အဂၤလိပ္ကိုလိုနီလက္ထက္ကတည္းက ေဆာက္လုပ္ထားတဲ့ သက္တမ္းရင့္ မြန္ျပည္နယ္က ေမာ္လၿမိဳင္ အက်ဥ္းေထာင္ကို ေျပာင္းေရႊ႕ေတာ့မွာျဖစ္ပါ တယ္။ ဒီလိုအက်ဥ္းေထာင္ေျပာင္းတဲ့စီမံကိန္းဟာ ယခင္စစ္အစိုးရစီမံကိန္းေဟာင္းတခုျဖစ္ၿပီး အခုက်ိဳက္မေရာၿမိဳ႕နယ္ဘက္မွာ ေဆာက္လုပ္ေနတဲ့ အက်ဥ္းေထာင္အသစ္ကို ၂၀၁၆ ခုႏွစ္မွာ ေျပာင္းေရႊ႕မယ္လို႔သိရပါတယ္။ ေမာ္လၿမိဳင္အက်ဥ္းေထာင္ေဟာင္းေျမေနရာမွာေတာ့ ၿမိဳ႕ျပစီမံကိန္း လုပ္ေဆာင သြားဖြယ္ရွိတယ္လို႔ မြန္ျပည္နယ္ ဝန္ႀကီးေတြကေျပာပါတယ္။ ဒီအေျခအေနကိုေတာ့ ဗီြအိုေအထိုင္းအေျခစိုက္ သတင္းေထာက္ ႏိုင္ကြန္းအိန္ကေန သတင္းေပးပို႔ထားပါတယ္။
ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ၾကာ သက္တမ္းရွိခဲ့ၿပီးျဖစ္တဲ့ မြန္ျပည္နယ္ ေမာ္လၿမိဳင္အက်ဥ္းေထာင္ေနရာအစား က်ိဳက္မေရာၿမိဳ႕နယ္ ေရတြင္းကုန္းေက်းရြာ အနီးကို ေျပာင္းေရႊ႕သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ အခုလို ေထာင္ေျပာင္းေရႊ႕တဲ့ကိစၥရပ္ဟာ မြန္ျပည္နယ္အစိုးရရဲ႕လုပ္ေဆာင္ခ်က္မဟုတ္ဘဲ ယခင္စစ္အစိုးရ လက္ထက္ကတည္းက ခ်မွတ္ထားတဲ့စီမံကိန္း ျဖစ္သလို ျပည္ေထာင္စုအစိုးရရဲ႕ဘတ္ဂ်က္နဲ႔လုပ္ေဆာင္ေနတာျဖစ္တယ္လို႔ မြန္ျပည္နယ္ စီမံကိန္းနဲ႔ စီးပြားေရးဝန္ႀကီး ေဒါက္တာမင္းႏြယ္စိုးက ေျပာပါတယ္။
“ဟုိး စစ္အစိုးရလက္ထက္ကတည္းက လုပ္ခဲ့တာ၊ ေျပာင္းမယ္ဆိုၿပီး လုပ္တာ၊ ဘာေၾကာင့္ေျပာင္းမယ္ဆိုတာေတာ့ မသိဘူး။ ဒီေလာက္အႀကီးႀကီးဟာ ျပည္ေထာင္စု ဘတ္ဂ်က္ပဲျဖစ္မွာေပါ့-ပေရာဂ်က္အႀကီးႀကီးဟာ၊ ေျပာင္းမယ္ဆိုတာေတာ့သိတယ္၊ လုပ္ေနၿပီဆိုတာေတာ့သိတယ္။ ဒါ ျပည္ေထာင္စု ဘတ္ဂ်က္ပါ။ က်ေနာ္တို႔ေတာင္ မသိဘူး။”
အက်ဥ္းေထာင္ေဆာက္လုပ္ေရးအတြက္ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရကခ်ေပးတဲ့ေငြေၾကးပမာဏကိုေတာ့မသိရွိဘူးလို႔လည္း ေဒါက္တာ မင္းႏြယ္စိုးက ေျပာပါတယ္။ လက္ရွိေဆာက္လုပ္ေနတဲ့ က်ိဳက္မေရာအက်ဥ္းေထာင္ကို ၂ဝ၁၅-၂ဝ၁၆ ဘ႑ာႏွစ္မွာ အၿပီးသတ္လုပ္ေဆာင္သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။
ေမာ္လၿမိဳင္အက်ဥ္းေထာင္ရဲ႕မူလေျမေနရာဟာ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာနကေန ပိုင္ဆိုင္တဲ့အတြက္ ေရွ႕ဆက္ဘာလုပ္သြားမယ္ဆိုတာမ်ိဳး တိတိက်က် မသိေသးေပမဲ့ ၿမိဳ႕ျပစီမံကိန္းလုပ္ေဆာင္သြားဖြယ္ရွိတယ္လို႔ မြန္ျပည္နယ္စီမံကိန္းနဲ႔စီးပြားေရးဝန္ႀကီး ေဒါက္တာမင္းႏြယ္စိုးက အခုလိုေျပာပါတယ္။
“ေျမႀကီးက အက်ဥ္းဦးစီးရဲ႕ေျမေပါ့။ ျပည္ထဲေရးရဲ႕ေျမေပါ့။ ဒီေျမကို ျပည္ထဲေရးက ဘာလုပ္မွာလဲ၊ ႏုိင္ငံေတာ္ကိုျပန္အပ္မွာလား။ ဘာမွန္း က်ေနာ္တို႔က တိတိက်က် မသိေသးဘူး။ ေျမယာကို ဘယ္သူ စီမံခန္႔ခြဲပုိင္ခြင့္ရွိသြားမလဲဆိုတဲ့ဟာလည္း ရွိတယ္။ က်ေနာ္ထင္တာ … ၿမိဳ႕ျပစီမံကိန္းႀကီး တခုခုေတာ့ လုပ္မွာေပါ့။”
ေမာ္လၿမိဳင္အက်ဥ္းေထာင္ေျပာင္းေရႊ႕မႈမွာ ေဒသခံေတြအတြက္ တစုံတရာထိခိုက္နစ္နာတာမ်ိဳးမရွိေပမဲ့ ေထာင္ရဲ႕ေျမေနရာကို ပုဂၢလိက အဖြဲ႔အစည္း ေတြကို ေရာင္းခ်လိုက္မွာကိုေတာ့ ေဒသခံေတြ စိုးရိမ္ေနၾကပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ မြန္ျပည္နယ္နယ္စပ္ကာကြယ္ေရးနဲ႔လုံၿခံဳေရးဝန္ႀကီး ဗိုလ္မွဴးႀကီးေဌးျမင့္ေအာင္ကေတာ့ ေမာ္လၿမိဳင္အက်ဥ္းေထာင္ ေျမေနရာဟာ ျပည္ထဲေရး ဌာနကေန ပိုင္ဆိုင္တဲ့အတြက္ ဌာနနဲ႔ညိႇႏိႈင္းၿပီး ၿမိဳ႕ျပဖြံ႔ၿဖိဳးေရးစီမံကိန္းလုပ္ေဆာင္ဖို႔ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႔ကို တင္ျပသြားမယ္လို႔ မြန္ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ ၁၁ ႀကိမ္ေျမာက္ ပုံမွန္ အစည္းအေဝးမွာ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
ေမာ္လၿမိဳင္ေထာင္ေျပာင္းေရႊ႕သြားတဲ့ေနရာမွာ မြန္ျပည္နယ္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းေတြလုပ္ေဆာင္ဖို႔ သုေတသနဌာနေတြ ေဖၚေဆာင္သင့္တယ္လို႔ ေဒသခံ ကိုမင္းမင္းက သူ႔အျမင္ကို အခုလိုေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ ျပည္သူေတြရဲ႕အျမင္ကေတာ့ေပါ့- ဒီေနရာက မြန္ျပည္နယ္ရဲ႕ေရွ႕အလားအလာ အက်ဳိးတရားအတြက္ ျပည္သူ႔အက်ဳိးျပဳတဲ့လုပ္ငန္းေတြကို လုပ္ဖို႔ေတာ့ လိုမယ္။ အဲဒီ ျပည္သူ႔အက်ဳိးျပဳလုပ္ငန္းဆိုတာက ဘာလဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္က သုေတသနဌာနႀကီးပုံစံမ်ဳိးေပါ့။ သုေတသနေတြလုပ္မယ္။ စိုက္ပ်ဳိးေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ သုေတသနေတြေပါ့ေနာ္-က်ေနာ္တို႔ နယ္ေျမေဒသနဲ႔ကိုက္ညီတဲ့ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရးနဲ႔ကိုက္ညီတဲ့ သုေတသနေတြနဲ႔ ဒီမြန္ျပည္နယ္ကို ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေအာင္လုပ္ဖို႔ေတာ့ ပိုအက်ဳိးရွိမယ္လုိ႔ထင္တယ္။”
လက္ရွိေမာ္လၿမိဳင္အက်ဥ္းေထာင္မွာေတာ့ ေထာင္က်အက်ဥ္းသား (၁၇၂) ေယာာက္၊ အမႈရင္ဆိုင္ေနဆဲက (၃၀၀)နီးပါး ရွိေနၿပီး တည္ေဆာက္ဆဲ က်ိဳက္မေရာ အက်ဥ္းေထာင္ဟာ အက်ဥ္းသားဦးေရ ဘယ္ေလာက္ဆန္႔မယ္ဆိုတာ မသိရွိရေသးေၾကာင္း AAPP ေခၚ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရး (ျမန္မာနိုင္ငံ) အဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ ကိုဘိုၾကည္က ေျပာပါတယ္။
ေမာ္လၿမိဳင္အက်ဥ္းေထာင္ဟာ ၁၉၀၉ ခုႏွစ္ အဂၤလိပ္ ကိုလိုနီလက္ထက္ကတည္းကေဆာက္လုပ္ထားတဲ့ သက္တမ္းရင့္ အက်ဥ္းေထာင္တခုျဖစ္ၿပီး အခု ေျပာင္းလဲေဆာက္လုပ္ေနတဲ့ က်ိဳက္မေရာၿမိဳ႕နယ္ ေရတြင္းကုန္းအနီးအက်ဥ္းေထာင္သစ္ဟာ ကြင္းအမွတ္ ၅၈၆-၅၉၀ ရွိ ေျမဧက ၂၅၆ ဧကေပၚမွာ တည္ေဆာက္လွ်က္ရွိေနပါတယ္။