အီရန္ႏိုင္ငံက ႏ်ဴကလီးယားလက္နက္ ထုတ္လုပ္ေနတယ္ဆိုၿပီး သံသယ ရွိေနတဲ့ အေရးကိစၥအေပၚ ထပ္မံ ဖိအားေပးတဲ့အေနနဲ႔ ကုလသမဂၢရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ အႏုျမဴ စြမ္းအင္ေအဂ်င္စီ IAEA ရဲ႕ အႀကီးအကဲက သူ႔ရဲ႕ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးမႉးေတြကို အေရးပါတဲ့ အီရန္ စစ္တပ္အေျခစိုက္ စခန္းေတြကို စစ္ေဆးၾကည့္ရႈခြင့္ျပဳဖို႔ အီရန္အစိုးရကို ထပ္မံ ေတာင္းဆိုလိုက္ ပါတယ္။
တနလၤာေန႔ ဗီယာနာၿမိဳ႕မွာ က်င္းပတဲ့ IAEA အဖြဲ႔ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ား ညီလာခံမွာ အဖြဲ႔ရဲ႕ အႀကီးအကဲ ယူကီယာ အာမာႏို (Yukiya Amano) က အခုလို ေတာင္းဆိုလိုက္တာပါ။ ဒီအဖြဲ႔မွာ ႏိုင္ငံေပါင္း ၃၀ ပါ၀င္ပါတယ္။
အီရန္ႏိုင္ငံဘက္က ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ မရွိရင္ သူ႔ရဲ႕အဖြဲ႔အေနနဲ႔ အီရန္ႏိုင္ငံအတြင္း က ႏ်ဴကလီးယား ထုတ္လုပ္ဖို႔ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ပစၥည္းကိရိယာေတြဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အသံုးျပဳဖို႔အတြက္ လုပ္ေဆာင္ေနတာ ျဖစ္တယ္ဆိုၿပီး ေကာက္ခ်က္ခ်ဖို႔ရာ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဂြ်န္ ကယ္ရီ (John Kerry) က ေဆာ္ဒီအာေရဗ်ႏိုင္ငံမွာ တနလၤာေန႔က ေျပာဆိုလိုက္တဲ့ မွတ္ခ်က္နဲ႔ အလားတူပဲ အီရန္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ေရွ႕ဆက္ လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ ညွႇိႏိႈင္းမႈေတြကို အေရးေပၚ ကိစၥရပ္တခုလို သေဘာထားၿပီး လုပ္ေဆာင္ရလိမ့္မယ္လို႔ IAEA အႀကီးအကဲက ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။
အီရန္ႏ်ဴကလီးယား အစီအစဥ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ခါဇက္စတန္ႏိုင္ငံမွာ ျပဳလုပ္တဲ့ ေနာက္ဆံုး ေတြ႔ ဆံုပြဲဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္အတြင္း ၿပီးဆံုးခဲ့ၿပီး၊ ေနာက္ထပ္ ထပ္မံေတြ႔ဆံုၾကဖို႔ လိုတယ္ဆိုတဲ့ သေဘာတူညီမႈပဲ ရရွိခဲ့ပါတယ္။
အဲ့ဒီေဆြးေႏြးပြဲကို အီရန္အစိုးရ တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ P5+1 လို႔ေခၚတဲ့ ၿဗိတိန္၊ အေမရိကန္၊ တ႐ုတ္၊ ဂ်ာမဏီ၊ ျပင္သစ္၊ ႐ုရွား အစရွိတဲ့ႏိုင္ငံေတြက တာ၀န္ရွိသူေတြ တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး ဘာမွ ေရေရ ရာရာရွိတဲ့ အေျဖ ထြက္ေပၚမလာခဲ့ပါဘူး။
တနလၤာေန႔ ဗီယာနာၿမိဳ႕မွာ က်င္းပတဲ့ IAEA အဖြဲ႔ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ား ညီလာခံမွာ အဖြဲ႔ရဲ႕ အႀကီးအကဲ ယူကီယာ အာမာႏို (Yukiya Amano) က အခုလို ေတာင္းဆိုလိုက္တာပါ။ ဒီအဖြဲ႔မွာ ႏိုင္ငံေပါင္း ၃၀ ပါ၀င္ပါတယ္။
အီရန္ႏိုင္ငံဘက္က ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ မရွိရင္ သူ႔ရဲ႕အဖြဲ႔အေနနဲ႔ အီရန္ႏိုင္ငံအတြင္း က ႏ်ဴကလီးယား ထုတ္လုပ္ဖို႔ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ပစၥည္းကိရိယာေတြဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အသံုးျပဳဖို႔အတြက္ လုပ္ေဆာင္ေနတာ ျဖစ္တယ္ဆိုၿပီး ေကာက္ခ်က္ခ်ဖို႔ရာ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဂြ်န္ ကယ္ရီ (John Kerry) က ေဆာ္ဒီအာေရဗ်ႏိုင္ငံမွာ တနလၤာေန႔က ေျပာဆိုလိုက္တဲ့ မွတ္ခ်က္နဲ႔ အလားတူပဲ အီရန္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ေရွ႕ဆက္ လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ ညွႇိႏိႈင္းမႈေတြကို အေရးေပၚ ကိစၥရပ္တခုလို သေဘာထားၿပီး လုပ္ေဆာင္ရလိမ့္မယ္လို႔ IAEA အႀကီးအကဲက ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။
အီရန္ႏ်ဴကလီးယား အစီအစဥ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ခါဇက္စတန္ႏိုင္ငံမွာ ျပဳလုပ္တဲ့ ေနာက္ဆံုး ေတြ႔ ဆံုပြဲဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္အတြင္း ၿပီးဆံုးခဲ့ၿပီး၊ ေနာက္ထပ္ ထပ္မံေတြ႔ဆံုၾကဖို႔ လိုတယ္ဆိုတဲ့ သေဘာတူညီမႈပဲ ရရွိခဲ့ပါတယ္။
အဲ့ဒီေဆြးေႏြးပြဲကို အီရန္အစိုးရ တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ P5+1 လို႔ေခၚတဲ့ ၿဗိတိန္၊ အေမရိကန္၊ တ႐ုတ္၊ ဂ်ာမဏီ၊ ျပင္သစ္၊ ႐ုရွား အစရွိတဲ့ႏိုင္ငံေတြက တာ၀န္ရွိသူေတြ တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး ဘာမွ ေရေရ ရာရာရွိတဲ့ အေျဖ ထြက္ေပၚမလာခဲ့ပါဘူး။
