[[ZAWGYI]]
စစ်ရေးတင်းမားနေတဲ့ ကယား(ကရင်နီ)ပြည်နယ်မှာ စစ်ကောင်စီက မြေမြှုပ်မိုင်းအသုံးပြုမှုတွေ များလာပြီး မြေမြှုပ်မိုင်းကြောင့် အရပ်သားပြည်သူ ထိခိုက်သေဆုံးမှုတွေရှိနေပါတယ်။ သေဆုံးသူနဲ့ ဒဏ်ရာရရှိသူတွေ ခန့်မှန် ၅၀ လောက်ရှိတယ်လို့ KNDF က ပြောပါတယ်။ ကယားပြည်နယ်အတွင်းက မြေမြှုပ်မိုင်းအသုံးပြုမှုအခြေအနေ စုံစမ်းမေးမြန်းပြီး ရန်ကုန်က သတင်းပေးပို့ပါတယ်။ ကို စံကျော်ပြောပြပါမယ်။
စစ်တပ်ကအာဏာသိမ်းမှုကိုဆန့်ကျင်တဲ့ ဆန္ဒပြမှုတွေ အကြမ်းဖက်ဖြိုခွဲခံရပြီးတဲ့နောက် မြန်မာနိုင်ငံဒေသအတော်များများမှာ ဆန္ဒပြလူငယ်တွေဟာ ပြည့်သူကာကွယ်ရေးအဖွဲ့တွေဖွဲ့ပြီး စစ်ကောင်စီကို ပြန်လည်ခုခံတိုက်ခိုက်ခဲ့ကြပါတယ်။ အဲဒီကတည်းက ကယားပြည်နယ်တွင်း နေရာအတော်များများမှာ တိုက်ပွဲတွေဖြစ်လာခဲ့ပြီး၊ ဒေသခံအတော်များများဟာ ဘေးလွတ်ရာ ရှောင်တိမ်းခဲ့ကြရပါတယ်။
တိုက်ပွဲကြောင့် စစ်ပြေးရှောင်နေတဲ့ ပြည်သူတွေဟာ တိုက်ပွဲတည်ငြိမ်တဲ့အချိန်မှာ သူတို့နေရပ်ပြန်ပြီး လိုအပ်တဲ့ပစ္စည်းတွေ ပြန်လာယူရင်း မြေမြှုပ်မိုင်းနင်းမိတဲ့ ဖြစ်စဉ်တွေ မကြာခဏဖြစ်ပွားနေပြီး လက်ရှိအချိန်ထိ မြေမြှုပ်မိုင်းကြောင့် ခန့်မှန်း အရပ်သားပြည်သူ ၅၀ လောက် ထိခိုက်မှုရှိနေတယ်လို့ ကရင်နီအမျိုးသားများ ကာကွယ်ရေးတပ် (KNDF) ပြန်ကြားရေးတာဝန်ခံက VOA ကို အခုလို ပြောပါတယ်။
“အဓိကတော့ စစ်ကောင်စီက ဒီတိုက်ပွဲဖြစ်ပွားတဲ့နေရာတွေမှာ သူတို့ထောင်ပါတယ်။ သူတို့စစ်ကြောင်းထိုးလာခဲ့တဲ့ ရွာတွေမှာ သူတို့ အဓိကမြေမြှုပ်မိုင်းကိုထောင်တယ်။ ပြီးရင် သူတို့တပ်စခန်းပတ်ဝန်းကျင် သူ့ရဲ့ ကင်းစခန်းပတ်ဝန်းကျင်မှာ မြေမြှုပ်မိုင်းတွေကို ထောင်လေ့ရှိတယ်ပေါ့နော်။ ရွာသားတွေကတော့ ဟိုဟာပေါ့နော် အထူးသဖြင့်တိုက်ပွဲပွားပြီးတော့ တိုက်ပွဲတွေမရှိတော့တဲ့ အချိန်မှာ ကိုယ့်ရွာကို ပြန်တဲ့အခါ မြေမြှုပ်မိုင်းတွေ နင်းမိတာမျိုးတွေ ဖြစ်လေ့ရှိတယ်ပေါ့နော်။ ဆိုတော့ အရေအတွက်အတိအကျကိုတော့ အခုလောလောဆယ်ကျနော်တို့ဆီမှာ စာရင်းမရှိသေးပေါ့နော် ကျနော်တို့မပြောပြနိုင်ဘူး၊ (ခန့်မှန်းပြည်သူ)၅၀ ဝန်းကျင်လောက်တော့ ကျနော်တို့ မှန်းလို့ရတယ်ပေါ့နော် ပြည်သူဖက်က ဒါမြေမြှုပ်မိုင်းနင်းမိတာတွေ ၅၀ဦးလောက်ရှိတယ်ဗျ။”
အရပ်သားပြည်သူတွေ မိုင်းနင်းမိလို့ ပွဲချင်းပြီးသေဆုံးသွားတာရှိသလို ထိခိုက်ဒဏ်ရာရပြီး ဆေးကုသနေရင်းနဲ့ ဆုံးသွားတာလည်း ရှိနေပါတယ်။
တိုက်ပွဲဖြစ်နေတဲ့ ကယားပြည်နယ်အတွင်း စစ်ကောင်စီတပ်ဘက်က မြေမြှုပ်မိုင်း အများအပြား အသုံးပြုနေတာဟာ စစ်ရာဇဝတ်မှုမြောက်တယ်လို့ Amnesty International နိုင်ငံတကာလူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့ကြီးက ဇူလိုင် ၂၀ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင်း စစ်ဖြစ်နေတဲ့ ဒေသတွေမှာ စစ်ဘက်အရပ်ဘက် ပစ်မှတ်မခွဲဘဲ မြေမြှုပ်မိုင်းသုံးနေတာကြောင့် အရပ်သားထိခိုက်သေဆုံးမှုများလာတယ်လို့လည်း Amnesty International ပြောပါတယ်။ ကယားပြည်နယ်အတွင်း လူနေအိမ်တွေ လယ်ကွင်းတွေနဲ့ ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းတွေပါမချန် မိုင်းထောင်ထားတာကို ကိုယ်တိုင်ကြုံခဲ့သူ ၄၀ ကျော်လောက် တွေ့ဆုံမေးမြန်းခဲ့ပြီးမှ အခုလို ထုတ်ပြန်တာလို့ AI အဖွဲ့က ပြောပါတယ်။
ဒီမော့ဆိုမြို့နယ် ကုန်းသာကျေးရွာက အသက် ၄၁နှစ်အရွယ် ဒေါ်ဌေးဌေးဝင်းဟာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ် အောက်တိုဘာလက ကျေးရွာကိုပြန်လာစဉ် သူ့ရဲ့ဦးလေးခြံဝင်းအိမ်ရှေ့မှာ မိုင်းနင်းမိပြီး ညာခြေထောက် ပြတ်ရှ၊ ကျန်တစ်ဖက်မှာ ပြင်းထန်တဲ့ မိုင်းစထိမှန်ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ပါတယ်။မိုင်းဒဏ်ရာရရှိထားတဲ့ ဒေါ်ဌေးဌေးဝင်းဟာ စစ်ရှောင်နေရာမှာ ဆေးကုသမှုခံယူနေရတာပါ။ စစ်ရှောင်နေရာမှာ ဆေးပစ္စည်းတွေ မပြည့်စုံတာမို့ ဒဏ်ရာတွေ ပိုဆိုးလာပြီး ၁၅ ရက်အကြာမှာ ကွယ်လွန်ခဲ့တယ်လို့ သူငယ်ချင်းဖြစ်သူ ဒေါ်ကွယ်မြာက VOA ကို ပြောပါတယ်။
“ဆေးကုသခွင့်ခံယူတဲ့ အချိန်မှာလည်း ဒဏ်ရာကလည်း မသက်သာဘူး။ ခြေထောင်ကတော့ တဖက်လုံးလုံးဖြတ်သွားတယ်။ ဖြတ်သွားတဲ့ဖက်ကတော့ အနာတော့ နည်းနည်းသက်သာလာတယ်။ အဲ့ဒီမိုင်းစတွေ ထိတဲ့ဖက်က ဟိုဖက်မပြတ်တဲ့ ဖက်ကတော့ ပိုဆိုးသွားတာပေါ့နော် သူ့ဒဏ်ရာက ၁၃ ရက် ၁၄ ရက်နေတော့ သူကမခံနိုင်တော့လို့ အဲ့နေရာလည်း ဆေးတွေကလည်း ပြည့်ပြည့်စုံစုံမရှိဘူးလေး မရှိတော့ သူ့ကို ကောင်းတဲ့နေရာကို ပို့ပေးပါတဲ့ ဒဏ်ရာတအားကို ပိုဆိုးလာတာပေါ့နော် သူ့မခံစားနိုင်တော့ အဲ့လိုပြောတော့ တောင်ကြီးကိုခေါ်သွားလိုက်တာ မြို့အဝင်မှာပဲ ဆုံးသွားတာ။”
စစ်တပ်တွေက ကျေးရွာတွေမှာ တပ်စွဲနေထိုင်ပြီး ပြန်ထွက်ခွာတဲ့အချိန် မြေမြှုပ်မိုင်းထောင်ထားခဲ့တာလို့ ဆိုပါတယ်။ ကုန်းသာကျေးရွာပတ်ဝန်းကျင်မှာပဲ မိုင်းနင်းမိလို့ သေဆုံး ၂ဦး၊ ဒဏ်ရာရရှိသူ ၂ဦး တွေ့ရတယ်လို့ ဒေါ်ကွယ်မြာက ပြောပါတယ်။
ဒါကြောင့် မြေမြှုပ်မိုင်း အန္တရာယ်တွေ ကြောက်ရလို့ စစ်ပြေးဒေသခံတွေ အခုချိန်ထိ နေရပ်မပြန်နိုင်ဘဲ တိမ်းရှောင်နေကြဆဲဖြစ်တယ်လို့ ဒေါ်ကွယ်မြာက ပြောပါတယ်။
“ကျမတို့က အဲ့အချိန်ကတည်းက အခုချိန်ထိ ရွာပြန်လာလို့မရတော့ဘူး၊ စစ်ရှောင်တဲ့နေရာပဲ ရှိနေတာပဲ။ ကျမတို့ ရွာမပြန်နိုင်တာက စစ်တပ်တွေက ရွာမှာကို သူတို့က အဲ့မှာလာတည်ကြတာလေး အဲ့မှာလာနေကြတော့ ကျမတို့က ပြန်လာလို့မရတော့ဘူး။ ပြီးရင် ရွာဘေးပတ်ပတ်လည်တွေလည်း သူတို့မိုင်းတွေ ထောင်ထားတယ် အဲ့လိုမျိုးလည်း ပြောသံလည်း ကြားရတာပေါ့နော်။ အဲ့နဲ့ရွာကိုလည်း သူတို့လည်းရှိနေခါကျတော့ ကိုယ်ကလည်း ရွာပြန်လို့လည်းမဖြစ် မိုင်းကြောက်ရတာ တဖက်နဲ့ တိုက်ပွဲကလည်း ခဏခဏပစ်နေရတယ် အဲ့မှာလည်း ပစ်နေတုန်းပဲ အခုချိန်ထိပဲ။”
အခြားတဖက်မှာတော့ ဒေသခံပြည်သူတွေ သွားလာလို့ အဆင်ပြေစေဖို့ ကရင်နီကာကွယ်ရေးတပ်တွေက မိုင်းရှင်းလင်းရေးတွေ လုပ်ဆောင်ပေးနေပါတယ်။ ဇူလိုင် ၁၉ ရက်နေ့က ဒေါင်ခါးကျေးရွာတွေဘက် ဒီးမော့ဆို PDF တွေ မိုင်းရှင်းလင်းရေးလုပ်ရင်း ရဲဘော်တဦး မိုင်းနင်းမိပေါက်ကွဲလို့ ခြေလက်တွေ ပျက်စီးသွားပါတယ်။ ဒီလို မိုင်းရှင်းလင်းရေးလုပ်ရင်းနဲ့ ဒီးမော့ဆို PDF က အနည်းဆုံး ၁၃ ဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိခဲ့တယ်လို့ ဒီးမော့ဆို PDF ပြန်ကြားရေးတာဝန်ခံက ပြောပါတယ်။
“ အဓိကတော့ ရွာသားတွေပေါ့နော် ပြည်သူတွေက ဥပမာ အိမ်ပြန်ကြည့်ချင်တယ်၊ ပြီးတော့ အိမ်ထဲမှာ ရှိတဲ့ ပစ္စည်းပစ္စယတွေ နည်းနည်းပါးပါးပြန်ယူချင်တယ်ဆိုလို့ ကျနော်တို့ အဲ့ဒီအပိုင်းမှာ နယ်မြေရှင်းလင်းရေးပြောရမှာတော့ မိုင်းရှင်းလင်းရေးအပိုင်းမှာ ဦးစားပေးပြီး လုပ်နေတယ်ပေါ့နော်။ ဆိုတော့ မနေ့ကပဲ ကျနော်တို့ ရဲဘောတစ်ယောက် ရွာထဲမှာပဲပေါ့နော် ရှင်းလင်းရေးလုပ်ရင်းနဲ့ မိုင်းသွားနင်းမိတာ ၁၆ မိုင်းဖြစ်ဖို့များတယ်၊ ဘာဖြစ်လဲ ခြေထောက်လည်းပြတ်သွားတယ် လက်လည်းပြတ်သွားတယ် နောက်ပြီးတော့ သေနတ်လည်းပျက်သွားတယ်ဆိုတော့ အဲ့ဒီနည်းနည်းပြင်းထန်တဲ့ မြေမြှုပ်မိုင်းဖြစ်ဖို့ များတယ်ပေါ့နော်။ အော် မိုင်းနင်းမိလို့ ကျနော်တို့က ၁၂ ယောက် ၁၃ ယောက်လာမသိဘူး အဲ့လောက်တော့ ထိသွားတယ် ကျနော်တို့ PDF ပေါ့နော်။”
ကယား(ကရင်နီ)ပြည်နယ်ထဲ စစ်ကောင်စီတပ်တွေ စစ်ကြောင်းထိုးခဲ့တဲ့နေရာတွေ တိုက်ပွဲဖြစ်တဲ့ ဧရိယာတွေနဲ့ သူတို့တပ်စွဲနေထိုင်ခဲ့တဲ့ ကျေးရွာတွေမှာ မြေမြှုပ်မိုင်းတွေ အများအပြား တွေ့ရှိရတယ်လို့ ကရင်နီကာကွယ်ရေးတပ်တွေက ပြောပါတယ်။ ဒီလို မိုင်းရှင်းလင်းရေးလုပ်တဲ့နေရာမှာ စက်ပစ္စည်းကိရိယာတွေ မရှိဘဲ လူအားနဲ့ရှင်းလင်းနေရတာမို့ အခက်အခဲဖြစ်နေတယ်လို့လည်း ကရင်နီကာကွယ်ရေးတပ်တွေက ပြောဆိုကြပါတယ်။
[[UNICODE]]
စဈရေးတငျးမားနတေဲ့ ကယား(ကရငျနီ)ပွညျနယျမှာ စဈကောငျစီက မွမွှေုပျမိုငျးအသုံးပွုမှုတှေ မြားလာပွီး မွမွှေုပျမိုငျးကွောင့ျ အရပျသားပွညျသူ ထိခိုကျသဆေုံးမှုတှရှေိနပေါတယျ။ သဆေုံးသူနဲ့ ဒဏျရာရရှိသူတှေ ခန့ျမှနျ ၅၀ လောကျရှိတယျလို့ KNDF က ပွောပါတယျ။ ကယားပွညျနယျအတှငျးက မွမွှေုပျမိုငျးအသုံးပွုမှုအခွအေနေ စုံစမျးမေးမွနျးပွီး ရနျကုနျက သတငျးပေးပို့ပါတယျ။ ကို စံကြောျပွောပွပါမယျ။
စဈတပျကအာဏာသိမျးမှုကိုဆန့ျကငြျတဲ့ ဆန်ဒပွမှုတှေ အကွမျးဖကျဖွိုခှဲခံရပွီးတဲ့နောကျ မွနျမာနိုငျငံဒသေအတောျမြားမြားမှာ ဆန်ဒပွလူငယျတှဟော ပွည့ျသူကာကှယျရေးအဖှဲ့တှဖှေဲ့ပွီး စဈကောငျစီကို ပွနျလညျခုခံတိုကျခိုကျခဲ့ကွပါတယျ။ အဲဒီကတညျးက ကယားပွညျနယျတှငျး နရောအတောျမြားမြားမှာ တိုကျပှဲတှဖွေဈလာခဲ့ပွီး၊ ဒသေခံအတောျမြားမြားဟာ ဘေးလှတျရာ ရှောငျတိမျးခဲ့ကွရပါတယျ။
တိုကျပှဲကွောင့ျ စဈပွေးရှောငျနတေဲ့ ပွညျသူတှဟော တိုကျပှဲတညျငွိမျတဲ့အခြိနျမှာ သူတို့နရေပျပွနျပွီး လိုအပျတဲ့ပစ်စညျးတှေ ပွနျလာယူရငျး မွမွှေုပျမိုငျးနငျးမိတဲ့ ဖွဈစဉျတှေ မကွာခဏဖွဈပှားနပွေီး လကျရှိအခြိနျထိ မွမွှေုပျမိုငျးကွောင့ျ ခန့ျမှနျး အရပျသားပွညျသူ ၅၀ လောကျ ထိခိုကျမှုရှိနတေယျလို့ ကရငျနီအမြိုးသားမြား ကာကှယျရေးတပျ (KNDF) ပွနျကွားရေးတာဝနျခံက VOA ကို အခုလို ပွောပါတယျ။
“အဓိကတော့ စဈကောငျစီက ဒီတိုကျပှဲဖွဈပှားတဲ့နရောတှမှော သူတို့ထောငျပါတယျ။ သူတို့စဈကွောငျးထိုးလာခဲ့တဲ့ ရှာတှမှော သူတို့ အဓိကမွမွှေုပျမိုငျးကိုထောငျတယျ။ ပွီးရငျ သူတို့တပျစခနျးပတျဝနျးကငြျ သူ့ရဲ့ ကငျးစခနျးပတျဝနျးကငြျမှာ မွမွှေုပျမိုငျးတှကေို ထောငျလေ့ရှိတယျပေါ့နောျ။ ရှာသားတှကေတော့ ဟိုဟာပေါ့နောျ အထူးသဖွင့ျတိုကျပှဲပှားပွီးတော့ တိုကျပှဲတှမေရှိတော့တဲ့ အခြိနျမှာ ကိုယ့ျရှာကို ပွနျတဲ့အခါ မွမွှေုပျမိုငျးတှေ နငျးမိတာမြိုးတှေ ဖွဈလေ့ရှိတယျပေါ့နောျ။ ဆိုတော့ အရအေတှကျအတိအကကြိုတော့ အခုလောလောဆယျကနြောျတို့ဆီမှာ စာရငျးမရှိသေးပေါ့နောျ ကနြောျတို့မပွောပွနိုငျဘူး၊ (ခန့ျမှနျးပွညျသူ)၅၀ ဝနျးကငြျလောကျတော့ ကနြောျတို့ မှနျးလို့ရတယျပေါ့နောျ ပွညျသူဖကျက ဒါမွမွှေုပျမိုငျးနငျးမိတာတှေ ၅၀ဦးလောကျရှိတယျဗြ။”
အရပျသားပွညျသူတှေ မိုငျးနငျးမိလို့ ပှဲခငြျးပွီးသဆေုံးသှားတာရှိသလို ထိခိုကျဒဏျရာရပွီး ဆေးကုသနရေငျးနဲ့ ဆုံးသှားတာလညျး ရှိနပေါတယျ။
တိုကျပှဲဖွဈနတေဲ့ ကယားပွညျနယျအတှငျး စဈကောငျစီတပျဘကျက မွမွှေုပျမိုငျး အမြားအပွား အသုံးပွုနတောဟာ စဈရာဇဝတျမှုမွောကျတယျလို့ Amnesty International နိုငျငံတကာလူ့အခှင့ျအရေးအဖှဲ့ကွီးက ဇူလိုငျ ၂၀ ရကျနေ့က ထုတျပွနျပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံတှငျး စဈဖွဈနတေဲ့ ဒသေတှမှော စဈဘကျအရပျဘကျ ပဈမှတျမခှဲဘဲ မွမွှေုပျမိုငျးသုံးနတောကွောင့ျ အရပျသားထိခိုကျသဆေုံးမှုမြားလာတယျလို့လညျး Amnesty International ပွောပါတယျ။ ကယားပွညျနယျအတှငျး လူနအေိမျတှေ လယျကှငျးတှနေဲ့ ခရဈယာနျဘုရားကြောငျးတှပေါမခနြျ မိုငျးထောငျထားတာကို ကိုယျတိုငျကွုံခဲ့သူ ၄၀ ကြောျလောကျ တှေ့ဆုံမေးမွနျးခဲ့ပွီးမှ အခုလို ထုတျပွနျတာလို့ AI အဖှဲ့က ပွောပါတယျ။
ဒီမော့ဆိုမွို့နယျ ကုနျးသာကြေးရှာက အသကျ ၄၁နှဈအရှယျ ဒေါျဌေးဌေးဝငျးဟာ ပွီးခဲ့တဲ့နှဈ အောကျတိုဘာလက ကြေးရှာကိုပွနျလာစဉျ သူ့ရဲ့ဦးလေးခွံဝငျးအိမျရှေ့မှာ မိုငျးနငျးမိပွီး ညာခွထေောကျ ပွတျရှ၊ ကနြျတဈဖကျမှာ ပွငျးထနျတဲ့ မိုငျးစထိမှနျဒဏျရာရရှိခဲ့ပါတယျ။မိုငျးဒဏျရာရရှိထားတဲ့ ဒေါျဌေးဌေးဝငျးဟာ စဈရှောငျနရောမှာ ဆေးကုသမှုခံယူနရေတာပါ။ စဈရှောငျနရောမှာ ဆေးပစ်စညျးတှေ မပွည့ျစုံတာမို့ ဒဏျရာတှေ ပိုဆိုးလာပွီး ၁၅ ရကျအကွာမှာ ကှယျလှနျခဲ့တယျလို့ သူငယျခငြျးဖွဈသူ ဒေါျကှယျမွာက VOA ကို ပွောပါတယျ။
“ဆေးကုသခှင့ျခံယူတဲ့ အခြိနျမှာလညျး ဒဏျရာကလညျး မသကျသာဘူး။ ခွထေောငျကတော့ တဖကျလုံးလုံးဖွတျသှားတယျ။ ဖွတျသှားတဲ့ဖကျကတော့ အနာတော့ နညျးနညျးသကျသာလာတယျ။ အဲ့ဒီမိုငျးစတှေ ထိတဲ့ဖကျက ဟိုဖကျမပွတျတဲ့ ဖကျကတော့ ပိုဆိုးသှားတာပေါ့နောျ သူ့ဒဏျရာက ၁၃ ရကျ ၁၄ ရကျနတေော့ သူကမခံနိုငျတော့လို့ အဲ့နရောလညျး ဆေးတှကေလညျး ပွည့ျပွည့ျစုံစုံမရှိဘူးလေး မရှိတော့ သူ့ကို ကောငျးတဲ့နရောကို ပို့ပေးပါတဲ့ ဒဏျရာတအားကို ပိုဆိုးလာတာပေါ့နောျ သူ့မခံစားနိုငျတော့ အဲ့လိုပွောတော့ တောငျကွီးကိုခေါျသှားလိုကျတာ မွို့အဝငျမှာပဲ ဆုံးသှားတာ။”
စဈတပျတှကေ ကြေးရှာတှမှော တပျစှဲနထေိုငျပွီး ပွနျထှကျခှာတဲ့အခြိနျ မွမွှေုပျမိုငျးထောငျထားခဲ့တာလို့ ဆိုပါတယျ။ ကုနျးသာကြေးရှာပတျဝနျးကငြျမှာပဲ မိုငျးနငျးမိလို့ သဆေုံး ၂ဦး၊ ဒဏျရာရရှိသူ ၂ဦး တှေ့ရတယျလို့ ဒေါျကှယျမွာက ပွောပါတယျ။
ဒါကွောင့ျ မွမွှေုပျမိုငျး အန်တရာယျတှေ ကွောကျရလို့ စဈပွေးဒသေခံတှေ အခုခြိနျထိ နရေပျမပွနျနိုငျဘဲ တိမျးရှောငျနကွေဆဲဖွဈတယျလို့ ဒေါျကှယျမွာက ပွောပါတယျ။
“ကမြတို့က အဲ့အခြိနျကတညျးက အခုခြိနျထိ ရှာပွနျလာလို့မရတော့ဘူး၊ စဈရှောငျတဲ့နရောပဲ ရှိနတောပဲ။ ကမြတို့ ရှာမပွနျနိုငျတာက စဈတပျတှကေ ရှာမှာကို သူတို့က အဲ့မှာလာတညျကွတာလေး အဲ့မှာလာနကွေတော့ ကမြတို့က ပွနျလာလို့မရတော့ဘူး။ ပွီးရငျ ရှာဘေးပတျပတျလညျတှလေညျး သူတို့မိုငျးတှေ ထောငျထားတယျ အဲ့လိုမြိုးလညျး ပွောသံလညျး ကွားရတာပေါ့နောျ။ အဲ့နဲ့ရှာကိုလညျး သူတို့လညျးရှိနခေါကတြော့ ကိုယျကလညျး ရှာပွနျလို့လညျးမဖွဈ မိုငျးကွောကျရတာ တဖကျနဲ့ တိုကျပှဲကလညျး ခဏခဏပဈနရေတယျ အဲ့မှာလညျး ပဈနတေုနျးပဲ အခုခြိနျထိပဲ။”
အခွားတဖကျမှာတော့ ဒသေခံပွညျသူတှေ သှားလာလို့ အဆငျပွစေဖေို့ ကရငျနီကာကှယျရေးတပျတှကေ မိုငျးရှငျးလငျးရေးတှေ လုပျဆောငျပေးနပေါတယျ။ ဇူလိုငျ ၁၉ ရကျနေ့က ဒေါငျခါးကြေးရှာတှဘေကျ ဒီးမော့ဆို PDF တှေ မိုငျးရှငျးလငျးရေးလုပျရငျး ရဲဘောျတဦး မိုငျးနငျးမိပေါကျကှဲလို့ ခွလေကျတှေ ပကြျစီးသှားပါတယျ။ ဒီလို မိုငျးရှငျးလငျးရေးလုပျရငျးနဲ့ ဒီးမော့ဆို PDF က အနညျးဆုံး ၁၃ ဦး ထိခိုကျဒဏျရာရရှိခဲ့တယျလို့ ဒီးမော့ဆို PDF ပွနျကွားရေးတာဝနျခံက ပွောပါတယျ။
“ အဓိကတော့ ရှာသားတှပေေါ့နောျ ပွညျသူတှကေ ဥပမာ အိမျပွနျကွည့ျခငြျတယျ၊ ပွီးတော့ အိမျထဲမှာ ရှိတဲ့ ပစ်စညျးပစ်စယတှေ နညျးနညျးပါးပါးပွနျယူခငြျတယျဆိုလို့ ကနြောျတို့ အဲ့ဒီအပိုငျးမှာ နယျမွရှေငျးလငျးရေးပွောရမှာတော့ မိုငျးရှငျးလငျးရေးအပိုငျးမှာ ဦးစားပေးပွီး လုပျနတေယျပေါ့နောျ။ ဆိုတော့ မနေ့ကပဲ ကနြောျတို့ ရဲဘောတဈယောကျ ရှာထဲမှာပဲပေါ့နောျ ရှငျးလငျးရေးလုပျရငျးနဲ့ မိုငျးသှားနငျးမိတာ ၁၆ မိုငျးဖွဈဖို့မြားတယျ၊ ဘာဖွဈလဲ ခွထေောကျလညျးပွတျသှားတယျ လကျလညျးပွတျသှားတယျ နောကျပွီးတော့ သနေတျလညျးပကြျသှားတယျဆိုတော့ အဲ့ဒီနညျးနညျးပွငျးထနျတဲ့ မွမွှေုပျမိုငျးဖွဈဖို့ မြားတယျပေါ့နောျ။ အောျ မိုငျးနငျးမိလို့ ကနြောျတို့က ၁၂ ယောကျ ၁၃ ယောကျလာမသိဘူး အဲ့လောကျတော့ ထိသှားတယျ ကနြောျတို့ PDF ပေါ့နောျ။”
ကယား(ကရငျနီ)ပွညျနယျထဲ စဈကောငျစီတပျတှေ စဈကွောငျးထိုးခဲ့တဲ့နရောတှေ တိုကျပှဲဖွဈတဲ့ ဧရိယာတှနေဲ့ သူတို့တပျစှဲနထေိုငျခဲ့တဲ့ ကြေးရှာတှမှော မွမွှေုပျမိုငျးတှေ အမြားအပွား တှေ့ရှိရတယျလို့ ကရငျနီကာကှယျရေးတပျတှကေ ပွောပါတယျ။ ဒီလို မိုငျးရှငျးလငျးရေးလုပျတဲ့နရောမှာ စကျပစ်စညျးကိရိယာတှေ မရှိဘဲ လူအားနဲ့ရှငျးလငျးနရေတာမို့ အခကျအခဲဖွဈနတေယျလို့လညျး ကရငျနီကာကှယျရေးတပျတှကေ ပွောဆိုကွပါတယျ။
#မြေမြှုပ်မိုင်း #ကယားစစ်ဘေးရှောင် #ကရင်နီ #ဒီးမော့ဆို #KNDF #PDF #Amnesty_International
