ၿပီးခဲ့တဲ့ အပတ္အတြင္းမွာ လႊတ္ေတာ္အသီးသီးရဲ႕ ဥကၠ႒ေတြကို ေရြးခ်ယ္လိုက္ၿပီ ျဖစ္သလို ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတနဲ႔ ဒုတိယ သမၼတေတြကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးမွာ အဓိက ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရး ျပႆနာကိုေတာ့ အစိုးရသစ္၊ လႊတ္ေတာ္သစ္ကေန ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းႏိုင္မယ့္ လကၡဏာ မရိွေသးဘူးလို႔ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး လႈပ္ရွားသူေတြက ယူဆၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း လက္ရိွ လႊတ္ေတာ္သစ္ကေန အမ်ဳိးသား ညီၫြတ္ေရးအတြက္ အစျပဳႏိုင္တဲ့ လမ္းစေတြ ေပၚႏိုင္တယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္သူေတြလည္း ရိွပါတယ္။ အျပည့္အစုံကို ဆက္သြယ္စုံစမ္းထားတဲ့ ကိုသားၫြန္႔ဦးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
လႊတ္ေတာ္ကေန ေရြးခ်ယ္လိုက္တဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ ဦးေဆာင္ၿပီး မၾကာခင္မွာေတာ့ အစိုးရသစ္တရပ္ ဖဲြ႕စည္းရေတာ့မွာပါ။ ဒါေပမဲ့လည္း ႏိုင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္းသာယာေရးနဲ႕ ဖံြ႕ၿဖိဳးေရးေကာင္စီ အႀကီးအကဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊဟာ စစ္တပ္အေပၚ အာဏာ ခ်ဳပ္ကိုင္ထားဦးမယ္လို႔လည္း အမ်ားက ယူဆေနတုန္းပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊ ကိုယ္တိုင္က မလုပ္ခဲ့တဲ့ အမ်ဳိးသား ရင္ၾကားေစ့ေရးကို ေနာက္တက္လာမယ့္ အစိုးရကလည္း လုပ္မယ့္ပံု မရိွဘူးလို႔ ဥေရာပ ျမန္မာ႐ံုး ဒါ႐ိုက္တာ ဦးဟန္ေညာင္ေ၀က ယူဆပါတယ္။ နယ္စပ္ေဒသ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ တင္းမာေနတဲ့ အေျခအေနဟာလည္း လက္ရိွ ဖဲြ႕စည္းပံုအရဆိုရင္ အစိုးရသစ္ေရာ လႊတ္ေတာ္သစ္ပါ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းႏိုင္မယ့္ အေျခအေန မရိွဘဲ စစ္တပ္နဲ႕ပဲ သက္ဆိုင္တဲ့သေဘာ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ သူက သံုးသပ္ပါတယ္။
“က်ေနာ္ထင္တာ ဒီအစိုးရသစ္ ေျဖရွင္းႏုိင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ အေျခခံဥပေဒအရ ဆုိရင္ တုိင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ျဖစ္ေနတဲ့ ကိစၥက တပ္မေတာ္နဲ႔ဆုိင္တယ္၊ လုံၿခဳံေရးနဲ႔ဆုိင္တယ္ ဆုိေတာ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ေဆြးေႏြးမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ေဆြးေႏြးႏုိင္ပါတယ္၊ ဒါေပမဲ့ ျပႆနာက ဘာလဲဆုိရင္ တုိင္းရင္းသားေတြ တန္းတူ လိုလားတဲ့ အခ်က္ေတြ၊ ဒီဟာေတြက အေျခခံဥပေဒနဲ႔ ဆုိင္တာပါပဲ။”
ဒါေပမဲ့လည္း လႊတ္ေတာ္သစ္ကေန အမ်ဳိးသား ရင္ၾကားေစ့ေရးအတြက္ အစပ်ဳိးႏိုင္တဲ့ အခြင့္အလမ္းေတြ ရိွတယ္လို႔ ဦးဟန္ေညာင္ေ၀က ယူဆပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ ျပန္လႊတ္ေပးႏိုင္ဖို႔ လႊတ္ေတာ္က အစျပဳ ႀကိဳးပမ္းႏိုင္တယ္လို႔ သူက ျမင္ပါတယ္။
“ေထာင္ထဲမွာ ေရာက္ေနတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ အဲဒီ ေထာင္ထဲမွာ ရွိေနတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြကုိ လႊတ္ေတာ္ကေနၿပီး လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္လား၊ ဘာလား အဲဒါေတြ လုပ္ေပးတယ္ဆုိရင္ ဒီေနရာမွာ ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ အမ်ားႀကီး အက်ဳိးျဖစ္ႏုိင္တယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။”
လႊတ္ေတာ္ထဲ ၀င္ခဲ့ၾကတဲ့ ဒီမိုကေရစီ အတိုက္အခံနဲ႔ တိုင္းရင္းသား အခ်ဳိ႕ကလည္း အျခား ႏိုင္ငံေရးကိစၥေတြထက္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ လႊတ္ေပးဖို႔၊ ျပည္ပေရာက္ေတြ ျပန္လာခြင့္ေပးဖို႔ ဆုိတဲ့ ဥပေဒၾကမ္းတခု တင္မယ္လို႔ ေျပာၾက ဆိုၾကတာေတြလည္း ရိွပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အစိုးရရဲ႕ ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီ မဲအားေကာင္းတဲ့ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ၊ တပ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြရဲ႕ မဲမပါဘဲနဲ႕ေတာ့ ဒီဥပေဒၾကမ္းဟာလည္း အေကာင္အထည္ ေပၚလာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။
ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားလႊတ္ဖို႔ မေျပာနဲ႔၊ မၾကာေသးခင္ကပဲ တခ်ဳိ႕ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို ရပ္ေ၀း နယ္ေထာင္ေျပာင္းတာေတြေတာင္ ရိွခဲ့တယ္လို႔ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရး အသင္းရဲ႕ တဲြဖက္အတြင္းေရးမႉး ကိုဘိုၾကည္က ေျပာပါတယ္။
“ပုံမွန္အားျဖင့္ဆုိရင္ေတာ့ အစုိးရသစ္တရပ္ ဖြဲ႕လာၿပီးၿပီဆုိရင္ ျပည္သူလူထုရဲ႕ ေထာက္ခံမႈကို လုိခ်င္လို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ႏုိင္ငံတကာရဲ႕ ေထာက္ခံမႈကို လိုခ်င္လို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေတြေတာ့ ေပးေလ့ရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီလို ေပးတဲ့အခါမွာလည္း အမ်ားစုကေတာ့ ႐ုိး႐ုိး သာမန္အက်ဥ္းသားေတြကို လႊတ္ေပးတာ မ်ားၿပီးေတာ့ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြက အေရအတြက္ တခ်ဳိ႕ေတာ့ ပါႏုိင္တယ္။ ဒါေပမဲ့ အကုန္လုံး လြတ္လာႏုိင္မယ့္ အေနအထားမ်ဳိးကိုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ မျမင္ပါဘူး။”
အခုက အစိုးရသစ္ အေျပာင္းအလဲလည္း ျဖစ္မယ္ဆုိေတာ့ အရင္ကလို ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား အေရအတြက္ေတြ တစုံတရာ က်သြားမယ္၊ အဖမ္းအဆီးေတြ နည္းသြားမယ္လို႔ေရာ ယူဆဖြယ္ ရွိလားခင္ဗ်။
“အဲဒီလိုမ်ဳိးေတာ့ ယူဆဖြယ္ မရွိဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အစိုးရသစ္ ဖြဲ႕လာၿပီးရင္ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို သူတုိ႔ ဘယ္လိုသေဘာထားမလဲ၊ ဒီအတုိင္းပဲ ဆက္ၿပီး လႊတ္ေပးထားမွာလား၊ ဒါမွမဟုတ္ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို မတရားသင္း အျဖစ္နဲ႔ ေၾကညာၿပီးေတာ့ ဒီလူေတြက ဆုိင္းဘုတ္ျဖဳတ္မေပးဘူး၊ ဆက္ၿပီး လႈပ္ရွားမႈေတြ ရွိေနဦးမယ္ဆိုရင္ ဖမ္းတာဆီးတာေတြ ျဖစ္လာႏုိင္တယ္။ အလားတူပဲ တုိင္းရင္းသား ပါတီေတြကိုလည္း လုပ္လာႏုိင္တာေတြ ရွိတယ္။
“အခု နယ္စပ္ေဒသမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ စစ္ပြဲေတြေၾကာင့္လည္း အဖမ္းအဆီးေတြက နယ္စပ္ေဒသမွာဆုိရင္ ေတာက္ေလွ်ာက္ ျဖစ္ေနတာ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီအဖမ္းအဆီးေတြက ေလ်ာ့သြားမယ့္ အေနအထားမ်ဳိးကုိေတာ့ က်ေနာ္တို႔ သိပ္မေတြ႕ရေသးပါဘူး။”
ဦးဟန္ေညာင္ေ၀ကေတာ့ အခုရိွလာတဲ့ လႊတ္ေတာ္သစ္ အေနနဲ႔ အမ်ဳိးသား ရင္ၾကားေစ့ေရး လုပ္ႏုိင္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ မရိွေပမဲ့လို႔ ျပည္နယ္အဆင့္ လႊတ္ေတာ္ေတြမွာ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႔ လက္ရိွ အာဏာပိုင္အၾကား ကနဦးအဆင့္အားျဖင့္ အျပန္အလွန္ နားလည္မႈ တည္ေဆာက္ႏိုင္တဲ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြေတာ့ ရိွထားတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“ႏုိင္ငံေရးအရၾကည့္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ အမ်ားႀကီး လုပ္လုိ႔မရဘူး။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ေတြက သူ႔လူမ်ဳိးရဲ႕ အခြင့္အေရးေပါ့၊ စာေပျဖစ္ျဖစ္၊ စကားျဖစ္ျဖစ္၊ ဘာသာျဖစ္ျဖစ္ အဲဒါေတြ လုပ္ႏုိင္တယ္ဆုိရင္ ညီၫြတ္ေရးအတြက္၊ ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ အမ်ားႀကီး အက်ဳိးေဆာင္သြားႏုိင္ပါတယ္။”
မေန႔က ျမန္မာအစိုးရထုတ္ သတင္းစာေတြထဲမွာေတာ့ အခုလႊတ္ေတာ္ေတြဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ လမ္းျပေျမပံုကို လက္မခံတဲ့ လူနည္းစုေလးကလဲြလို႔ တႏိုင္ငံလုံး အတိုင္းအတာ ျပည္ေထာင္စုအားလံုး၊ ျပည္သူအားလံုးကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ လႊတ္ေတာ္ေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ ေဖာ္ျပပါတယ္။ အတိုက္အခံေတြ ေတြးသလို အမ်ဳိးသား ရင္ၾကားေစ့ေရးဟာ လက္တေလာ အေရးတႀကီး ေျဖရွင္းရမယ့္ ျပႆနာလို႔ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြဘက္ကေတာ့ ယူဆပံု မရပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ထင္ပါတယ္၊ ႏိုင္ငံေရး လႈပ္ရွားသူေတြကေတာ့ လာမယ့္ အစိုးရသစ္၊ လႊတ္ေတာ္သစ္ကေန အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ဆိုတာကို အေလးေပး ကိုင္တြယ္မယ့္ လကၡဏာ အခုအခ်ိန္အထိ ေရးေရးေတာင္ မျမင္ရေသးဘူးလို႔ ယူဆၾကပါတယ္။