[[Zawgyi/Unicode]]
ရခိုင် ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ALD ပါတီအနေနဲ့ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ပါတီစာရင်းဇယားတွေအစစ်ဆေးခံရမယ်ဆိုတာကို လက်မခံနိုင်ဘူးလို့ ငြင်းပယ်လိုက်ပါတယ်။ အခုလက်ရှိ ကော်မရှင်ဟာ ရွေးကောက်ပွဲအစိုးရက ဖွဲ့ထားတာမဟုတ်ဘဲ အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီက ဖွဲ့ပေးထားတာကြောင့်လို့ ပြောပါတယ်။ ဒီအကြောင်း ရန်ကုန်က သတင်းပေးပို့တာကို ကိုငြိမ်းချမ်းက တင်ပြပေးထားပါတယ်။
ရခိုင် ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ALD ပါတီကို မတ်လ ၁၀ ရက်နေ့ နောက်ဆုံးထားပြီး ပြည်နယ်ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ရုံးမှာ ပါတီစာရင်းဇယားတွေ လာရောက်အစစ်ခံဖို့ သက်ဆိုင်ရာအာဏာပိုင်ကအကြောင်းကြားထားတာပါ။ ALD အနေနဲ့ ကော်မရှင်ကိုသွားရောက်အစစ်အဆေးမခံဘူးလို့ ပါတီအနေနဲ့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တဲ့အကြောင်း ALD ပါတီ ပြောခွင့်ရ ဦးမြတ်ထွန်းက ပြောပါတယ်။
“ပြန်ပြီးတော့ အကြောင်းမကြားရသေးဘူး။ ကျနော်တို့က မတ်လ ၁၀ ရက်နေ့မှာ သူတို့ဆီကို လာရောက်ရမယ်။ ရခိုင်ပြည်နယ် ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ရုံးမှာ စစ်ဆေးခံရမယ်ဆိုပြီးတော့ စာမှာ ပါရှိတယ်။ ကျနော်တို့က ပြန်ပြီးတော့ အကြောင်းမကြားရသေးဘူး။ ဒါပေမယ့် အစည်းအဝေးမှာတော့ ဆုံးဖြတ်ချက် ချထားတယ်။ ပါတီကို အရေးယူမယ်ဆိုရင်လည်း ဘာမှ မတတ်နိုင်ဘူးပေါ့၊ သူူတို့ကလည်း သူတို့ လုပ်ပိုင်ခွင့်နဲ့ သူတို့ လုပ်တာကို၊ ကျနော်တို့ပါတီကတော့ သွားရောက်ပြီးတော့ စစ်ဆေးမခံဘူးလို့ ဆုံးဖြတ်ထားပါတယ်။”
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်က ရွေးကောက်ပွဲမှာ မဲမသမာမှုတွေ ရှိခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းပြချက်နဲ့ အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း အသစ်ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်က ပါတီတွေရဲ့ ငွေစာရင်းဇယားတွေကို စစ်ဆေးနေတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း လက်ရှိ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ဟာ စစ်ကောင်စီက ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ဖြစ်တာကြောင့် အယုံအကြည်မရှိဘူးလို့ ရခိုင်ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (ALD) ပါတီပြောခွင့်ရ ဦးမြတ်ထွန်းက ပြောပါတယ်။
“ပါတီစာရင်းဇယားနဲ့မှတ်တမ်းမှတ်ရာတွေ စစ်ဆေးတာကတော့ အရင်တုန်းကလည်း ကျနော်တို့ စစ်ဆေးခံတာတွေ ဘာတွေ မရှိပါဘူး။ အခုခါ ကျနော်တို့ကို လာ ရောက်စစ်ဆေးမယ်ဆိုတော့ ကျနော်တို့ကလည်း အခု UECက ရွေးကောက် တင်မြှောက်ခံထားရတဲ့အစိုးရရဲ့ UEC မဟုတ်တော့ အဲဒါကို နည်းနည်းပြောချင်တယ်။ ရွေးကောက်ခံပြီးတော့တက်လာတဲ့ အစိုးရဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့က ရတယ်၊ အခုက ဒီလို ပုံစံကြီးဆိုတော့ အစပိုင်းကလည်း ရွေးကောက်ခံအစိုးရရဲ့ UEC မဟုတ်တော့ အယုံကြည်လည်းမရှိပါဘူးဆိုတာ ပြောချင်ပါတယ်။”
ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်း ဩဇာကြီးတဲ့ ရခိုင်အမျိုးသားပါတီ ANP ပါတီကတော့ အာဏာသိမ်းခါစ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ်ကတည်းက ပါတီစာရင်းဇယားတွေ ကော်မရှင်မှာ စစ်ဆေးခံခဲ့ပြီးပြီလို့ သိရပါတယ်။
မြန်မာတပြည်လုံးနဲ့ဆိုရင်တော့ အာဏာသိမ်းခံရတဲ့အစိုးရအဖွဲ့ရဲ့ပါတီ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် NLD နဲ့ ရှမ်းပြည်နယ်မှာ ဩဇာအကြီးဆုံးပါတီ ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများဒီမိုကရေစီပါတီတို့ကလည်း ကော်မရှင်မှာသွားပြီး ပါတီစာရင်းဇယားစစ်ဆေးဖို့ဆိုတာကို မလိုက်နာခဲ့ပါဘူး။ ဒီပါတီနှစ်ခုအနေနနဲ့ မတ်လ ၉ ရက်နေ့အထိ နောက်ဆုံးထားပြီး လာရောက်အစစ်ဆေးမခံဘူးဆိုရင် နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေနဲ့အရေးယူသွားမယ်လို့ ကော်မရှင်က သတိပေးထားပါတယ်။
ဘယ်လို သတိပေးပါစေ သူတို့အနေနဲ့ ကော်မရှင်ကိုသွားပြီး ပါတီစာရင်းဇယားအစစ်ခံဖို့မရှိဘူးလို့ SNLD အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးစိုင်းလိတ်က ပြောပါတယ်။
“မသိပါဘူးဗျာ။ ရွေးကော်က ဘယ်လိုအကြောင်းပြန်ဦးမလဲ၊ သူတို့ အမိန့်ထုတ် ထားပြီးသားပဲ၊ ၉ ရက်နေ့ကို။ ကျနော်တို့ကလည်း ဆုံးဖြတ်ထားပြီးသားပဲလေ၊ သွားအစစ်မခံဘူး။ ဒီနေ့ ကျော်ပြီးမှ ဆုံးဖြတ်မှာပေါ့။ ဒီနေ့မကျော်ဘဲနဲ့ ဆုံးဖြတ်လို့ မရလောက်ပါဘူး၊ ကျနော်တို့ သဘောထားကတော့ အရင်ဆုံးဖြတ်ထားတဲ့အတိုင်းပါပဲ၊ မပြောင်းပါဘူးဗျ။”
အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် NLD ပါတီအနေနဲ့ကတော့ ၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်မှာ ပါတီဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၊ ဒုဥက္ကဋ္ဌတွေဖြစ်တဲ့ ဦးဝင်းမြင့်နဲ့ ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင်တို့အပါအဝင် ပါတီဗဟိုအလုပ် အမှုဆောင် အယောက် ၂၀ နီးပါးအဖမ်းခံထားရတာ၊ နောက်ပြီး ပါတီစာရင်းတွေ ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်နေတဲ့ ပါတီ ဘဏ္ဍာရေးမှူးတဦးဖြစ်တဲ့ ဦးသိန်းဦးကိုလည်း ဖမ်းဆီးခံထားရတာအပြင် စာရင်းတွေထိန်းသိမ်းထားတဲ့ ပါတီရုံးချုပ်ကိုလည်း ဖျက်ဆီးခံရတာမို့ ပါတီငွေစာရင်းစစ်ဆေးခံဖို့ဆိုတာ အခက်အခဲအများကြီးရှိတယ် လို့ အမည်မဖော်လိုတဲ့ ပါတီ လူလတ်ပိုင်းခေါင်းဆောင်တဦးက ဗွီအိုအေကိုပြောဆိုထားတာရှိပါတယ်။
စစ်ကောင်စီက အသစ်ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်အနေနဲ့ မြန်မာနိုင် ငံအတွင်းက ပါတီတွေရဲ့ငွေစာရင်းတွေကို စစ်ဆေးနေတာဖြစ်ပါတယ်။ နိုင်ငံရေးပါတီ ၉၂ ပါတီရှိတဲ့အနက် လက်ရှိမှာတော့ ၇၅ ပါတီကို စစ်ဆေးမှုတွေ ဆောင်ရွက်ပြီးပြီလို့ ကော်မရှင်ဘက်က ထုတ်ပြန် ထားပါတယ်။
==============
[[Unicode]]
စဈကောငျစီ ရှေး/ကောျမှာ ALD ပါတီ ငှစောရငျးစဈဆေးခံမညျမဟုတျ
ရခိုငျ ဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျ ALD ပါတီအနနေဲ့ ပွညျထောငျစုရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျက ပါတီစာရငျးဇယားတှအေစဈဆေးခံရမယျဆိုတာကို လကျမခံနိုငျဘူးလို့ ငွငျးပယျလိုကျပါတယျ။ အခုလကျရှိ ကောျမရှငျဟာ ရှေးကောကျပှဲအစိုးရက ဖှဲ့ထားတာမဟုတျဘဲ အာဏာသိမျးစဈကောငျစီက ဖှဲ့ပေးထားတာကွောင့ျလို့ ပွောပါတယျ။ ဒီအကွောငျး ရနျကုနျက သတငျးပေးပို့တာကို ကိုငွိမျးခမြျးက တငျပွပေးထားပါတယျ။
ရခိုငျ ဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျ ALD ပါတီကို မတျလ ၁၀ ရကျနေ့ နောကျဆုံးထားပွီး ပွညျနယျရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျရုံးမှာ ပါတီစာရငျးဇယားတှေ လာရောကျအစဈခံဖို့ သကျဆိုငျရာအာဏာပိုငျကအကွောငျးကွားထားတာပါ။ ALD အနနေဲ့ ကောျမရှငျကိုသှားရောကျအစဈအဆေးမခံဘူးလို့ ပါတီအနနေဲ့ ဆုံးဖွတျလိုကျတဲ့အကွောငျး ALD ပါတီ ပွောခှင့ျရ ဦးမွတျထှနျးက ပွောပါတယျ။
“ပွနျပွီးတော့ အကွောငျးမကွားရသေးဘူး။ ကနြောျတို့က မတျလ ၁၀ ရကျနေ့မှာ သူတို့ဆီကို လာရောကျရမယျ။ ရခိုငျပွညျနယျ ရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျရုံးမှာ စဈဆေးခံရမယျဆိုပွီးတော့ စာမှာ ပါရှိတယျ။ ကနြောျတို့က ပွနျပွီးတော့ အကွောငျးမကွားရသေးဘူး။ ဒါပမေယ့ျ အစညျးအဝေးမှာတော့ ဆုံးဖွတျခကြျ ခထြားတယျ။ ပါတီကို အရေးယူမယျဆိုရငျလညျး ဘာမှ မတတျနိုငျဘူးပေါ့၊ သူူတို့ကလညျး သူတို့ လုပျပိုငျခှင့ျနဲ့ သူတို့ လုပျတာကို၊ ကနြောျတို့ပါတီကတော့ သှားရောကျပွီးတော့ စဈဆေးမခံဘူးလို့ ဆုံးဖွတျထားပါတယျ။”
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈတပျက ရှေးကောကျပှဲမှာ မဲမသမာမှုတှေ ရှိခဲ့တယျဆိုတဲ့ အကွောငျးပွခကြျနဲ့ အာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး အသဈဖှဲ့စညျးထားတဲ့ ပွညျထောငျစု ရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျက ပါတီတှရေဲ့ ငှစောရငျးဇယားတှကေို စဈဆေးနတောဖွဈပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျလညျး လကျရှိ ပွညျထောငျစုရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျဟာ စဈကောငျစီက ဖှဲ့စညျးထားတဲ့ ရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျဖွဈတာကွောင့ျ အယုံအကွညျမရှိဘူးလို့ ရခိုငျဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျ (ALD) ပါတီပွောခှင့ျရ ဦးမွတျထှနျးက ပွောပါတယျ။
“ပါတီစာရငျးဇယားနဲ့မှတျတမျးမှတျရာတှေ စဈဆေးတာကတော့ အရငျတုနျးကလညျး ကနြောျတို့ စဈဆေးခံတာတှေ ဘာတှေ မရှိပါဘူး။ အခုခါ ကနြောျတို့ကို လာ ရောကျစဈဆေးမယျဆိုတော့ ကနြောျတို့ကလညျး အခု UECက ရှေးကောကျ တငျမွှောကျခံထားရတဲ့အစိုးရရဲ့ UEC မဟုတျတော့ အဲဒါကို နညျးနညျးပွောခငြျတယျ။ ရှေးကောကျခံပွီးတော့တကျလာတဲ့ အစိုးရဆိုရငျတော့ ကနြောျတို့က ရတယျ၊ အခုက ဒီလို ပုံစံကွီးဆိုတော့ အစပိုငျးကလညျး ရှေးကောကျခံအစိုးရရဲ့ UEC မဟုတျတော့ အယုံကွညျလညျးမရှိပါဘူးဆိုတာ ပွောခငြျပါတယျ။”
ရခိုငျပွညျနယျအတှငျး ဩဇာကွီးတဲ့ ရခိုငျအမြိုးသားပါတီ ANP ပါတီကတော့ အာဏာသိမျးခါစ ပွီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှဈကတညျးက ပါတီစာရငျးဇယားတှေ ကောျမရှငျမှာ စဈဆေးခံခဲ့ပွီးပွီလို့ သိရပါတယျ။
မွနျမာတပွညျလုံးနဲ့ဆိုရငျတော့ အာဏာသိမျးခံရတဲ့အစိုးရအဖှဲ့ရဲ့ပါတီ အမြိုးသားဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျ NLD နဲ့ ရှမျးပွညျနယျမှာ ဩဇာအကွီးဆုံးပါတီ ရှမျးတိုငျးရငျးသားမြားဒီမိုကရစေီပါတီတို့ကလညျး ကောျမရှငျမှာသှားပွီး ပါတီစာရငျးဇယားစဈဆေးဖို့ဆိုတာကို မလိုကျနာခဲ့ပါဘူး။ ဒီပါတီနှဈခုအနနေနဲ့ မတျလ ၉ ရကျနေ့အထိ နောကျဆုံးထားပွီး လာရောကျအစဈဆေးမခံဘူးဆိုရငျ နိုငျငံရေးပါတီမြား မှတျပုံတငျခွငျးဥပဒနေဲ့အရေးယူသှားမယျလို့ ကောျမရှငျက သတိပေးထားပါတယျ။
ဘယျလို သတိပေးပါစေ သူတို့အနနေဲ့ ကောျမရှငျကိုသှားပွီး ပါတီစာရငျးဇယားအစဈခံဖို့မရှိဘူးလို့ SNLD အထှထှေအေတှငျးရေးမှူးစိုငျးလိတျက ပွောပါတယျ။
“မသိပါဘူးဗြာ။ ရှေးကောျက ဘယျလိုအကွောငျးပွနျဦးမလဲ၊ သူတို့ အမိန့ျထုတျ ထားပွီးသားပဲ၊ ၉ ရကျနေ့ကို။ ကနြောျတို့ကလညျး ဆုံးဖွတျထားပွီးသားပဲလေ၊ သှားအစဈမခံဘူး။ ဒီနေ့ ကြောျပွီးမှ ဆုံးဖွတျမှာပေါ့။ ဒီနေ့မကြောျဘဲနဲ့ ဆုံးဖွတျလို့ မရလောကျပါဘူး၊ ကနြောျတို့ သဘောထားကတော့ အရငျဆုံးဖွတျထားတဲ့အတိုငျးပါပဲ၊ မပွောငျးပါဘူးဗြ။”
အမြိုးသားဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျ NLD ပါတီအနနေဲ့ကတော့ ၂၀၂၁ ဖဖေောျဝါရီ ၁ ရကျနေ့ စဈအာဏာသိမျးပွီးနောကျမှာ ပါတီဥက်ကဋ်ဌ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျ၊ ဒုဥက်ကဋ်ဌတှဖွေဈတဲ့ ဦးဝငျးမွင့ျနဲ့ ဒေါကျတာဇောျမွင့ျမောငျတို့အပါအဝငျ ပါတီဗဟိုအလုပျ အမှုဆောငျ အယောကျ ၂၀ နီးပါးအဖမျးခံထားရတာ၊ နောကျပွီး ပါတီစာရငျးတှေ ကိုငျတှယျဆောငျရှကျနတေဲ့ ပါတီ ဘဏ်ဍာရေးမှူးတဦးဖွဈတဲ့ ဦးသိနျးဦးကိုလညျး ဖမျးဆီးခံထားရတာအပွငျ စာရငျးတှထေိနျးသိမျးထားတဲ့ ပါတီရုံးခြုပျကိုလညျး ဖကြျဆီးခံရတာမို့ ပါတီငှစောရငျးစဈဆေးခံဖို့ဆိုတာ အခကျအခဲအမြားကွီးရှိတယျ လို့ အမညျမဖောျလိုတဲ့ ပါတီ လူလတျပိုငျးခေါငျးဆောငျတဦးက ဗှီအိုအကေိုပွောဆိုထားတာရှိပါတယျ။
စဈကောငျစီက အသဈဖှဲ့စညျးထားတဲ့ ရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျအနနေဲ့ မွနျမာနိုငျ ငံအတှငျးက ပါတီတှရေဲ့ငှစောရငျးတှကေို စဈဆေးနတောဖွဈပါတယျ။ နိုငျငံရေးပါတီ ၉၂ ပါတီရှိတဲ့အနကျ လကျရှိမှာတော့ ၇၅ ပါတီကို စဈဆေးမှုတှေ ဆောငျရှကျပွီးပွီလို့ ကောျမရှငျဘကျက ထုတျပွနျ ထားပါတယျ။
==============
