ရခိုင္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ တေက်ာ့ျပန္ ျပန္လည္ ျဖစ္ပြားခဲ့ဲျပီး တဲ့ေနာက္ပိုင္း လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔ေတြရဲ႕ နယ္ေျမရွင္းလင္းမႈ ေဆာင္ရြက္ ခ်က္ေတြဟာ ႐ိုဟင္ဂ်ာမူစလင္ေတြအေပၚ လူမ်ိဳးစုအလုိက္ ရွင္းလင္းဖယ္ရွားရာ ေရာက္ေနတယ္လုိ႔ ဆိုျပီး ဒီအေပၚမွာ ျဗိတိန္အစိုးရအေနနဲ႔ ျပတ္ျပတ္သားသား ရပ္တည္ တံု႔ျပန္ဖို႔ ျဗိတိန္ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ႏုိင္ငံျခားဆက္ဆံေရးေကာ္မတီက ျဗိတိန္အစိုးရကို တိုက္တြန္းေနပါတယ္။ ႏုိင္ငံျခားဆက္ဆံေရးေကာ္မတီ ဥကၠ႒ Tom Tugendhat ကို မခင္ျဖဴေထြးက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားပါတယ္။
မခင္ျဖဴေထြး ။ ။ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ႏုိင္ငံျခားဆက္ဆံေရးေကာ္မတီရဲ႕ အစီရင္ခံစာထဲမွာ - ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္း အၾကမ္းဖက္မႈ အေျခအေနေတြဟာ - လူမ်ိဳးစုအလိုက္ ရွင္းလင္းဖယ္ရွားရာ ေရာက္တယ္။ လူသားထုအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈ၊ လူမ်ိဳးတံုးသတ္ျဖတ္မႈ အရာေျမာက္တဲ့ အထိေတာင္ ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္ႏုိင္တယ္လို႔ ဆိုျပီး ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒီအသံုးအႏႈန္းေတြက သိပ္ကို ျပင္းထန္တဲ့ အသံုးအႏႈန္းေတြပါ။ ေကာ္မတီအေနနဲ႔ ဘယ္လိုအခ်က္အလက္ေတြအေပၚမွာ အေျခခံျပီး အခုလို ေကာက္ခ်က္ဆြဲ သံုးႏႈန္းတာပါလဲ။
ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရးေကာ္မတီ ဥကၠ႒ ။ ။“သက္ေသအေထာက္အထားေတြကေတာ့ မ်က္ျမင္ေတြ႔ခဲ့သူေတြရဲ႕ ေျပာျပခ်က္ေတြ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကို ကို္ယ္တိုင္ သြားေရာက္ခဲ့ၾကတဲ့ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ၊ ျမန္မာနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံေတြမွာ သြားေရာက္ခဲ့ၾကတဲ့ ပရဟိတ အကူအညီေပးေရးအဖြဲ႔ေတြက ၀န္ထမ္းေတြ၊ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္အၾကီးအကဲ Zeid Ra’ad al-Hussein နဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုင္ရာ အၾကံေပးအစီရင္ခံစာ တင္သြင္းခဲ့တဲ့ ကိုဖီအာနန္ လို ပုဂၢိဳလ္ေတြဆီက အခ်က္အလက္ေတြကို ရယူပါတယ္။ ဆုိေတာ့ သက္ေသအေထာက္အထားေတြ အမ်ားအျပားကို က်ေနာ္တုိ႔ စုေဆာင္း ေလ့လာျပီးေတာ့မွ ခုလို ေဖာ္ျပတာပါ။ ခင္ဗ်ားေျပာတာမွန္ပါတယ္။ ဒီအသံုးအႏႈန္းေတြက ျပင္းထန္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ က်ေနာ္တုိ႔ အေနနဲ႔ ကုိယ္ထင္ရာ ေျပာတာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ တကယ့္ အေျခအေနမွန္ကို ထင္ဟပ္ျပီး သံုးႏႈန္းတာမ်ိဳးျဖစ္ေအာင္ အမ်ားၾကီး စဥ္းစား သံုးသပ္ခဲ့ပါတယ္။”
မခင္ျဖဴေထြး ။ ။ ျမန္မာအစိုးရကေတာ့ ႏုိင္ငံတကာက စြပ္စြဲခ်က္ေတြကို ျငင္းပယ္ထားပါတယ္။ ႏုိင္ငံတကာအေနနဲ႔ သတင္းအခ်က္အလက္ အမွန္ေတြ မရဘူးလုိ႔ ေျပာပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီနည္းက် ေရြးခ်ယ္ထားတဲ့ လက္ရွိ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔လည္း ခုလို လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို တိုင္းျပည္မွာ ခြင့္ျပဳမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေျပာဆိုထားပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာ ျမန္မာအစိုးရကို ဘာမ်ား တံု႔ျပန္ ေျပာခ်င္ပါသလဲ။
ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရးေကာ္မတီ ဥကၠ႒ ။ ။ “က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြကေတာ့ ျမန္မာအစိုးရေျပာတာန႔ဲ႔ လံုး၀ ကြဲျပားပါတယ္။ ဒါက သီးျခားလြတ္လပ္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းတခုရဲ႕ တင္ျပခ်က္ပါ။ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းမွာ ကုလသမဂၢ နဲ႔ အာဆီယံ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတကာအဖြဲ႔ေတြရဲ႕ သီးျခား လြတ္လပ္တဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြကိုသာ ခြင့္ျပဳမယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တုိ႔က ၀မ္းသာ ၾကိဳဆိုမွာပါ။ ၾကိဳဆိုေၾကာင္းကိုလည္း ခုလိုပဲ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုမွာပါ။ ဒါေပမဲ့ ႏွိပ္စက္ညႇင္းပမ္းခံရမယ့္အေရး စိုးရိမ္စရာမရွိပါဘဲ လူေပါင္း ေျခာက္သိန္းခြဲေလာက္က သူတို႔ဘာသာ ထြက္ေျပးခဲ့ၾက တာပါလို႔ ေျပာရင္ေတာ့ ဒါက လက္ခံဖို႔ အင္မတန္ ခက္ပါတယ္။”
မခင္ျဖဴေထြး ။ ။သိပ္မၾကာခင္ကပဲ ျမန္မာအစိုးရက ေကာ္မရွင ္တခုဖြဲ႔ပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ ႏုိင္ငံတကာက ေလးစားရတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ ကၽြမ္းက်င္သူေတြ ပါ၀င္ျပီး ကိုဖီအာနန္ဦးေဆာင္တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ဆုိင္ရာ အၾကံေပးေကာ္မရွင္ရဲ႕ အၾကံျပဳခ်က္ေတြ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာမွာ အေထာက္အကူ ျပဳႏို္င္ဖို႔အတြက္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီေကာ္မရွင္နဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ဘယ္လို သံုးသပ္မိပါသလဲ။ အစိုးရအေနနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ အေရးျပႆနာ ကိုင္တြယ္ရာမွာ ဒီလုပ္ေဆာင္မႈက တိုးတက္မႈတခုအျဖစ္ ျမင္ႏုိင္ပါသလား။
ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရးေကာ္မတီ ဥကၠ႒ ။ ။“ျပႆနာက ေကာ္မရွင္အသစ္ဖြဲ႔ဖို႔ လိုေနတာမဟုတ္ပါဘူး။ အၾကံျပဳခ်က္ေတြကို လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ လိုေနတာပါ။ က်ေနာ္တုိ႔ သိထားတဲ့အတိုင္း ကိုဖီအာနန္ ေကာ္မရွင္ ရွိထားတယ္။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ဖြံ႔ျဖိဳးေရး အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရး ဆိုင္ရာ ေကာ္မရွင္ ဆုိတာေတြ ရွိတယ္။ ေကာ္မရွင္ေတြက အမ်ားၾကီး ရွိေနျပီးသားပါ။ ေကာ္မရွင္သစ္ ဖြဲ႔ဖုိ႔လိုအပ္ေနတာ မဟုတ္ပါဘူး။ လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ ေဖာ္တဲ့ေနရာမွာ တိုးတက္မႈေတြရွိေအာင္ ေဖာ္ေဆာင္ဖုိ႔ပါ။”
မခင္ျဖဴေထြး ။ ။ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း အၾကမ္းဖက္မႈ အေျခအေနေတြ ျဖစ္လာခဲ့တာ အခုဆိုရင္ သံုးလာေက်ာ္ ၾကာလာခဲ့ပါျပီ။ ထိထိေရာက္ေရာက္ ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းနိုင္ျခင္းေတာ့ မရွိေသးပါဘူး။ UK အစိုးရအေနနဲ႔၊ ႏုိင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္း တခုလံုး အေနနဲ႔ ဒီအက်ပ္အတည္း အဆံုးသတ္ေအာင္ ဘာမ်ား ၀ိုင္း၀န္း ကူညီ ေဆာင္ရြက္ေပးႏုိင္ပါမလဲ။
ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရးေကာ္မတီ ဥကၠ႒ ။ ။ “က်ေနာ္တုိ႔ဆီက ၀န္ႀကီး Mark Field ေဆာင္ရြက္ေနတာေတြကို က်ေနာ္တို႔ ၾကိဳဆိုပါတယ္။ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဒါဟာ လူမ်ိဳးစုအလိုက္ ရွင္းလင္းဖယ္ရွားရာ ေရာက္ေနတယ္ဆိုတာကို သူ စတင္ သံုးစြဲ ေျပာခဲ့တာပါ။ ဒါဟာ လူမ်ိဳးစုအလိုက္ ရွင္းလင္းဖယ္ရွားမႈ ျဖစ္တယ္လုိ႔ အတိအလင္း သူ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ ဒီလို ျပတ္ျပတ္သားသား သံုးႏႈန္းေျပာဆိုဖို႔ အေရးၾကီးပါတယ္။ တကယ္ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့အေပၚမွာ ေျပာဆိုတာပါ။ အစိုးရကိုလည္း ဒီျဖစ္ရပ္မွာ အဓိကတာ၀န္ရွိတဲ့ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးၾကီး မင္းေအာင္လိႈင္ အပါအ၀င္ တာ၀န္ရွိသူေတြအေပၚ ပစ္မွတ္ထား အေရးယူမႈေတြ ခ်မွတ္ဖုိ႔ က်ေနာ္တို႔ တိုက္တြန္းထားပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ ဒီအတိုင္း ရပ္ၾကည့္ေနလို႔ မရေတာ့ပါဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ ရည္တည္ခ်က္ကို ျပရပါမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ခုလို သံုးႏႈန္းေျပာဆိုရတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။”
မခင္ျဖဴေထြး ။ ။ ျမန္မာစစ္တပ္ေခါင္းေဆာင္ေတြအေပၚ လုိအပ္ရင္ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြ ခ်မွတ္သြားဖုိ႔ တိုက္တြန္းတယ္ဆိုေတာ့ - တကယ္ပဲ ဒီလို ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြက ရခိုင္အေရး ျပႆနာကို ကိုင္တြယ္ရာမွာ အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစလိမ့္မယ္လုိ႔ ယံုၾကည္ပါသလား။
ႏိုင္ငံျခားဆက္ဆံေရးေကာ္မတီ ဥကၠ႒ ။ ။“သူတို႔ခ်ည္းပဲဆိုရင္ မထိေရာက္ႏိုင္ေပမဲ့၊ ဒါက ႏုိင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းတခုလံုးအေနနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ တစိတ္တပိုင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္း အေနနဲ႔ ဘယ္လုိအရာေတြကိုေတာ့ လက္ခံႏုိင္တယ္။ ဘယ္ေတြကိုေတာ့ လက္မခံႏုိင္ဘူးဆိုတာကို ေျပာရမွာပါ။ ဒါက က်ေနာ္တုိ႔ ယံုၾကည္လက္ခံတဲ့ အရာေတြ၊ ဒါေတြကိုေတာ့ လံုး၀ လက္မခံႏုိင္ဘူး ဆိုတာမ်ိဳးပါ။”
