[[Zawgyi/Unicode]]
ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်ဘက်ကနေ မြန်မာနိုင်ငံဘက်ကို ဦးတည်နေတဲ့ အားကောင်းတဲ့ မုန်တိုင်းငယ်ဟာ ဒီနေ့မတ်လ ၂၁ ရက် တနင်္လာနေ့ညမှာ ကိုကိုးကျွန်းအနီးက ဖြတ်ပြီး နက်ဖြန် အင်္ဂါနေ့ နေ့လယ်ပိုင်းမှာတော့ မြစ်ဝကျွန်းပေါ် ဒေသဘက်ကို ဖြတ်သန်းတိုက်ခတ်မယ်လို့ မိုးလေဝသနဲ့ ဇလဗေဒဦးစီးဌာနက ခန့်မှန်းထားပါတယ်။ နက်ဖြန် မတ်လ ၂၂ ရက်နေ့ နေ့လယ်ပိုင်းလောက်ကျရင် ဧရာဝတီတိုင်းနဲ့ ရန်ကုန်တိုင်းတို့မှာ အမြင့်ဆုံးလေတိုက်နှုန်း တနာရီ မိုင် ၅၀ ကနေ ၅၅ မိုင်အထိ တိုက်ခတ်နိုင်တယ်လို့ ခန့်မှန်းထားပါတယ်။ ဒီအခြေအနေကြောင့် မုန်တိုင်းလမ်းကြောင်းသင့်တဲ့ နေရာတွေမှာ သက်ဆိုင်ရာက မုန်တိုင်းသတိပေးချက်တွေ လိုက်လံသတိပေးနေတဲ့အကြောင်း ရန်ကုန်ကလာတဲ့သတင်းကို ကိုသားညွန့်ဦးက တင်ပြပေးထားပါတယ်။
လက်ရှိမှာ အင်အားကောင်းတဲ့ မုန်တိုင်းငယ်ဟာ ဒီနေ့ မတ်လ ၂၁ ရက် ညပိုင်းမှာ ကိုကိုးကျွန်းအနီးကနေ ဖြတ်သန်းပြီး မနက်ဖြန် မတ်လ ၂၂ ရက်နေ့လယ်ပိုင်းကျရင် ဧရာဝတီမြစ်ဝကျွန်းပေါ်ဘက်ကို ဖြတ်သန်းဝင်ရောက်မှာဖြစ်ပါတယ်။ ၂၃ ရက်နေ့မှာတော့ ရခိုင်ပြည်နယ်တောင်ပိုင်း သံတွဲမြို့ဘက်ကို ဦးတည်တိုက်ခတ်မှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် မိုးလေဝသနဲ့ ဇလဗေဒဦးစီးဌာနက လက်ရှိမှာ လိမ္မော်ရောင်မုန် တိုင်းအဆင့် သတ်မှတ်ထားပါသည်။ လိမ္မော်ရောင်က ဒုတိယအဆင့်ဖြစ်ပြီး ဒီ့ထက် ပြင်းထန်ရင်တော့ အနီရောင်နဲ့ အညိုရောင်အဆင့်တွေ အသီးသီးသတ်မှတ်လေ့ရှိပါတယ်။
မနက်ဖြန် မတ်လ ၂၂ ရက်နေ့ နေ့လယ်ပိုင်းမှာ မုန်တိုင်းဟာ ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး၊ ဟိုင်းကြီးကျွန်းအနီးရောက်ရှိလာနိုင်ပြီး ဧရာဝတီတိုင်းနဲ့ ရန်ကုန်တိုင်းတို့မှာ အမြင့်ဆုံးလေတိုက်နှုန်း တနာရီ မိုင် ၅၀ ကနေ ၅၅ မိုင်အထိ တိုက်ခတ်နိုင်တယ်လို့ ခန့်မှန်းထားပါတယ်။ ဒါကြောင့် ရန်ကုန်မြို့ တချို့နေရာတွေအပါအဝင် မုန်တိုင်းသက်ရောက်မှုရှိနိုင်တဲ့ နေရာတွေမှာ မုန်တိုင်းသတိပေးချက်တွေကို လမ်းတွေမှာ လိုက်လံသတိပေးနေပါတယ်။ မုန်တိုင်းအရှိန်ကြောင့် လေပြင်းတိုက် ခတ်ပြီး အပင်ပြိုလဲတာတွေအပြင် မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းတာကြောင့် မြစ်ချောင်းတွေ ရုတ်တရက်ရေကြီးတာတွေအပြင် မြေပြိုတဲ့ အန္တရာယ်တွေ သတိထားကြဖို့ မိုးဇလ တာဝန်ရှိသူတဦးက ဗွီအိုအေကို အခုလိုပြောပါတယ်။
“မုန်တိုင်းလမ်းကြောင်းနဲ့ကပ်နေတဲ့ ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီးပေါ့။ အနေအထားအရတော့ ဟိုင်းကြီးကျွန်းကနေ ကပ်ပြီးသွားမယ့် သဘောတရားရှိတဲ့အနေထားဆိုတော့ တိုင်းလုံးက သတိထားဖို့လိုတယ်။ အထူးသဖြင့်တော့ ကမ်းရိုးတန်းမှာ ပိုပြီးသတိထားရမှာပေါ့လေ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ သူ့မှာ လေကော မိုးကော မုန်တိုင်းဒီရေကော ရှိနိုင်တယ်။ မုန်တိုင်းနဲ့အတူပါလာတဲ့ လေတို့ မိုးတို့ ပင်လယ်ကမ်းစပ် ဆို မုန်တိုင်းဒီရေတို့ စိုးရိမ်စရာပေါ့လေ။ ၂၃ ရက်နေ့လောက်အထိပေါ့နော်။ မုန်တိုင်းကို သတိထားဖို့လိုတယ်။ ၁ နာရီကို ၄၅/၅၀ ဆိုတာကတော့ သစ်ကိုင်း သစ်ပင်ကျိုးမယ်ပေါ့နော်။ သစ်ပင်တွေက အမြစ်မခိုင်ရင်လဲမှာပေါ့။ အိမ်အမိုးလန်တာတွေဖြစ်နိုင်တယ်။ ဒါက လေနဲ့ပတ်သက်တာ။ နောက် ရေနဲ့ပတ်သက်ရင်တော့ မိုးကတော့ မုန်တိုင်းကြောင့် မိုးသည်းထန်စွာရွာတာ။ ဒါက သူ့ရဲ့ နောက်ဆက်တွဲက မြစ်ငယ်ချောင်းငယ်တွေ လျှပ်တပြက် ရေကြီးတာတွေ အချိန်တိုတွင်း မိုးသည်းထန် စွာရွာလို့ မြေပြိုတာတွေ ဒါတွေကို သတိပြုရမှာပေါ့။”
ဧရာဝတီတိုင်း ဟိုင်းကြီးကျွန်းမြို့က ဒေသရပ်ကျေးအုပ်ချုပ်ရေးမှူးတွေကနေ မတ်လ ၁၉ ရက်လောက်က စပြီး မုန်တိုင်းသတိပေးနှိုးဆော်တာတွေရှိတဲ့အတွက် ဒေသခံတွေအနေနဲ့ ကြိုတင်ပြင်ဆင်တာတွေ ပြုလုပ်ထားကြတယ်လို့ ဟိုင်းကြီးကျွန်းမြို့ခံတဦးက အခုလိုပြောပါတယ်။
“မုန်တိုင်းလေတိုက်မယ်။ ကိုယ့်ဟာကိုယ်လုံလုံခြုံခြုံထားဖို့ ကမ်းနားကလူတွေ ကုန်းပေါ်တက်ပြီးတော့ ရိက္ခာတွေ ဝယ်ထားဖို့ အကုန်လိုက်ကြေငြာထားတယ်လေ။ တနေ့က လိုက်ကြေငြာထားတယ် အကုန် ကိုယ့်ဟာကိုယ်သိမ်းဆည်းပြီးနေကြတယ်။ သတိနဲ့တော့ နေကြတာပေါ့။ နာဂစ်မှာ ကြုံထားဖူးတော့ အကုန်လုံး အဆင်သင့်လုပ်ထားကြတယ်။”
ဧရာဝတီတိုင်းထဲ ငပုတော မြို့ အနိမ့်ပိုင်းနေထိုင်တွေသူအနေနဲ့ မုန်တိုင်း သတိပေးချက်တွေ ထွက်ပေါ်တဲ့အချိန်ကစလို့ တောင်ပေါ်တွေ ပြောင်းရွှေ့နေထိုင်တာတွေရှိတယ်လို့ ဒေသခံတဦးက ပြောပါတယ်။
“အကျီအဝတ်အစားတွေ ဆေးတွေထုတ်ထားတာလောက်ပဲ။ အရမ်းကြီးတော့ ပြင် ဆင်ထားကြတာမရှိဘူး။ အရင်တုန်းက (နာဂစ်) အထိနာတဲ့ ဘုန်းတော်ပြည့်တို့ ကျောက်ကလာပ်တောင်အောက်တို့ကကျတော့ တောင်ပေါ်ကို ပြောင်းကုန်ကြတယ်။ တောင်ပေါ်မှာ အမျိုးတွေအိမ်ရှိတဲ့သူတွေက တောင်ပေါ်ကို ရွှေ့ကြတယ်ပေါ့။ ဒီနေ့ကတော့ မိုးက ဖြောက်ဖြောက်နဲ့ တနေ့လုံးရွာနေတယ်။ မိုးအုံ့တယ်။ လေက တချက်မှ မလှုပ်ဘူး။ သစ်ရွက်တွေတောင်ငြိမ်နေတယ်။”
မုန်တိုင်းဟာ ကိုကိုးကျွန်းကနေ ဧရာဝတီတိုင်း ဟိုင်းကြီးကျွန်းကိုဖြတ်ပြီး မတ်လ ၂၃ ရက် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ကျရင် ရခိုင်ပြည်နယ်တောင်ပိုင်း ကျောက်ဖြူ သံတွဲတို့ဆီ ဖြတ် သန်းဝင်ရောက်မယ်လို့လည်း မိုးလေဝသဌာနက ခန့်မှန်းထားပါတယ်။ မုန်တိုင်း ဖြတ်ကျော်ဝင်ရောက်ချိန် ဧရာဝတီတိုင်းဒေသကြီး ပုသိမ်ခရိုင်၊ လပွတ္တာခရိုင်၊ မြောင်းမြ၊ မအူပင်၊ ဖျာပုံခရိုင်တို့ရဲ့ မြစ်ဝ၊ မြစ်လက်တက်တွေအတွင်း မုန်တိုင်း ဒီရေဟာ ၁၀ ပေကနေ ၁၄ ပေအထိ မြင့်တက်နိုင်တယ်လို့လည်း ခန့်မှန်းထားပါတယ်။ မုန်တိုင်းကြောင့် ရန်ကုန်၊ ပဲခူး၊ မွန်၊ ကရင် ပြည်နယ်တို့မှာ မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းနိုင်ပြီး ကျန်တိုင်းနဲ့ ပြည်နယ်တို့မှာလည်း နေရာကွက်ကျား မိုးရွာသွန်းနိုင် သလို ရေကြီး မြေပြိုတာတွေ သတိထားကြဖို့ တာဝန်ရှိသူတွေက သတိပေးနေကြပါတယ်။
===========
[[Unicode]]
အားကောငျးတဲ့မုနျတိုငျးငယျတခု မွနျမာနိုငျငံမွဈဝကြှနျးပေါျဒသေကို ဦးတညျနေ
ဘငျ်ဂလားပငျလယျအောျဘကျကနေ မွနျမာနိုငျငံဘကျကို ဦးတညျနတေဲ့ အားကောငျးတဲ့ မုနျတိုငျးငယျဟာ ဒီနေ့မတျလ ၂၁ ရကျ တနငျ်လာနေ့ညမှာ ကိုကိုးကြှနျးအနီးက ဖွတျပွီး နကျဖွနျ အငျ်ဂါနေ့ နေ့လယျပိုငျးမှာတော့ မွဈဝကြှနျးပေါျ ဒသေဘကျကို ဖွတျသနျးတိုကျခတျမယျလို့ မိုးလဝေသနဲ့ ဇလဗဒေဦးစီးဌာနက ခန့ျမှနျးထားပါတယျ။ နကျဖွနျ မတျလ ၂၂ ရကျနေ့ နေ့လယျပိုငျးလောကျကရြငျ ဧရာဝတီတိုငျးနဲ့ ရနျကုနျတိုငျးတို့မှာ အမွင့ျဆုံးလတေိုကျနှုနျး တနာရီ မိုငျ ၅၀ ကနေ ၅၅ မိုငျအထိ တိုကျခတျနိုငျတယျလို့ ခန့ျမှနျးထားပါတယျ။ ဒီအခွအေနကွေောင့ျ မုနျတိုငျးလမျးကွောငျးသင့ျတဲ့ နရောတှမှော သကျဆိုငျရာက မုနျတိုငျးသတိပေးခကြျတှေ လိုကျလံသတိပေးနတေဲ့အကွောငျး ရနျကုနျကလာတဲ့သတငျးကို ကိုသားညှန့ျဦးက တငျပွပေးထားပါတယျ။
လကျရှိမှာ အငျအားကောငျးတဲ့ မုနျတိုငျးငယျဟာ ဒီနေ့ မတျလ ၂၁ ရကျ ညပိုငျးမှာ ကိုကိုးကြှနျးအနီးကနေ ဖွတျသနျးပွီး မနကျဖွနျ မတျလ ၂၂ ရကျနေ့လယျပိုငျးကရြငျ ဧရာဝတီမွဈဝကြှနျးပေါျဘကျကို ဖွတျသနျးဝငျရောကျမှာဖွဈပါတယျ။ ၂၃ ရကျနေ့မှာတော့ ရခိုငျပွညျနယျတောငျပိုငျး သံတှဲမွို့ဘကျကို ဦးတညျတိုကျခတျမှာဖွဈပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ မိုးလဝေသနဲ့ ဇလဗဒေဦးစီးဌာနက လကျရှိမှာ လိမ်မောျရောငျမုနျ တိုငျးအဆင့ျ သတျမှတျထားပါသညျ။ လိမ်မောျရောငျက ဒုတိယအဆင့ျဖွဈပွီး ဒီ့ထကျ ပွငျးထနျရငျတော့ အနီရောငျနဲ့ အညိုရောငျအဆင့ျတှေ အသီးသီးသတျမှတျလေ့ရှိပါတယျ။
မနကျဖွနျ မတျလ ၂၂ ရကျနေ့ နေ့လယျပိုငျးမှာ မုနျတိုငျးဟာ ဧရာဝတီတိုငျးဒသေကွီး၊ ဟိုငျးကွီးကြှနျးအနီးရောကျရှိလာနိုငျပွီး ဧရာဝတီတိုငျးနဲ့ ရနျကုနျတိုငျးတို့မှာ အမွင့ျဆုံးလတေိုကျနှုနျး တနာရီ မိုငျ ၅၀ ကနေ ၅၅ မိုငျအထိ တိုကျခတျနိုငျတယျလို့ ခန့ျမှနျးထားပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ ရနျကုနျမွို့ တခြို့နရောတှအေပါအဝငျ မုနျတိုငျးသကျရောကျမှုရှိနိုငျတဲ့ နရောတှမှော မုနျတိုငျးသတိပေးခကြျတှကေို လမျးတှမှော လိုကျလံသတိပေးနပေါတယျ။ မုနျတိုငျးအရှိနျကွောင့ျ လပွေငျးတိုကျ ခတျပွီး အပငျပွိုလဲတာတှအေပွငျ မိုးသညျးထနျစှာ ရှာသှနျးတာကွောင့ျ မွဈခြောငျးတှေ ရုတျတရကျရကွေီးတာတှအေပွငျ မွပွေိုတဲ့ အန်တရာယျတှေ သတိထားကွဖို့ မိုးဇလ တာဝနျရှိသူတဦးက ဗှီအိုအကေို အခုလိုပွောပါတယျ။
“မုနျတိုငျးလမျးကွောငျးနဲ့ကပျနတေဲ့ ဧရာဝတီတိုငျးဒသေကွီးပေါ့။ အနအေထားအရတော့ ဟိုငျးကွီးကြှနျးကနေ ကပျပွီးသှားမယ့ျ သဘောတရားရှိတဲ့အနထေားဆိုတော့ တိုငျးလုံးက သတိထားဖို့လိုတယျ။ အထူးသဖွင့ျတော့ ကမျးရိုးတနျးမှာ ပိုပွီးသတိထားရမှာပေါ့လေ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ သူ့မှာ လကေော မိုးကော မုနျတိုငျးဒီရကေော ရှိနိုငျတယျ။ မုနျတိုငျးနဲ့အတူပါလာတဲ့ လတေို့ မိုးတို့ ပငျလယျကမျးစပျ ဆို မုနျတိုငျးဒီရတေို့ စိုးရိမျစရာပေါ့လေ။ ၂၃ ရကျနေ့လောကျအထိပေါ့နောျ။ မုနျတိုငျးကို သတိထားဖို့လိုတယျ။ ၁ နာရီကို ၄၅/၅၀ ဆိုတာကတော့ သဈကိုငျး သဈပငျကြိုးမယျပေါ့နောျ။ သဈပငျတှကေ အမွဈမခိုငျရငျလဲမှာပေါ့။ အိမျအမိုးလနျတာတှဖွေဈနိုငျတယျ။ ဒါက လနေဲ့ပတျသကျတာ။ နောကျ ရနေဲ့ပတျသကျရငျတော့ မိုးကတော့ မုနျတိုငျးကွောင့ျ မိုးသညျးထနျစှာရှာတာ။ ဒါက သူ့ရဲ့ နောကျဆကျတှဲက မွဈငယျခြောငျးငယျတှေ လြှပျတပွကျ ရကွေီးတာတှေ အခြိနျတိုတှငျး မိုးသညျးထနျ စှာရှာလို့ မွပွေိုတာတှေ ဒါတှကေို သတိပွုရမှာပေါ့။”
ဧရာဝတီတိုငျး ဟိုငျးကွီးကြှနျးမွို့က ဒသေရပျကြေးအုပျခြုပျရေးမှူးတှကေနေ မတျလ ၁၉ ရကျလောကျက စပွီး မုနျတိုငျးသတိပေးနှိုးဆောျတာတှရှေိတဲ့အတှကျ ဒသေခံတှအေနနေဲ့ ကွိုတငျပွငျဆငျတာတှေ ပွုလုပျထားကွတယျလို့ ဟိုငျးကွီးကြှနျးမွို့ခံတဦးက အခုလိုပွောပါတယျ။
“မုနျတိုငျးလတေိုကျမယျ။ ကိုယ့ျဟာကိုယျလုံလုံခွုံခွုံထားဖို့ ကမျးနားကလူတှေ ကုနျးပေါျတကျပွီးတော့ ရိက်ခာတှေ ဝယျထားဖို့ အကုနျလိုကျကွငွောထားတယျလေ။ တနေ့က လိုကျကွငွောထားတယျ အကုနျ ကိုယ့ျဟာကိုယျသိမျးဆညျးပွီးနကွေတယျ။ သတိနဲ့တော့ နကွေတာပေါ့။ နာဂဈမှာ ကွုံထားဖူးတော့ အကုနျလုံး အဆငျသင့ျလုပျထားကွတယျ။”
ဧရာဝတီတိုငျးထဲ ငပုတော မွို့ အနိမ့ျပိုငျးနထေိုငျတှသေူအနနေဲ့ မုနျတိုငျး သတိပေးခကြျတှေ ထှကျပေါျတဲ့အခြိနျကစလို့ တောငျပေါျတှေ ပွောငျးရှှေ့နထေိုငျတာတှရှေိတယျလို့ ဒသေခံတဦးက ပွောပါတယျ။
“အကြီအဝတျအစားတှေ ဆေးတှထေုတျထားတာလောကျပဲ။ အရမျးကွီးတော့ ပွငျ ဆငျထားကွတာမရှိဘူး။ အရငျတုနျးက (နာဂဈ) အထိနာတဲ့ ဘုနျးတောျပွည့ျတို့ ကြောကျကလာပျတောငျအောကျတို့ကကတြော့ တောငျပေါျကို ပွောငျးကုနျကွတယျ။ တောငျပေါျမှာ အမြိုးတှအေိမျရှိတဲ့သူတှကေ တောငျပေါျကို ရှှေ့ကွတယျပေါ့။ ဒီနေ့ကတော့ မိုးက ဖွောကျဖွောကျနဲ့ တနေ့လုံးရှာနတေယျ။ မိုးအုံ့တယျ။ လကေ တခကြျမှ မလှုပျဘူး။ သဈရှကျတှတေောငျငွိမျနတေယျ။”
မုနျတိုငျးဟာ ကိုကိုးကြှနျးကနေ ဧရာဝတီတိုငျး ဟိုငျးကွီးကြှနျးကိုဖွတျပွီး မတျလ ၂၃ ရကျ ဗုဒ်ဓဟူးနေ့ကရြငျ ရခိုငျပွညျနယျတောငျပိုငျး ကြောကျဖွူ သံတှဲတို့ဆီ ဖွတျ သနျးဝငျရောကျမယျလို့လညျး မိုးလဝေသဌာနက ခန့ျမှနျးထားပါတယျ။ မုနျတိုငျး ဖွတျကြောျဝငျရောကျခြိနျ ဧရာဝတီတိုငျးဒသေကွီး ပုသိမျခရိုငျ၊ လပှတ်တာခရိုငျ၊ မွောငျးမွ၊ မအူပငျ၊ ဖြာပုံခရိုငျတို့ရဲ့ မွဈဝ၊ မွဈလကျတကျတှအေတှငျး မုနျတိုငျး ဒီရဟော ၁၀ ပကေနေ ၁၄ ပအေထိ မွင့ျတကျနိုငျတယျလို့လညျး ခန့ျမှနျးထားပါတယျ။ မုနျတိုငျးကွောင့ျ ရနျကုနျ၊ ပဲခူး၊ မှနျ၊ ကရငျ ပွညျနယျတို့မှာ မိုးသညျးထနျစှာ ရှာသှနျးနိုငျပွီး ကနြျတိုငျးနဲ့ ပွညျနယျတို့မှာလညျး နရောကှကျကြား မိုးရှာသှနျးနိုငျ သလို ရကွေီး မွပွေိုတာတှေ သတိထားကွဖို့ တာဝနျရှိသူတှကေ သတိပေးနကွေပါတယျ။
