ျမန္မာႏိုင္ငံက တိုင္းရင္းသားျပႆနာေတြ ေျပလည္ ၿငိမ္းခ်မ္းဖို႔အတြက္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေရး ကိစၥေတြကို ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးအဖြဲ႔တစ္ခု ျဖစ္တဲ့ KNLA ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီ အဖြဲ႔တို႔ ဒီကေန႔ ေတြ႔ဆံုစဥ္မွာ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ယူထားတဲ့ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ေတြ႔ဆံုတာ ျဖစ္သလို KNLA ဘက္ကလည္း အစိုးရနဲ႔ သူတို႔ၾကား ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုင္ရာ သေဘာတူထားတဲ့ အခ်က္ေတြကို ရွင္းျပခဲ့တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒီသတင္းအျပည့္အစံုကို မသင္းသီရိက တင္ျပထားပါတယ္။
ဒီကေန႔ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၀ ရက္ ေသာၾကာေန႔ ေန႔လယ္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ နဲ႔ အပစ္ရပ္ KNU KNLA ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေကာင္စီအဖြဲ႔တို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ေနအိမ္မွာ ေတြ႔ဆံုခဲ့ၾကတာပါ။ ဒါဟာ ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အပစ္ရပ္ တုိင္းရင္းသားအဖဲြ႔ေတြ ေတြ႔ဆံုၾကတာ ျဖစ္ၿပီး KNLA ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေကာင္စီ ဘက္က ဥကၠ႒ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ထိန္ေမာင္နဲ႔ အတူ အဖြဲ႔၀င္ေတြလည္း ပါသြားခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒီလို ေတြ႔ဆံုမႈေတြအတြင္း တိုင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ေျပလည္မႈရကာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အစစ္အမွန္ရဖို႔ ကိစၥေတြနဲ႔အတူ တုိင္းရင္းသားေဒသတြင္း ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဆိုင္ရာ ကိစၥေတြကို ေဆြးေႏြးခ့ဲၾကတယ္လုိ႔ KNLA အဖြဲ႔က ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ေဒါက္တာ တီမိုသီ (Timothy) က ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တုိ႔ ကခ်င္ကိစၥကိုေပါ့ေနာ္၊ ကခ်င္မွာျဖစ္ေနတဲ့ ကိစၥကို ၀ိုင္း၀န္းၿပီးေတာ့ ဘယ္လိုလုပ္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ကခ်င္တို႔၊ တျခား တိုင္းရင္းသား ေဒသေတြမွာ ပဋိပကၡ ျဖစ္ေနတာကို အစိုးရနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ဘယ္လို ၀ိုင္း၀န္း ညိႇၿပီးေတာ့ ေျပာၾကမလဲ ဆိုတာကို ေျပာၾကပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ေရွ႕ ဘယ္လို လက္တြဲၿပီးေတာ့ တိုင္းျပည္အက်ိဳး၊ ျပည္သူလူထုအက်ိဳး၊ တိုင္းရင္းသားေတြ အက်ိဳးကို က်ေနာ္တုိ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေရာ၊ အစိုးရေရာ၊ က်ေနာ္တို႔ အားလံုး ဘယ္လို လက္တြဲၿပီးေတာ့ က်န္ေနတဲ့ တိုင္းရင္းသားေတြ ေရာေပါ့ေနာ္။ သူတို႔လည္း ေတြ႔ခ်င္မွာပဲ။ ေကအန္ယူ တို႔ ပဒို ထူးေဖာ တို႔လည္း ေတြ႔ခ်င္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ကခ်င္ဘက္ကလည္း ေတြ႔ခ်င္တယ္ဆိုေတာ့ အားလံုး က်ေနာ္တို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာတာကေတာ့ အားလံုး တစ္ေန႔က်ရင္ ေတြ႔ၿပီးေတာ့ ညီညီညြတ္ညြတ္နဲ႔ သြားဖို႔ က်ေနာ္တုိ႔ ေျပာၾကပါတယ္။”
ၿပီးခဲ့တဲ့ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၇ ရက္ေန႔က ေနျပည္ေတာ္မွာ အစိုးရနဲ႔ KNU KNLA ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေကာင္စီတို႔ ပဏာမအဆင့္ သေဘာတူညီခ်က္ လက္မွတ္ ထုိးခဲ့ၾကတဲ့ အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္လို႔လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ရွင္းျပခဲ့တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“သူ႔ကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ျပတယ္ေလ။ က်ေနာ္တုိ႔ ဘယ္လို သေဘာတူညီခ်က္ေတြ လုပ္လာတယ္။ အဆင့္ ၇ ဆင့္ သေဘာတူညီခ်က္ ရွိတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေရွ႕ က်ေနာ္တို႔ ဘယ္လိုသြားမလဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေမးတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔အေနနဲ႔ ေျပာရတာကေတာ့ အရင္ဆံုး က်ေနာ္တုိ႔ လုပ္ရာမွာက လူထုရဲ႕ စား၀တ္ေနေရးရယ္၊ လူထုရဲ႕ က်ေနာ္တို႔ ကရင္ျပည္က တိုင္းရင္းသားေတြေရာ၊ အကုန္လံုး ျပည္တြင္းမွာရွိတဲ့ ျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းရမယ္။ အစိုးရဆီက ခြင့္ေတာင္းၿပီးေတာ့ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ဘယ္လိုလုပ္သြားမလဲ၊ လူထုရဲ႕ ျပႆနာကို ဘယ္လိုေျဖရွင္းမလဲ။ က်ေနာ္တုိ႔ တုိင္းရင္းသားေတြ ျပန္လာၿပီးေတာ့ ေႏြးေႏြးေထြးေထြးနဲ႔ ကိုယ့္တုိင္ျပည္မွာ ေနရေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ။ အဲဒါေတြေပါ့ က်ေနာ္တို႔ ေဆြးေႏြးၾကတယ္။”
KNLA ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီအဖြဲ႔က ေျပာခြင့္ရသူ ေဒါက္တာ တီမိုသီ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အစိုးရက ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႔ေတြ ဖြဲ႔ၿပီးေတာ့ လက္နက္ကိုင္ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ အပစ္ရပ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္ေတြ ရဖို႔ လိုက္ၿပီး ညိႇႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ေနတာ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဇန္န၀ါရီလ ၁၂ ရက္ေန႔ကမွ ပဏာမအဆင့္ အပစ္ရပ္ သေဘာတူထားတဲ့ ကရင္ KNU အဖြဲ႔နဲ႔ အစိုးရ စစ္တပ္ၾကား ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၉ရက္ေန႔ ညေနပိုင္းမွာ တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ခဲ့တာရွိတယ္လို႔ KNLA အဖြဲ႔က ဗို္လ္မွဴးႀကီး ေစာထက္နသန္က ေျပာပါတယ္။
“မေန႔ ညေန ၆ နာရီမွာ ဘီလင္း ၿမိဳ႕နယ္ထဲက လွကြန္းပ်ဳ ဘက္နားေလာက္မွာ အစိုးရတပ္ဘက္ကေတာ့ တပ္ေျပာင္းတာေပါ့။ တပ္ေျပာင္းၿပီး ျပန္ဆင္းလာတဲ့ တပ္ေတြနဲ႔ တိုးပါတယ္ခင္ဗ်။ KNU ဘက္ကေတာ့ ေျပာပါတယ္။ တစ္လမ္းတည္း သြားပါဆိုၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကာလမွာ လမ္းတစ္ေၾကာင္းပဲ ေပးပါတယ္။ လမ္းတစ္ေၾကာင္းတည္း ေပးေတာ့ တက္သြားတဲ့ အခ်ိန္တုန္းကေတာ့ လမ္းတစ္ေၾကာင္းက မွန္တယ္ခင္ဗ်။ ျပန္လာတဲ့အခါမွာ လမ္း မွားေနမလား ဆိုၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ မေျပာတတ္ဘူးခင္ဗ်။ အဲဒါနဲ႔ တိုက္ပြဲျဖစ္ပါတယ္။ ေပ်ာက္က်ားတုိက္ပြဲေတြ ျဖစ္တာပါခင္ဗ်။ ဒါေပမဲ့ အခုခ်ိန္မွာေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာျဖစ္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ စိတ္မေကာင္းၾကဘူး။ အရပ္သားေတြကေတာ့။”
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြ ထဲကဆိုရင္ေတာ့ အဖြဲြ႔ႀကီးတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ကခ်င္နဲ႔ အပစ္ရပ္ သေဘာတူညီခ်က္ေတြ ရဖို႔ ညိႇႏိႈင္းမရေသးတာက လြဲရင္ က်န္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ သေဘာတူညီခ်က္ေတြ ရထားတာ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အစိုးရအေနနဲ႔ ဒီလို သေဘာတူညီခ်က္ေတြကို ခိုင္ခံ့တဲ့ သေဘာတူညီခ်က္ေတြ ျဖစ္ဖို႔ လိုသလို တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ အဓိက ျဖစ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရး ျပႆနာေတြကိုလည္း ေျဖရွင္းတာေတြ လုပ္ဖို႔လိုမယ္လို႔ တျခား တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ တိုင္းရင္းသား ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြက ေထာက္ျပေနၾကတာလည္း ရွိပါတယ္။