ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း စစ္ရာဇ၀တ္မႈေတြ ရိွမရိွ ကုလသမဂၢ စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္တရပ္ဖဲြ႕ဖို႔ အဆိုကို အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက ေထာက္ခံလိုက္ပါၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီအဆိုကို ေထာက္ခံတဲ့ ႏိုင္ငံေပါင္း ၅ ႏိုင္ငံ ျဖစ္သြားပါၿပီ။ အခုလို အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက ေထာက္ခံလိုက္တာေၾကာင့္ အျခားႏိုင္ငံေတြလည္း ပူးေပါင္း ပါ၀င္လာမယ္လို႔ ျမန္မာ့အေရး လႈပ္ရွားသူေတြက ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္။ အေၾကာင္းစံုကုိ ကိုသားၫြန္႕ဦးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက လူသားမ်ဳိးႏြယ္စုအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈနဲ႔ စစ္ရာဇ၀တ္မႈေတြကို စံုစမ္းသြားဖို႔ ကုလသမဂၢ ေကာ္မရွင္ ဖဲြ႕စည္းေရး အဆိုကို အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ ေထာက္ခံဖို႔ သမၼတ အိမ္ျဖဴေတာ္မွာ အဂၤါေန႔ အမ်ဳိးသား လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ အစည္းအေ၀းမွာ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တယ္လို႔ အိမ္ျဖဴေတာ္ အႀကီးတန္း အရာရိွတဦးက ဗီြအိုေအကို အတည္ျပဳပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လို႔ အေမရိကန္ အစိုးရရဲ႕ တရား၀င္ ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတာ့ မထြက္ေသးပါဘူး။ ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာ ျမန္မာျပည္သူေတြထက္ စစ္ေခါင္းေဆာင္တစု၊ အထူးသျဖင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊကို ပစ္မွတ္ထား ဆံုးျဖတ္တာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လူ႕အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ကုလသမဂၢ ေကာ္မရွင္တရပ္ဖဲြ႕ဖို႔ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက အခုလို ေထာက္ခံလိုက္တာေၾကာင့္ လာမယ့္လ က်င္းပမယ့္ ကုလသမဂၢ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီ အစည္းအေ၀းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ဖဲြ႕ဖို႔ ေဆြးေႏြးမႈေတြ လမ္းပြင့္သြားတယ္လို႔ အေမရိကန္ အေျခစိုက္ Foreign Policy မဂၢဇင္းကေတာ့ သံုးသပ္ထားပါတယ္။
အေမရိကန္အေျခစိုက္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားမႈအဖဲြ႕ USCB အမႈေဆာင္ ၫႊန္ၾကားေရးမႉး ဦးေအာင္ဒင္ကလည္း အေမရိကန္က အခုလို ေထာက္ခံလိုက္တာေၾကာင့္ ဒီအဆိုအေပၚ အျခား ေထာက္ခံမယ့္ႏိုင္ငံ အေတာ္မ်ားမ်ား ေပၚလာလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။
“လြန္ခဲ့တဲ့ ၃ ပတ္ေလာက္က အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ ၃၂ ေယာက္က ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကလင္တန္ဆီကုိ လက္မွတ္ထုိးၿပီး စာတေစာင္ ပို႔ထားတာ ရွိပါတယ္။ အေမရိကန္ အစုိးရကေနၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ရာဇ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္တာေတြကို စံုစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေထာက္ခံဖို႔ ေတာင္းဆုိထားတဲ့ စာေပါ့။ အဲဒီစာကို သူတုိ႔ တုံ႔ျပန္ဖုိ႔ ေဆြးေႏြးၾကရင္းနဲ႔ပဲ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ က်တယ္လို႔ က်ေနာ္တုိ႔ သိရပါတယ္။”
အခု ဒီေကာ္မရွင္ ဖြဲ႕စည္းေရးကို ေထာက္ခံတာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အပါအ၀င္ စုစုေပါင္း ၅ ႏုိင္ငံရွိၿပီ ထင္ပါတယ္။ အလားအလာက ေနာက္ပုိင္း ဘယ္လိုရွိလာမယ္လို႔ ယူဆလဲ၊ အခုလို အေမရိကန္က ေထာက္ခံလုိက္တဲ့အေပၚ။
“က်ေနာ္တုိ႔ ဒီဟာကိုစတာက မႏွစ္က ေမလေပါ့၊ ဟားဗတ္ဒ္ ယူနီဗာစတီက International Law Clinic ဆုိတာ၊ Human Right Law Clinic ဆုိတာ ရွိတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ရာဇ၀တ္မႈမ်ားဆုိတဲ့ အစီရင္ခံစာတေစာင္ ထုတ္တယ္။ ကုလသမဂၢရဲ႕ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တင္သြင္းခဲ့တဲ့ အစီရင္ခံစာေတြကုိ သူတုိ႔ ျပန္သုံးသပ္တဲ့အခါ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြက ဆက္တုိက္၊ ဆက္တုိက္၊ ဆုိးဆုိး၀ါး၀ါး ျဖစ္ေပၚေနတာ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရ ကုိယ္တုိင္က မူ၀ါဒခ်ၿပီး က်ဴးလြန္ေနတဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြ၊ တနည္းအားျဖင့္ေတာ့ Crime against Humanity ေပါ့ဗ်ာ၊ လူသားမ်ဳိးႏြယ္စုႀကီး တစုလုံးကို ပစ္မွတ္ထားၿပီး တုိက္ခုိက္ေနတဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြ ျဖစ္တယ္။
“ဒါေတြကုိ ကုလသမဂၢရဲ႕ မွတ္တမ္းမွတ္ရာေတြထဲမွာ အေထာက္အထားေတြနဲ႔ မွတ္တမ္းတင္ထားေပမဲ့ လုံေလာက္တဲ့၊ တိက်တဲ့ အေရးယူမႈ မရွိခဲ့ဘူး ဆိုၿပီးေတာ့ အဲဒီလို အစီရင္ခံစာ ထုတ္လုိက္ႏုိင္ခဲ့တယ္။ အဲဒီ အစီရင္ခံစာကစၿပီး က်ေနာ္တုိ႔က တကမၻာလုံး အတုိင္းအတာနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ အစိုးရေတြကုိ အခုလိုမ်ဳိး ကုလသမဂၢကေနၿပီး စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ဖြဲ႕ၿပီး အေရးယူဖုိ႔ ေတာင္းဆုိခဲ့တာပါ။
“သုိ႔ေသာ္လည္း အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အစုိးရက ဘယ္လုိသေဘာထား ရွိမလဲဆုိတာ သူတို႔က ေစာင့္ၾကည့္ခ်င္ၾကေသးတယ္။ အခု အေမရိကန္ အစိုးရ ကုိယ္တိုင္က ပါ၀င္လုိက္ၿပီ၊ ေထာက္ခံလုိက္ၿပီ ဆုိေတာ့ အေမရိကန္ အစုိးရကုိ ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံေတြ အမ်ားစုလည္း ဒီအဆုိျပဳခ်က္ကို ေထာက္ခံၾကမယ္လို႔ က်ေနာ္တုိ႔ ယုံၾကည္ပါတယ္။”
USCB အမႈေဆာင္ ၫႊန္ၾကားေရးမႉး ဦးေအာင္ဒင္ ေျပာျပသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက အခုလို လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြဟာ လူသားမ်ဳိးႏြယ္အေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈ၊ စစ္ရာဇ၀တ္မႈ စတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒေတြကို ခ်ဳိးေဖာက္မႈ ရိွမရိွ စံုစမ္းဖို႔ ကုလသမဂၢ ေကာ္မရွင္တရပ္ဖြဲ႕ဖို႔ ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ လူ႕အခြင့္အေရး ကိုယ္စားလွယ္ ေတာမတ္စ္ အိုေဟး ကင္တားနား (Tomas Ojea Quintana) က ၿပီးခဲ့တဲ့ မတ္လမွာ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီကို အဆိုျပဳ တင္ျပခဲ့ပါတယ္။
ဒီေနာက္ေတာ့ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ၊ ခ်က္သမၼတႏိုင္ငံ၊ စလိုဗက္ကီးယားႏိုင္ငံနဲ႔ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံတို႔က ေထာက္ခံခဲ့ၾကပါတယ္။ အခုအဆင့္ကေတာ့ ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒေတြကို ခ်ဳိးေဖာက္မႈ ရိွမရိွ စံုစမ္းစစ္ေဆးတဲ့ ကနဦးအဆင့္ ျဖစ္ပါတယ္။
