အီရန္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ အႏုျမဴလက္နက္ မပိုင္ဆိုင္ႏိုင္ေအာင္ ကာကြယ္ဖို႔ကိစၥမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ တ႐ုတ္နဲ႔ ႐ု႐ွားႏိုင္ငံတို႔ဟာ တသေဘာတည္း ႐ွိၾကတယ္လို႔ အေမရိကန္သမၼတ ဘရက္အိုဘားမား က ဟာ၀ိုင္အီမွာက်င္းပတဲ့ အာ႐ွ ပစိဖိတ္ စီးပြားေရး ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈ APEC ညီလာခံရဲ႕ အဆံုးမွာ ေျပာသြားပါတယ္။ ဒီသတင္းကိုေတာ့ ဟိုႏိုလူလူၿမဳိ႕ကေန ဗြီအိုေအသတင္းေထာက္ Dan Robinson သတင္းေရးသားေပးပို႔တာကို မေအးသႏာၱေက်ာ္က တင္ျပထားပါတယ္။
သမၼတ အိုဘားမားက ဟာ၀ိုင္အီမွာေရာက္႐ွိေနခိုက္ တ႐ုတ္နဲ႔ ႐ု႐ွားႏိုင္ငံတို႔ရဲ႕ သမၼတေတြနဲ႔ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးခဲ့ရာကေန အဓိက ကိစၥရပ္တစ္ခုမွာ သေဘာတူညီမႈ ရ႐ွိခဲ့တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ပန္းတိုင္က ဘာလဲဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ သံုးႏိုင္ငံလံုး အျပည့္အဝ သေဘာတူပါတယ္။ အီရန္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ အႏုျမဴလက္နက္ မထုတ္လုပ္ႏိုင္ေအာင္ တားဆီးဖို႔ အဲဒီေဒသအတြင္းမွာ အၿပဳိင္အဆိုင္ အႏုျမဴလက္နက္ ထုတ္လုပ္ၾကတာမ်ဳိး မျဖစ္ေစဖို႔ က်ေနာ္တို႔ ေသခ်ာလုပ္ေဆာင္ၾကမွာပါ။”
ႏိုင္ငံတကာ အႏုျမဴစြမ္းအင္ ေအဂ်င္စီ (IAEA) ရဲ႕ အစီရင္ခံစာအရ အီရန္မွာ အႏုျမဴလက္နက္ မ႐ွိေသးဘူးဆိုေပမဲ့ ႏိုင္ငံတကာကိုေပးထားတဲ့ ကတိကဝတ္ေတြကို ခ်ဳိးေဖာက္ၿပီး အႏုျမဴလက္နက္ ပိုင္ဆိုင္ႏိုင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္မႈေတြ ႐ွိတယ္ဆိုတာ ေတြ႔ရတယ္လို႔ သမၼတ အိုဘားမားက ေျပာပါတယ္။
ဒီကိစၥကို သံတမန္နည္းနဲ႔ ေျဖ႐ွင္းရင္ရႏိုင္မလားဆိုတာ သိရဖို႔ အီရန္ႏိုင္ငံကို ဖိအားေပးဖို႔ ဘယ္လိုနည္းေတြနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မလဲ ဆိုတာေတြအတြက္ အေမရိကန္ တ႐ုတ္နဲ႔ ႐ု႐ွားတို႔ နီးနီးကပ္ကပ္ တိုင္ပင္သြားမယ္လို႔ သမၼတ အိုဘားမားက ေျပာပါတယ္။ အီရန္ႏိုင္ငံနဲ႔ပတ္သက္ရင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက နည္းမ်ဳိးစံု အသံုးျပဳသြားမွာ ျဖစ္တယ္၊ အီရန္အစိုးရကလည္း သူတို႔ အႏုျမဴလက္နက္ မထုတ္လုပ္ႏိုင္ဖို႔ သူတို႔ေဒသတြင္း လက္နက္အၿပဳိင္အဆိုင္ ထုတ္လုပ္ၾကတာမ်ဳိး မျဖစ္ေစဖို႔အတြက္ ကမာၻက မရ ရေအာင္ တားဆီးသြားမယ္ ဆိုတာကိုသိတယ္လို႔ ယံုၾကည္ေၾကာင္း သမၼတအိုဘားမားက ထပ္ၿပီး ေျပာသြားပါတယ္။
သမၼတ အိုဘားမားဟာ ဒီကေန႔မွာ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံကို ေရာက္႐ွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံမွာ တစ္ရက္တာေရာက္႐ွိေနစဥ္အတြင္းမွာ သမၼတ အိုဘားမားက ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ၊ နယူးဇီလန္ႏိုင္ငံနဲ႔ အေမရိကန္တို႔ရဲ႕ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္ သေဘာတူညီခ်က္ ႏွစ္ (၆၀) ျပည့္ အခမ္းအနားကိုလည္း တက္ေရာက္ဖို႔ ႐ွိပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ၾသစေၾတးလ်က စစ္စခန္းေတြကို အေမရိကန္စစ္တပ္က တိုးခ်ဲ႕အသံုးျပဳခြင့္ ရ႐ွိဖို႔ ေဆြးေႏြးၿပီး သေဘာတူညီခ်က္ကို တရားဝင္ေၾကညာမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းရပါတယ္။
ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံကေန ထြက္ခြာၿပီးေတာ့ သမၼတ အိုဘားမားဟာ အင္ဒိုနီး႐ွားႏိုင္ငံ ဘာလီကၽြန္းကို သြားေရာက္ၿပီးေတာ့ ေဒသတြင္း ARF ေဆြးေႏြးပြဲကို တက္ေရာက္ဖို႔႐ွိပါတယ္။ အဲဒီမွာလည္း သမၼတက APEC ညီလာခံမွာ ေျပာသြားသလိုပဲ အာ႐ွပစိဖိတ္ေဒသဟာ လာမယ့္ဆယ္စုႏွစ္ေတြအတြင္းမွာ ပိုၿပီးေတာ့
သက္ဝင္လႈပ္႐ွားလာမယ္လို႔ ယံုၾကည္ေၾကာင္း၊ အဲဒီေဒသရဲ႕တည္ၿငိမ္မႈဟာ အေရးႀကီးလွေၾကာင္း ထပ္ၿပီး ေျပာၾကားဖို႔႐ွိပါတယ္။
