ျမန္မာႏိုင္ငံက အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲကို ႏိုင္ငံတကာ ၾကက္ေျခနီအဖြဲ႕ (ICRC) ျပန္လည္၀င္ေရာက္ စစ္ေဆးခြင့္ ရလာႏိုင္တယ္လို႔ အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဂၽြန္မက္ကိန္း (John McCain) က ေျပာပါတယ္။ ဒီလို ICRC အဖြဲ႕ကို အက်ဥ္းေထာင္ေတြတြင္း ၀င္ေရာက္ စစ္ေဆးခြင့္ ေပးမယ္ဆိုရင္ အက်ဥ္းေထာင္တြင္း ဆိုး၀ါးတဲ့ အေျခအေနေတြနဲ႔ ႀကံဳေနရတဲ့ အက်ဥ္းသားေတြရဲ႕ အေျခအေနေတြဟာ အမ်ားႀကီး တိုးတက္လာႏိုင္တယ္လို႔လည္း သံုးသပ္ၾကပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို မသင္းသီရိက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲကို ၀င္ေရာက္စစ္ေဆး ၾကည့္႐ႈခြင့္ ပိတ္ပင္ခံထားရတဲ့ ICRC ႏိုင္ငံတကာ ၾကက္ေျခနီ အဖြဲ႕ႀကီးကို ျမန္မာအစိုးရက မၾကာခင္ အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲ ျပန္လည္၀င္ေရာက္ခြင့္ ေပးႏိုင္တဲ့ အေျခအေနေတြ ရွိလာႏိုင္တယ္လို႔ မစၥတာ ဂၽြန္မက္ကိန္းက ဒီေန႔ ရန္ကုန္မွာ သတင္းေထာက္ေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆုံစဥ္အတြင္း ထည့္ေျပာသြားတာပါ။
ICRC အဖြဲ႕ႀကီးဟာ စစ္အစိုးရလက္ထက္ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ကတည္းက အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲ ၀င္ေရာက္ စစ္ေဆးခြင့္ ပိတ္ပင္ခံထားရတာမို႔ အခု ျပန္ၿပီးေတာ့ ခြင့္ျပဳမယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြအတြက္ ေကာင္းမြန္တဲ့ အေျခအေနတခု ရႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား လြတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားမႈကို ဦးေဆာင္ေနသူ ကိုၿဖိဳးမင္းသိန္းက ေျပာပါတယ္။
“မစၥတာ ဂၽြန္မက္ကိန္း လာၿပီးေနာက္ပိုင္း သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာသြားတဲ့ အေျခအေနအရ ဆုိရင္ မၾကာခင္မွာ အက်ဥ္းေထာင္ေတြ အတြင္းကုိ ICRC ျပန္ၿပီးေတာ့ ၀င္ေရာက္ခြင့္ ရလိမ့္မယ္လုိ႔ က်ေနာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ICRC ၀င္ေရာက္ခြင့္ ရမယ္ဆုိရင္ အထဲမွာရွိတဲ့ ယုံၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်ခံေနရတဲ့ အက်ဥ္းသားေတြပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ တျခားအက်ဥ္းသားေတြပဲ ျဖစ္ျဖစ္ လူသားဆန္စြာ ေနထုိင္ႏုိင္မယ့္ အေျခအေနေတြဟာ ပုိၿပီး ေကာင္းမြန္လာလိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္တုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။
“အက်ဥ္းေထာင္ေတြမွာ ရွိေနတဲ့ အေျခအေနေတြမွာ တခ်ဳိ႕ အာဏာပိုင္ေတြက သူတုိ႔ သေဘာဆႏၵ အေလ်ာက္ ေဆာင္ရြက္တဲ့ အေျခအေနေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ ဒီလိုေဆာင္ရြက္မႈေတြက ဥပေဒေဘာင္ အျပင္ကုိ ေရာက္သြားတဲ့ အခါမ်ဳိးမွာ ဘယ္လိုမွ အကာအကြယ္ မေပးႏုိင္ပါဘူး။ အဲဒီ အကာအကြယ္ ေပးႏုိင္ဖို႔အတြက္ ဆုိရင္ ICRC လို အဖြဲ႕အစည္းမ်ဳိး အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲကုိ ၀င္ေရာက္စစ္ေဆးခြင့္ ရတာ ေကာင္းမြန္တဲ့ လကၡဏာပါ။ ဒီအတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ ႀကိဳဆုိပါတယ္။”
ၿပီးခဲ့တဲ့ ေမလကုန္ပိုင္းအတြင္း ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား အခြင့္အေရးေတြအတြက္ ေထာင္တြင္း အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပမႈေတြ ျဖစ္လာခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္း ဒီဆႏၵျပသူေတြရဲ႕ အေျခအေနကို စိုးရိမ္တဲ့အတြက္ ICRC အဖြဲ႕နဲ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္သတၱပတ္က သြားေရာက္ ေတြ႕ဆံုစဥ္တုန္းကလည္း အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲကို ျပန္လည္၀င္ခြင့္ ရႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ အစိုးရနဲ႔ ညိႇႏိႈင္း ေဆာင္ရြက္ေနတယ္ ဆိုတာကိုလည္း သိခဲ့ရတယ္လု႔ိ ဆက္ေျပာျပပါတယ္။
“ICRC အက်ဥ္းေထာင္ထဲ ၀င္ေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ ရွိသလားလုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔က ေမးျမန္းတဲ့ အေပၚမွာ သူတုိ႔ကေတာ့ တစုိက္မတ္မတ္ အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲကို ျပန္လည္ ၀င္ေရာက္ႏုိင္ဖို႔အတြက္ သူတို႔ ႀကိဳးပမ္းေနပါတယ္။ ဒီအတြက္လည္း သူတို႔ဘက္က ေဆာင္ရြက္ခြင့္ ရႏုိင္ေအာင္ အခုလက္ရွိ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ အစိုးရသစ္နဲ႔လည္း ေဆြးေႏြးေနတယ္ဆိုတဲ့ အေျခအေနေတြကို က်ေနာ္တုိ႔ ၾကားရပါတယ္။”
ICRC ႏိုင္ငံတကာ ၾကက္ေျခနီ အဖြဲ႕ႀကီးဟာ အက်ဥ္းေထာင္ေတြတြင္းက က်န္းမာေရးဆိုင္ရာ အေျခအေနေတြ၊ ေထာင္တြင္းမွာ အက်ဥ္းသားေတြ ေနထိုင္မႈ ကိစၥေတြကို ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ေလာက္ ကတည္းက စတင္ ေဆာင္ရြက္လာတာျဖစ္ၿပီး နယ္ေထာင္ေတြက ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို သြားေတြ႕ႏိုင္ဖို႔ မိသားစုေတြကို ခရီးစရိတ္ ကူညီေပးတာေတြကို လုပ္ခဲ့တာပါ။ အဲဒီေနာက္ပုိင္း အက်ဥ္းေထာင္ေတြအတြင္း တိုးတက္မႈ အေျခအေနတခ်ဳိ႕ ရွိခဲ့ေပမဲ့ ျပန္ၿပီး ပိတ္ပင္ခံလိုက္ရတဲ့ အခ်ိန္ကစလို႔ ေထာင္ထဲမွာ ဆုိး၀ါးမႈ အေျခအေနေတြ ရွိေနတယ္လို႔လည္း ကိုၿဖိဳးမင္းသိန္းက ေျပာပါတယ္။
“ICRC ၀င္ေရာက္လာၿပီးတဲ့ ေနာက္ပုိင္း အေျခအေနမွာ အက်ဥ္းေထာင္ေတြ အတြင္းမွာ အရင္က သမံတလင္းေပၚမွာ အိပ္ေနရတဲ့ အေျခအေနကေန ကြပ္ပ်စ္နဲ႔ အိပ္ႏုိင္တဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးကို ICRC က က်ေနာ္တုိ႔ဆီကုိ ဒီအခြင့္အေရးေတြ ရေအာင္ သယ္ေဆာင္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ICRC ျပန္ထြက္သြားၿပီးတဲ့ အေျခအေန ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲမွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ တျခား ေဆး၀ါးကုသမႈဆုိင္ရာ အေျခအေနေတြကစၿပီး အခက္အခဲေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။
“အျပင္မွာရွိတဲ့ ယုံၾကည္ခ်က္ အက်ဥ္းသားေတြရဲ႕ မိသားစုေတြကုိ ကူညီေပးမႈဟာ အေတာ္ကုိ အားေကာင္းပါတယ္။ ခရီးစရိတ္ ၂ ေယာက္စာ ထုတ္ေပးတဲ့ဟာမ်ဳိး ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ICRC ၀င္ေရာက္ခြင့္ မရွိေတာ့တဲ့ ေနာက္ပုိင္းမွာ ICRC ရေနတဲ့ ဘတ္ဂ်က္က နည္းလာတဲ့အတြက္ ကူညီေပးမႈကလည္း နည္းသြားပါတယ္။ နည္းသြားတဲ့အတြက္ အက်ဥ္းသား မိသားစုေတြမွာ အခက္အခဲ ရွိပါတယ္။”
ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား လြတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားမႈကို ဦးေဆာင္ေနသူ ကိုၿဖိဳးမင္းသိန္း ေျပာျပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ICRC အဖြဲ႕ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားကိစၥေတြ အပါအ၀င္ ကေလးစစ္သား စုေဆာင္းခံရမႈေတြနဲ႔အတူ အသက္မျပည့္ဘဲ ေထာင္ထဲကို ေရာက္ေနၾကတဲ့ ကေလးသူငယ္ေတြရဲ႕ ကိစၥေတြမွာလည္း ကူညီေပးေနတာမ်ဳိးေတြ ရွိပါတယ္။
