အမျိုးသမီးတွေ HIV ရောဂါပိုး ကူးစက်ခံရတာကို ကြိုတင်ကာကွယ်နိုင်မယ့် ဆေးတမျိုးကို တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ ဆေးသိပ္ပံပညာရှင်တွေ အောင်အောင်မြင်မြင် ဖော်ထုတ်လိုက်နိုင်ကြပါပြီ။ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အင်္ဂါဇာတ်မှာ လိမ်းသုတ်ရတဲ့ အဆီပျစ်တမျိုးဟာ AIDS ရောဂါ ဖြစ်ပွားစေနိုင်တဲ့ HIV ရောဂါပိုး ကူးစက်မှုကို သိသိသာသာ လျှော့ချနိုင်တယ်ဆိုတာ စမ်းသပ်မှုတွေကနေ တွေ့ရှိခဲ့ကြပါတယ်။ ဒီလိမ်းဆေး က ဘယ်လောက်ထိ ကာကွယ်နိုင်တယ်၊ ဘယ်အချိန်လောက်မှာ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ရလာနိုင်ဖွယ်ရှိတယ် ဆိုတာတွေကို ဗွီအိုအေ သတင်းထောက် Margaret Besheer ရဲ့ သတင်းဆောင်းပါးပေါ်မှာ အခြေခံပြီး ဒီသီတင်းပတ်ရဲ့ ကျန်းမာရေးကဏ္ဍမှာ ကိုကျော်ကျော်သိန်း က တင်ပြထားပါတယ်။
ဒီ လိမ်းဆေး အဆီပျစ်ဟာ HIV ရောဂါပိုးကူးစက်ခံရမှုကို ကာကွယ်ရေးမှာ အင်မတန် ထူးခြားပြောင်မြောက်တဲ့ ကိရိယာတခု ဖြစ်လာနိုင် တယ်လို့ ကျွမ်းကျင်သူတွေက ပြောကြပါတယ်။ ကွန်ဒွန်းသုံးစွဲဖို့ငြင်းဆန်တဲ့ သူတို့နဲ့အတူနေ အမျိုးသားတွေဆီကနေ ရောဂါပိုး ကူးစက်မခံ ရအောင် ကိုယ့်ကိုယ်ကိုကာကွယ်ဖို့ အမျိုးသမီးတွေကို အားပေးစေမယ်လို့ဆိုပါတယ်။
ဇူလိုင်လ ၁၈ ရက်ကနေ ၂၃ ရက်နေ့အထိ သြစတြီးယားနိုင်ငံ၊ ဗီယင်နာမြို့မှာကျင်းပခဲ့တဲ့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ AIDS ညီလာခံအတွင်း ဒီဆေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ပြောဆို ဆွေးနွေးခဲ့ကြတာပါ။
အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ HIV ရောဂါပိုးကူးစက်မခံရအောင် ကိုယ့်ကိုယ်ကို ကာကွယ်နိုင်မယ့် ဆေးတမျိုးကိုရနိုင်ဖို့ AIDS ကပ်ရောဂါဆိုးကြီး စပြီးဖြစ်ခဲ့တဲ့ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ပေါင်း ၃၀ နီးပါးလောက်ကတည်းက သိပ္ပံပညာရှင်တွေ သုတေသနပြု ရှာဖွေနေခဲ့ကြတာပါ။ အခုတော့ CAPRISA လို့ခေါ်တဲ့ တောင်အာဖရိက AIDS သုတေသနအစီအစဉ်က သိပ္ပံပညာရှင်တွေဖြစ်ကြတဲ့ Salim နဲ့ Quarraisha Abdool Karim တို့က ဒီလိမ်းဆေးကို တီထွင် ဖော်ထုတ်နိုင်လိုက်ကြပါပြီ။ ဒီသုတေသနလုပ်ငန်းကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအေဂျင်စီ (USAID) ရဲ့ ရန်ပုံငွေထောက်ပံ့မှုနဲ့ လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြတာပါ။
တောင်အာဖရိကအမျိုးသမီး ၈၈၉ ယောက်ကို စမ်းသပ် သုံးစွဲစေခဲ့တာမှာ အင်မတန်ကောင်းမွန်တဲ့ အလားအလာတွေကို တွေ့ခဲ့ရတယ်လို့ သိပ္ပံပညာရှင်တွေက ပြောပါတယ်။ Quarraisha Abdool Karim က သူတို့ရဲ့ ရှာဖွေတွေ့ရှိမှုအကြောင်း ဗွီအိုအေကို ရှင်းပြပါတယ်။
“လိမ်းဆေးသုံးတဲ့ အမျိုးသမီးတွေဟာ မသုံးတဲ့အမျိုးသမီးတွေထက် ၃၉% ပိုပြီးတော့ ရောဂါကာကွယ်နိုင်စွမ်းရှိတယ်ဆိုတာ စမ်းသပ်မှုမှာ ကျမတို့ တွေ့လိုက်ရပါတယ်။ လိင်ဆက်ဆံတဲ့ အကြိမ်အရေအတွက်ရဲ့ ၈၀% ကျော်မှာ ကျမတို့ အကြံပေးတဲ့အတိုင်း လိမ်းဆေးသုံးတဲ့ အမျိုးသမီးအရေအတွက်ရဲ့ ၅၄% ဟာ ရောဂါပိုးကို ကာကွယ်နိုင်ခဲ့ကြပါတယ်။ ဒါ အတော်လေးကို အားကောင်းတဲ့ သက်ရောက်မှုပါပဲ။”
ဒီစမ်းသပ်မှုတွေဟာ အယူအဆတခုမှန်ကန်ကြောင်း သက်သေပြချက်တွေဖြစ်တယ်လို့ ဒေါက်တာ Abdool Karim က ပြောပါတယ်။ လိမ်းဆေးကို ဈေးကွက်ထဲမပို့ခင်မှာ နောက်ထပ် စမ်းသပ်မှုတွေလုပ်ဖို့ လိုအပ်သေးတယ်လို့ သူကပြောပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ မျှော်လင့်ထားတာ ကတော့ နှစ်နှစ် သုံးနှစ်အတွင်း ရနိုင်ဖို့ပါပဲ။
ဒီ အဆီပျစ်လိမ်းဆေးကို စမ်းသပ်တာ အောင်အောင်မြင်မြင် ဖြစ်ခဲ့တဲ့သတင်းအပေါ် ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာဖြစ်ခဲ့ကြတဲ့ AIDS ရောဂါဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားသူတွေနဲ့ ကျွမ်းကျင်သူတွေထဲမှာ ကုလသမဂ္ဂ အေအိုင်ဒီအက်စ်ရောဂါ တိုက်ဖျက်ရေးအဖွဲ့ (UNAIDS) က အမှုဆောင် ညွှန်ကြားရေးမှူး Michel Sidibe လည်း အပါအဝင်ပါ။
“ကျနော်တို့ အောင်ပွဲခံဖို့လိုတယ်ဆိုတာ အရင်ဆုံး ပြောပါရစေ။ HIV/AIDS ရောဂါတိုက်ဖျက်ရေးအတွက် လုပ်ဆောင်လာတဲ့ နှစ် ၃၀ အတွင်းမှာ ကြိုတင်ကာကွယ်ရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ပထမဆုံးအကြိမ် အောင်အောင်မြင်မြင် ပြောဆိုလာနိုင်တာဖြစ်ပါတယ်။”
ကမ္ဘာတဝန်းမှာ HIV ရောဂါပိုး ကူးစက်နေသူပေါင်း ၃၃ သန်းလောက်ရှိပြီး အဲဒီထဲကထက်ဝက်လောက်ဟာ အမျိုးသမီးတွေဖြစ်ကြပါ တယ်။ အာဖရိကတိုက်မှာဆိုရင် HIV ရောဂါပိုး စပြီး ကူးစက်ခံရတဲ့လူတွေထဲက ၆၀% ကျော်ဟာ အမျိုးသမီးနဲ့ မိန်းကလေးငယ်တွေ ဖြစ်နေကြပါတယ်။
အခု စမ်းသပ်ဖော်ထုတ်ထားတဲ့ လိမ်းဆေးအသစ်ထဲမှာ လူ့ခန္ဓာကိုယ်ကလာပ်စည်းတွေထဲ HIV ရောဂါပိုး ကြီးထွားလာတာကို ကာကွယ် တားဆီးနိုင်တဲ့ antiretroviral ဆေးတမျိုးဖြစ်တဲ့ tenofovir ဆိုတာ ပါဝင်ပါတယ်။
အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ လိင်ဆက်ဆံတဲ့အချိန်မရောက်ခင် ၁၂ နာရီကြိုပြီး ပထမအကြိမ်၊ ပြီးပြီးချင်း ၁၂ နာရီအတွင်း ဒုတိယအကြိမ် လိမ်းရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဆေးကို ရိုးရိုးရှင်းရှင်းနဲ့ အလွယ်တကူ အသုံးပြုနိုင်တာဟာ အသုံးပြုဖို့ စွဲဆောင်မှုနဲ့ ထိရောက်မှုတို့အတွက် အဓိက အချက်ဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ Michel Sidibe က ပြောပါတယ်။
“ဒီလို ရိုးရှင်းလွယ်ကူတာက ဒီဆေးရဲ့ သူမတူတဲ့ တော်လှန်ပြောင်းလဲမှုပိုင်းဖြစ်ပါတယ်။ ကြိုတင်ကာကွယ်တားဆီးရေးအတွက် တော်လှန်ရေးတရပ်လိုလုပ်ဆောင်ဖို့ ကျနော်က နှိုးဆော်ခဲ့ဖူးပြီး ဒီကပ်ရောဂါဆိုးကို တိုက်ဖျက်ပစ်ဖို့ ကာကွယ်ရေး၊ ကာကွယ်ရေးနဲ့ ကာကွယ်ရေး လိုအပ်တယ်ဆိုတာ ကျနော် လုံးဝယုံကြည်ပါတယ်။”
အခု စမ်းသပ်ထားတဲ့ အဆီပျစ်လိမ်းဆေးကို ကမ္ဘာတဝန်းကအမျိုးသမီးတွေ သုံးစွဲခွင့်မရခင်မှာ လုပ်စရာတွေ အများကြီး ကျန်နေသေး တယ်လို့ ဒေါက်တာ Abdool Karim က ပြောပါတယ်။
“အခု နောက်တဆင့်ကို ကျမတို့ လုပ်ကြရပါတော့မယ်။ နောက်တဆင့်ကတော့ ဒီဆေးကို အမျိုးသမီးတွေလက်ထဲရောက်အောင် ဘယ်လိုပို့ မလဲ၊ အဲဒီလို ရောက်အောင် ပို့နိုင်ရေးအတွက် နောက်ထပ် ဘယ်လို လေ့လာမှုမျိုးတွေ လုပ်ဖို့ လိုအပ်မလဲဆိုတာပါ။ အမျိုးသမီးတွေ လက်ထဲ ဒီဆေး မရောက်သေးသရွေ့ ကျမတို့လုပ်ငန်း မပြီးဆုံးသေးပါဘူး၊ ဒီ ရောဂါပိုးကို ကမ္ဘာပေါ်ကနေ အမြစ်ပြတ် မတိုက်ဖျက်နိုင်သေး သရွေ့ ကျမတို့ လုပ်စရာတွေ အများကြီးရှိပါသေးတယ်။”
ဒီဆေးဟာ HIV ရောဂါပိုး ကူးစက်မှုကို လျှော့ချနိုင်ရုံသာမက herpes simplex-2 လို့ခေါ်တဲ့ လိင်ဆက်ဆံရာကနေရတဲ့ တခြား ကာလသားရောဂါတမျိုး ကူးစက်မှုနှုန်းကိုလည်း ၅၁% ထိ လျှော့ချနိုင်တယ်ဆိုတာ တောင်အာဖရိကလေ့လာမှုကနေ တွေ့ခဲ့ကြပါတယ်။ herpes ကာလသားရောဂါပိုးရှိနေတဲ့ အမျိုးသမီးတွေဟာ HIV ရောဂါပိုးကူူးစက်ခံရနိုင်ခြေ နှစ်ဆ ပိုများပါတယ်။
အခု အဆီပျစ် လိမ်းဆေးဟာ HIV နဲ့ Herpes ကာလသားရောဂါတွေကို ကာကွယ်တာပဲဖြစ်ပြီး သန္ဓေတားဆေးမဟုတ်ဘူးဆိုတာကို ကျွမ်းကျင်သူတွေက အလေးအနက် ပြောနေကြပါတယ်။
ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ WHO ကလည်း HIV ရောဂါပိုးရှိနေတဲ့ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ ARV ဆေးဝါးကို စားသုံးခြင်းအားဖြင့် ကိုယ်ဝန် ဆောင်စဉ်ကာလ၊ မွေးဖွားစဉ်ကာလ ဒါမှမဟုတ် ကလေးကို မိခင်နို့တိုက်ကျွေးတဲ့ကာလတွေမှာ သူတို့ကနေတဆင့် ကလေးတွေဆီကို ရောဂါပိုးမကူးစက်နိုင်အောင် ကာကွယ်နိုင်တဲ့အတွက် ARV ဆေးဝါး သုံးစွဲကြပါလို့ တိုက်တွန်းနေပါတယ်။ မိခင်နဲ့ကလေးတွေကို HIV ရောဂါပိုးကနေ ကာကွယ်တာဟာ မိသားစုရေးရာကိစ္စဖြစ်တယ်လို့ ကျွမ်းကျင်သူတွေက ပြောပါတယ်။
ဒီလိုကာကွယ်နိုင်ဖို့ လူတိုင်းဟာ ကိုယ့်ရဲ့ HIV ရောဂါပိုးကူးစက်ခံထားရမှုအခြေအနေကို သိရှိဖို့လိုအပ်ပြီး အဲဒီနောက်မှာ ဘေး အန္တရာယ် မဖြစ်စေတဲ့ လိင်ဆက်ဆံမှု အလေ့အကျင့်တွေလုပ်တာ၊ စောစောစီးစီးနဲ့ ထိရောက်တဲ့ ကုသမှုခံယူတာတွေ လုပ်ဆောင်သင့်တယ်လို့ ကျွမ်းကျင်သူတွေက အကြံပေးကြပါတယ်။
