[[Zawgyi/Unicode]]
ချင်းပြည်နယ်၊ မတူပီမြို့နယ်မှာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေ အင်အားတိုးချဲ့နေသလို နယ်မြေရှင်းလင်းရေးတွေ လုပ်ဆောင်နေပါတယ်။ ညမထွက်ရအမိန့်ကို တင်းတင်းကြပ်ကြပ်လုပ်နေပြီး ဒေသခံပြည်သူတချို့လည်း ဖမ်းဆီးခံရပါတယ်။ မတူပီမြို့နယ်ထဲမှာ လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေ ပိုဖြစ်လာမှာကို ချင်း လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့တွေကလည်း စိုးရိမ်နေကြပါတယ်။ ဒီအကြောင်း ရန်ကုန်ကပေးပို့တဲ့သတင်းကို ကိုငြိမ်းချမ်းက ပြောပြပါမယ်။
မတူပီမြို့နယ်မှာ အင်အားတိုးချဲ့နေတဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်တွေဟာ ရွာတွေထဲ ဝင်စစ်ဆေးတာ၊ နယ်မြေရှင်းတာတွေ လုပ်နေပါ တယ်။ မတ်လ ၂၄ ရက်နေ့က မတူပီမြို့နဲ့ ၅ မိုင်လောက်ပဲဝေးတဲ့ ဝေတူးရွာကို ဝင်ရောက်စစ်ဆေးစဉ်မှာ ဒေသခံရွာသား (၅) ဦးကို ဖမ်းဆီးသွားတယ်လို့ မတူပီမြို့ခံတယောက်က ပြောပြပါတယ်။
“(၅) ယောက်အဖမ်းခံထားရတယ်။ ဟုတ်တယ်။ တယောက်က ကန်ဘောင်က ရေလုပ်သားတွေပါနော်။ ထောက်ခံစာမရလို့ ဖမ်းတယ်တဲ့။ နှစ်ယောက်ကတော့ ဝေတူးရွာက ရွာခံပေါ့။ ဝေတူးရွာ ရွာခံက ခဲယမ်းမီးကျောက်ပေါ့နော်။ ဘိုးဘွားပိုင်လက်နက် တွေပေါ့။ အဟောင်းတွေပေါ့ တူမီးသေနတ်တွေ။ နောက်နှစ်ယောက်ကတော့ ဖုန်းမှာ မက်ဆေ့စာပို့ကြတာလေ။ သူတို့ အချင်းချင်း မေးတာပါ။ အခုဟာ ကြားတာတော့ ဗျူဟာဘက်မှာ လုံခြုံရေးချထားတယ်လို့ပြောတယ်။”
အင်အား ၁၀၀ လောက်ရှိတဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်တွေဟာ ကြာသပတေးနေ့က ဝေတူးရွာကိုဝင်ပြီးတော့ သန်းခေါင်စာရင်း စစ်ဆေးတာ၊ လက်ကိုင်ဖုန်း စစ်ဆေးတာလုပ်ခဲ့ပြီး ရွာသား (၅) ဦးကို ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားတာပါ။ ဖမ်းဆီးခံထားရသူ ၅ ယောက်ကို မတူပီမြို့ စစ်ဗျူဟာရုံးမှာ ချုပ်ထားတယ်လို့ ဒေသခံတွေကပြောပါတယ်။ မတူပီမြို့ပေါ်မှာလည်း လုံခြုံရေးတွေ တင်းကြပ်ထားတာ ကို သူက ဆက်ပြောပြပါတယ်။
“လုံခြုံရေးနည်းနည်းပျက်တယ်။ အုပ်ချုပ်ရေးပျက်တာပေါ့။ ကာဖျူးအမိန့်က (၇) နာရီ အပြင်မထွက်ရဘူး။ ည (၆) နာရီကျော် အပြင်မထွက်နဲ့ဆိုပြီးတော့မှအတည်ပဲ။ အခြေအနေကလည်း ကျနော်တို့ အသက်ရှူနည်းနည်း ကြပ်တယ်ဗျ။”
ချင်းပြည်တောင်ပိုင်း မင်းတပ်ကနေ မတူပီဘက်ကို စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့တွေ အင်အား ထပ်ဖြည့်လာလို့ ဒေသခံ ချင်းကာကွယ်ရေး အဖွဲတွေ့နဲ့လည်း တိုက်ပွဲတွေ ကြိုကြား ကြိုကြားဖြစ်နေပါတယ်။ တိုက်ပွဲအခြေအနေကို မတူပီ ချင်းကာကွယ်ရေးအဖွဲ့ ပြန်ကြား ရေးတာဝန်ခံက ခုလိုပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့ မတူပီဘက်မှာ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုရှိတာပေါ့နော်။ စကစဘက်ကလေ။ မင်းတပ်ဘက်ကတက်လာတဲ့ဟာလည်း ရှိတယ်။ အထိုင်ချတဲ့ ဗျူဟာဘက်ကလည်း လောလောဆယ် နယ်မြေရှင်းလင်းရေး လှုပ်ရှားပြီးတော့မှ စစ်ဆင်ရေးပုံစံပေါ့နော။ ကြားထဲမှာ ကျနော်တို့ရဲ့ ကြားဖြတ်တိုက်ခိုက်မှုတော့ရှိတာပေါ့နော်။ ဒါနောက်ဆုံးအခြေအနေ။”
မတူပီမြို့နယ်ထဲမှာ စစ်အင်အားတွေ တိုးချဲ့နေပြီး နယ်မြေရှင်းလင်းမှုတွေ လုပ်နေတာမှာ ရွာသားတွေ ဖမ်းဆီးခံရမှာ လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေ ထပ်ဖြစ်လာမှာကို စိုးရိမ်တယ်လို့ ချင်းလူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့ရဲ့ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ ဇာအုတ်ကလင်ကပြောပါတယ်။
“အခု ကျနော်တို့စိုးရိမ်တာက မင်းတပ်ကနေတက်လာတဲ့ တပ်အင်အားလာဖြည့်တဲ့ အဲဒီတပ်တွေက အဲဒီ နယ်မြေ ဒေသတွေ မှာသူတို့လှုပ်ရှားမှု ဆက်လုပ်လို့ရှိရင် အခုလိုမျိုးပြဿနာတွေ ပိုဆိုးဝါးလာမယ်ဆိုတော့ နည်းနည်း စိုးရိမ်တာပေါ့။ စစ်တပ် သူတို့ရောက်တဲ့နေရာတိုင်းမှာ ခရီးသည်ပဲဖြစ်ဖြစ် သူတို့ဖမ်းချင်တဲ့သူဖမ်းပြီးတော့ မတရား သတ်ဖြတ်မှုကတော့ ရှိနေစဉ်ဆဲပါပဲ။ ဒီစစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးတဲ့နောက်ပိုင်းမှာ ဒီလိုဖမ်းဆီးပြီးချုပ်နှောင်တာက ကျနော်တို့စာရင်းအရဆိုလို့ရှိရင် (၉၈၀)ကျော်ပြီ။ အရပ်သားတွေပဲဖြစ်ဖြစ် တခြားခုခံတော်လှန်တဲ့သူပဲဖြစ်ဖြစ် အားလုံး သူတို့သတ်ဖြတ်တာ အယောက် (၂၀၉) ယောက်ရှိပါပြီ။ ကျနော်တို့စာရင်းအရပေါ့လေ။”
ချင်း လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့တွေရဲ့ မှတ်တမ်းတွေအရ စစ်ကောင်စီတပ်တွေ ဖမ်းဆီး သတ်ဖြတ်သူတွေထဲမှာ အရပ်သားတွေ ပါဝင်သလို လက်နက်ကိုင် ခုခံတော်လှန်နေသူတွေလည်း ပါဝင်ပါတယ်။ ဇန်နဝါရီလ ပထမပတ်တုန်းကလည်း မတူပီမြို့ နယ်မှာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေ လမ်းပြအဖြစ်ခေါ်ဆောင်သွားတဲ့ ရွာသား (၁၀) ဦး သတ်ဖြတ်ခံရတယ်လို့ ချင်း လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့က ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ စစ်ကောင်စီ ပြောခွင့်ရကတော့ ရွာသားတွေကိုဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်တာမဟုတ်ဘဲ ချင်းကာကွယ်ရေးအဖွဲ့နဲ့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွါးလို့ ကျဆုံးသွားတဲ့ CDF အဖွဲ့ဝင်တွေဖြစ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။
===============
[[Unicode]]
မတူပီဘကျမှာ စဈကောငျစီ အငျအားတိုးခြဲ့ပွီး နယျမွရှေငျးလငျးရေးလုပျနေ
ခငြျးပွညျနယျ၊ မတူပီမွို့နယျမှာ စဈကောငျစီတပျတှေ အငျအားတိုးခြဲ့နသေလို နယျမွရှေငျးလငျးရေးတှေ လုပျဆောငျနပေါတယျ။ ညမထှကျရအမိန့ျကို တငျးတငျးကွပျကွပျလုပျနပွေီး ဒသေခံပွညျသူတခြို့လညျး ဖမျးဆီးခံရပါတယျ။ မတူပီမွို့နယျထဲမှာ လူ့အခှင့ျအရေးခြိုးဖောကျမှုတှေ ပိုဖွဈလာမှာကို ခငြျး လူ့အခှင့ျအရေးအဖှဲ့တှကေလညျး စိုးရိမျနကွေပါတယျ။ ဒီအကွောငျး ရနျကုနျကပေးပို့တဲ့သတငျးကို ကိုငွိမျးခမြျးက ပွောပွပါမယျ။
မတူပီမွို့နယျမှာ အငျအားတိုးခြဲ့နတေဲ့ စဈကောငျစီတပျတှဟော ရှာတှထေဲ ဝငျစဈဆေးတာ၊ နယျမွရှေငျးတာတှေ လုပျနပေါ တယျ။ မတျလ ၂၄ ရကျနေ့က မတူပီမွို့နဲ့ ၅ မိုငျလောကျပဲဝေးတဲ့ ဝတေူးရှာကို ဝငျရောကျစဈဆေးစဉျမှာ ဒသေခံရှာသား (၅) ဦးကို ဖမျးဆီးသှားတယျလို့ မတူပီမွို့ခံတယောကျက ပွောပွပါတယျ။
“(၅) ယောကျအဖမျးခံထားရတယျ။ ဟုတျတယျ။ တယောကျက ကနျဘောငျက ရလေုပျသားတှပေါနောျ။ ထောကျခံစာမရလို့ ဖမျးတယျတဲ့။ နှဈယောကျကတော့ ဝတေူးရှာက ရှာခံပေါ့။ ဝတေူးရှာ ရှာခံက ခဲယမျးမီးကြောကျပေါ့နောျ။ ဘိုးဘှားပိုငျလကျနကျ တှပေေါ့။ အဟောငျးတှပေေါ့ တူမီးသနေတျတှေ။ နောကျနှဈယောကျကတော့ ဖုနျးမှာ မကျဆေ့စာပို့ကွတာလေ။ သူတို့ အခငြျးခငြျး မေးတာပါ။ အခုဟာ ကွားတာတော့ ဗြူဟာဘကျမှာ လုံခွုံရေးခထြားတယျလို့ပွောတယျ။”
အငျအား ၁၀၀ လောကျရှိတဲ့ စဈကောငျစီတပျတှဟော ကွာသပတေးနေ့က ဝတေူးရှာကိုဝငျပွီးတော့ သနျးခေါငျစာရငျး စဈဆေးတာ၊ လကျကိုငျဖုနျး စဈဆေးတာလုပျခဲ့ပွီး ရှာသား (၅) ဦးကို ဖမျးဆီးခေါျဆောငျသှားတာပါ။ ဖမျးဆီးခံထားရသူ ၅ ယောကျကို မတူပီမွို့ စဈဗြူဟာရုံးမှာ ခြုပျထားတယျလို့ ဒသေခံတှကေပွောပါတယျ။ မတူပီမွို့ပေါျမှာလညျး လုံခွုံရေးတှေ တငျးကွပျထားတာ ကို သူက ဆကျပွောပွပါတယျ။
“လုံခွုံရေးနညျးနညျးပကြျတယျ။ အုပျခြုပျရေးပကြျတာပေါ့။ ကာဖြူးအမိန့ျက (၇) နာရီ အပွငျမထှကျရဘူး။ ည (၆) နာရီကြောျ အပွငျမထှကျနဲ့ဆိုပွီးတော့မှအတညျပဲ။ အခွအေနကေလညျး ကနြောျတို့ အသကျရှူနညျးနညျး ကွပျတယျဗြ။”
ခငြျးပွညျတောငျပိုငျး မငျးတပျကနေ မတူပီဘကျကို စဈကောငျစီတပျဖှဲ့တှေ အငျအား ထပျဖွည့ျလာလို့ ဒသေခံ ခငြျးကာကှယျရေး အဖှဲတှေ့နဲ့လညျး တိုကျပှဲတှေ ကွိုကွား ကွိုကွားဖွဈနပေါတယျ။ တိုကျပှဲအခွအေနကေို မတူပီ ခငြျးကာကှယျရေးအဖှဲ့ ပွနျကွား ရေးတာဝနျခံက ခုလိုပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့ မတူပီဘကျမှာ စဈရေးလှုပျရှားမှုရှိတာပေါ့နောျ။ စကစဘကျကလေ။ မငျးတပျဘကျကတကျလာတဲ့ဟာလညျး ရှိတယျ။ အထိုငျခတြဲ့ ဗြူဟာဘကျကလညျး လောလောဆယျ နယျမွရှေငျးလငျးရေး လှုပျရှားပွီးတော့မှ စဈဆငျရေးပုံစံပေါ့နော။ ကွားထဲမှာ ကနြောျတို့ရဲ့ ကွားဖွတျတိုကျခိုကျမှုတော့ရှိတာပေါ့နောျ။ ဒါနောကျဆုံးအခွအေနေ။”
မတူပီမွို့နယျထဲမှာ စဈအငျအားတှေ တိုးခြဲ့နပွေီး နယျမွရှေငျးလငျးမှုတှေ လုပျနတောမှာ ရှာသားတှေ ဖမျးဆီးခံရမှာ လူ့အခှင့ျအရေး ခြိုးဖောကျမှုတှေ ထပျဖွဈလာမှာကို စိုးရိမျတယျလို့ ခငြျးလူ့အခှင့ျအရေးအဖှဲ့ရဲ့ အမှုဆောငျဒါရိုကျတာ ဇာအုတျကလငျကပွောပါတယျ။
“အခု ကနြောျတို့စိုးရိမျတာက မငျးတပျကနတေကျလာတဲ့ တပျအငျအားလာဖွည့ျတဲ့ အဲဒီတပျတှကေ အဲဒီ နယျမွေ ဒသေတှေ မှာသူတို့လှုပျရှားမှု ဆကျလုပျလို့ရှိရငျ အခုလိုမြိုးပွူနာတှေ ပိုဆိုးဝါးလာမယျဆိုတော့ နညျးနညျး စိုးရိမျတာပေါ့။ စဈတပျ သူတို့ရောကျတဲ့နရောတိုငျးမှာ ခရီးသညျပဲဖွဈဖွဈ သူတို့ဖမျးခငြျတဲ့သူဖမျးပွီးတော့ မတရား သတျဖွတျမှုကတော့ ရှိနစေဉျဆဲပါပဲ။ ဒီစဈတပျအာဏာသိမျးပွီးတဲ့နောကျပိုငျးမှာ ဒီလိုဖမျးဆီးပွီးခြုပျနှောငျတာက ကနြောျတို့စာရငျးအရဆိုလို့ရှိရငျ (၉၈၀)ကြောျပွီ။ အရပျသားတှပေဲဖွဈဖွဈ တခွားခုခံတောျလှနျတဲ့သူပဲဖွဈဖွဈ အားလုံး သူတို့သတျဖွတျတာ အယောကျ (၂၀၉) ယောကျရှိပါပွီ။ ကနြောျတို့စာရငျးအရပေါ့လေ။”
ခငြျး လူ့အခှင့ျအရေးအဖှဲ့တှရေဲ့ မှတျတမျးတှအေရ စဈကောငျစီတပျတှေ ဖမျးဆီး သတျဖွတျသူတှထေဲမှာ အရပျသားတှေ ပါဝငျသလို လကျနကျကိုငျ ခုခံတောျလှနျနသေူတှလေညျး ပါဝငျပါတယျ။ ဇနျနဝါရီလ ပထမပတျတုနျးကလညျး မတူပီမွို့ နယျမှာ စဈကောငျစီတပျတှေ လမျးပွအဖွဈခေါျဆောငျသှားတဲ့ ရှာသား (၁၀) ဦး သတျဖွတျခံရတယျလို့ ခငြျး လူ့အခှင့ျအရေးအဖှဲ့က ထုတျပွနျထားပါတယျ။ စဈကောငျစီ ပွောခှင့ျရကတော့ ရှာသားတှကေိုဖမျးဆီးသတျဖွတျတာမဟုတျဘဲ ခငြျးကာကှယျရေးအဖှဲ့နဲ့ တိုကျပှဲဖွဈပှါးလို့ ကဆြုံးသှားတဲ့ CDF အဖှဲ့ဝငျတှဖွေဈတယျလို့ ပွောပါတယျ။
===============
