျပွီး အခြိနျတိုအတှငျး ကုနိုငျတဲ့ဆေးရုံ ရောကျလာသူတှအေတှကျ ကောငျးပမေဲ့ ဆိုးကြိုးနဲ့ စိနျခေါျမှု ပိုမြားပါတယျ။ နှလုံးထဲခဲနတေဲ့ သှေးကွောထဲ ဆေးထိုးသှငျးပွီး သှေးကွောပွနျပှငျ့အောငျလုပျတဲ့ ဒီနညျး (Fibrinolytic Agent ဆေးတှကေို ဖြောျသှငျးတာ) ရဲ့ အားနညျးခကြျက၊ အခြိနျအကနျ့အသတျရှိတာပါ။ ဒီကုထုံးက အခုလို ဖြောျပွီးသုံးရကာအပွငျ၊ ဆေးမတညျ့တဲ့သူရှိပွီး၊ အခြိနျလညျး အနညျးငယျ (တဈနာရီခနျ့) ပေးကာ ဆေးသှငျးရတာမို့ နညျးနညျး ပိုကွာသှားတတျပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ ဒီဆေးရဲ့ ဆိုကြိုးက အခုလို နှလုံးထဲသှေးခဲတာကို ပြောျစသေလို၊ တခွားနရောတှမှောလညျး သှေးယိုစပွေီး သာမနျ နှာခေါငျးနဲ့ သှားဖုံးက သှေးယိုတာကနေ၊ တခါတရံ ဆီးထဲသှေးပါလာတာ၊ ပိုပွငျးထနျလာလြှငျ အစာအိမျသှေးယိုတာ၊ ဒိထကျ ပိုပွငျးထနျလာလြှငျတော့ ဦးနှောကျကနေ သှေးယိုကာ၊ လဖွေတျပွီး နောကျဆုံး အသကျသဆေုံးတာအထိ ဖွဈစနေိုငျပါတယျ။ ဒါကွောငျ့ ဒီကုထုံးပေးတာက၊ နှလုံးစဖောကျပွီး ၁၂ နာရီထကျကြောျလို့တော့ မရပါဘူး။
ဒါ့အပွငျ နောကျစိနျခေါျမှုက ဒီနှလုံးသှေးကွောပှငျ့ ဆေးသှငျးတဲ့သူတိုငျးမှာ နှလုံးသှေးကွော ပွနျမပှငျ့စဘေဲ၊ လူနာ ၆၀% မှာတော့ ပွနျပှငျ့စပေမေဲ့၊ အခုလို ပွနျပှငျ့ပွီးလြှငျလညျး မကွာခငျ (၄၈ နာရီအတှငျး) သှေးခဲပွနျဖွဈကာ ပွနျပိတျသှားနိုငျခွေ ရှိနတောပါ။ ဒါကွောငျ့ သှေးကွောပိတျ နှလုံးဖောကျပွီး ၁၂ နာရီကြောျမှ ဒီ နှလုံးသှေးကွောပှငျ့ ဆေးကုထုံးပေးလြှငျတော့ ကောငျးကြိုးထကျ ဆိုးကြိုးတှသော ပိုမြားသှားတော့မှာမို့ မပေးသငျ့ပါဘူး။ ဒါပမေဲ့ နှလုံးစဖောကျပွီး ၁၂ နာရီမတိုငျခငျမှာ ဒီနှလုံးသှေးကွောပှငျ့ဆေး ပေးတာကတော့၊ ဘာမှမပေးတာထကျ အမြားကွီးပိုကောငျးကာ၊ ဆိုးကြိုးတှကေို ဆေးရုံမှာ အနီးကပျစောငျ့ကွညျ့ပွီး လိုအပျသလို ကုသမှုတှဲပေးကာ သကျသာအောငျ ကုသပေးနိုငျပါတယျ။ တကယျတော့၊ နှလုံးသှေးကွောပိတျအပွီး ပထမ ၁ နာရီအတှငျး ဆေးရုံရောကျ ကုသမှုခံယူနိုငျသူတှကေို ဒီကုထုံးပေးနိုငျလြှငျ အကောငျးဆုံးဖွဈပွီး၊ ၃ နာရီအတှငျးလညျး အတောျကောငျးသေးကာ၊ ၁၂ နာရီအထိလညျး အခှငျ့အလမျး ပှငျ့နပေါသေးတယျ။ ဒါကွောငျ့ နှလုံးစဖောကျတဲ့ နှလုံးသှေးကွောစပိတျခြိနျကို မှတျထားဖို့က အထူးအရေးကွီးပါတယျ။
နောကျပေါျလာတဲ့ နှလုံးသှေးကွောခြဲ့နညျးကတော့၊ နှလုံးသှေးကွောကဉြျး သှေးကွောပိတျသူတှကေို အရပွေားက သာမနျသာဖောကျပွီး နှလုံးသှေးကွောခြဲ့ပေးတာပါ။ ဒါကို အရငျရကျခြိနျပေးပွီး နှလုံးသှေးကွောခြဲ့ကုထုံး (Elective PCI – Percutaneous Coronary Intervention) ပေးတာကနေ၊ အခု ရုတျတရကျ နှလုံးဖောကျတာအတှကျ အရေးပေါျ နှလုံးသှေးကွောခြဲ့ကုထုံး (Primary PCI) ပေးတာအထိ ကုသပေးနိုငျလာပွီး၊ စိနျခေါျမှုတခြို့ရှိပမေဲ့၊ သမာရိုးကြ သှေးကွောပှငျ့ ဆေးသှငျးကုသမှုထကျ အမြားကွီး ပိုထိရောကျနပေါတယျ။ ဒီနောကျပေါျနညျးနဲ့ ကုသရာမှာ အရငျဆေးသှငျးကုသနညျးလို သှေးခဲပြောျဆေးအဆငျ့ထိ ပေးစရာမလိုဘဲ၊ သာမနျသှေးကြဲဆေး (Heparin ၊ Enoxaparin စတာ) အဆငျ့သာ ပေးရတာမို့၊ ပထမနညျးလို ကွီးမားတဲ့ သှေးယိုစီးမှုတှေ မဖွဈနိုငျတော့ပါဘူး။ ဒါ့အပွငျ ဆေးဖြောျဖို့ အခြိနျမကုနျဘဲ၊ အလှယျဆုံးအဆငျ့မှာ ၁၀ မိနဈကနေ ၁၅ မိနဈအတှငျး ကုထုံးတဈခုလုံး ပွီးသှားနိုငျပါတယျ။ နောကျ နှလုံးသှေးကွောပှငျ့သှားပွီးလြှငျလညျး ကနြျနတေဲ့ ကဉြျးနတေဲ့နရောအတှကျပါ ခကြျခငြျး Stent (ပိုကျကလေး) ထညျ့ ခြဲ့ထားပေးနိုငျတာမို့၊ အရငျသမာရိုးကနြညျးလို ၄၈ နာရီအတှငျး သှေးခဲပွနျဖွဈနိုငျခွကေလညျး နညျးသှားတာအပွငျ၊ သှေးကွောပိတျအပွီး ဆေးရုံရောကျကုသမှုခံဖို့ ကွာနိုငျခြိနျကလညျး အရငျလို ၁၂ နာရီမကဘဲ၊ ၂၄ ကနေ အခုနောကျဆုံး ၄၈ နာရီအထိ ပိုအခြိနျရလာပါတယျ။ အခုလို အားသာခကြျတှပေိုမြားတာကွောငျ့ သမာရိုးကြ သှေးကွောပှငျ့ ဆေးသှငျးတဲ့နညျးထကျ၊ ဒီနောကျပေါျသှေးကွောခြဲ့နညျးကို လူကွိုကျပိုမြားလာပါတယျ။
ဒါပမေဲ့ ဒီနောကျပေါျ နှလုံးသှေးကွောခြဲ့ကုထုံးမှာလညျး စိနျခေါျမှု တခြို့တော့ရှိနပေါတယျ။ အဓိကကတော့ နှလုံးသှေးကွောပှငျ့ ဆေးသုံးနိုငျတဲ့ အလယျအလတျအဆငျ့ ဆေးရုံမှာ မလုပျပေးနိုငျဘဲ၊ စကျပစ်စညျးကိရိယာ ပွညျ့စုံတဲ့ အဆငျ့မွငျ့ဆေးရုံကွီးတှမှောပဲ နှလုံးသှေးကွောခြဲ့တာ လုပျပေးနိုငျကာ၊ ကြှမျးကငြျတဲ့ နှလုံးသှေးကွောခြဲ့ အထူးကုတှေ ရှိထားဖို့အပွငျ၊ ကုနျကစြရိတျလညျး အမြားကွီး ပိုမြားလာတာပါ။ သမာရိုးကနြညျးဖွဈတဲ့ သှေးကွောပှငျ့ဆေးထိုးတာက ငှသေောငျးဂဏနျးတှေ (၄သောငျးကနေ ၈ သောငျးကပြျခနျ့) သာကုနျကပြမေဲ့၊ အခု နောကျပေါျသှေးကွောခြဲ့နညျးကတော့ ကပြျငှသေိနျးဆယျဂဏနျးအထိ ကုနျကနြိုငျပါတယျ။ ဒါပမေဲ့လညျး နောကျဆုံးရလာတဲ့ ရလဒျမှာတော့ ဒီနောကျပေါျ သှေးကွောခြဲ.နညျးက၊ အရငျသှေးကွောပှငျ့ဆေးနညျးထကျ အမြားကွီးကို ပိုအားသာ ထိရောကျနပေါတယျ။
ဒီအကွောငျး ပိုမိုသိရှိနားလညျနိုငျဖို့ ကိုဝငျးမငျးက မန်တလေးဆေးရုံကွီးက နှလုံးရောဂါအထူးကုနဲ့ မန်တလေးဆေးတက်ကသိုလျ၊ နှလုံးရောဂါအထူးကုဌာန ပါမောက်ခဌာနမှူး ဒေါကျတာကြောျစိုးဝငျး ကို ဆကျသှယျမေးမွနျးထားတာပါ။
