ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေရာက္ေနတဲ့ အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဂၽြန္မက္ကိန္း (John McCain) နဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြ ေတြ႕ဆုံတဲ့အခါ အဲဒီပါတီေတြက Sanction ႐ုပ္သိမ္းေရးကိစၥ တင္ျပဖို႔ ရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန ဆိုး၀ါးမႈေၾကာင့္ အေမရိကန္ အစိုးရက ပိတ္ဆို႔ဒဏ္ခတ္ အေရးယူမႈေတြ ခ်မွတ္ထားေပမဲ့ ထိေရာက္မႈ မရွိတဲ့ ဒီပိတ္ဆို႔မႈေတြကုိ ႐ုပ္သိမ္းသင့္တယ္လို႔ ဒီမိုကေရစီ မိတ္ေဆြမ်ား ပါတီက ေျပာလိုက္ပါတယ္။ မစၥတာ မက္ကိန္းနဲ႔ မနက္ျဖန္ေန႔လယ္ ေတြ႕တဲ့အခါ ဒီပိတ္ဆို႔မႈေတြ ႐ုပ္သိမ္းေပးေရးအတြက္ အဓိက ေဆြးေႏြး တင္ျပသြားမယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။ ဒီအေျခအေန အျပည့္အစံုကို မသင္းသီရိက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီ စနစ္တရပ္ကို ေဖာ္ေဆာင္ျခင္း မရွိတဲ့ အတြက္ေရာ၊ ဆိုး၀ါးတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္တဲ့ အေျခအေနေတြေၾကာင့္ပါ အေမရိကန္ အစိုးရက ပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈေတြ ခ်မွတ္ဆက္ဆံလာတာ ၁၀ စုႏွစ္ေက်ာ္ ရွိေနပါၿပီ။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေျခအေနေတြဟာ တိုးတက္ ေျပာင္းလဲလာျခင္း မရွိခဲ့သလို ဒီပိတ္ဆို႔မႈေတြဟာ ျပည္သူလူထုကိုသာ ထိခိုက္ေနတယ္လို႔ ဒီမိုကေရစီ မိတ္ေဆြမ်ားပါတီက ေျပာပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ မနက္ျဖန္ အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဂၽြန္မက္ကိန္းနဲ႔ ေတြ႕တဲ့အခါ အေမရိကန္က ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ထားတဲ့ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈဟာ ထိေရာက္မႈ မရွိဘူး ဆိုတာကို NDF ပါတီက အဓိက တင္ျပေဆြးေႏြးဖို႔ စီစဥ္ထားတယ္လို႔ မနက္ျဖန္ မစၥတာ ဂၽြန္မက္ကိန္းကို သြားေတြ႕မယ့္ NDF ပါတီက ဦးခင္ေမာင္ေဆြက ေျပာပါတယ္။
“လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ဒီမုိကေရစီေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ တုိးတက္မႈေတြ မရွိဘဲနဲ႔ ဆက္ၿပီးေတာ့ ထပ္ပိတ္ဦးမယ္ဆုိရင္ ဘယ္လိုရည္ရြယ္ခ်က္မ်ဳိးနဲ႔ ဆက္ပိတ္ဖို႔ စဥ္းစားတာလဲ၊ အဲဒီလို ပိတ္တဲ့အတြက္ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ဒီမုိကေရစီေရးေတြ တုိးတက္လာလိမ့္မယ္လို႔ ဘယ္လို အာမခံခ်က္ေတြမ်ား ျမင္ထားတာ ရွိပါသလဲလို႔ သူ႔ကို ေမးရေတာ့မွာပဲ။
“အေျခခံ ျပည္သူေတြ သြယ္၀ုိက္ၿပီး ထိခုိက္ေနတယ္၊ ဆင္းရဲတြင္း နက္ေနၾကတဲ့ ျပည္သူေတြကို မေထာက္ပံ့ႏုိင္ဘူး ဆုိတာေတြ ရွိေနတာ သိပါလ်က္နဲ႔ ဘာေၾကာင့္ ခင္ဗ်ားတို႔ ဆက္လုပ္ရသလဲဆုိတဲ့ အေၾကာင္းကုိ က်ေနာ္တုိ႔ ေဆြးေႏြးမွာပါ။”
အခုလို ပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈေတြ ရွိေနေပမဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ တိုးတက္မလာဘူး ဆိုရင္ ဒီပိတ္ဆို႔ ဒဏ္ခတ္ထားတာေတြ ႐ုပ္သိမ္းလိုက္ရင္ေရာ အေျခအေနေတြ ေျပာင္းလဲၿပီး တိုးတက္သြားမယ္လို႔ ထင္ပါသလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကိုေတာ့ ဦးခင္ေမာင္ေဆြက…
“႐ုပ္သိမ္းလိုက္မယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ျပည္သူေတြဟာ Sanction ႐ုပ္သိမ္းတဲ့အတြက္ ႏုိင္ငံတကာ ေစ်းကြက္ႀကီးနဲ႔ ထိစပ္မႈ ရွိမယ္၊ အရင္းအျမစ္ေတြ ရလာမယ္၊ ၿပီးေတာ့ နည္းပညာေတြ ရလာမယ္ဆုိရင္ လူမႈ ပတ္၀န္းက်င္ႀကီးက ပိုစုိျပည္လာၿပီးေတာ့ လုပ္ငန္းကုိင္ငန္းေတြ ပြင့္လင္းလာမယ့္ အေနအထားေတြ ရရွိလာမွာေပါ့။
“က်ေနာ္တုိ႔ ႏုိင္ငံမွာေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး Record ေတြမေကာင္းလုိ႔ ပိတ္တယ္။ တျခား က်ေနာ္တုိ႔ႏုိင္ငံ အနီးမွာ ရွိေနတဲ့ ႏုိင္ငံေတြမွာ လူ႔အခြင့္အေရး မေကာင္းတာ တန္းတူျဖစ္ေသာ္လည္း က်ေနာ္တုိ႔က်ေတာ့ ပိတ္ၿပီး တျခားႏုိင္ငံက်ေတာ့ မဟာဗ်ဴဟာ စီးပြားဘက္ေတာင္မွ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္သြားတဲ့ဟာေတြက အေမရိကန္ အစိုးရအဖုိ႔ ျပန္လည္ စဥ္းစားသင့္ၿပီလို႔ က်ေနာ္တို႔က ေျပာခ်င္တဲ့ အပုိင္းေတြလည္း ရွိပါတယ္။”
NDF ပါတီက ဦးခင္ေမာင္ေဆြ ေျပာျပသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
မနက္ျဖန္မွာေတာ့ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အင္အားစု (NDF)၊ ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီ (ျမန္မာ) အဖြဲ႕၊ ရခုိင္အမ်ဳိးသားမ်ား တိုးတက္ေရးပါတီ၊ ကခ်င္ပါတီအျပင္ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီၫြတ္ေရး ပါတီက တပါတီကို ကိုယ္စားလွယ္ တဦးစီ ၅ ဦးနဲ႔ မနက္ျဖန္ ရန္ကုန္မွာ ဂၽြန္မက္ကိန္းနဲ႔ ေတြ႕ဆုံမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ ရခိုင္အမ်ဳိးသား တိုးတက္ေရးပါတီ ကိုယ္စားျပဳၿပီး တက္မယ့္ ဦးအုန္းတင္ကေတာ့ မစၥတာ မက္ကိန္းနဲ႔ ေတြ႕တဲ့အခါ ဒီပိတ္ဆို႔မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အခ်က္ ၃ ခ်က္ကုိ သူတို႔ပါတီက တင္ျပဖုိ႔ စီစဥ္ထားတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“ဥပမာ အေမရိကန္ အစိုးရ အေနနဲ႔ သူတုိ႔ရဲ႕ လုိခ်င္တဲ့ အတုိင္းအတာ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ ရွိသလား၊ ျမန္မာျပည္သူေတြ အေနနဲ႔ ဘာေတြ ထိခုိက္မႈ ရွိေနလဲ၊ ျမန္မာျပည္ကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ စစ္အစိုးရရဲ႕ လက္ထက္မွာေရာ သူတုိ႔ကို ဘာေတြကို ဟန္႔တားခဲ့လဲဆုိတဲ့ အခ်က္ ၃ ခ်က္ကို က်ေနာ္တုိ႔ စဥ္းစားဖို႔ လိုပါလိမ့္မယ္။ Sanction ကို ႐ုပ္ပါလုိ႔ေတာ့ မေျပာဘူး၊ ခင္ဗ်ားတုိ႔ ဒါကုိ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ ရွိေအာင္ လုပ္ႏုိင္သလား၊ Sanction လုပ္ခဲ့တဲ့အတြက္ ျမန္မာျပည္မွာ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ဒီမုိကေရစီေတြ ေပၚေနၿပီလား၊ တုိးတက္မႈေတြ ရွိေနသလား၊ အဲဒါကို ေမးရမယ္။”
ရခိုင္အမ်ဳိးသားမ်ား တိုးတက္ေရး ပါတီက ဦးအုန္းတင္ ေျပာျပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
အခုလို အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ တဦးရဲ႕ ခရီးစဥ္ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ အေရးႀကီးသလို အခုလို ဘက္ေပါင္းစံု အဖြဲ႕ေတြရဲ႕ အျမင္သေဘာထား အမ်ဳိးမ်ဳိးကို နားေထာင္မယ္ ဆိုတဲ့အတြက္ ဒီခရီးစဥ္ဟာ ျမန္မာ့အေရးအတြက္ အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းမႈရွိမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ (ျမန္မာ) အဖြဲ႕ရဲ႕ ဥကၠ႒ ဦးသုေ၀က သုံးသပ္ပါတယ္။
“ဂၽြန္မက္ကိန္းက သက္ဆုိင္ရာ အစိုးရ အဖြဲ႕ေတြနဲ႔လည္း ေတြ႕မယ္၊ ႏုိင္ငံေရးပါတီ မ်ားမ်ားနဲ႔လည္း ေတြ႕မယ္ဆုိေတာ့ ျပည့္ျပည့္စုံစုံ သိသြားရမယ္ေပါ့။ က်ေနာ္တုိ႔ကေတာ့ တုိင္းျပည္မွာ ျဖစ္ရွိေနတဲ့ အျဖစ္မွန္ အခ်က္အလက္ေတြကို သူ႔ကို ေျပာျပမွာေပါ့။ က်ေနာ္တုိ႔လည္း ဘာလုပ္ေနတယ္ဆုိတာ သူ႔ကုိ ေျပာျပမယ္။ ဒီအစိုးရရဲ႕ အေျခအေနေတြလည္း က်ေနာ္တုိ႔ ရွင္းျပမွာေပါ့။ သူတုိ႔မွာလည္း ဘယ္လုိ အခက္အခဲေတြ ရွိတယ္၊ သူတုိ႔ ဘယ္ေလာက္လုပ္ေနတယ္ ဆုိတာကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ ေျပာျပမွာေပါ့။”
မစၥတာ ဂၽြန္မက္ကိန္းဟာ မနက္ျဖန္ ဒီအဖြဲ႕ေတြနဲ႔ ေန႔လယ္ပိုင္းမွာ ေတြ႕မွာျဖစ္သလို ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ေရာ သူ႕ရဲ႕ NLD ပါတီ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ အဖြဲ႕၀င္ေတြနဲ႔ပါ ေတြ႕ဆံုဖို႔ ရွိပါတယ္။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံက ရီပတ္ဘလီကန္ပါတီ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဂၽြန္မက္ကိန္းဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံက စစ္အုပ္ခ်ဳပ္မႈကို ကန္႔ကြက္ခဲ့သလို စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔ ဒဏ္ခတ္ထားမႈေတြကိုလည္း အားေပးေထာက္ခံသူ ျဖစ္ပါတယ္။