မြန်မာနိုင်ငံထဲ မနက်စာအဖြစ် စားလေ့ရှိတဲ့ ကောက်ညှင်းပေါင်းကို အာဟာရဖြစ်အောင် ဖြည့်စွက်လုပ်ဆောင်နိုင်ပါတယ်။ ဥပမာ ကောက်ညှင်းငချိပ်၊ ကောက်ညှင်းကျည်တောက်၊ ကောက်ညှင်းထုပ်၊ မုန့်ဖက်ထုပ် စတာတွေ လုပ်ယူတာမျိုးပါ။ ကောက်ညှင်းငချိပ်မှာ ပုံမှန်ကောက်ညှင်းပေါင်း (အဖြူ) ထက် အမျှင်ဓာတ်နဲ့ အခြားအာဟာရဓာတ် (သံဓာတ်၊ အသားဓာတ်) တွေ ပိုပါဝင်ပါတယ်။ ကောက်ညှင်းကျည်တောက်မှာလည်း အုန်းနို့အပါအဝင် ဖြည့်စွက်နိုင်တာတွေကြောင့် ဗီတာမင်နဲ့ သတ္တုဓာတ် (ပိုတက်ဆီယံ) တွေ ပုံမှန်ကောက်ညှင်းပေါင်းထက် ပိုမိုပါဝင်လေ့ ရှိပါတယ်။ ကောက်ညှင်းထုပ် မုန့်ဖက်ထုပ်မှာလည်း ငှက်ပျောသီး၊ ပဲ စတာတွေ ထည့်ထုတ်တာအပြင် ငှက်ပျောရွက်၊ ထန်းဖူးရွက်၊ ဝါးပိုးရွက်၊ ကြံရွက် စတာတွေနဲ့ ထုတ်တာကြောင့် အာဟာရပို ဖြစ်တာအပြင် သဘာဝပစ္စည်းတွေနဲ့ပဲ (သကြား၊ နို့ဆီ၊ ထောပတ်၊ အဆီ စတာတွေမလိုဘဲ) စားချင်စဖွယ် ဈေးသက်သက်သာသာ ဖြစ်စေပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဒီကောက်ညှင်းမုန့်တွေကို အုန်းသီးမှုန့်၊ အုန်းသီးစိတ်၊ နှမ်းထောင်း၊ ပဲဆီ စတာတွေလည်း ထည့်စားနိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကောက်ညှင်းနဲ့ ငချိပ်တွေက အများကြီးစားလျှင်တော့ ဝမ်းချုပ်စေနိုင်တာမို့ ၁၀၀ ဂရမ် (လက်ဆုပ်ကြီး တဆုပ်စာ) ထက်ပိုပြီး နေ့စဉ် မစားသုံးသင့်ပါဘူး။
ဒါ့အပြင် မြန်မာနိုင်ငံမှာထွက်တဲ့ ပီလာပီနံကိုလည်း ကောက်ညှင်းနဲ့တွဲတဲ့ မုန့်တွေအဖြစ် လုပ်ယူနိုင်ပါသေးတယ်။ ပီလောပီနံကို အဆိပ်ဖြစ်စေတယ်လို့ တချို့မှားယွင်းယူဆတာအတွက်၊ ပီလောပီနံအခွံကို မစားမိစေဖို့ အခွံကို အသေအချာနွှာယူကာ ရေစင်စင်ဆေးပေးပြီးမှ ဒီမုန့်တွေလုပ်သင့်ပါတယ်။ ဥပမာ ပီလောပီနံ ကောက်ညှင်းဆီထမင်းမျိုး ထိုးစားဖုတ်စားနိုင်ပါတယ်။ တချိန်တည်းမှာ ပီလာပီနံကို အတုံးလေးတွေစိတ်ပြီး မြန်မာအများကြိုက်တဲ့ သီးစုံဟင်းတွေမှာလည်း ဟင်းရည်ပျစ်အောင် သဘာဝအတိုင်း ထည့်ချက်ပြုတ်စားနိုင်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် အာလူးဈေးကြီးချိန် မတတ်နိုင်သူတွေအနေနဲ့ ပီလောပီနံကို အစားထိုးပြီး၊ သီးစုံဟင်းထဲ တခြား အသီးအရွက်မျိုးစုံ (ဥပမာ - ခရမ်းသီး၊ ရုံးပတေသီး၊ ပဲပုစွန်သီး၊ ပဲတောင့်ရှည်၊ ပဲစောင်းလျားသီး၊ မုန်လာဥ) စတာတွေနဲ့အတူ ထည့်ချက်နိုင်ပါတယ်။ အခုလို သီးစုံဟင်းမျိုးအတွက် ရာသီအလိုက် ဟင်းသီးဟင်းရွက် ၅ မျိုးခန့်က မြန်မာနိုင်ငံထဲ လက်လှမ်းမီလေ့ရှိပါတယ်။ ဖြစ်နိုင်လျှင်လည်း မိမိခြံငယ်ထဲ၊ ရေချိုးတဲ့နေရာနားတွေမှာ သီးစုံဟင်း တစ်ခွက်စာ ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေကို စိုက်ပျိုးထားသင့်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဗူးသီး၊ မြေပဲ၊ ပြောင်းဖူး၊ ကန်စွန်းဥ၊ ရခိုင်ငှက်ပျောသီးအစိမ်း) စတာတွေလည်း လက်လှမ်းမီသလို ထည့်ချက်နိုင်ပါသေးတယ်။
အခုလို သီးစုံဟင်းစားခြင်းဖြင့် ဆန်အစားများလေ့ရှိတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကဆီဓာတ် (ကာဘိုဟိုက်ဒရိတ်) အစားများလွန်းသွားတာကိုလည်း လျှော့ချပေးနိုင်ပါတယ်။ အကြောင်းက ပလောပီနံ ငှက်ပျောသီး စတာတွေမှာ ကစီဓာတ်လည်း ပါပြီးသားမို့ ဗိုက်ပြည့်စေပြီး၊ ထမင်းစားတာ (ဥပမာ ၁၀၀ ဂရမ် လက်သီးဆုပ်တဆုပ်စာအထိ) လျော့သွားစေနိုင်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် သီးစုံဟင်းကို များများချက်ပြီး ထမင်းစမစားခင် အရင်စစားကြည့်ခြင်းဖြင့် ဗိုက်ပြည့်သွားစေနိုင်ပြီး ထမင်းစားတာ လျော့သွားစေနိုင်ပါတယ်။ အခုလို သီးစုံဟင်းချက်ခြင်းဖြင့် ပေါင်းစပ်အရသာနဲ့ အရောင်ကို သဘာဝအလျှောက် ပိုကောင်းစေကာ ပိုစားမြိန်စေနိုင်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်တွေဖြစ်တဲ့ ပျဉ်းတော်သိမ်ရွက်၊ ငရုတ်သီးစိမ်း၊ ကြက်သွန်နီ၊ ကြက်သွန်ဖြူ၊ ဂျင်း၊ စပါးလင် စတာတွေ ထည့်ချက်ခြင်းဖြင့် ခံတွင်းလိုက်စေတာအပြင် ဆေးဖက်ဝင်ပြီး အာဟာရဖြစ်စေပါတယ်။ ဒါ့အပြင် အသားမစားချင်သူ၊ အသားဝယ်ဖို့ မတတ်နိုင်သူ၊ အသားဆိုင် မရှိတဲ့ ကျေးလက်က သူတချို့အနေနဲ့ ကုလားပဲ၊ ပဲစင်းငုံစေ့၊ ပဲပိစပ် (ပဲပုပ်စေ့) စတာတွေ ထည့်ချက်ခြင်းဖြင့် ဈေးသက်သက်သာသာနဲ့ အသားဓာတ်ကို ရာသီမရွေး လက်လှမ်းမီ အာဟာရ ဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။
ဒီအကြောင်း ပိုမိုသိရှိနားလည်စေဖို့ ကိုဝင်းမင်းက နယူးယောက်မြို့ Cornell တက္ကသိုလ်က အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အစာအာဟာရဆိုင်ရာ ပါမောက္ခ ဒေါက်တာခင်မာချို ကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
==== Unicode =====
မွနျမာနိုငျငံမှာ ထမငျးအစားမြားတာ လြှော့ခနြိုငျဖို့ အာဟာရပွညျ့ဝတဲ့ မနကျစာနဲ့ ဟငျးလြာတှေ ရှိနတေယျလို့ အာဟာရပညာရှငျတှကေ ထောကျပွပွောဆိုကွပါတယျ။မွနျမာနိုငျငံထဲ မနကျစာအဖွဈ စားလေ့ရှိတဲ့ ကောကျညှငျးပေါငျးကို အာဟာရဖွဈအောငျ ဖွညျ့စှကျလုပျဆောငျနိုငျပါတယျ။ ဥပမာ ကောကျညှငျးငခြိပျ၊ ကောကျညှငျးကညြျတောကျ၊ ကောကျညှငျးထုပျ၊ မုနျ့ဖကျထုပျ စတာတှေ လုပျယူတာမြိုးပါ။ ကောကျညှငျးငခြိပျမှာ ပုံမှနျကောကျညှငျးပေါငျး (အဖွူ) ထကျ အမြှငျဓာတျနဲ့ အခွားအာဟာရဓာတျ (သံဓာတျ၊ အသားဓာတျ) တှေ ပိုပါဝငျပါတယျ။ ကောကျညှငျးကညြျတောကျမှာလညျး အုနျးနို့အပါအဝငျ ဖွညျ့စှကျနိုငျတာတှကွေောငျ့ ဗီတာမငျနဲ့ သတ်တုဓာတျ (ပိုတကျဆီယံ) တှေ ပုံမှနျကောကျညှငျးပေါငျးထကျ ပိုမိုပါဝငျလေ့ ရှိပါတယျ။ ကောကျညှငျးထုပျ မုနျ့ဖကျထုပျမှာလညျး ငှကျပြောသီး၊ ပဲ စတာတှေ ထညျ့ထုတျတာအပွငျ ငှကျပြောရှကျ၊ ထနျးဖူးရှကျ၊ ဝါးပိုးရှကျ၊ ကွံရှကျ စတာတှနေဲ့ ထုတျတာကွောငျ့ အာဟာရပို ဖွဈတာအပွငျ သဘာဝပစ်စညျးတှနေဲ့ပဲ (သကွား၊ နို့ဆီ၊ ထောပတျ၊ အဆီ စတာတှမေလိုဘဲ) စားခငြျစဖှယျ ဈေးသကျသကျသာသာ ဖွဈစပေါတယျ။ ဒါ့အပွငျ ဒီကောကျညှငျးမုနျ့တှကေို အုနျးသီးမှုနျ့၊ အုနျးသီးစိတျ၊ နှမျးထောငျး၊ ပဲဆီ စတာတှလေညျး ထညျ့စားနိုငျပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ကောကျညှငျးနဲ့ ငခြိပျတှကေ အမြားကွီးစားလြှငျတော့ ဝမျးခြုပျစနေိုငျတာမို့ ၁၀၀ ဂရမျ (လကျဆုပျကွီး တဆုပျစာ) ထကျပိုပွီး နေ့စဉျ မစားသုံးသငျ့ပါဘူး။
ဒါ့အပွငျ မွနျမာနိုငျငံမှာထှကျတဲ့ ပီလာပီနံကိုလညျး ကောကျညှငျးနဲ့တှဲတဲ့ မုနျ့တှအေဖွဈ လုပျယူနိုငျပါသေးတယျ။ ပီလောပီနံကို အဆိပျဖွဈစတေယျလို့ တခြို့မှားယှငျးယူဆတာအတှကျ၊ ပီလောပီနံအခှံကို မစားမိစဖေို့ အခှံကို အသအေခြာနှှာယူကာ ရစေငျစငျဆေးပေးပွီးမှ ဒီမုနျ့တှလေုပျသငျ့ပါတယျ။ ဥပမာ ပီလောပီနံ ကောကျညှငျးဆီထမငျးမြိုး ထိုးစားဖုတျစားနိုငျပါတယျ။ တခြိနျတညျးမှာ ပီလာပီနံကို အတုံးလေးတှစေိတျပွီး မွနျမာအမြားကွိုကျတဲ့ သီးစုံဟငျးတှမှောလညျး ဟငျးရညျပစြျအောငျ သဘာဝအတိုငျး ထညျ့ခကြျပွုတျစားနိုငျပါတယျ။ အထူးသဖွငျ့ အာလူးဈေးကွီးခြိနျ မတတျနိုငျသူတှအေနနေဲ့ ပီလောပီနံကို အစားထိုးပွီး၊ သီးစုံဟငျးထဲ တခွား အသီးအရှကျမြိုးစုံ (ဥပမာ - ခရမျးသီး၊ ရုံးပတသေီး၊ ပဲပုစှနျသီး၊ ပဲတောငျ့ရှညျ၊ ပဲစောငျးလြားသီး၊ မုနျလာဥ) စတာတှနေဲ့အတူ ထညျ့ခကြျနိုငျပါတယျ။ အခုလို သီးစုံဟငျးမြိုးအတှကျ ရာသီအလိုကျ ဟငျးသီးဟငျးရှကျ ၅ မြိုးခနျ့က မွနျမာနိုငျငံထဲ လကျလှမျးမီလေ့ရှိပါတယျ။ ဖွဈနိုငျလြှငျလညျး မိမိခွံငယျထဲ၊ ရခြေိုးတဲ့နရောနားတှမှော သီးစုံဟငျး တဈခှကျစာ ဟငျးသီးဟငျးရှကျတှကေို စိုကျပြိုးထားသငျ့ပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ ဗူးသီး၊ မွပေဲ၊ ပွောငျးဖူး၊ ကနျစှနျးဥ၊ ရခိုငျငှကျပြောသီးအစိမျး) စတာတှလေညျး လကျလှမျးမီသလို ထညျ့ခကြျနိုငျပါသေးတယျ။
အခုလို သီးစုံဟငျးစားခွငျးဖွငျ့ ဆနျအစားမြားလေ့ရှိတဲ့ မွနျမာနိုငျငံမှာ ကဆီဓာတျ (ကာဘိုဟိုကျဒရိတျ) အစားမြားလှနျးသှားတာကိုလညျး လြှော့ခပြေးနိုငျပါတယျ။ အကွောငျးက ပလောပီနံ ငှကျပြောသီး စတာတှမှော ကစီဓာတျလညျး ပါပွီးသားမို့ ဗိုကျပွညျ့စပွေီး၊ ထမငျးစားတာ (ဥပမာ ၁၀၀ ဂရမျ လကျသီးဆုပျတဆုပျစာအထိ) လြော့သှားစနေိုငျပါတယျ။ အထူးသဖွငျ့ သီးစုံဟငျးကို မြားမြားခကြျပွီး ထမငျးစမစားခငျ အရငျစစားကွညျ့ခွငျးဖွငျ့ ဗိုကျပွညျ့သှားစနေိုငျပွီး ထမငျးစားတာ လြော့သှားစနေိုငျပါတယျ။ အခုလို သီးစုံဟငျးခကြျခွငျးဖွငျ့ ပေါငျးစပျအရသာနဲ့ အရောငျကို သဘာဝအလြှောကျ ပိုကောငျးစကော ပိုစားမွိနျစနေိုငျပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ ဟငျးခတျအမှှေးအကွိုငျတှဖွေဈတဲ့ ပဉြျးတောျသိမျရှကျ၊ ငရုတျသီးစိမျး၊ ကွကျသှနျနီ၊ ကွကျသှနျဖွူ၊ ဂငြျး၊ စပါးလငျ စတာတှေ ထညျ့ခကြျခွငျးဖွငျ့ ခံတှငျးလိုကျစတောအပွငျ ဆေးဖကျဝငျပွီး အာဟာရဖွဈစပေါတယျ။ ဒါ့အပွငျ အသားမစားခငြျသူ၊ အသားဝယျဖို့ မတတျနိုငျသူ၊ အသားဆိုငျ မရှိတဲ့ ကြေးလကျက သူတခြို့အနနေဲ့ ကုလားပဲ၊ ပဲစငျးငုံစေ့၊ ပဲပိစပျ (ပဲပုပျစေ့) စတာတှေ ထညျ့ခကြျခွငျးဖွငျ့ ဈေးသကျသကျသာသာနဲ့ အသားဓာတျကို ရာသီမရှေး လကျလှမျးမီ အာဟာရ ဖွဈစနေိုငျပါတယျ။
ဒီအကွောငျး ပိုမိုသိရှိနားလညျစဖေို့ ကိုဝငျးမငျးက နယူးယောကျမွို့ Cornell တက်ကသိုလျက အပွညျပွညျဆိုငျရာ အစာအာဟာရဆိုငျရာ ပါမောက်ခ ဒေါကျတာခငျမာခြို ကို ဆကျသှယျမေးမွနျးခဲ့တာ ဖွဈပါတယျ။
