စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ကျွန်းလှမြို့ရဲ့ အဝင်အထွက်တွေကို ဒီကနေ့မှာပဲ ပျူစောထီးတပ်ဖွဲ့တွေနဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်တွေက ထပ်ပိတ်လိုက်တယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ ကျွန်းလှမြို့ထဲမှာလည်း ဒေသခံတွေကို ပြည်သူ့စစ်သင်တန်း အတင်းအကြပ် တက်ခိုင်းနေတဲ့အကြောင်း ဒေသခံတွေက ပြောကြပါတယ်။ ဒီအကြောင်း သတင်းပေးပို့ချက်ကို အခြေခံပြီး မဆုမွန်က ပြောပြပါမယ်။
ကျွန်းလှမြို့ကို မတ်လ ၁ ရက်နေ့ကစပြီး ပျူစောထီးတွေနဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်တွေက မြို့အဝင်အထွက်တွေကို ပိတ်ခဲ့တာဖြစ်ပြီး ၁၀ ရက်နေ့မှာ ပြန်ဖွင့်ခဲ့ပေမယ့် ဒီကနေ့ မတ်လ ၁၅ ရက်နေ့မှာ ပြန်ပိတ်လိုက်တယ်လို့ ဒေသခံတွေကပြောပါတယ်။ ဒါက တရားဝင်စာထုတ်ပြီး ပိတ်တာမျိုးမဟုတ်ဘဲ ပျူစောထီးတွေရဲ့ သဘောထားနဲ့ ပိတ်တာမျိုးဖြစ်တယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။
“၁ ရက်နေ့ကနေ ၁၀ ရက်နေ့ထိပိတ်တယ်လို့ပြောတယ်၊ အဲ့ကနေ ၁၄ ရက်နေ့ထိ ဖွင့်တယ်ပေါ့၊ တခါ ဒီနေ့ ပြန်ပိတ်တယ်ပေါ့လေ။ အဲ့လိုတော့ ကျွန်တော်တို့ ကြားနေရတယ်။ သူတို့က တရားဝင်စာထုတ်ပြီးတော့ ပိတ်တာမျိုးလည်း မဟုတ်ဘူးပေါ့။ အဲ့တော့ သူတို့ အဝင်ခံတဲ့နေ့ဆိုရင် ဖွင့်တာပဲ။ သူတို့ အဝင်မခံတဲ့နေ့ ဆိုရင် ပိတ်တာပဲ၊ အဲ့လိုပဲ ဖြစ်နေတာပေါ့။”
မတ်လ ၁၄ ရက်နေ့က ပျူစောထီးအဖွဲ့တွေက ဒေသခံတွေကို အစည်းအဝေးခေါ်ပြီး ရပ်ရွာကို ကာကွယ်နိုင်ဖို့အတွက် ပြည်သူ့စစ်သင်တန်း တက်ကြဖို့ ဖိအားပေးပြောဆိုခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောကြပါတယ်။
ကျွန်းလှမြို့နဲ့ တဆက်တည်းဖြစ်တဲ့ ရှမ်းစုနဲ့ တပ်ကုန်းရွာတွေက ဒေသခံတွေကို ပြည်သူစစ်သင်တန်း တက်ခိုင်းတာဖြစ်ပြီးတော့ မြို့ပေါ်ရပ်ကွက်တွေက ဒေသခံတွေကိုလည်း ပြည်သူ့စစ်သင်တန်း တက်ကြဖို့ ပြောခဲ့တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ၂၀၂၂ နိုဝင်ဘာလလောက်တုန်းကလဲ ကျွန်းလှမြို့ထဲက အင်းမမြိုင်ရပ်ကွက် အပါအဝင် ရပ်ကွက်တချို့က ဒေသခံတွေကို ပြည်သူ့စစ်သင်တန်း ပေးခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံတွေက ဆိုပါတယ်။
ခုလို ပြည်သူ့စစ်သင်တန်းကို အတင်းအကျပ် တက်ခိုင်းတာမျိုးတွေ ရှိတာကြောင့် ဒေသခံတွေက ကျွန်းလှမြို့ထဲက ထွက်သွားလိုကြပေမယ့် ပျူစောထီးတွေက မြို့အဝင်အထွက်တွေ အားလုံးကို ပိတ်ပြီး မြို့ထဲက ထွက်ခွင့်မပေးဘူးလို့ ကျွန်းလှမြို့ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများအဖွဲ့တာဝန်ခံ ကိုညီက VOA ကိုခုလိုပြောပါတယ်။
“မနေ့က သူတို့ အစည်းအဝေးခေါ်တယ်လို့ပြောတယ်။ ခေါ်ပြီးတော့မှ ရှမ်းစုနဲ့ တပ်ကုန်းဆိုတဲ့ ကျွန်းလှနားလေးက ရွာကို မတက်မနေရ တစ်အိမ်တစ်ယောက် ပုံစံမျိုးနဲ့ သူတို့ မဲနှိုက်မယ်၊ မဲနှိုက်ပြီးတော့ ကျတဲ့အိမ်တွေကတော့ တစ်အိမ်တစ်ယောက်ပေါ့၊ ပျူသင်တန်း တက်ရမယ်ပေါ့၊ ဒီလိုလုပ်နေတာတွေတော့ ရှိတယ်ဗျ။ အဓိကကတော့ မြို့ထဲက လူတွေကလည်း အဝေးကို ရှောင်ချင်တဲ့ဟာတွေ တော်တော်များများ ရှိတယ်ဆိုတာ ကျွန်တော်တို့ သိရတယ်ပေါ့နော်။ နောက် ကျွန်တော်တို့ကို အကူအညီတောင်းတာမျိုးတွေလည်း ရှိတယ်ပေါ့။ ခက်နေတာက ဘာလည်းဆိုတော့ သူတို့ မြို့ထဲကနေ မြို့ပြင်ထွက်ဖို့ကိုက တော်တော်ခက်ခဲတဲ့ အနေအထားမှာရှိတယ်။ တကယ်လို့ မိသွားတယ်ဆိုရင်လည်း ရိုက်ခံရတာတို့၊ နှိပ်စက်ခံရတာတို့ အဲ့ဒါမျိုးတွေလည်း ရှိတယ်လို့ကျွန်တော်တို့ တဆင့် ပြန်ကြားရတာပေါ့။”
ကျွန်းလှမြို့က ပျူစောထီးအဖွဲ့တွေက မြို့ထဲက ဒေသခံတွေကို အတင်းအဓမ္မ ဖိအားပေးပြီး ရပ်ကွက်မှာ လုံခြုံရေး ကင်းစောင့်ခိုင်းတာတွေ လုပ်သလို ငွေကြေးတောင်းခံတာတွေ လုပ်နေတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောကြပါတယ်။ ဒီလိုလုပ်တာက သူတို့အတွက် လူအင်အား စုပြီးသားဖြစ်သလို လူထုကို အကာကွယ်ယူတာမျိုးဖြစ်တယ်လို့ ကျွန်းလှမြို့ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများအဖွဲ့တာဝန်ခံ ကိုညီက မြင်ပါတယ်။
“၁၂ ရက် ၁၃ ရက်လောက်ကစပြီးတော့မှ သူတို့ အစည်းအဝေးတွေ စခေါ်ပြီးတော့မှ လုံခြုံရေးစောင့်ခိုင်းတာတို့၊ နောက်တခုက ဂိတ်တွေမှာ အစောင့်ထားတာတို့ ဒီလိုတွေ လုပ်နေတာတွေ ရှိတယ်။ အဓိကကတော့ သူတို့ရဲ့ လုံခြုံရေးအတွက်လို့ပဲ ကျွန်တော်တို့က ယူဆတာပေါ့။ ကျွန်တော်တို့ ကြားရသလောက်တော့ မဖြစ်မနေ ကင်းစောင့်ရမယ် ဂိတ်တွေမှာ စောင့်ပေးရမယ်။ ဒါမျိုးတွေ လုပ်ပြီးတော့မှ သူတို့(ပျူ)ကတော့ မြို့ထဲမှာ အေးအေးဆေးဆေး နေနေတယ်ဆိုတာမျိုးလဲ ကျွန်တော်တို့ ကြားရတာပေါ့လေ။ ကျွန်တော်တို့ မြင်တာကတော့ သူတို့အတွက်လည်း လူအင်အားလည်း စုပြီးသားဖြစ်တယ်။ နောက်တခုက သူတို့ရဲ့ လုံခြုံရေးအတွက်လည်း ပိုစိတ်ချရတယ်ပေါ့၊ နောက်တခုက ဒီ လူထုကို အကာအကွယ်ယူတဲ့သဘောလို့လည်း ကျွန်တော်တို့ ယူဆတယ်ပေါ့နော်။”
မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ ပျူစောထီး အဖွဲ့တွေက အကြောင်းရင်းမသိရဘဲ ကျွန်းလှမြို့အဝင်အထွက်တွေကို ပိတ်ထားတာ လဝက်လောက် ရှိလာပြီဖြစ်တဲ့အတွက် ကျွန်းလှမြို့ကို အားကိုးအားထားပြုပြီး ရောင်းဝယ် ဖောက်ကားလုပ်ကြရတဲ့ သူတွေ အခက်အခဲ ဖြစ်ကြရသလို ကုန်စည်စီးဆင်းမှုတွေပါ ရပ်တန့်ကုန်တယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောကြပါတယ်။ ဒီလို မြို့ကိုပိတ်ထားတာကြောင့် ကျွန်းလှတနယ်လုံးက ဒေသခံတွေအတွက် ကျန်းမာရေး အရေးပေါ်ကိစ္စတွေမှာ ဒုက္ခရောက်ကြရသလို စားရေးသောက်ရေးလည်း ခက်ခဲနေကြရတယ်လို့ ပြောကြပါတယ်။
ကျွန်းလှမြို့နယ်အတွင်းက ကျေးရွာတွေကိုလည်း မြန်မာစစ်တပ်က နယ်မြေရှင်းလင်းရေး စစ်ကြောင်းတွေဝင်သလို ကျေးရွာက နေအိမ်တွေကို မီးရှို့တာတွေလည်း ရှိတာကြောင့် ဒေသခံတွေ စစ်ဘေးရှောင်နေကြရတာတွေလည်း ရှိပါတယ်။
{Unicode}
ကြှနျးလှမွို့အဝငျအထှကျကို ထပျပိတျပွီး ပြူစောထီးတှကေ စဈသငျတနျးတကျခိုငျးနေ
စဈကိုငျးတိုငျး၊ ကြှနျးလှမွို့ရဲ့ အဝငျအထှကျတှကေို ဒီကနေ့မှာပဲ ပြူစောထီးတပျဖှဲ့တှနေဲ့ စဈကောငျစီတပျတှကေ ထပျပိတျလိုကျတယျလို့ ဒသေခံတှကေ ပွောပါတယျ။ ကြှနျးလှမွို့ထဲမှာလညျး ဒသေခံတှကေို ပွညျသူ့စဈသငျတနျး အတငျးအကွပျ တကျခိုငျးနတေဲ့အကွောငျး ဒသေခံတှကေ ပွောကွပါတယျ။ ဒီအကွောငျး သတငျးပေးပို့ခကြျကို အခွခေံပွီး မဆုမှနျက ပွောပွပါမယျ။
ကြှနျးလှမွို့ကို မတျလ ၁ ရကျနေ့ကစပွီး ပြူစောထီးတှနေဲ့ စဈကောငျစီတပျတှကေ မွို့အဝငျအထှကျတှကေို ပိတျခဲ့တာဖွဈပွီး ၁၀ ရကျနေ့မှာ ပွနျဖှငျ့ခဲ့ပမေယျ့ ဒီကနေ့ မတျလ ၁၅ ရကျနေ့မှာ ပွနျပိတျလိုကျတယျလို့ ဒသေခံတှကေပွောပါတယျ။ ဒါက တရားဝငျစာထုတျပွီး ပိတျတာမြိုးမဟုတျဘဲ ပြူစောထီးတှရေဲ့ သဘောထားနဲ့ ပိတျတာမြိုးဖွဈတယျလို့ ဒသေခံတှကေ ပွောပါတယျ။
“၁ ရကျနေ့ကနေ ၁၀ ရကျနေ့ထိပိတျတယျလို့ပွောတယျ၊ အဲ့ကနေ ၁၄ ရကျနေ့ထိ ဖှငျ့တယျပေါ့၊ တခါ ဒီနေ့ ပွနျပိတျတယျပေါ့လေ။ အဲ့လိုတော့ ကြှနျတောျတို့ ကွားနရေတယျ။ သူတို့က တရားဝငျစာထုတျပွီးတော့ ပိတျတာမြိုးလညျး မဟုတျဘူးပေါ့။ အဲ့တော့ သူတို့ အဝငျခံတဲ့နေ့ဆိုရငျ ဖှငျ့တာပဲ။ သူတို့ အဝငျမခံတဲ့နေ့ ဆိုရငျ ပိတျတာပဲ၊ အဲ့လိုပဲ ဖွဈနတောပေါ့။”
မတျလ ၁၄ ရကျနေ့က ပြူစောထီးအဖှဲ့တှကေ ဒသေခံတှကေို အစညျးအဝေးခေါျပွီး ရပျရှာကို ကာကှယျနိုငျဖို့အတှကျ ပွညျသူ့စဈသငျတနျး တကျကွဖို့ ဖိအားပေးပွောဆိုခဲ့တယျလို့ ဒသေခံတှကေ ပွောကွပါတယျ။
ကြှနျးလှမွို့နဲ့ တဆကျတညျးဖွဈတဲ့ ရှမျးစုနဲ့ တပျကုနျးရှာတှကေ ဒသေခံတှကေို ပွညျသူစဈသငျတနျး တကျခိုငျးတာဖွဈပွီးတော့ မွို့ပေါျရပျကှကျတှကေ ဒသေခံတှကေိုလညျး ပွညျသူ့စဈသငျတနျး တကျကွဖို့ ပွောခဲ့တယျလို့ ဆိုပါတယျ။ ၂၀၂၂ နိုဝငျဘာလလောကျတုနျးကလဲ ကြှနျးလှမွို့ထဲက အငျးမမွိုငျရပျကှကျ အပါအဝငျ ရပျကှကျတခြို့က ဒသေခံတှကေို ပွညျသူ့စဈသငျတနျး ပေးခဲ့တယျလို့ ဒသေခံတှကေ ဆိုပါတယျ။
ခုလို ပွညျသူ့စဈသငျတနျးကို အတငျးအကပြျ တကျခိုငျးတာမြိုးတှေ ရှိတာကွောငျ့ ဒသေခံတှကေ ကြှနျးလှမွို့ထဲက ထှကျသှားလိုကွပမေယျ့ ပြူစောထီးတှကေ မွို့အဝငျအထှကျတှေ အားလုံးကို ပိတျပွီး မွို့ထဲက ထှကျခှငျ့မပေးဘူးလို့ ကြှနျးလှမွို့ တကျကွှလှုပျရှားသူမြားအဖှဲ့တာဝနျခံ ကိုညီက VOA ကိုခုလိုပွောပါတယျ။
“မနေ့က သူတို့ အစညျးအဝေးခေါျတယျလို့ပွောတယျ။ ခေါျပွီးတော့မှ ရှမျးစုနဲ့ တပျကုနျးဆိုတဲ့ ကြှနျးလှနားလေးက ရှာကို မတကျမနရေ တဈအိမျတဈယောကျ ပုံစံမြိုးနဲ့ သူတို့ မဲနှိုကျမယျ၊ မဲနှိုကျပွီးတော့ ကတြဲ့အိမျတှကေတော့ တဈအိမျတဈယောကျပေါ့၊ ပြူသငျတနျး တကျရမယျပေါ့၊ ဒီလိုလုပျနတောတှတေော့ ရှိတယျဗြ။ အဓိကကတော့ မွို့ထဲက လူတှကေလညျး အဝေးကို ရှောငျခငြျတဲ့ဟာတှေ တောျတောျမြားမြား ရှိတယျဆိုတာ ကြှနျတောျတို့ သိရတယျပေါ့နောျ။ နောကျ ကြှနျတောျတို့ကို အကူအညီတောငျးတာမြိုးတှလေညျး ရှိတယျပေါ့။ ခကျနတောက ဘာလညျးဆိုတော့ သူတို့ မွို့ထဲကနေ မွို့ပွငျထှကျဖို့ကိုက တောျတောျခကျခဲတဲ့ အနအေထားမှာရှိတယျ။ တကယျလို့ မိသှားတယျဆိုရငျလညျး ရိုကျခံရတာတို့၊ နှိပျစကျခံရတာတို့ အဲ့ဒါမြိုးတှလေညျး ရှိတယျလို့ကြှနျတောျတို့ တဆငျ့ ပွနျကွားရတာပေါ့။”
ကြှနျးလှမွို့က ပြူစောထီးအဖှဲ့တှကေ မွို့ထဲက ဒသေခံတှကေို အတငျးအဓမ်မ ဖိအားပေးပွီး ရပျကှကျမှာ လုံခွုံရေး ကငျးစောငျ့ခိုငျးတာတှေ လုပျသလို ငှကွေေးတောငျးခံတာတှေ လုပျနတေယျလို့ ဒသေခံတှကေ ပွောကွပါတယျ။ ဒီလိုလုပျတာက သူတို့အတှကျ လူအငျအား စုပွီးသားဖွဈသလို လူထုကို အကာကှယျယူတာမြိုးဖွဈတယျလို့ ကြှနျးလှမွို့ တကျကွှလှုပျရှားသူမြားအဖှဲ့တာဝနျခံ ကိုညီက မွငျပါတယျ။
“၁၂ ရကျ ၁၃ ရကျလောကျကစပွီးတော့မှ သူတို့ အစညျးအဝေးတှေ စခေါျပွီးတော့မှ လုံခွုံရေးစောငျ့ခိုငျးတာတို့၊ နောကျတခုက ဂိတျတှမှော အစောငျ့ထားတာတို့ ဒီလိုတှေ လုပျနတောတှေ ရှိတယျ။ အဓိကကတော့ သူတို့ရဲ့ လုံခွုံရေးအတှကျလို့ပဲ ကြှနျတောျတို့က ယူဆတာပေါ့။ ကြှနျတောျတို့ ကွားရသလောကျတော့ မဖွဈမနေ ကငျးစောငျ့ရမယျ ဂိတျတှမှော စောငျ့ပေးရမယျ။ ဒါမြိုးတှေ လုပျပွီးတော့မှ သူတို့(ပြူ)ကတော့ မွို့ထဲမှာ အေးအေးဆေးဆေး နနေတေယျဆိုတာမြိုးလဲ ကြှနျတောျတို့ ကွားရတာပေါ့လေ။ ကြှနျတောျတို့ မွငျတာကတော့ သူတို့အတှကျလညျး လူအငျအားလညျး စုပွီးသားဖွဈတယျ။ နောကျတခုက သူတို့ရဲ့ လုံခွုံရေးအတှကျလညျး ပိုစိတျခရြတယျပေါ့၊ နောကျတခုက ဒီ လူထုကို အကာအကှယျယူတဲ့သဘောလို့လညျး ကြှနျတောျတို့ ယူဆတယျပေါ့နောျ။”
မွနျမာစဈတပျနဲ့ ပြူစောထီး အဖှဲ့တှကေ အကွောငျးရငျးမသိရဘဲ ကြှနျးလှမွို့အဝငျအထှကျတှကေို ပိတျထားတာ လဝကျလောကျ ရှိလာပွီဖွဈတဲ့အတှကျ ကြှနျးလှမွို့ကို အားကိုးအားထားပွုပွီး ရောငျးဝယျ ဖောကျကားလုပျကွရတဲ့ သူတှေ အခကျအခဲ ဖွဈကွရသလို ကုနျစညျစီးဆငျးမှုတှပေါ ရပျတနျ့ကုနျတယျလို့ ဒသေခံတှကေ ပွောကွပါတယျ။ ဒီလို မွို့ကိုပိတျထားတာကွောငျ့ ကြှနျးလှတနယျလုံးက ဒသေခံတှအေတှကျ ကနြျးမာရေး အရေးပေါျကိစ်စတှမှော ဒုက်ခရောကျကွရသလို စားရေးသောကျရေးလညျး ခကျခဲနကွေရတယျလို့ ပွောကွပါတယျ။
ကြှနျးလှမွို့နယျအတှငျးက ကြေးရှာတှကေိုလညျး မွနျမာစဈတပျက နယျမွရှေငျးလငျးရေး စဈကွောငျးတှဝေငျသလို ကြေးရှာက နအေိမျတှကေို မီးရှို့တာတှလေညျး ရှိတာကွောငျ့ ဒသေခံတှေ စဈဘေးရှောငျနကွေရတာတှလေညျး ရှိပါတယျ။
