အခုဆိုရင္ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပဖို႔ အခ်ိန္တလေလာက္ပဲ လိုပါေတာ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာျပည္သူေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ဘယ္လိုမဲေပးရမယ္ ဆိုတာကို အခုခ်ိန္ထိ ေကာင္းေကာင္း သေဘာမေပါက္ၾကေသးလို႔ ႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြက မဲေပးနည္းကို ရွင္းျပေနၾကရပါတယ္။ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သေဘာမေပါက္ဘဲ မဲေပးၾကရင္ ဘယ္လို အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈေတြ ျဖစ္လာမလဲဆိုတာ ကိုေက်ာ္ေအာင္လြင္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ျမန္မာျပည္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲ မက်င္းပတာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ရွိပါၿပီ။ အခုႏွစ္ က်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ရက္ကိုလည္း မၾကာခင္ကမွ ေၾကညာခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြလည္း ကမန္းကတန္းနဲ႔ ဖြဲ႕ခဲ့ၾကရတာပါ။ ဒီၾကားထဲမွာ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ရဲ႕ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းနဲ႔ ၫႊန္ၾကားခ်က္ေတြကလည္း ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြကို အသက္႐ႉ က်ပ္ေစခဲ့ပါေသးတယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲက အခ်ိန္တလပဲ က်န္ေတာ့တယ္ ဆိုေပမဲ့ ျမန္မာျပည္သူ အမ်ားစုမွာ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ စိတ္၀င္တစားရွိတဲ့ အရိပ္လကၡဏာေတြ မေတြ႕ရေသးသလို မဲေပးတဲ့ အခါမွာလည္း ဘယ္လိုေပးၾကရမယ္ ဆိုတာကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိၾကတဲ့သူေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရွိေနလို႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြဘက္က မဲေပးနည္းေတြကို လိုက္ၿပီး ရွင္းျပေနၾကရတယ္လို႔ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီရဲ႕ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ေဒၚသန္းသန္းႏုက ေျပာပါတယ္။
“အရင္တုန္းက ဆုိရင္ေတာ့ တမဲပဲ ေပးရတယ္ေလ။ အခုဆိုရင္ မဲက ၃ မဲေပးရမယ္ဆုိေတာ့ ေခါင္းထဲမွာ ႐ႈပ္သြားတာေပါ့။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္က တမ်ဳိး၊ အမ်ဳိးသားကတမ်ဳိး၊ တုိင္းေဒသႀကီးက တမ်ဳိးဆုိေတာ့ တႀကိမ္ထဲမွာ သြားရမွာလား၊ အခု က်မတို႔ သိရတာကေတာ့ တေခါက္ မဲျပားယူလုိက္၊ အထဲ၀င္လုိက္၊ အမွတ္ျခစ္လုိက္၊ ပုံးထဲထည့္လုိက္၊ ေနာက္တခါ ျပန္ထြက္လုိက္၊ အဲေတာ့ အဲဒါေလးေတြကလည္း နည္းနည္း ဇေ၀ဇ၀ါ ျဖစ္ႏုိင္တယ္။
“အရင္တုန္းကဆုိရင္ မဲမေပးေတာ့ပါဘူး၊ ေပးရင္လည္း မထူးပါဘူးဆုိတဲ့ စကားေတြ ၾကားရတယ္။ အခု ဒီတႀကိမ္မွာေတာ့ က်မတုိ႔ မဲေပးခ်င္တယ္၊ နည္းနည္းေလး ရွင္းျပပါ၊ ဘယ္လုိေပးရမလဲဆိုတာ ရွင္းျပသြားပါဆုိေတာ့ က်မတို႔ တအိမ္မွာ ၀င္ေျပာတယ္ဆုိရင္ ေဘးကေနလည္း သူတို႔ လာနားေထာင္ၾကတယ္။ လမ္းေဘးမွာ လမ္းသြားလမ္းလာေတြကလည္း လာနားေထာင္ၾကတယ္။ အဲလုိအေျခအေန ရွိပါတယ္။”
မဲေပးတဲ့ကိစၥကို ရွင္းျပတာက ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြရဲ႕ အလုပ္လား၊ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ရဲ႕ အလုပ္လားခင္ဗ်။
“အမွန္တကယ္ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ အလုပ္ပါ။ ပညာေပးတဲ့ အေနနဲ႔ လူထုပညာေပးေတြ အမ်ားႀကီးလုိတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုအခ်ိန္မွာ သူ႔အလုပ္၊ ကုိယ့္အလုပ္ဆုိတာ က်မတို႔ မေျပာလုိေတာ့ဘူး။ ျပည္သူေတြ လမ္းမွန္ေပၚမွာ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေပးႏုိင္ေအာင္ဆိုၿပီး တတ္ႏိုင္သမွ် အစြမ္းကုန္ ႀကိဳးစားၿပီး ကုိယ့္ဘာသာကိုယ္ပဲ ရွင္းျပတယ္။”
ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ နီးစပ္သူေတြေတာင္မွ မဲေပးနည္းကို ေကာင္းေကာင္း မသိၾကဘူးလို႔ ျပည္ေထာင္စု ဒီမိုကေရစီပါတီ (UDP) ရဲ႕ တြဲဖက္အတြင္းေရးမႉး ဦးေသာင္း၀င္းက ေျပာပါတယ္။
“အခုခ်ိန္ထိ သာမန္ျပည္သူေတြတင္ မဟုတ္ပါဘူး၊ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ နည္းနည္း အဆက္အစပ္ ရွိတယ္ဆုိတဲ့ လူေတြေတာင္မွ မဲေပးတဲ့ဟာကို မဲပုံး ဘယ္ႏွစ္ပုံးေပးရမယ္ဆုိတဲ့ ကိစၥတုိ႔၊ တုိင္းရင္းသားေတြအတြက္ မဲေပးရမယ့္ မဲပုံးဆုိတာ၊ အဲဒါေတြကို ၄ ပုံးအထိရွိတယ္ ဆုိတာကိုေတာင္ ေသခ်ာမသိၾကဘူး။ အဲေတာ့ သာမန္ျပည္သူေတြဆုိရင္ ပုိၿပီးေတာ့ မသိဘူးလုိ႔ပဲ ဆိုရမွာေပါ့။”
ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က ျပည္သူအမ်ား သေဘာေပါက္ေအာင္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ မေဆာင္ရြက္တဲ့ အခ်က္ကိုလည္း ဦးေသာင္း၀င္းက ေထာက္ျပပါတယ္။
“ေကာ္မရွင္က မဲေပးပုံနဲ႔ဆုိင္တဲ့ နည္းစနစ္ေတြကုိ ျပည္သူအားလုံး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔သိေအာင္ တာ၀န္ယူၿပီး လုပ္ေပးရမွာကုိး။ မဲ႐ုံတာ၀န္ခံေတြအျဖစ္ လုပ္မယ့္လူမ်ဳိးေတြေလာက္ပဲ ပညာေပးတဲ့ ပုံစံမ်ဳိး ရွိတယ္။ သာမန္ျပည္သူေတြအထိ သူတို႔က လႈပ္ရွားမႈတခု အေနနဲ႔ မသြားႏုိင္တဲ့ အခါၾကေတာ့ သာမန္ ျပည္သူလူထုက မသိဘူး။”
စစ္အစိုးရပိုင္ သတင္းစာနဲ႔ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားေတြကေန မဲေပးနည္းေတြအေၾကာင္း ရွင္းျပတာရွိတယ္ ဆိုေပမဲ့ ျပည္သူေတြက အစိုးရပိုင္ သတင္းမီဒီယာေတြကို စိတ္မ၀င္စားၾကတာရယ္၊ မဲေပးတဲ့အေၾကာင္း ရွင္းျပတဲ့ ထုတ္လႊင့္မႈေတြ အႀကိမ္အေရအတြက္ နည္းတာရယ္ေတြေၾကာင့္လည္း ျပည္သူအမ်ားက သိပ္သေဘာမေပါက္ဘဲ ျဖစ္ေနၾကတာလို႔ ဆိုပါတယ္။
“တီဗီမွာေတာ့ မဲေပးဖုိ႔ သီခ်င္းေလာက္ပဲ ပါတယ္။ မဲကို ဘယ္လိုေပးရမယ္ဆုိတဲ့ နည္းစနစ္ေတြၾကေတာ့ မပါျပန္ဘူးဗ်။ သတင္းစာမွာလည္း အဲဒီအတုိင္းပဲ၊ ေန႔စဥ္မပါဘူး။ အဲေတာ့ အဲဒီဟာေတြကို ျဖည့္ဆည္းႏုိင္ဖုိ႔ဆုိရင္ က်ေနာ္တုိ႔ သတင္းစာနဲ႔ တယ္လီေဗးရွင္းတို႔ ေရဒီယိုတုိ႔အျပင္ လူထုလႈပ္ရွားမႈ အေနနဲ႔ကို ေကာ္မရွင္က လုိက္ၿပီး လုပ္ေပးဖို႔ လိုအပ္တယ္။ အမွန္ေတာ့ သူတို႔ေတြက သက္ဆုိင္ရာ ပါတီတုိင္း၊ ပါတီတုိင္းက လူေတြကို ေခၚၿပီးေတာ့ သူတို႔ မဲေပးပုံ နည္းစနစ္ေတြ ဘယ္လိုရွိတယ္၊ ဘယ္လိုေပးရမယ္ဆုိတာ သူတို႔က က်ေနာ္တို႔ ပါတီေတြကို ေပးရမယ္။”
မဲေပးတဲ့နည္းေတြကို ျပည္သူေတြ ေကာင္းေကာင္းမသိၾကရဘဲ ျဖစ္ေနရတဲ့ ကိစၥမွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြဘက္က က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လိုက္ၿပီး မရွင္းျပႏိုင္တာေတြေၾကာင့္လည္း ပါတယ္လို႔ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ေဒၚသန္းသန္းႏုက ေျပာပါတယ္။
“က်မတုိ႔ဘက္ကလည္း ဘယ္လိုခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္ ရွိလဲဆိုေတာ့ က်မတုိ႔က လူထုၾကားထဲကုိ ထင္သေလာက္ ခရီးမေပါက္ဘူးေပါ့။ အဲဒါေတာ့လည္း ေငြေရးေၾကးေရး အေျခအေနေၾကာင့္ေပါ့။”
ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္နဲ႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြဘက္က မဲေပးနည္းကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ရွင္းမျပႏိုင္တဲ့ အခ်ိန္မွာ အစိုးရမဟုတ္တဲ့ NGOs အဖြဲ႕တခ်ဳိ႕က မဲေပးမႈဆိုင္ရာ ပညာေပး ကိစၥေတြကို လိုက္ၿပီး ရွင္းျပေနတာေတြေတာ့ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း သူတို႔က က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႕ လုပ္ႏိုင္ၾကတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ မဲေပးနည္းကို ျပည္သူေတြ က်က်နန နားမလည္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ မွားယြင္း မဲေပးမႈေတြ ျဖစ္လာမွာကိုလည္း ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြက စိုးရိမ္ေနၾကပါတယ္။
