စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္မယ္လုိ႔ ကတိေပးထားတဲ့ ျမန္မာအစုိးရသစ္က ျမန္မာက်ပ္ေငြနဲ႔ အေမရိကန္ေဒၚလာ လဲလွယ္မႈေတြမွာ ေစ်းကြက္နဲ႔ အဆင္ေျပေအာင္ က်င့္သုံးမယ္လုိ႔ အာမခံလုိက္ပါတယ္။ ဒီအစီအစဥ္ရဲ႔ တစိတ္တပုိင္း အျဖစ္နဲ႔လည္း ျပည္တြင္းမွာ ထုတ္ေ၀သုံးစဲြေနတဲ့ ႏုိင္ငံျခားေငြလဲလက္မွတ္ FEC ကုိလည္း ပယ္ဖ်က္မယ့္အေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့တာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း ဒီအစီအစဥ္ေတြဟာ တကယ္ပဲ လက္ေတြ႔က်ပါရဲ႔လား ဘ႑ာေရး အစီအမံေတြမွာ တကယ္တမ္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖုိ႔ ဘာေတြလုိအပ္ေနသလဲ ဆုိတာေတြကုိေတာ့ ဒီတပတ္ရဲ႔ စီးပြားေရးက႑မွာ ကုိေအာင္လြင္ဦး က တင္ျပေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းမွာ အသုံးျပဳေနတဲ့ Foreign Exchange Certificate (FEC) လုိ႔ အလြယ္တကူ ေခၚၾကတဲ့ ႏုိင္ငံျခား ေငြလဲလက္မွတ္ေတြကုိ ပယ္ဖ်က္မယ္လုိ႔ အစုိးရသစ္ရဲ႔ ပထမဆုံးအႀကိမ္ ျပဳလုပ္တဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြမွာ ေၾကညာလုိက္တာမုိ႔ ဒါဟာ ေငြလဲလွယ္မႈပုံစံ အမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိေနတာေတြ အဆုံးသတ္ေတာ့မလား ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ထြက္ေပၚလာပါတယ္။ အေမရိကန္ ၁ ေဒၚလာ၊ ၅ ေဒၚလာ၊ ၁၀ ေဒၚလာနဲ႔ညီတဲ့ ေငြေၾကးအျဖစ္ FEC ကုုိ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဗဟုိဘဏ္က ၁၉၉၃ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလမွာ စတင္ထုတ္ေ၀ သုံးစဲြလာၿပီး ေနာက္ပုိင္း ၂၀ တန္အထိ ထုတ္ေ၀လာတာပါ။ ႏုိင္ငံျခားေငြ လက္ထဲရေအာင္ ရည္ရြယ္တဲ့ အေနနဲ႔ ထုတ္ေ၀လုိက္တဲ့ ဒီအစီအစဥ္ရဲ႔ တစိတ္တပုိင္း အျဖစ္နဲ႔ကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ လာၾကတဲ့ ခရီးသြားေတြ အေနနဲ႔ ေဒၚလာ ၂၀၀ ဘုိးနဲ႔ညီတဲ့ FEC လက္မွတ္ေတြကုိ မ၀ယ္မေနရ ၀ယ္ခုိင္းၿပီး၊ ဒီေငြေတြကုိလည္း ခရီးစဥ္ အဆုံးသတ္ခ်ိန္မွာ ျပည္ပကုိ ယူခြင့္ မျပဳခဲ့ပါဘူး။
ဒါေပမဲ့လည္း ဒီစနစ္ဟာ ေငြေၾကးလည္ပတ္မႈမွာ အေထာက္အကူ မျဖစ္လွတာေၾကာင့္ အခုေနာက္ဆုံး ဖ်က္သိမ္းဖုိ႔ ေၾကညာခဲ့ခ်ိန္မွာေတာ့ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ေတြ ႀကိဳဆုိခဲ့ၾကတာပါ။
“ေဒၚလာနဲ႔ ျပည္တြင္းသံုးေငြနဲ႔ၾကားမွာ ဒီလို FEC လို ေျပာင္းၿပီးထားတာမ်ိဳး အမွန္ေတာ့ မရွိသင့္ပါဘူးဗ်ာ။ ဘယ္ႏုိင္ငံျဖစ္ျဖစ္ သြားလိုက္ရင္ ေဒၚလာကိုင္ၿပီး သူ႔ေငြနဲ႔ တန္ၿပီးေတာ့ လဲသံုးယံုပါပဲ။ ဘယ္ႏိုင္ငံသားမဆို ေဒၚလာတင္ မဟုတ္ပါဘူး။ တျခား ထိုင္း ဘက္၊ တ႐ုတ္ ယြမ္ စသျဖင့္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ကိုင္တြယ္ခြင့္ရတာ အေကာင္းဆံုးပဲေလ။ မဟုတ္ရင္ တဆင့္ခံ လဲေနရတာ အဆင္မေျပပါဘူး။ သံုးတဲ့သူလည္း နစ္နာတာေပါ့ေနာ္။ တြက္ခ်က္မႈကအစ တကယ္ ႐ႈပ္ေထြးပါတယ္။”
ရန္ကုန္ၿမိဳ႔က ျပည္ပပုိ႔ကုန္၊ သြင္းကုန္ လုပ္ငန္းရွင္ ေျပာသလုိ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံျခားေငြ လဲလွယ္မႈေတြ ႐ႈပ္ေထြးေနရတဲ့ အေျခခံ အေၾကာင္းရင္းေတြထဲမွာ တရား၀င္ သတ္မွတ္ႏႈန္းနဲ႔ ေမွာင္ခုိေစ်းကြက္က ေပါက္ေစ်းေတြရယ္လုိ႔ အမ်ဳိးမ်ဳိး ျဖစ္ေနတာေတြလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။ FEC တယူနစ္ကုိ အေမရိကန္ ၁ ေဒၚလာနဲ႔ ညီတယ္လုိ႔ အစုိးရက သတ္မွတ္ထားၿပီး ေဒၚလာကုိေတာ့ တရား၀င္ ျမန္မာေငြ ၆ က်ပ္ ၀န္းက်င္ သတ္မွတ္ထားတာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း ျပင္ပေစ်းကြက္မွာေတာ့ ၁ ေဒၚလာဟာ ျမန္မာက်ပ္ေငြ ၇၅၀ တ၀ုိက္နဲ႔ FEC ေစ်းဟာလည္း ၇၀၀ ေလာက္ ေပါက္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ဒီလုိ ႐ႈပ္ေထြးၿပီး သုံးစဲြေနသူေတြလည္း သေဘာမက်တဲ့ စနစ္တရပ္ကုိ ၁၈ ႏွစ္ၾကာ က်င့္သုံးခဲ့တာဟာ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြက စီးပြားေရးကုိ ခ်ဳပ္ကုိင္ဖုိ႔နဲ႔ ေငြစာရင္းရွင္းတမ္းမွာ လွည့္စားႏုိင္ေအာင္ ရည္ရြယ္တာ ျဖစ္တယ္လုိ႔လည္း ဆန္းစစ္သူတခ်ဳိ႔က ျမင္ေနၾကတာပါ။
သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔လုိ အရင္းအျမစ္ေတြကုိ ေရာင္းခ်ရာက ရလာတဲ့ ႏုိင္ငံျခားေငြေတြကုိ တရား၀င္ လဲလွယ္ႏႈန္းနဲ႔ စာရင္းျပၿပီး၊ တကယ္တမ္းမွာ ဒီလုိေငြမာေတြကုိ ကုိယ္က်ဳိးစီးပြားအတြက္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တျခားလူမသိသူမသိ ကိစၥေတြမွာ သုံးစဲြတာမ်ဳိး ေတြ႔ရတယ္လုိ႔ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံ Macquaire တကၠသုိလ္က စီးပြားေရးပညာရွင္ ပါေမာကၡ ေရွာင္ တာနဲလ္ (Sean Turnell) က ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာအစုိးရ အေနနဲ႔ ႏုိင္ငံျခားေငြေတြကုိ တရား၀င္ ေငြလဲႏႈန္းနဲ႔ေျပာင္းၿပီး ႏုိင္ငံေတာ္ ေငြစာရင္းမွာ ျပေနတာ ၾကာပါၿပီ။ တရား၀င္လဲႏႈန္းက ဘယ္လုိမွ လက္ေတြ႔ မဆန္တဲ့အတြက္ ဒီေငြေတြကုိ တျခားေနရာမွာ သူတုိ႔သုံးလုိ႔ ရေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တရား၀င္နဲ႔ တရားမ၀င္လဲႏႈန္းၾကား ကြာဟခ်က္က အစုိးရမွာ ဘ႑ာေရးအရ အမ်ားႀကီးကုိ အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း စနစ္ေဟာင္းႀကီးကုိ ဒီေလာက္ထိၾကာေအာင္ က်င့္သုံးခဲ့တာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း ဒီစနစ္မွာ အေတာ့္ကုိ အားနည္းခ်က္ေတြ ရွိေနတာမုိ႔ အဆုံးသတ္ရမယ့္အခ်ိန္ ေရာက္လာတာပါပဲ။”
အခုအခါ ဒီစနစ္ကုိ ျပင္ဆင္ဖုိ႔ ႏုိင္ငံတကာ ေငြေၾကးရန္ပုံေငြအဖဲြ႔ (IMF) က ကၽြမ္းက်င္သူေတြရဲ႔ အကူအညီေတြပါယူၿပီး ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔ စီစဥ္ေနၿပီ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း ၾသဂုတ္လ ဒုတိယပတ္အတြင္း သတင္းစာ ရွင္းလင္းပဲြမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဗဟုိဘဏ္ဥကၠ႒ ဦးသန္းညိန္း ကေျပာဆုိခဲ့တာပါ။ ဘ႑ာေရးနဲ႔ အခြန္၀န္ႀကီးဌာန၀န္ႀကီး ဦးလွထြန္း က ႏုိင္ငံျခားေငြကုိ လဲလွယ္ေရာင္း၀ယ္ရာမွာ ႏုိင္ငံအတြက္ အက်ဳိးရွိၿပီး တည္ၿငိမ္တဲ့ႏႈန္းအျဖစ္ သတ္မွတ္သြားမယ္လုိ႔ ဇူလုိင္လထဲမွာ ေျပာခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ အခုေနာက္ထပ္ ေငြေၾကးဆုိင္ရာ စီမံခန္႔ခဲြမႈ အသစ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ထပ္ၿပီး အတည္ျပဳ ေၾကညာလုိက္တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့လည္း ေျပာင္းလဲမယ္ဆုိတဲ့ အစီအစဥ္ေတြဟာ လက္ရွိသတ္မွတ္ထားတဲ့ လဲလွယ္ႏႈန္းကုိ ေျပာင္းလဲ႐ုံ သက္သက္လား၊ ဒါမွမဟုတ္ ေစ်းကြက္ထဲကႏႈန္းအတုိင္း လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လႊတ္ထားေပးမွာလား ဆုိတာကေတာ့ အခုအခ်ိန္မွာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မရွိေသးပါဘူး။ ျမန္မာ့စီးပြားေရး အေျခအေနေတြကုိ ဆန္းစစ္ေလ့လာေနတဲ့ ပါေမာကၡ တာနဲလ္ ကေတာ့ ေစ်းကြက္ လုိအပ္ခ်က္နဲ႔အညီ ျပင္ဆင္မႈမ်ဳိး မဟုတ္ရင္ေတာ့ ေငြေၾကးစနစ္အတြက္ အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစမွာ မဟုတ္ဘူးလုိ႔ ေျပာပါတယ္။
“အစုိးရက လုပ္ခ်င္တယ္လုိ႔ က်ေနာ္ယူဆတာကေတာ့ ပုိၿပီးလက္ေတြ႔ဆန္မယ့္ ပုံေသသတ္မွတ္ထားတဲ့ လဲလွယ္ႏႈန္းတခု ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ တကယ္လုပ္မယ္ ဆုိရင္ေပါ့ေလ။ ဒါေပမဲ့လည္း ဒီလုိလုပ္တဲ့ေနရာမွာ ေစ်းႏႈန္းတခုခုကုိ သတ္မွတ္လုိက္မယ္၊ အလားတူ တခုခု လုပ္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ တခ်ိန္က်ရင္ လက္ေတြ႔မဆန္တဲ့ အေျခအေနကုိ ေရာက္လာၿပီး၊ ဘ႑ာေရးအရ ကြဲလဲြခ်က္ေတြ ေနာက္တႀကိမ္ ျပန္ေပၚလာပါလိမ့္မယ္။ က်ေနာ္အေနနဲ႔ကေတာ့ အရွင္လႊတ္ထားတဲ့ စနစ္တခု ျဖစ္ေစခ်င္ပါတယ္။”
လက္ရွိက်င့္သုံးေနတဲ့ စနစ္အရဆုိရင္ေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံသားေတြ အေနနဲ႔ ႏုိင္ငံျခားေငြကုိ တရား၀င္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ကုိင္ေဆာင္သုံးစဲြခြင့္ မရွိပါဘူး။ ျပည္ပနဲ႔ ဆက္စပ္လုပ္ကုိင္ၿပီး ႏုိင္ငံျခားေငြ ရရွိေနသူေတြ၊ ႏုိင္ငံတကာက အစုိးရမဟုတ္တဲ့ အဖဲြ႔အစည္းေတြမွာ အလုပ္လုပ္ကုိင္ေနသူေတြ၊ ျပည္ပကုိ ထြက္ခြာမယ့္ သူေတြ စသျဖင့္ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြနဲ႔သာ ေဒၚလာလုိ ႏုိင္ငံျခားေငြ ကုိင္ေဆာင္ခြင့္ ျပဳထားတာပါ။ ႏုိင္ငံျခားေငြကုိလည္း ျမန္မာ့ႏုိင္ငံျခား ကုန္သြယ္မႈဘဏ္ (MFTB) ျမန္မာႏုိင္ငံ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈနဲ႔ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရးဘဏ္ (MICB) နဲ႔ ျမန္မာ့စီးပြားေရးဘဏ္ (MEB) တုိ႔ကသာ ကုိင္တြယ္ေဆာင္ရြက္ခြင့္ ျပဳထားတာျဖစ္သလုိ၊ အပ္ႏွံသူေတြကုိလည္း အတုိးေပးေလ့ မရွိပါဘူး။
ေငြေၾကးစနစ္ ေျပာင္းလဲမယ္ ဆုိတဲ့ ေနရာမွာ ဒီလုိ အဟန္႔အတားေတြကုိပါ တပါတည္း ျပင္ဆင္ႏုိင္မွ အက်ဳိးရွိႏုိင္မယ္လုိ႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔က ကုန္သည္ကေတာ့ ျမင္ပါတယ္။
“တကယ္လုိ႔ ျပင္မယ္ဆုိရင္ သီးျခားပုဂၢလိက ဘဏ္ေတြကုိ ဘယ္ေလာက္အထိ ကုိင္ခြင့္ေပးမလဲ ဆုိတာလဲ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္မွာပဲေလ။ ျမန္မာျပည္မွာက ႏုိင္ငံျခားေငြစာရင္းကလည္း သုံးတဲ့ လူတန္းစားက အရမ္းနည္းတယ္။ ဟုိေခတ္ကတည္းက အတုိးကလည္း မရဘူးေလ။ အဲဒီေတာ့ ဘယ္သူမဆုိ သိပ္ၿပီးေတာ့ ၾကာၾကာလည္း မအပ္ပါဘူး။ အျပင္မွာ ထုတ္ၿပီးေတာ့ ေရာင္းပစ္လုိက္ၾကတာပါပဲ။ သူ႔ဆီမွာအပ္လုိ႔ အက်ဳိးမရွိေတာ့ ဘယ္သူမွေတာ့ သူတုိ႔ဆီမွာ မထားၾကပါဘူး။ ေနာက္ပုိင္းေတာ့လည္း အဲဒါေတြကုိ သူတုိ႔ ဘယ္လုိျပန္ၿပီးေတာ့ ျပင္မလဲဆုိတာေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာေပါ့။ ႏုိင္ငံျခားေငြကုိ တျခားပုဂၢလိကဘဏ္ေတြကုိ ကုိင္ခြင့္ေပးမွပဲ ပုိၿပီးေတာ့ ယုတၱိရွိႏုိင္မယ္။ ႏုိင္ငံတကာမွာ ဆုိရင္ေတာ့ ဒါက ႏုိင္ငံျခားေငြလုပ္ငန္းကုိ ဘဏ္တုိင္းလုိလုိက ကုိင္ခြင့္ရွိတာပဲေလ။ အဲဒီေတာ့ ဒါကုိ ဗဟုိကထိန္းခ်ဳပ္ထားတာကေန ပုဂၢလိကေျပာင္းတဲ့ ေနရာမွာ ဘဏ္စနစ္ေတြကုိလည္း လုပ္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ အက်ဳိးရွိသြားမယ္လုိ႔ က်ေနာ္ေတာ့ ထင္တာပဲ။”
ႏုိင္ငံပုိင္လုပ္ငန္း အမ်ားစုကုိ ပုဂၢလိကလက္လႊဲေပးဖုိ႔ ရည္ရြယ္ထားတဲ့အေၾကာင္းကုိေတာ့ အစုိးရသစ္ တက္မလာခင္ ကတည္းက ေၾကညာထားတာ ျဖစ္သလုိ၊ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ထဲမွာပဲ ပုဂၢလိကဘဏ္ တခ်ဳိ႔ကုိ ထပ္မံဖြင့္လွစ္ခြင့္ ျပဳခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္လည္း အနည္းဆုံး ပုဂၢလိကဘဏ္ အမ်ားအျပား ထပ္မံဖြင့္လွစ္ခြင့္ ရသြားလိမ့္မယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားတဲ့ အေၾကာင္းလည္း စီးပြားေရး အသုိင္းအ၀န္းက ခန္႔မွန္းေနၾကတာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႔ ေငြေၾကးနဲ႔ ဘ႑ာေရးစနစ္ကုိ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရာမွာ ဗဟုိက ခ်ဳပ္ကုိင္ေနတာေတြ၊ တုိင္းျပည္ရဲ႔ ဘ႑ာေရး အရင္းအျမစ္ေတြကုိ အစုိးရက သုံးစဲြေနတာေတြမွာ ေလွ်ာ့ေပါ့ဖုိ႔ေတြလုိ အေျခခံက်တဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြလည္း လုိတယ္လုိ႔ ၾသစေၾတးလ်ႏုိင္ငံ Macquaire တကၠသုိလ္က စီးပြားေရးပညာရွင္ ပါေမာကၡ ေရွာင္ တာနဲလ္ က ေထာက္ျပခဲ့တာ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း တင္ျပရင္းနဲ႔ ဒီသီတင္းပတ္ရဲ႔ စီးပြားေရး က႑ကုိ ရပ္နားပါရေစ။
