ေတာင္အာဖရိက ပထမဆံုးဒီမိုကေရစီနည္းက် ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ခံခဲ့ရတဲ့ သမၼတလည္းျဖစ္၊ လူျဖဴ လူမဲ အသားအေရာင္ခဲြျခားမႈ တိုက္ဖ်က္ခဲ့တဲ့ ျပည္သူ႕အခြင့္အေရးေခါင္းေဆာင္လည္းျဖစ္တဲ့ သမၼတေဟာင္း နယ္လ္ဆင္မန္ဒဲလားရဲ႕ အသက္ (၁၀၀)ျပည့္ အထိမ္းအမွတ္ အခမ္းအနားကို ဗုဒၶဟူးေန႔က ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံ ဂ်ဳိဟာနက္စ္ဘက္ၿမိဳ႕မွာ ဆင္ႏဲႊခဲ့ရာမွာ ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံသားေတြဟာ သူ႔ေမြးေန႔မွာ တေန႔အနည္းဆံုး ၆၇ မိနစ္ အက်ဳိးရွိတဲ့ အလုပ္လုပ္ၾကရင္းနဲ႕ သမၼတေဟာင္း နယ္လ္ဆင္မန္ဒဲလားကို ဂုဏ္ျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။
သူ႔ကို ဇူလိုင္ ၁၈ ရက္ ၁၉၁၈ ခုႏွစ္မွာ ေမြးဖြားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အသားအေရာင္ခဲြျခားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး ဦးေဆာင္လႈပ္ရွားမႈေၾကာင့္ လူျဖဴအစိုးရကို နယ္လ္ဆင္မန္ဒဲလားကုိ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ခဲ့ၿပီး အက်ဥ္းေထာင္ထဲမွာ နွစ္ေပါင္း (၂၇)ေက်ာ္ ေနခဲ့ရပါတယ္။ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္မွာ ႏုိဘယ္လ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆု ရရွိခဲ့ၿပီး အျခား ထင္ရွားတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ၿငိမ္းခ်မ္းဆုေတြလည္း ခ်ီးျမွင့္ခံခဲ့ရပါတယ္။
Madiba လို႔ အမွတ္တရေခၚတဲ့ မန္ဒဲလားရဲ႕ စိတ္ဓါတ္ခိုင္မာမႈနဲ႕ သနားၾကင္နာမႈတို႔ကို ကမၻာတ၀ွမ္းက အမွတ္တရ ဆိုရွယ္မီဒီယာေတြမွာ ေမြးေန႕လက္ေဆာင္စကားပါးခဲ့ၾကပါတယ္။ ၂၀၁၃ခုနွစ္မွာ ကြယ္လြန္ခဲ့တဲ့ မန္ဒဲလားဟာ မေန႔က အသက္ ၁၀၀ ျပည့္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အခမ္းအနားကို တက္ေရာက္ခဲ့တဲ့ အေမရိကန္သမၼတေဟာင္း ဘရက္အိုဘာမားကလည္း သူ႔ရဲ႕မိန္႕ခြန္းထဲမွာ ဒီကေန႔ ကမၻာႀကီးမွာ အသားအေရာင္ခဲြျခားမႈနဲ႕ က်ားမခဲြျခားမႈေတြ ဆက္လက္ရွိေနၿပီး ေကာင္းမြန္တဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ေအာင္ျမင္ႏိုင္ေရးအတြက္ ပိုၿငိမ္းခ်မ္းၿပီး ပိုမို ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကဖို႔ တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။
အလားတူပဲ နယူးေရာက္ ကုလသမဂၢဌာနခ်ဳပ္မွာက်င္းပခဲ့တဲ့ မန္ဒဲလား ႏွစ္ ၁၀၀ ျပည့္အထိမ္းအမွတ္အခမ္းအနားမွာလည္း အတြင္းေရးမွဳးခ်ဳပ္ အန္တိုနီယို ဂူတာရက္စ္က ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လူ႔ဂုဏ္သိကၡာေစာင့္ထိန္းေရး၊ ၾကင္နာသနားမႈျပသေရး၊ ေလးစားမႈႏွင့္ အမ်ားအက်ဳိး ထမ္းေဆာင္ေရးတို႔အတြက္ နယ္လ္ဆင္မန္ဒဲလားဟာ ရပ္တည္ခဲ့တဲ့ မီးရွဳတန္ေဆာင္ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။
