ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ျပန္လြတ္လာၿပီးေနာက္ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြနဲ႔၊ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ ျမန္မာအၾကား ဆက္ဆံေရးမွာ ရိွေနတဲ့ Sanction ေခၚ ျမန္မာအေပၚ အေရးယူ ပိတ္ဆို႕မႈကို ႐ုပ္သိမ္း မသိမ္းဆိုတဲ့ အေၾကာင္းရပ္ဟာ ေလ့လာသူေတြအၾကား ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္လာပါတယ္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုကေတာ့ ဒီအတြက္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္က တခုမကတဲ့ တိုးတက္မႈေတြ လိုအပ္မယ္လို႔ တုံ႔ျပန္ထားပါတယ္။ အျပည့္အစုံကို စံုစမ္းေမးျမန္းထားတဲ့ ကိုသားၫြန္႕ဦးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႕ အခုလက္ရိွ သမၼတ အိုဘားမား တက္ၿပီးေနာက္ပိုင္း ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ မူ၀ါဒ တစံုတရာ ေျပာင္းလဲရာမွာ အေရးယူ ဒဏ္ခတ္တဲ့နည္းတင္ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ တိုက္႐ိုက္ထိစပ္ ဆက္ဆံတဲ့ သံတမန္ေရး နည္းကိုပါ သံုးလာပါတယ္။ အခု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လြတ္ေျမာက္တာေၾကာင့္ အေရးယူ ဒဏ္ခတ္မႈ အခ်ဳိ႕ကို ဆုေပး ဒဏ္ေပးသေဘာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုဘက္က ျပန္႐ုပ္သိမ္းေလမလား ေမးခြန္းျဖစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
မေန႕က အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာနမွာ လုပ္တဲ့ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပဲြမွာ သတင္းေထာက္ေတြက အေရးယူ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႕မႈေတြကို ႐ုပ္သိမ္းဖို႔ အစီအစဥ္ရိွသလားလို႔ ေမးျမန္းခဲ့ၾကပါတယ္။ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာန ေျပာခြင့္ရသူ ပီ.ေဂ် ခေရာ္လီ (P.J Crowley) ကေတာ့ မူ၀ါဒ အေျပာင္းအလဲ အတြက္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္က တခုထက္မက တိုးတက္မႈေတြ လုပ္ျပဖို႔ လိုတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ဆက္ဆံႏိုင္မယ့္ ပံုသဏၭာန္မ်ဳိးစံုကို က်ေနာ္တို႔ ျပင္ဆင္ထားပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္ကလည္း ေဆာင္ရြက္စရာေတြ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ မူ၀ါဒေတြ ေျပာင္းလဲဖို႔ ဆိုရင္ေတာ့ တခုထက္ မကတဲ့ လုပ္ရပ္ေတြ လုပ္သြားရပါလိမ့္မယ္။”
အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ကေတာ့ ျမန္မာလူထုရဲ႕ သေဘာဆႏၵကို ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြက ဘယ္လို လိုက္ေလ်ာ အေကာင္အထည္ ေဖာ္မလဲ နည္းလမ္းရွာဖို႔ လိုမယ္လို႔ ပီ.ေဂ် ခေရာ္လီက ေျပာခဲ့ပါတယ္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး က်ေနာ္တို႔ ျမင္ေတြ႕လိုတာေတြ ရိွပါတယ္။ စစ္မွန္တဲ့ အရပ္ဘက္ လူထုအေျချပဳ အဖဲြ႕အစည္းေတြ ေပၚထြက္လာတာကို ျမင္ေတြ႕လိုပါတယ္။ က်ယ္ျပန္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္တခု ေပၚထြက္လာတာ ျမင္လိုပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္ အားလပ္ရက္အတြင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လြတ္ေျမာက္လာတဲ့အေပၚ လူထုရဲ႕ တုံ႔ျပန္မႈကို ၾကည့္ပါ။
“ျမန္မာျပည္သူေတြဟာ မတူတဲ့ လူ႕အဖဲြ႕အစည္း ပံုစံတခုကို လိုလားေနတယ္၊ တိုင္းျပည္ရဲ႕ အနာဂတ္ ကိစၥေတြမွာ ပါ၀င္ခြင့္ရမယ့္ အေျခအေနေတြကို လိုလားေနၾကတယ္ ဆိုတာ ျမင္သာပါတယ္။ ဒီလို လူထုရဲ႕ စိတ္ဆႏၵေတြကို ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြ အသိအမွတ္ျပဳၿပီး ျမန္မာျပည္သူေတြ ျဖစ္ခ်င္တဲ့အတုိင္း ကူညီေဆာင္ရြက္ႏုိင္မယ့္ နည္းလမ္းေတြ ရွာၾကဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။”
ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ အေရးယူပိတ္ဆို႔ ဒဏ္ခတ္မႈေၾကာင့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ တြင္းမွာေရာ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာပါ အေမရိကန္၊ ျမန္မာ ဆက္ဆံေရးအၾကား ဒီအေၾကာင္းရပ္ဟာ ထိပ္ဆံုးကလိုလို အၿမဲရိွခဲ့ပါတယ္။ လန္ဒန္ စီးပြားေရး တကၠသိုလ္က ျမန္မာ့အေရး ေလ့လာသူ ေဒါက္တာဇာနည္ကေတာ့ တကယ္တမ္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆင္းရဲမဲြေတမႈ ျပႆနာဟာ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္မႈေတြေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ စစ္အစိုးရ ကိုယ္တိုင္ရဲ႕ စီမံခန္႕ခဲြမႈေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔ ေ၀ဖန္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္တဲ့ ကိစၥဟာ အေရးတယူ ေျပာရမယ့္ကိစၥ မဟုတ္ဘူးလို႔ ျမင္ပါတယ္။
“က်ေနာ္တုိ႔ႏုိင္ငံမွာ အမ်ဳိးသား စီးပြားေရးဆုိၿပီး ဘာမွ ပီပီျပင္ျပင္ မရွိေတာ့ဘူး။ သယံဇာတ ေရာင္းစားတဲ့ အဆင့္ပဲ ေရာက္သြားတယ္။ ဆုိလိုတာက က်ေနာ္တုိ႔ႏုိင္ငံမွာ Sanction ဆက္ၿပီးထားလို႔ စီးပြားေရး ခၽြတ္ၿခဳံက်ေနတာ မဟုတ္ဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔ႏုိင္ငံမွာ ၀င္လာတဲ့ ပုိက္ဆံေတြက ဘီလီယံ သန္းနဲ႔ခ်ီ ေထာင္နဲ႔ခ်ီၿပီး ၀င္လာတာ။ ၀င္လာတဲ့ ပိုက္ဆံေတြက သဘာ၀ ဓာတ္ေငြ႕တုိ႔၊ ကၽြန္းတို႔၊ ဟုိက္ဒ႐ုိပါ၀ါတုိ႔ ဒါေတြကို ေရာင္းစားဖို႔လုပ္တာ ထိပ္ပုိင္းက လုပ္ေနတဲ့ စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္၊ ထိပ္ဆုံးက ပုဂၢိဳလ္ေတြက မဟုတ္မဟတ္ စစ္ေရးကို ျပည္သူ႔စီးပြားေရးထက္ ပိုအေရးေပးတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ျဖစ္တာ။ Sanction က ျပႆနာ မဟုတ္ဘူးလို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္။”
ဒါ စစ္အစိုးရဘက္က သူတုိ႔ျပဳတဲ့ ကိစၥကုိး။ တဘက္က Sanction ဆန္႔က်င္သူေတြ ေျပာေနတာက Sanction ေၾကာင့္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြ ထြက္သြားတယ္၊ အလုပ္လက္မဲ့ေတြ ပိုမ်ားလာတယ္။
“Sanction ေၾကာင့္ လူေတြ အလုပ္မရွိဘူး ဆိုတာက ျပႆနာက ဘာလဲဆိုရင္ က်ေနာ္တုိ႔ႏုိင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး အေဆာက္အအုံကုိ ၾကည့္လိုက္ရင္ စုိက္ပ်ဳိးေရးကလည္း ဘာမွ ပီပီျပင္ျပင္ မေပၚလာဘူး၊ ပဲလုပ္ငန္းကလြဲရင္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ႏုိင္ငံေတာ္က ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြကို အဲဒီထဲမွာ ဘာမွ ထည့္မေပးဘူး။
“နံပါတ္ႏွစ္က သဘာ၀ ဓာတ္ေငြ႕ေတြ၊ သယံဇာတေတြ ေရာင္းစားတယ္ ဆိုတာက အေမြရတဲ့အိမ္ကို သြပ္အမုိး ခြာေရာင္းတယ္၊ ထရံခြာေရာင္းတယ္၊ ၀င္းထရံ ခြာေရာင္းတဲ့အဆင့္ စီးပြားေရးပဲရွိတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔မွာ ပီပီျပင္ျပင္ စီးပြားေရး အုတ္ျမစ္ကုိ ခ်ထားတာ မရွိဘူး။
“နံပါတ္သုံးက က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံေရး အေဆာက္အအုံကို ပီပီျပင္ျပင္ မျပဳျပင္ဘဲနဲ႔ စီးပြားေရး တုိးတက္တဲ့ႏုိင္ငံ ကမၻာ့သမုိင္းမွာ ဘယ္ႏုိင္ငံမွ မရွိဘူး။ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရးကို ဘယ္လုိမွ ခြဲလို႔မရဘူး။ အခုအခ်ိန္မွာ Sanction ကို ႐ုပ္သိမ္းေပးလုိက္ရင္လည္း ၀င္လာမယ့္ ပိုက္ဆံေတြက ဘာျဖစ္မလဲဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံ ျပည္သူေတြအတြက္ ဘယ္လိုျဖစ္သြားမလဲဆိုေတာ့ အိတ္ေပါက္နဲ႔ ဖားေကာက္ပဲ ျဖစ္မယ္။”
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အေနနဲ႔ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး တိုးတက္မႈအတြက္ အေရးယူ ဒဏ္ခတ္တာေရာ အစိုးရနဲ႔ တိုက္႐ိုက္ ထိစပ္တာေရာ နည္းလမ္းေပါင္းစံုကို လမ္းဖြင့္ထားတယ္လို႔ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရးဌာန ေျပာခြင့္ရသူက ေျပာပါတယ္။ ျဖစ္ထြန္းတိုးတက္မႈေတြ အေပၚမွာပဲ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုဘက္က အေရးယူ တုံ႔ျပန္သြားမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အခုအေျခအေနမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လြတ္ေျမာက္လာတယ္ ဆိုေပမဲ့ အရင္လို အေျခအေန ျပန္မေရာက္သြားဖို႔ လုိတယ္လို႔လည္း သတိေပးပါတယ္။
“ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လြတ္ေျမာက္လာတဲ့အေပၚ စစ္အစိုးရဘက္က ဘယ္လုိတုံ႔ျပန္မလဲ ဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔ အေသအခ်ာ ေစာင့္ၾကည့္ေနပါတယ္။ အရင္တုန္းကလည္း အခ်ိန္ကာလ တခုအထိ သူမကို လႊတ္ေပးခဲ့တယ္၊ ေနာက္ေတာ့ ျပန္ၿပီး အကန္႔အသတ္ေတြ လုပ္လာပါတယ္။ ဒါမ်ဳိးေတြကို က်ေနာ္တို႔ ထပ္မေတြ႕လိုပါဘူး။ အခု သူ႕ကို ဘာအကန္႕အသတ္မွ လုပ္မထားဘူးလို႔ ေဒၚစုက အမ်ားျပည္သူကို ေျပာထားပါတယ္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံက အေမရိကန္သံ႐ံုး ယာယီတာ၀န္ခံဟာလည္း အျခားသံတမန္ေတြနဲ႔အတူ ေဒၚစုကို ေတြ႕ခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ေျပာတဲ့ သတင္းစကားကို ပို႕ခဲ့ပါတယ္။ ေဒၚစုအေနနဲ႔ NLD ကို ဘယ္လို ျပန္တည္ေဆာက္မလဲဆိုတာ အပါအ၀င္ သူ ဘာေတြ အစီအစဥ္ လုပ္ေနသလဲဆိုတာ သိႏိုင္ဖို႔ က်ေနာ္တို႔ သူနဲ႔ အဆက္မျပတ္ ထိစပ္သြားမွာပါ။”
အေမရိကန္ဘက္က အခုလို စစ္အစိုးရနဲ႔ တိုက္႐ိုက္ထိစပ္ ဆက္ဆံေနေပမဲ့ ဒီအေပၚမွာ အျပဳသေဘာ တုံ႔ျပန္ခ်က္ မရတဲ့အေပၚ၊ ေနာက္ၿပီး မၾကာခင္က လုပ္ခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြဟာလည္း အားလံုး ပါ၀င္ႏိုင္ေအာင္ လမ္းဖြင့္မေပးခဲ့တဲ့အေပၚ စိတ္ပ်က္ ၀မ္းနည္းေၾကာင္းလည္း အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနက ေျပာပါတယ္။
အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဘက္က အစိုးရနဲ႔ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးလိုတယ္လို႔ ကမ္းလွမ္းတဲ့ အေပၚမွာ စစ္အစိုးရဘက္ကလည္း အလားတူ တုံ႔ျပန္ေပးႏိုင္မယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္တ့ဲအေၾကာင္း အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနက ေျပာခဲ့ပါတယ္။
