[[Zawgyi/Unicode]]
ျမန္မာစစ္တပ္ရဲ႕ အာဏာသိမ္းမႈကို သတၱိရွိရွိတြန္းလွန္မႈေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်ခံေနရတဲ့ အမ်ိဳးသမီးထုနဲ႔အတူရွိေနေၾကာင္း ေဟာလီးဝုဒ္ ႐ုပ္ရွင္မင္းသမီး Kirsten Vangsness က ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသူေတြကို ဂုဏ္ျပဳ ေရးသားထားတဲ့ သူ႔ရဲ႕အိတ္ဖြင့္ေပးစာကိုလည္း ယူက်ဴဗြီဒီယိုကေန ကိုယ္တိုင္ဖတ္ျပခဲ့တာပါ။ အခုလို ျမန္မာစစ္အာဏာရွင္စနစ္တိုက္ဖ်က္ေရးလႈပ္ရွားမႈမွာ နာမည္ေက်ာ္ ေဟာလီးဝုဒ္ အႏုပညာရွင္ေတြ ဘာေၾကာင့္ပါဝင္လာၾကသလဲ။ ဘယ္ေလာက္ထိ ထိေရာက္မႈရွိသလဲ။ အရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လြတ္ေျမာက္ေရးမွာ ကမာၻေက်ာ္အႏုပညာရွင္ေတြ ပါဝင္ခဲ့ၾကတဲ့အေျခအေန နဲ႔ အခုကန္ပိမ္းလႈပ္ရွားမႈအေျခအေနဘယ္လို ကြာျခားမႈေတြရွိေနလဲ။
ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ မအင္ၾကင္းႏိုင္က အေသးစိတ္ကို ဆက္လက္တင္ျပမွာပါ။
ဒါကေတာ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ လူသိမ်ားတဲ့ Criminal Minds ဇာတ္လမ္းတြဲထဲက မင္းသမီး Kirsten Vangsness ကေန- ျမန္မာႏိုင္ငံက အံ့ၾသစရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ ရဲရင့္ၿပီး ႀကံႀကံခိုင္ႏိုင္တဲ့ ညီအမေတြနဲ႔ အတူ ရွိေနေၾကာင္းနဲ႔ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ ရဲရင့္မႈေတြကို တကမာၻလုံးက ျမင္ေတြ႕ေနရတယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္းေရးသားထားတဲ့ ညီအမမ်ားသို႔ဆိုတဲ့သူရဲ႕အိတ္ဖြင့္ေပးစာကို ဖတ္ျပေနတာပါ။
အခုလို ျမန္မာ့အေရးမွာ လူသိမ်ားတဲ့ အေမရိကန္ အႏုပညာရွင္ပါဝင္လာျခင္းအားျဖင့္ အေမရိကန္အပါအဝင္ ႏိုင္ငံတကာ အေနနဲ႔ စစ္အာဏာသိမ္းမႈဆန႔္က်င္တဲ့လႈပ္ရွားမႈမွာ ပိုမိုအေလးေပးေဆာင္႐ြက္လာေစဖို႔ကို အေထာက္အကူျဖစ္ေစေၾကာင္း Letters2Sisters ကမ္ပိန္းလႈပ္ရွားမႈမွာ ပူးေပါင္းပါဝင္ေနတဲ့ အေမရိကန္အေျခစိုက္ Campaign for a New Myanmar ရဲ႕ေျပာခြင့္ရ Michael Haack က ဗြီအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
"ကမ္ပိန္းလႈပ္ရွားမႈ ရဲ႕ အဓိကအေၾကာင္းအရင္းကေတာ့- အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက လူေတြရဲ႕ အသိစိတ္ထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကိစၥကို ဆက္လက္ရွိေနဖို႔ပါ။ သတင္းသံသရာထဲ ဝင္လိုက္ထြက္လိုက္ျဖစ္ေနေတာ့ ဒီနည္းလမ္းနဲ႔ ျမန္မာ့အေရးမွာ ေသြးမေအးေအာင္ထိန္းထားဖို႔ပါ။ ေနာက္တခုက ပံ့ပိုးေပးတဲ့အပိုင္းပါ။ က်ေနာ္တို႔ သိေနတဲ့ လူေတြ အရမ္းခက္ခဲတဲ့အခ်ိန္ကို ျဖတ္သန္းေနရခ်ိန္မွာ တတ္ႏိုင္သေလာက္ အားေပးစကားေျပာတာပါ။ Kirsten ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ထိန္းသိမ္းခံထားရတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသူေတြ အေၾကာင္းကို ၾကားသိရတဲ့အခါမွာ စိတ္လႈပ္ရွားခံစားမိၿပီး သူကိုယ္တိုင္ တခုခုလုပ္ေပးခ်င္တဲ့ဆႏၵရွိခဲ့တာပါ။ ဒါေၾကာင့္ အခုလို စာေရးသားေပးပို႔ခဲ့တာပါ။ အခုလို စည္းလုံးညီၫြတ္မႈကိုျပသတာ၊ ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့သူေတြအေပၚ ဂ႐ုစိုက္မႈ၊ ကိုယ္ခ်င္းစာတရားရွိမႈကို အျခားသူေတြက ထုတ္ေဖၚျပသတာဟာ ေကာင္းမြန္တဲ့လုပ္ရပ္လို႔ က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္။"
၂၀၂၁ခုႏွစ္ ေဖေဖၚဝါရီလ မွာ စစ္အာဏာသိမ္းၿပီးေနာက္ စစ္ေၾကာေရးစခန္းေတြနဲ႔ အက်ဥ္းေထာင္ေတြမွာဖမ္းဆီးခံရတဲ့ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူအမ်ိဳးသမီးငယ္ေတြအေပၚ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေစာ္ကားမႈေတြရွိေနေၾကာင္း Sisters2Sisters ကမ္ပိန္းလႈပ္ရွားမႈမွာပါဝင္ေနသူျဖစ္တဲ့ ကာလီဖိုးနီးယားျပည္နယ္ Stand Ford တကၠသိုလ္က ဘြဲ႕လြန္ ႏိုင္ငံတကာမူဝါဒေရးရာဘာသာရပ္ကို သင္ၾကားေနသူ မမီမီခန႔္က ဗြီအိုေအကို ေျပာပါတယ္။ ဒါေတြကို ႏိုင္ငံတကာသိေအာင္ ထုတ္ေဖၚတဲ့ ရည္႐ြယ္ခ်က္အပါအဝင္ စစ္အာဏာရွင္ဆန႔္က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈမွာ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးေတြ ရဲရဲရင့္ရင့္ပါဝင္ေနၾကတဲ့ အခန္းက႑ကို အားေပးျမႇင့္တင္တဲ့ ရည္႐ြယ္ခ်က္နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသူေတြဆီကို စာေရးသားေပးပို႔တဲ့ ကမာၻလုံးဆိုင္ရာလႈပ္ရွားမႈကို စတင္ခဲ့တာျဖစ္တယ္လို႔ မမီမီခန႔္က အခုလို ရွင္းျပပါတယ္။
“အဓိကရည္႐ြယ္ခ်က္ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လက္ရွိ အမ်ိဳးသမီးေတြအေနနဲ႔ အဓိကႀကဳံေနရတဲ့ ဖိႏွိပ္ခံရမႈေတြ၊ အထူးသျဖင့္ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲမွာ ႏွိပ္စက္ခံရမႈေတြ၊ ၿပီးေတာ့က်ေတာ့ စစ္အစိုးရကေနၿပီးေတာ့ အမ်ိဳးသမီးေတြအေပၚမွာ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ တိုက္ခိုက္တာမ်ိဳးေတြရွိတယ္။ ၿပီးလို႔ရွိရင္ အခုဆိုလို႔ရွိရင္ တယ္လီဂရမ္မွာဆိုလို႔ရွိရင္ စစ္အစိုးရဘက္က အေကာင့္ေတြကေနၿပီးေတာ့ အမ်ိဳးသမီးတက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြကို တိုက္ခိုက္တာေတြ ရွိတယ္။ အဲလိုမ်ိဳးေပါ့ေနာ္..အဓိက ကေတာ့ အမ်ိဳးသမီးေတြအေနနဲ႔ သီးသန႔္ႀကဳံရတဲ့ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ အေတြ႕အႀကဳံေတြ၊ ၿပီးလို႔ရွိရင္ တျခားအခက္အခဲေတြကို awareness တက္လာဖို႔ လႈပ္ရွားတဲ့ ကမ္ပိန္း တခုျဖစ္တယ္။ အဓိက ကေတာ့ အခု ေတာ္လွန္ေရးထဲမွာရွိေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ အေရးႀကီးတဲ့ က႑ကိုေပါ့ေနာ္-မီးေမာင္းထိုးျပခ်င္တဲ့ ရည္႐ြယ္ခ်က္လည္း ရွိသလို ေတာ္လွန္ေရးထဲမွာပဲ ဆက္ၿပီးေတာ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ သီးသန႔္ႀကဳံရတဲ့ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဖိႏွိပ္ခံရမႈေတြနဲ႔ တျခားအခက္အခဲေတြေပါ့ေနာ္-ဥပမာဆိုလို႔ရွိရင္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ အခက္အခဲေတြရွိမယ္။ အဲလိုအခက္အခဲေတြကိုလည္း မီးေမာင္းထိုးျပခ်င္တဲ့ ကမ္ပိန္းတခုျဖစ္ပါတယ္။”
ေဟာလီးဝုဒ္႐ုပ္ရွင္မင္းသမီး Kirsten Vangsness ပါဝင္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသူေတြဆီ စာေရးသားေပးပို႔တဲ့ လႈပ္ရွားမႈမ်ိဳးကို အရင္ စစ္အစိုးရလက္ထက္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေနအိမ္အက်ဥ္းခ်ဳပ္နဲ႔ ထိန္းသိမ္းခံထားရတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ ႏိုင္ငံတကာလႈပ္ရွားမႈမွာ ကမာၻေက်ာ္ ထိပ္တန္းအႏုပညာရွင္တခ်ိဳ႕ပါဝင္ခဲ့ၾကတာပါ။ အဲဒီတုန္းက အခ်ိန္နဲ႔ ဒီတႀကိမ္ လႈပ္ရွားမႈမွာ ေဟာလီးဝုဒ္က အႏုပညာရွင္ေတြပါဝင္လာေအာင္ စည္း႐ုံးတဲ့ အေျခအေန ဘယ္လိုကြာျခားခ်က္ေတြရွိေနပါသလဲ။ Michael Haack က အခုလိုတုံ႔ျပန္ပါတယ္။
"အရမ္းေကာင္းတဲ့ ေမးခြန္းပါ။ ေျပာခ်င္တာက အခုလႈပ္ရွားမႈအေျခအေနက အဲဒီတုန္းက အေျခအေနနဲ႔မတူပါဘူး။ အေၾကာင္းအရာ ကြဲျပားပါတယ္။ အရင္ကမ္ပိန္းလႈပ္ရွားမႈတုန္းက ေဟာလီးဝုဒ္က တကယ့္နာမည္ႀကီးေတြ ပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။ အခုတႀကိမ္မွာလည္း အလားတူလုပ္ေဆာင္ဖို႔ ႀကိဳးစားတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ဒီတႀကိမ္မွာက အရင္လို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ပုဂၢိဳလ္တဦးကိုပဲ လုံးလုံးအာ႐ုံစိုက္လုပ္ေဆာင္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ အျခားႏိုင္ငံတႏိုင္ငံရဲ႕ အကူးအေျပာင္းမွာ မ်ိဳးဆက္တခုရဲ႕ ပါဝင္မႈကို အာ႐ုံစိုက္တာပါ။ ဒါေၾကာင့္ အရင္ကထက္ ပိုၿပီး တိုးတက္လာတယ္လို႔ က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္။"
ဒီတႀကိမ္ ျမန္မာ့အေရးကိစၥမွာ ေဟာလီးဝုဒ္အႏုပညာရွင္ေတြပါဝင္ကူညီေအာင္ေဆာင္႐ြက္ဖို႔အတြက္ စည္း႐ုံးလႈပ္ရွားမႈမွာ အရင္အေျခအေနနဲ႔မတူပဲ ေတြ႕ႀကဳံခဲ့ရတဲ့ အခက္အခဲေတြကိုလည္း မမီမီခန႔္က ေျပာပါတယ္။
CBS ႐ုပ္သံကေန ထုတ္လႊင့္တဲ့ Criminal Minds ဇာတ္လမ္း ရဲ႕ ဇာတ္ေဆာင္ မင္းသမီးတဦးလည္းျဖစ္၊ စာေရးဆရာလည္းျဖစ္တဲ့ Kirsten Vangsness က ျမန္မာႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသူေတြနဲ႔ တသားတည္းရွိေနေၾကာင္း ေရးသားေပးပို႔တဲ့စာကို ကိုယ္တိုင္ဖတ္ၾကားထားတဲ့ ဗြီဒီယိုကို မတ္လ ၂၈ ရက္ေန႔က ဆိုရွယ္မီဒီယာေတြမွာ စတင္ ထုတ္လႊင့္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အခုလို ကမ္ပိန္းလႈပ္ရွားမႈရဲ႕ ထိေရာက္မႈ အတိုင္းအတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ Michael Haack ကိုေမးၾကည့္ေတာ့-
"ဘယ္ေလာက္ထိ ထိေရာက္မႈရွိသလဲဆိုတာမ်ိဳး ဒီလိုကမ္ပိန္လႈပ္ရွားမႈကို ခ်က္ခ်င္းတိုင္းတာလို႔မရပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ေသခ်ာတဲ့အခ်က္ အနည္းငယ္ရွိပါတယ္။ ပထမတခ်က္က ေထာင္ထဲမွာရွိေနတဲ့သူေတြကို ပစ္မထားပဲ ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကၿပီး အားေပးစကားေျပာဆိုမႈဟာ သူတို႔အတြက္ ခြန္အားျဖစ္ေစတဲ့ အခ်က္ပါ။ ဒါကိုလည္း လူေတြက အသိအမွတ္ျပဳေလးစားၾကပါတယ္။ ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ ျမန္မာ့အေရး ပိုမိုသိရွိ ေဆာင္႐ြက္လာေအာင္ျဖစ္ပါတယ္။"
ျမန္မာႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသူေတြဆီ စာေရးသားေပးပို႔တဲ့ ႏိုင္ငံတကာလႈပ္ရွားမႈကို Campaign for a New Myanmar၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒီမိုကေရစီ ကမာၻလုံးဆိုင္ရာ လႈပ္ရွားမႈ (GM4MD)၊ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားမႈစင္တာ၊ Myanmar Youth for Democracy၊ နဲ႔ Sisters2Sisters တို႔ ပူးေပါင္းအေကာင္အထည္ေဖၚခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာအက်ဥ္းေထာင္ေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေနတဲ့ ေအေအပီပီ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအသင္းရဲ႕ ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္ေတြအတြင္း ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၄ လေလာက္က အာဏာသိမ္းခဲ့တဲ့ စစ္ေကာင္စီဖမ္းဆီးထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေပါင္း ၁၀၀၀၀ ရွိေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။အက်ဥ္းသားအမ်ားစုဟာ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ခံခဲ့ရၿပီး ဆိုး႐ြားတဲ့ အေျခအေနေတြေအာက္မွာ ထိန္းသိမ္းခံထားရေၾကာင္း အဲဒီထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ျမန္မာ့သမိုင္းမွာ တႏွစ္ေလာက္နီးပါးအတြင္း ဖမ္းဆီးခံရတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအေရအတြက္ အမ်ားဆုံးျဖစ္တယ္လို႔လည္းဆိုပါတယ္။
ေအေအပီပီ ရဲ႕ အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာမႈေတြအရ ေဖေဖၚဝါရီလ ၁ ရက္ အာဏာသိမ္းၿပီးကတည္းက စစ္ေကာင္စီဟာ တရက္ကို သံသယရွိသူ အနည္းဆုံး အေယာက္ ၂၀ ႏႈန္းနဲ႔ ဖမ္းဆီးေနေၾကာင္း ေရးသားထားပါတယ္။
#MyanmarPoliticalPrisoner #FemalePoliticalPrisoners #Women #VOABurmese #KirstenVangsness #MichaelHaack #မီမီခန႔္ #ျမန္မာႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသူ #ဗြီအိုေအ
=============
[[Unicode]]
မြန်မာအမျိုးသမီးအကျဉ်းသူတွေအတွက် ဟောလီဝုဒ်အကျော်အမော်တွေ ပါလာဖို့ လှုပ်ရှားမှု
မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ အာဏာသိမ်းမှုကို သတ္တိရှိရှိတွန်းလှန်မှုကြောင့် အကျဉ်းကျခံနေရတဲ့ အမျိုးသမီးထုနဲ့အတူရှိနေကြောင်း ဟောလီးဝုဒ် ရုပ်ရှင်မင်းသမီး Kirsten Vangsness က ပြောကြားလိုက်ပါတယ်။ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူတွေကို ဂုဏ်ပြု ရေးသားထားတဲ့ သူ့ရဲ့အိတ်ဖွင့်ပေးစာကိုလည်း ယူကျူဗွီဒီယိုကနေ ကိုယ်တိုင်ဖတ်ပြခဲ့တာပါ။ အခုလို မြန်မာစစ်အာဏာရှင်စနစ်တိုက်ဖျက်ရေးလှုပ်ရှားမှုမှာ နာမည်ကျော် ဟောလီးဝုဒ် အနုပညာရှင်တွေ ဘာကြောင့်ပါဝင်လာကြသလဲ။ ဘယ်လောက်ထိ ထိရောက်မှုရှိသလဲ။ အရင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်လွတ်မြောက်ရေးမှာ ကမ္ဘာကျော်အနုပညာရှင်တွေ ပါဝင်ခဲ့ကြတဲ့အခြေအနေ နဲ့ အခုကန်ပိမ်းလှုပ်ရှားမှုအခြေအနေဘယ်လို ကွာခြားမှုတွေရှိနေလဲ။
ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားတဲ့ မအင်ကြင်းနိုင်က အသေးစိတ်ကို ဆက်လက်တင်ပြမှာပါ။
ဒါကတော့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာ လူသိများတဲ့ Criminal Minds ဇာတ်လမ်းတွဲထဲက မင်းသမီး Kirsten Vangsness ကနေ- မြန်မာနိုင်ငံက အံ့သြစရာကောင်းလောက်အောင် ရဲရင့်ပြီး ကြံကြံခိုင်နိုင်တဲ့ ညီအမတွေနဲ့ အတူ ရှိနေကြောင်းနဲ့ မြန်မာအမျိုးသမီးတွေရဲ့ ရဲရင့်မှုတွေကို တကမ္ဘာလုံးက မြင်တွေ့နေရတယ်ဆိုတဲ့အကြောင်းရေးသားထားတဲ့ ညီအမများသို့ဆိုတဲ့သူရဲ့အိတ်ဖွင့်ပေးစာကို ဖတ်ပြနေတာပါ။
အခုလို မြန်မာ့အရေးမှာ လူသိများတဲ့ အမေရိကန် အနုပညာရှင်ပါဝင်လာခြင်းအားဖြင့် အမေရိကန်အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ အနေနဲ့ စစ်အာဏာသိမ်းမှုဆန့်ကျင်တဲ့လှုပ်ရှားမှုမှာ ပိုမိုအလေးပေးဆောင်ရွက်လာစေဖို့ကို အထောက်အကူဖြစ်စေကြောင်း Letters2Sisters ကမ်ပိန်းလှုပ်ရှားမှုမှာ ပူးပေါင်းပါဝင်နေတဲ့ အမေရိကန်အခြေစိုက် Campaign for a New Myanmar ရဲ့ပြောခွင့်ရ Michael Haack က ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
"ကမ်ပိန်းလှုပ်ရှားမှု ရဲ့ အဓိကအကြောင်းအရင်းကတော့- အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက လူတွေရဲ့ အသိစိတ်ထဲမှာ မြန်မာနိုင်ငံကိစ္စကို ဆက်လက်ရှိနေဖို့ပါ။ သတင်းသံသရာထဲ ဝင်လိုက်ထွက်လိုက်ဖြစ်နေတော့ ဒီနည်းလမ်းနဲ့ မြန်မာ့အရေးမှာ သွေးမအေးအောင်ထိန်းထားဖို့ပါ။ နောက်တခုက ပံ့ပိုးပေးတဲ့အပိုင်းပါ။ ကျနော်တို့ သိနေတဲ့ လူတွေ အရမ်းခက်ခဲတဲ့အချိန်ကို ဖြတ်သန်းနေရချိန်မှာ တတ်နိုင်သလောက် အားပေးစကားပြောတာပါ။ Kirsten ဟာ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ထိန်းသိမ်းခံထားရတဲ့ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူတွေ အကြောင်းကို ကြားသိရတဲ့အခါမှာ စိတ်လှုပ်ရှားခံစားမိပြီး သူကိုယ်တိုင် တခုခုလုပ်ပေးချင်တဲ့ဆန္ဒရှိခဲ့တာပါ။ ဒါကြောင့် အခုလို စာရေးသားပေးပို့ခဲ့တာပါ။ အခုလို စည်းလုံးညီညွတ်မှုကိုပြသတာ၊ ဒုက္ခရောက်နေတဲ့သူတွေအပေါ် ဂရုစိုက်မှု၊ ကိုယ်ချင်းစာတရားရှိမှုကို အခြားသူတွေက ထုတ်ဖေါ်ပြသတာဟာ ကောင်းမွန်တဲ့လုပ်ရပ်လို့ ကျနော်မြင်ပါတယ်။"
၂၀၂၁ခုနှစ် ဖေဖေါ်ဝါရီလ မှာ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် စစ်ကြောရေးစခန်းတွေနဲ့ အကျဉ်းထောင်တွေမှာဖမ်းဆီးခံရတဲ့ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူအမျိုးသမီးငယ်တွေအပေါ် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ စော်ကားမှုတွေရှိနေကြောင်း Sisters2Sisters ကမ်ပိန်းလှုပ်ရှားမှုမှာပါဝင်နေသူဖြစ်တဲ့ ကာလီဖိုးနီးယားပြည်နယ် Stand Ford တက္ကသိုလ်က ဘွဲ့လွန် နိုင်ငံတကာမူဝါဒရေးရာဘာသာရပ်ကို သင်ကြားနေသူ မမီမီခန့်က ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။ ဒါတွေကို နိုင်ငံတကာသိအောင် ထုတ်ဖေါ်တဲ့ ရည်ရွယ်ချက်အပါအဝင် စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေးလှုပ်ရှားမှုမှာ မြန်မာအမျိုးသမီးတွေ ရဲရဲရင့်ရင့်ပါဝင်နေကြတဲ့ အခန်းကဏ္ဍကို အားပေးမြှင့်တင်တဲ့ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ မြန်မာနိုင်ငံက နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူတွေဆီကို စာရေးသားပေးပို့တဲ့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာလှုပ်ရှားမှုကို စတင်ခဲ့တာဖြစ်တယ်လို့ မမီမီခန့်က အခုလို ရှင်းပြပါတယ်။
“အဓိကရည်ရွယ်ချက်ကတော့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ လက်ရှိ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ အဓိကကြုံနေရတဲ့ ဖိနှိပ်ခံရမှုတွေ၊ အထူးသဖြင့် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ အကျဉ်းထောင်တွေထဲမှာ နှိပ်စက်ခံရမှုတွေ၊ ပြီးတော့ကျတော့ စစ်အစိုးရကနေပြီးတော့ အမျိုးသမီးတွေအပေါ်မှာ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ တိုက်ခိုက်တာမျိုးတွေရှိတယ်။ ပြီးလို့ရှိရင် အခုဆိုလို့ရှိရင် တယ်လီဂရမ်မှာဆိုလို့ရှိရင် စစ်အစိုးရဘက်က အကောင့်တွေကနေပြီးတော့ အမျိုးသမီးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေကို တိုက်ခိုက်တာတွေ ရှိတယ်။ အဲလိုမျိုးပေါ့နော်..အဓိက ကတော့ အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ သီးသန့်ကြုံရတဲ့ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာနဲ့ပတ်သက်ပြီးတော့ အတွေ့အကြုံတွေ၊ ပြီးလို့ရှိရင် တခြားအခက်အခဲတွေကို awareness တက်လာဖို့ လှုပ်ရှားတဲ့ ကမ်ပိန်း တခုဖြစ်တယ်။ အဓိက ကတော့ အခု တော်လှန်ရေးထဲမှာရှိနေတဲ့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အရေးကြီးတဲ့ ကဏ္ဍကိုပေါ့နော်-မီးမောင်းထိုးပြချင်တဲ့ ရည်ရွယ်ချက်လည်း ရှိသလို တော်လှန်ရေးထဲမှာပဲ ဆက်ပြီးတော့ အမျိုးသမီးတွေ သီးသန့်ကြုံရတဲ့ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဖိနှိပ်ခံရမှုတွေနဲ့ တခြားအခက်အခဲတွေပေါ့နော်-ဥပမာဆိုလို့ရှိရင် ကိုယ်ဝန်ဆောင်အမျိုးသမီးတွေရဲ့ အခက်အခဲတွေရှိမယ်။ အဲလိုအခက်အခဲတွေကိုလည်း မီးမောင်းထိုးပြချင်တဲ့ ကမ်ပိန်းတခုဖြစ်ပါတယ်။”
ဟောလီးဝုဒ်ရုပ်ရှင်မင်းသမီး Kirsten Vangsness ပါဝင်တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံက နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူတွေဆီ စာရေးသားပေးပို့တဲ့ လှုပ်ရှားမှုမျိုးကို အရင် စစ်အစိုးရလက်ထက် နှစ်ပေါင်းများစွာ နေအိမ်အကျဉ်းချုပ်နဲ့ ထိန်းသိမ်းခံထားရတဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်လွတ်မြောက်ရေးအတွက် နိုင်ငံတကာလှုပ်ရှားမှုမှာ ကမ္ဘာကျော် ထိပ်တန်းအနုပညာရှင်တချို့ပါဝင်ခဲ့ကြတာပါ။ အဲဒီတုန်းက အချိန်နဲ့ ဒီတကြိမ် လှုပ်ရှားမှုမှာ ဟောလီးဝုဒ်က အနုပညာရှင်တွေပါဝင်လာအောင် စည်းရုံးတဲ့ အခြေအနေ ဘယ်လိုကွာခြားချက်တွေရှိနေပါသလဲ။ Michael Haack က အခုလိုတုံ့ပြန်ပါတယ်။
"အရမ်းကောင်းတဲ့ မေးခွန်းပါ။ ပြောချင်တာက အခုလှုပ်ရှားမှုအခြေအနေက အဲဒီတုန်းက အခြေအနေနဲ့မတူပါဘူး။ အကြောင်းအရာ ကွဲပြားပါတယ်။ အရင်ကမ်ပိန်းလှုပ်ရှားမှုတုန်းက ဟောလီးဝုဒ်က တကယ့်နာမည်ကြီးတွေ ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ အခုတကြိမ်မှာလည်း အလားတူလုပ်ဆောင်ဖို့ ကြိုးစားတာပါ။ ဒါပေမယ့် ဒီတကြိမ်မှာက အရင်လို ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ပုဂ္ဂိုလ်တဦးကိုပဲ လုံးလုံးအာရုံစိုက်လုပ်ဆောင်တာ မဟုတ်ပါဘူး။ အခြားနိုင်ငံတနိုင်ငံရဲ့ အကူးအပြောင်းမှာ မျိုးဆက်တခုရဲ့ ပါဝင်မှုကို အာရုံစိုက်တာပါ။ ဒါကြောင့် အရင်ကထက် ပိုပြီး တိုးတက်လာတယ်လို့ ကျနော်မြင်ပါတယ်။"
ဒီတကြိမ် မြန်မာ့အရေးကိစ္စမှာ ဟောလီးဝုဒ်အနုပညာရှင်တွေပါဝင်ကူညီအောင်ဆောင်ရွက်ဖို့အတွက် စည်းရုံးလှုပ်ရှားမှုမှာ အရင်အခြေအနေနဲ့မတူပဲ တွေ့ကြုံခဲ့ရတဲ့ အခက်အခဲတွေကိုလည်း မမီမီခန့်က ပြောပါတယ်။
CBS ရုပ်သံကနေ ထုတ်လွှင့်တဲ့ Criminal Minds ဇာတ်လမ်း ရဲ့ ဇာတ်ဆောင် မင်းသမီးတဦးလည်းဖြစ်၊ စာရေးဆရာလည်းဖြစ်တဲ့ Kirsten Vangsness က မြန်မာနိုင်ငံက နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူတွေနဲ့ တသားတည်းရှိနေကြောင်း ရေးသားပေးပို့တဲ့စာကို ကိုယ်တိုင်ဖတ်ကြားထားတဲ့ ဗွီဒီယိုကို မတ်လ ၂၈ ရက်နေ့က ဆိုရှယ်မီဒီယာတွေမှာ စတင် ထုတ်လွှင့်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ အခုလို ကမ်ပိန်းလှုပ်ရှားမှုရဲ့ ထိရောက်မှု အတိုင်းအတာနဲ့ ပတ်သက်လို့ Michael Haack ကိုမေးကြည့်တော့-
"ဘယ်လောက်ထိ ထိရောက်မှုရှိသလဲဆိုတာမျိုး ဒီလိုကမ်ပိန်လှုပ်ရှားမှုကို ချက်ချင်းတိုင်းတာလို့မရပါဘူး။ ဒါပေမယ့် သေချာတဲ့အချက် အနည်းငယ်ရှိပါတယ်။ ပထမတချက်က ထောင်ထဲမှာရှိနေတဲ့သူတွေကို ပစ်မထားပဲ စောင့်ကြည့်နေကြပြီး အားပေးစကားပြောဆိုမှုဟာ သူတို့အတွက် ခွန်အားဖြစ်စေတဲ့ အချက်ပါ။ ဒါကိုလည်း လူတွေက အသိအမှတ်ပြုလေးစားကြပါတယ်။ ဒုတိယအချက်ကတော့ မြန်မာ့အရေး ပိုမိုသိရှိ ဆောင်ရွက်လာအောင်ဖြစ်ပါတယ်။"
မြန်မာနိုင်ငံက နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူတွေဆီ စာရေးသားပေးပို့တဲ့ နိုင်ငံတကာလှုပ်ရှားမှုကို Campaign for a New Myanmar၊ မြန်မာနိုင်ငံ ဒီမိုကရေစီ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ လှုပ်ရှားမှု (GM4MD)၊ လူ့အခွင့်အရေး လှုပ်ရှားမှုစင်တာ၊ Myanmar Youth for Democracy၊ နဲ့ Sisters2Sisters တို့ ပူးပေါင်းအကောင်အထည်ဖေါ်ခဲ့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။
မြန်မာအကျဉ်းထောင်တွေကို စောင့်ကြည့်လေ့လာနေတဲ့ အေအေပီပီ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအသင်းရဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့ သီတင်းပတ်တွေအတွင်း ထုတ်ပြန်ချက်အရ လွန်ခဲ့တဲ့ ၁၄ လလောက်က အာဏာသိမ်းခဲ့တဲ့ စစ်ကောင်စီဖမ်းဆီးထားတဲ့ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားပေါင်း ၁၀၀၀၀ ရှိနေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။အကျဉ်းသားအများစုဟာ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခံခဲ့ရပြီး ဆိုးရွားတဲ့ အခြေအနေတွေအောက်မှာ ထိန်းသိမ်းခံထားရကြောင်း အဲဒီထုတ်ပြန်ချက်မှာ ဖေါ်ပြထားပါတယ်။
ဒါ့အပြင် မြန်မာ့သမိုင်းမှာ တနှစ်လောက်နီးပါးအတွင်း ဖမ်းဆီးခံရတဲ့ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားအရေအတွက် အများဆုံးဖြစ်တယ်လို့လည်းဆိုပါတယ်။
အေအေပီပီ ရဲ့ အနီးကပ် စောင့်ကြည့်လေ့လာမှုတွေအရ ဖေဖေါ်ဝါရီလ ၁ ရက် အာဏာသိမ်းပြီးကတည်းက စစ်ကောင်စီဟာ တရက်ကို သံသယရှိသူ အနည်းဆုံး အယောက် ၂၀ နှုန်းနဲ့ ဖမ်းဆီးနေကြောင်း ရေးသားထားပါတယ်။
#MyanmarPoliticalPrisoner #FemalePoliticalPrisoners #Women #VOABurmese #KirstenVangsness #MichaelHaack #မီမီခန့် #မြန်မာနိုင်ငံရေးအကျဉ်းသူ #ဗွီအိုအေ
=============
