ျပီးခဲ့တဲ့ ရက္ပိုင္း ကခ်င္ျပည္နယ္ ေကအိုင္အို ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမ မုိင္ဂ်ာယန္မွာ လက္နက္ကိုင္ တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႕ေတြ ညီလာခံ မလုပ္ခင္ ႏိုင္ငံေတာ္ အတုိင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ ထုိးမထားတဲ့ ညီညြတ္ေသာ တုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ား ဖက္ဒရယ္ေကာင္စီ UNFC ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေဆြးေႏြးပြဲမွာ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕ ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္ေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ ေကအိုင္အို ဒုဥကၠဌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး အင္ဘန္လ၊ SSPP/SSA ရွမ္း တပ္ဖြဲ႕ဥကၠဌ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဆထင္၊ ခူဦးရယ္ စတဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြ တက္ေရာက္ၾကပါတယ္။ အစည္းအေ၀းမွာ ဘာေတြ အျပန္အလွန္ေဆြးေႏြးၾကတယ္ မသိရေပမယ့္ အခုရက္ပိုင္းအတြင္း ရွမ္းသံေတာ္ဆင့္ သတင္းဌာနရဲ႕ ေဖာ္ျပခ်က္မွာေတာ့ အဲဒီ ေဆြးေႏြးပြဲ မစခင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာဆုိခဲ့တဲ့ အဖြင့္စကားကို ဖတ္ရွဳၾကရပါတယ္။ ဒီ အဖြင့္ အမွာစကားထဲမွာ ၂၁ ရာစု ပင္လံု ျငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး သူ႕ရဲ႕ သေဘာထားေတြ၊ အရင္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရလက္ထက္က ေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့ NCA စာခ်ဳပ္ဆုိင္ရာ ကိစၥေတြ ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ လက္ရွိ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုင္စြဲထားတဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရး မူ၀ါဒဟာ အရင္ အစိုးရလက္ထက္က ခ်မွတ္ထားတာေတြနဲ႔ အတူတူပဲလား၊ ကြဲျပားမွဳေတြ ရွိေနသလား၊ အဲဒီမူ၀ါဒ ေအာက္မွာ ၂၁ ရာစု ပင္လံုညီလာခံ ေအာင္ျမင္ႏုိင္ေျခ ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲ ဆိုတာ ဒီတစ္ပတ္ ေဆြးေႏြး တင္ျပသြားပါ့မယ္။
ပထမဦးဆံုး အေရးၾကီးတဲ့ အခ်က္က ၂၁ ရာစု ပင္လံုညီလာခံ ဆိုတဲ့ နာမည္အေပၚ သေဘာထား ဖြင့္ဆုိခ်က္ပါ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ၂၁ ရာစု ပင္လံုညီလာခံ က်င္းပမယ္လို႔ ေျပာလိုက္တဲ့အခါ တစ္ခ်ိဳ႕ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြက အမ်ိဳးသားေခါင္းေဆာင္ၾကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနဲ႔ ေတာင္တန္းေန တိုင္းရင္းသားေတြ ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့တဲ့ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ပါ အခ်က္ေတြကို အေျခခံမယ္လို႔ ထင္သူ ထင္ၾကပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြကေတာ့ ပင္လံုညီလာခံ လို႔ ဆုိလိုက္တာနဲ႔ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ထဲမွာပါတဲ့ ခြဲထြက္ခြင့္ ဆုိတာကိုလည္း အသိအမွတ္ျပဳရမယ္ဆုိျပီး ေျပာသူက ေျပာၾကပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကေတာ့ လက္နက္ကိုင္ တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြကို ပင္လုံ Agreement ေပၚမွာ အေျခမခံဘူး၊ ပင္လံု စိတ္ဓာတ္ အေပၚမွာပဲ အေျခခံမယ္ ဆုိတာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပာခဲ့ပါတယ္။ သူ႕ေျပာဆုိခ်က္အရ ပင္လံုသေဘာတူညီခ်က္ဟာ ေယဘူယ် သေဘာဆန္တယ္၊ စာခ်ဳပ္ထဲမွာ အဓိကအားျဖင့္ ကခ်င္တုိင္းရင္းသားေတြနဲ႔ ပတ္သက္တာ အဓိက ေဖာ္ျပထားျပီး ရွမ္း၊ ခ်င္းနဲ႔ ဗမာ ကိစၥေတြ နည္းနည္းပါတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ က်န္တိုင္းရင္းသားေတြ ျဖစ္တဲ့ မြန္လည္းမပါ၊ ကယားလဲ မပါ၊ ရခုိင္နဲ႔ အျခား တုိင္းရင္းသားေတြ ကိစၥလည္း မပါဘူးလို႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ဥ္ေျမာင္းတဲ့ ပင္လံုသေဘာတူညီခ်က္အစား ပူးေပါင္းျခင္း၊ ပူးေပါင္းဆက္ဆံေရး လကၡဏာေဆာင္တဲ့ ပင္လံု စိတ္ဓာတ္ ဆိုတာကိုပဲ အေျခခံမယ္လို႔ ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္ ကိစၥ တစ္ခုကေတာ့ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု ဆုိတဲ့ အေခၚအေ၀ၚဆုိင္ရာ ကိစၥပါ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေခတ္သစ္ ျမန္မာ့သမုိင္းမွာ အုပ္ခ်ဳပ္သူ အာဏာပိုင္ေတြ လက္မခံ၊ အႏၱရယ္ျပဳေနတဲ့ ၾကားက အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဟာ ဖက္ဒရယ္ဆုိတဲ့ အသံုးႏွဳန္းကို အေစာဆံုး သံုးႏွဳန္းခဲ့တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း၊ ကမၻာေပၚမွာ ဖက္ဒရယ္ နဲ႔ ပတ္သက္ျပီး အဓိပါယ္ ဖြင့္ဆုိခ်က္ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိေနျပီး ဒီေန႕အခ်ိန္ထိ အဓိပါယ္ ဖြင့္ဆုိေနၾကဆဲ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း၊ လက္ရွိ ႏုိင္ငံတကာမွာ က်င့္သံုးေနၾကတဲ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ဂ်ာမဏီ၊ ဆြစ္ဇာလန္ စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာလည္း ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို က်င့္သံုးၾကပံုျခင္း မတူတဲ့အေၾကာင္း၊ သူ႕နည္း သူ႕ဟန္နဲ႔သူ ေအာင္ျမင္ေနၾကတဲ့အေၾကာင္း၊ သူနားလည္ျပီး အမ်ားသူငါကို ေျပာျပတဲ့ ဖက္ဒရယ္ ဆိုတာကေတာ့ ခြဲထြက္ျခင္စရာ အေၾကာင္းမရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္အေဆာက္အဦကို တည္ေဆာက္တာပဲ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဒါေၾကာင့္ အားလံုးညွိႏွိဳင္း သေဘာတူထားတဲ့ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ဖက္ဒရယ္ဆိုတာကို သတ္မွတ္ေပးမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းျပပါတယ္။
ေနာက္ျပသနာ တစ္ခုကေတာ့ ၂၁ ရာစု ပင္လံုညီလာခံကို တက္ဖို႔ တစ္တုိင္းျပည္လံုးဆုိင္ရာ အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္ NCA ကို လက္မွတ္ ထုိးဖုိ႔ လိုမလို ဆိုတဲ့ ျပသနာပါ။ လက္နက္ကိုင္ တုိင္းရင္းသားေတြနဲ႔ အရင္အစိုးရ ခ်ဳပ္ဆိုထားတဲ့ စာခ်ဳပ္အရ NCA ထိုးျပီးတဲ့ အဖြဲ႔ေတြမွသာ ညီလာခံကို တင္းျပည့္ၾကပ္ျပည့္ ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္ တက္ခြင့္ရတာပါ။ ဒါကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သေဘာတူပါတယ္။ သူ႔အေနနဲ႔ အပစ္ရပ္ စာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ထုိးမထားသူေတြလည္း ညီလာခံကို အားလံုး စံုစံုညီညီ တက္ေရာက္ႏုိင္ဖုိ႔ လမ္းဖြင့္၊ ၾကိဳးစားေပးသြားမွာ ျဖစ္ေပမယ့္ အဲဒီ ကိုယ္စားလွယ္ေတြဟာ NCA လက္မွတ္ထိုးထားတဲ့သူေတြနဲ႔ေတာ့ တန္းတူ ရည္တူ အခြင့္အေရး ရမွာေတာ့ မဟုတ္ဘူး ဆိုျပီး ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းပဲ ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။ သူက အဲလိုသာ တန္းတူ အခြင့္အေရးေပးလိုက္ရင္ ဘယ္သူကမွ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္မွာ လက္မွတ္ထုိးေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီအတြက္လည္း အားလံုး ပါ၀င္လက္မွတ္ေရးထုိးႏုိင္ေအာင္ NCA စာခ်ဳပ္ပါ အခ်က္ေတြကို ျပင္ဆင္ေပးဖို႔ကိုလည္း လမ္းဖြင့္ေပးထားတယ္လို႔ ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ သူဦးေဆာင္က်င္းပမယ့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံဟာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးသက္သက္ကို အေျခခံမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာခဲ့တာပါ။ ႏိုင္ငံတကာ အေတြ႕အၾကံဳေတြအရ ႏွစ္ဖက္ စစ္ေရးပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ပြားခဲ့ၾကတဲ့ အေနအထားေအာက္မွာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး က်ိဳးေပါက္ဖို႔ ဆိုတာ အေတာ္လြယ္ကူတဲ့ ကိစၥျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း၊ အဲလို အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ပ်က္ျပားသြားရတဲ့ သာဓက အမ်ားၾကီး ရွိတဲ့အေၾကာင္း၊ ဒါေၾကာင့္ သူ႔အေနနဲ႔ အပစ္ရပ္ေရးကို အေျခမခံတဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံမ်ိဳးကို က်င္းပခ်င္ျပီး ပစ္ခတ္တုိက္ခိုက္မွဳေတြေၾကာင့္ ညီလာခံ ထိခုိက္မွာမ်ိဳးကိုလည္း မလိုလားဘူးလို႔ ရွင္းျပပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေနာက္ဆံုးေျပာတာက အခ်ိန္ဇယား ျပသနာပါ။ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံၾကီး ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ က်င္းပဖို႔ ဆိုရင္ တိက်တဲ့ အခ်ိန္ဇယား ဆုိတာမ်ိဳး လိုအပ္တဲ့အေၾကာင္း၊ အိုင္ယာလန္ ျပသနာ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာ အေတြ႕အၾကံဳေတြအရ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ရာမွာ အခ်ိန္ဇယား တိတိက်က် သတ္မွတ္မထားခဲ့လို႔ ေမ်ာသြားရတဲ့ ဇာတ္လမ္းေတြ ရွိတဲ့အေၾကာင္း၊ ဒါေၾကာင့္ ၂၁ ရာစု ပင္လံုညီလာခံကို အခ်ိန္ဇယား သတ္မွတ္ျပီး က်င္းပဖုိ႔ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရတာ ျဖစ္ေၾကာင္း လက္နက္ကိုင္ တုိင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ေျပာျပပါတယ္။
အားလံုးကို ျခံဳငံုသံုးသပ္ၾကည့္ရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရး ၂၁ ရာစု ပင္လံုညီလာခံ က်င္းပေရးမွာ လက္ေတြ႕က်တဲ့ အေမွ်ာ္အျမင္ရွိတဲ့ မူ၀ါဒ လမ္းစဥ္ ခ်မွတ္ထားတာ ေတြ႕ႏုိင္ပါတယ္။ အခုေနာက္ဆံုး ထြက္ေပၚလာတဲ့ သတင္းေတြအရ ကိုးကန္႔၊ တအဲန္းပေလာင္နဲ႔ AA ရခိုင္တပ္ဖြဲ႕ေတြ အေနနဲ႔ လက္နက္ကိုင္ လမ္းစဥ္ကို စြန္႔လႊတ္မွ ညီလာခံ တက္ခြင့္ျပဳႏုိင္မယ္ဆုိတဲ့ တပ္မေတာ္ရဲ႕ သေဘာထား ေျပာင္းလဲလိုက္ျပီလုိ႔ ဆိုတဲ့အတြက္ မၾကာခင္ က်င္းပမယ့္ ၂၁ ရာစု ပင္လံုညီလာခံမွာ အားလံုးပါ၀င္တက္ေရာက္ေရး ဆိုင္ရာ အခက္အခဲၾကီး တစ္ရပ္ကိုေတာ့ ေက်ာ္လႊားလိုက္ႏုိင္ျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္က်င္းပမယ့္ ၂၁ ရာစု ပင္လံုညီလာခံ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ က်င္းပႏိုင္မွာ ျဖစ္သလို၊ တကယ့္ စစ္မွန္တဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးရဖို႔၊ ဒီမိုကေရစီ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုကို ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ တည္ေထာင္ႏုိင္ဖုိ႔ ကိစၥကေတာ့ ပဋိပကၡမွာ ပါ၀င္ေနတဲ့ တပ္မေတာ္၊ လက္နက္ကိုင္ တုိင္းရင္းသား အဖြဲ႕ေတြရဲ႕ တိုင္းရင္းသား ျပည္သူေတြနဲ႔ တုိင္းျပည္အေပၚ ထားတဲ့ သေဘာထား မွန္ကန္ဖို႔နဲ႔ အေမွ်ာ္အျမင္ ရွိဖို႔ပဲ လိုအပ္မွာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း သံုးသပ္တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။