လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္း သံုးေလးဆယ္ေလာက္က ေျမာက္ကိုရီးယား ေထာက္လွမ္းေရးေတြရဲ႕ ျပန္ေပးဆြဲ သြားတာကို ခံခဲ့ၾကရတဲ့ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ အေရးကို ကူညီေဆြးေႏြး ေျဖရွင္းေပးႏိုင္ေရးအတြက္ ေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံကို သြားေရာက္ လည္ပတ္ဖို႔ စီစဥ္ေနေၾကာင္း ဂ်ပန္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။ တိုက်ိဳၿမိဳ႕ကေန VOA သတင္းေထာက္ Steve Herman သတင္းေပးပို႔ထားတာကို ဦးစံမိုးေ၀က တင္ျပထားပါတယ္။
အဲဒီလို ေျမာက္ကိုရီးယား ေထာက္လွမ္းေရးေတြ ျပန္ေပးဆြဲသြားတာခံခဲ့ရတဲ့ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ မိသားစု၀င္ေတြနဲ႔ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ယိုရွီဟီကို ႏိုဒ ဟာ စေနေန႔မွာ တစ္နာရီေလာက္ ေတြ႔ဆံု စကားေျပာခဲ့ပါတယ္။
မစၥတာႏိုဒ က သူ႔အေနနဲ႔ ဒီကိစၥဟာ အေရးတႀကီးလုပ္ဖို႔လိုအပ္တဲ့ ကိစၥလို႔ သေဘာထားတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ အေျခအေန တိုးတက္မႈရွိတယ္ဆိုရင္ သူေျမာက္ကိုရီးယားႏိုင္ငံကို သြားေရာက္မွာျဖစ္တယ္လို႔ ျပန္ေပးဆြဲခံထားရသူေတြရဲ႕ မိသားစုေတြကို ေျပာဆိုသြားပါတယ္။
တဆက္တည္းမွာပဲ ဒီကိစၥကိုေျဖရွင္းႏိုင္ဖို႔အတြက္ တျခားႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႔လည္း အကူညီေပးၾက ေစလိုေၾကာင္း အေမရိကန္ သမၼတ ဘရက္အိုဘားမားနဲ႔ ျပီးခဲ့တဲ့လအတြင္း နယူးေယာက္ျမိဳ႕မွာ ေတြ႔ဆံုခဲ့ခ်ိန္တုန္းက ေျပာဆိုခဲ့ေၾကာင္း မိသားစုေတြကို ဂ်ပန္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က ေျပာျပသြားပါေသးတယ္။
သူ႔အေနနဲ႔ ဒီျပန္ေပးဆြဲသြားခံခဲ့ၾကရတဲ့လူေတြ အေရးကိစၥကို ဘယ္တုန္းကနဲ႔မွမတူေအာင္ ေျဖရွင္းေပးခ်င္တဲ့ဆႏၵ ရွိတဲ့အေၾကာင္း မစၥတာႏိုဒက ေျပာဆိုသြားတာပါ။ အခုထိ သက္ရွိထင္ရွား က်န္ေနေသးတဲ့ ျပန္ေပးဆြဲခံခဲ့ရသူေတြကို မိသားစုေတြနဲ႔ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွာ ျပန္ျပီးေနထိုင္ႏိုင္ေအာင္ သူ႔အေနနဲ႔ တတ္စြမ္းသေလာက္ ကူညီလုပ္ေဆာင္ ေပးလိုတဲ့အေၾကာင္းလည္း ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က ေျပာခဲ့ပါတယ္။
မစၥတာႏိုဒ အေနနဲ႔ ျပီးခဲ့တဲ့လအတြင္း ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္တာ၀န္ လက္ခံရယူခဲ့ျပီးကတည္းက ျပန္ေပးဆြဲ ခံခဲ့ရသူေတြရဲ႕ မိသားစုေတြကို ေတြ႔ဆံုတာ ဒီတႀကိမ္ဟာ ဒုတိယအႀကိမ္ ျဖစ္ပါတယ္။
စုအိခ်ီ အိခ်ီကာ၀ါဟာ ျပန္ေပးဆြဲခံထားရတဲ့ သူေတြထဲမွာ အပါအ၀င္ျဖစ္တယ္လို႔ ေျမာက္ကိုရီးယားက ထုတ္ေဖာ္ ၀န္ခံထားသူပါ။ ဒါေပမဲ့ သူဟာ မေတာ္တဆေရနစ္ၿပီး ႏွလံုးေရာဂါနဲ႔ ေသဆံုးသြားခဲ့ရွာၿပီလို႔ ေျမာက္ကိုရီးယားအစိုးရက ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူ႔ရဲ႕ ရုပ္အေလာင္းဟာ ေရစီးနဲ႔အတူ ေျမာပါသြားခဲ့တဲ့ အတြက္ သူ႕ရဲ႕ခႏၵာကိုယ္ ရုပ္ၾကြင္းကိုေတာ့ ျပန္လည္ လႊဲေျပာင္းေပးႏိုင္ျခင္း မရွိခဲ့ပါဘူး။ အိခ်ီကာ၀ါရဲ႕ မိသားစု၀င္ေတြကေတာ့ ဒီလိုေျပာဆို ရွင္းျပခ်က္ေတြကို ဘယ္တုန္းကမွ လက္မခံခဲ့ပါဘူး။
စုအိခ်ီရဲ႕ ညီျဖစ္သူ ကန္အိခ်ီ ကေတာ့ ဒီအေရးကိစၥရဲ႕ အရင္းျမစ္ကို ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ ေဆြးေႏြးမွာ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း အရင္ဂ်ပန္ေခါင္းေဆာင္ေတြေပးခဲ့တဲ့ ကတိေတြ သူၾကားခဲ့ဖူးၿပီးပါၿပီလို႔ ေျပာပါတယ္။
အိရွီကာ၀ါ က ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ မစၥတာႏိုဒ အေနနဲ႔ သူ႔ထက္အရင္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေျပာခဲ့သလို သူတို႔အေနနဲ႔ ဒီကိစၥကို အတတ္ႏိုင္ဆံုး အေကာင္းဆံုး လုပ္ေဆာင္သြားပါ့မယ္ဆိုၿပီး ေျပာခဲ့ၾကတာေတြထက္ ပိုမိုျပီး အေလးထားလုပ္ေဆာင္ဖို႔ လိုအပ္ေၾကာင္း ေျပာသြားတာပါ။ မစၥတာႏိုဒ အေနနဲ႔ အမွန္တကယ္ တစ္စံုတရာ အေကာင္အထည္ေပၚေအာင္ လုပ္ပါလို႔လည္း သူကေျပာပါတယ္။
ကီအိကို အာရီမိုတို ဟာ အသက္ ၂၃ ႏွစ္အရြယ္ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္တုန္းက ေျမာက္ကိုရီးယားေတြ ေၾကာေထာက္ ေနာက္ခံေပးထားတဲ့ အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႔အစည္းတခုျဖစ္တဲ့ ဂ်ပန္တပ္နီအဖြဲ႔ကေန ျပန္ေပးဆြဲသြားတာကို ခံရသူျဖစ္တယ္လို႔ တာ၀န္ရွိသူေတြက ေျပာပါတယ္။
သူမဟာ ျပန္ေပးဆြဲသြားတာခံခဲ့ရအျပီး ၅ ႏွစ္အၾကာမွာ ေက်ာက္မီးေသြး အပူေပးဓါတ္ေငြ႔ အဆိပ္သင့္ၿပီး ေသဆံုးသြားတယ္လို႔ ေျမာက္ကိုရီးယားက ေျပာပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ကိုယ္ခႏၵာ ရုပ္ၾကြင္းဟာဆိုရင္လည္း ၁၉၉၅ ခုႏွစ္အတြင္း ေျမေတြၿပိဳက်တဲ့အထဲမွာ ပါသြားၿပီလို႔ ဆိုပါတယ္။
၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ႏိုဒနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့တဲ့ သူမရဲ႕မိခင္ျဖစ္သူ ေကယိုကို ကေတာ့ သူ႔အေနနဲ႔ ဒီကေန႔အထိ ျပန္ေတြ႔ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနျပီး ဘုရားမွာ ဆုေတာင္းေနဆဲပဲလို႔ ေျပာပါတယ္။
အာရီမိုတိုရဲ႕ မိခင္က သူမအေနနဲ႔ေကာ တျခားအသက္အရြယ္ႀကီးရင့္ေနတဲ့ မိဘျဖစ္သူေတြနဲ႔ ေဆြမ်ိဳးေတြဟာ သူတို႔ မေသခင္ ဒီျပန္ေပးဆြဲခံထားသူေတြရဲ႕ အေရးကိစၥ ေျဖရွင္းၿပီးသြားတာကို ျမင္ေတြ႔လိုေၾကာင္း ေျပာသြားတာပါ။
၂၀၀၂ ခုႏွစ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဂ်ဴနီခ်ီရို ကိုအိဇူးမိ လက္ထက္မွာ ဒီအေရးနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ႀကီးမားတဲ့ ေအာင္ျမင္မႈ တစ္ခုရခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းကလည္း ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ကိုအိဇူးမိ က ၿပံဳယမ္းကို သြားေရာက္ခဲ့တာပါ။ ေျမာက္ကိုရီးယားက ျပန္ေပးဆြဲခဲ့သူ ၁၃ ေယာက္ ရွိပါတယ္လို႔ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့ၿပီး ေနာက္တစ္လ အၾကာမွာ အဲဒီအထဲက ၅ ဦးကို ျပန္လႊတ္ေပးခဲ့ပါတယ္။
လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြက ေျမာက္ကိုရီးယားဟာ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္ေတြနဲ႔ ၈၀ ခုႏွစ္ေတြအတြင္း ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသား ဒါဇင္ေပါင္းမ်ားစြာကို ျပန္ေပးဆြဲသြားခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီထဲက တခ်ိဳ႕ဟာ ေျမာက္ကိုရီးယားအတြက္ သူလွ်ိဳလုပ္မယ့္သူေတြကို ဂ်ပန္စကား သင္ေပးၾကရပါတယ္။
တျခားအသက္အရြယ္ႀကီးတဲ့ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသားေတြကိုေတာ့ သူတို႔ေနရာမွာ ေျမာက္ကိုရီးယား သူလွ်ိဳလုပ္သူေတြကို ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသားေတြအျဖစ္နဲ႔ အစားထိုးႏိုင္ေအာင္္ သတ္ပစ္လိုက္တယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြက ေျပာပါတယ္။
ဒီလိုဂ်ပန္ႏိုင္ငံသားေတြ ျပန္ေပးဆြဲထားတဲ့အေရးကိစၥ ေျဖရွင္းႏိုင္မႈမရွိေသးသ၍ ဂ်ပန္နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယား တို႔အၾကား ဆက္ဆံေရးပံုမွန္ ျပန္ရႏိုင္ဖို႔အေရးမွာ အတားအဆီးႀကီးတစ္ခုလို ျဖစ္ေနပါတယ္။
